CCRMT2013-02-07Visiedocument Clienten en Internet

Visiedocument Cliënten en Internet (d.d. 2 juli 2013)
‘We hebben al zoveel beperkingen, geef ons toegang tot de
mogelijkheden van internet’
1. Inleiding
Waarom internet voor cliënten?
Internet is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Internetgebruik en
internettoepassingen zijn inmiddels onderdeel van ons dagelijks leven. Het maakt
afstanden korter en sociale contacten makkelijker. Ook voor cliënten met een
verstandelijke beperking kan internet een verrijking van hun leven betekenen. Denk
bijvoorbeeld aan skypen met familie, muziek luisteren op You Tube of websites
bekijken als www.steffie.nl. Cliënten kunnen door internet meer regie over hun leven
krijgen.
Wens Amerpoort
Onze ondersteuning aan cliënten gaat zich ook uitstrekken tot deze
informatiemaatschappij. Dit betekent dat Amerpoort vanaf najaar 2013 tot en met
2014 ervoor gaat zorgen dat alle cliënten een internetaansluitmogelijkheid krijgen.
We willen daarnaast meer bieden dan alleen de internetaansluiting. Amerpoort wil
ook toepassingen aanbieden. De computerschool is daar in de praktijk al mee bezig
door het maken van een cliëntgericht toegangsscherm en een digitale mediatheek
(Klikik).
Om cliënten goed te ondersteunen bij het gebruik van internet, is het ook belangrijk
dat begeleiders meer weten over internet, de mogelijkheden voor cliënten, en hoe zij
cliënten hier goed in kunnen begeleiden.
Rol overheid
De overheid doet steeds meer een beroep op zelfstandigheid, de techniek geeft ons
de middelen om dit te bereiken.
Bronnen
In dit document zijn de visie en de relevante beleidsuitgangspunten geformuleerd,
gebaseerd op:
• Visiebijeenkomst met cliënten, verwanten, begeleiders, managers,
gedragsdeskundigen en stafmedewerkers d.d. 22 april 2013
• Deskresearch en interviews met externe organisaties (Link4All, Theo is online,
Koraal Groep, ’s Heeren Loo, Pameijer, Siza, Klik, Markant)
• Visie Amerpoort
• Visie Zorg en domotica (Reinaerde en Amerpoort)
• Gesprekken in de stuurgroep cliënten en Internet
2. Visie en missie Amerpoort
In onze visie en missie staat dat onze cliënten zoveel mogelijk hun eigen leven
vormgeven en meedoen in de maatschappij. De cliënt staat hierbij centraal, we
houden rekening met de mogelijkheden en rechten, maar net zo goed met hun
beperkingen en plichten. We werken hierbij samen met de verwanten en hun sociale
1
netwerk. We zoeken voortdurend naar nieuwe manieren om de leefwereld van
cliënten kleurrijker te maken. Het personeel zet zich hier dagelijks voor in.
Vanuit deze visie en missie zijn uitgangspunten geformuleerd van toepassing voor
internetgebruik / –toepassingen. In hoofdstuk 3 staan de uitgangspunten gericht op
de mogelijkheden van internet(toepassingen) voor de cliënt. Vervolgens zijn in
hoofdstuk 4 de uitgangspunten beschreven gericht op wat dit vraagt van personeel
en tenslotte in hoofdstuk 5 de uitgangspunten gericht op wat dit van de organisatie
vraagt.
3. Mogelijkheden voor de cliënt
Uitgangspunten:
1: Internetgebruik/-toepassingen vergroot de leefwereld van de cliënt.
Concreet kan internetgebruik/-toepassingen een bijdrage leveren aan:
- eigen invloed ervaren
- vergroten verbinding met verwanten en sociaal netwerk
- contacten opdoen in sociaal netwerk en onderhouden
- opzoeken van informatie
- invulling van vrijetijdsbesteding
- ontwikkelingsmogelijkheden
- vergroten zelfredzaamheid
2: We gaan uit van de persoonlijke situatie van de cliënt bij de doelen van
internetgebruik.
We bieden iedere cliënt toegang tot internet(toepassingen). We sluiten aan bij het
niveau, de doelen en de wensen van de cliënt en/of verwant op het gebied van
internetgebruik/–toepassingen via de werkwijze van de dynamische driehoek. En
leggen de gemaakte afspraken vervolgens vast in het Persoonlijk Plan. Bij
onbekendheid van internet(toepassingen) informeren we over de mogelijkheden en
stimuleren het gebruik.
3: We bieden zo veilig mogelijk internetgebruik.
Het is onmogelijk om internetgebruik voor 100% te beveiligen, we geven richtlijnen
voor veilig internetgebruik vanuit onze pedagogische verantwoordelijkheid. Door in
gesprek te gaan en te blijven en de cliënt te leren wat wel en niet kan op internet. We
zorgen ervoor dat de cliënt ‘mediawijs’ wordt en sociaal weerbaar om met internet
om te gaan. Ook de apparatuur moet veilig gebruikt kunnen worden. Als er toch
risico’s ontstaan voor een individuele cliënt, kunnen hierover afspraken met cliënten
en/of verwanten gemaakt worden en worden vastgelegd in het persoonlijk plan.
Voor de cliënten die een beschermde internetomgeving nodig hebben, bieden we dit
aan tegen betaling.
4: Cliënt heeft privacy bij internetgebruik/ –toepassingen.
Met respect voor privacy maken we afspraken over het monitoren van het
internetgebruik. We maken de cliënt ook bewust van zijn privacy op dit gebied.
2
Mocht het welbevinden in gevaar komen, dan worden hierover nadere afspraken
gemaakt en worden deze vastgelegd in het persoonlijk plan.
4. Wat vraagt dit van het personeel?
Uitgangspunten:
5: De begeleider is de belangrijkste schakel in het aanbieden van de
(internet)mogelijkheden aan de cliënt.
Internetgebruik/-toepassingen voor de cliënt valt of staat met de inzet van de
begeleider. Tien mediawijsheidscompetenties (zie mediawijzer.net) zijn:
1. Bewust zijn van de medialisering van de samenleving (passief)
2. Begrijpen hoe media gemaakt worden (passief)
3. Zien hoe media de werkelijkheid kleuren (passief)
4. Apparaten, software en toepassingen gebruiken (actief)
5. Oriënteren binnen mediaomgevingen (actief)
6. Informatie vinden en bewerken (interactief)
7. Content creëren (interactief)
8. Participeren in sociale netwerken (interactief)
9. Reflecteren op het eigen mediagebruik (effectief)
10. Doelen realiseren met media (effectief)
Niet alle begeleiders hoeven alle competenties te beheersen (zie ook uitgangspunt
8).
6: De cliënt kan zoveel als mogelijk/wenselijk gebruik maken van
internet(toepassingen).
De begeleider hoeft hierbij niet alles zelf te doen. Zoveel als mogelijk willen we
gebruik maken van het sociaal netwerk rondom de cliënt. Familie/kennissen en/of
vrijwilligers kunnen het ‘computermaatje’ worden van de cliënt. De begeleider heeft
een rol in de totstandkoming van het ‘computermaatje’ en kan in onverwachte
situaties hulp bieden.
7: We bieden zorg op afstand zonder verlies van persoonlijk contact.
De technologie maakt het mogelijk om zorg op afstand te bieden, variërend van bijv.
aanleren van ADL handelingen via digitale instructie als advies via email. We maken
afspraken in het Persoonlijk Plan hoe we communiceren en waarover. Persoonlijk
contact met de begeleider blijft de basis.
5. Wat vraagt dit van de organisatie
Uitgangspunten:
8: Amerpoort beschouwt internet als een basisvoorziening, net als water, gas en
licht, die Amerpoort aan alle cliënten, die bij haar wonen, beschikbaar gaat stellen.
Alle cliënten krijgen de beschikking over een internetaansluiting via Wifi. Deze
internetaansluiting kunnen cliënten ook ter beschikking stellen aan hun bezoek (bijv.
verwanten).
3
9: We staan open voor de mogelijkheden van internetgebruik/-toepassingen en
bieden hierin ondersteuning aan de cliënt.
We kijken naar de mogelijkheden in plaats van alleen naar de risico’s. We sluiten op
voorhand niets uit voor een cliënt, maar kijken hoe we het kunnen aanpassen en
maken hierover afspraken in het belang van de cliënt.
Per locatie is er een pionier die affiniteit heeft met internet en specialist is op dit vlak
binnen de locatie. Overige begeleiders kunnen omgaan met concrete toepassingen
als ze zijn uitgelegd door de specialist en zijn op de hoogte van de voordelen en
mogelijke risico’s. Gedragsdeskundigen en logopedisten hebben een adviserende rol
in het leren omgaan met internet(toepassingen).
10: We hebben aandacht voor privacy cliënt en omgeving.
We zijn alert op de privacy van de cliënt en de omgeving rondom de cliënt bij het
maken van foto- en filmmateriaal. Denk hierbij aan medecliënten op een locatie,
verwanten die op bezoek zijn, personeel en privéruimtes. We houden rekening met
aangegeven bezwaren van cliënt/verwant bij verspreiding van foto- en
filmmateriaal.
11: In het zorgaanbod nemen we ook digitaal aanbod op.
Elke cliënt heeft de mogelijkheid om gebruik te maken van een internetaansluiting.
Naast het beschikbaar stellen van een internetaansluiting bieden we ook
ondersteuning aan cliënten tot de informatiemaatschappij. Deze ondersteuning kan
ook digitaal worden vormgegeven via het ondersteunen van bepaalde apps.
12: Integreren van internetgebruik/–toepassingen binnen primair proces.
In het dagprogramma van de cliënt wordt het internetgebruik geïntegreerd.
Mediawijsheid wordt geïntegreerd in het Persoonlijk Plan. Het is hierdoor een
wezenlijk onderdeel van het werk van begeleiders. Mediawijsheid staat op de agenda
waardoor ethische dilemma’s besproken worden. We delen ervaringen zodat
iedereen er gebruik van kan maken. We werken volgens de handleiding en
aanbevelingen sociale media en de gedragscode.
13: Binnen de infrastructuur wordt een onderverdeling gemaakt in internetverkeer
voor verschillende toepassingen.
De bestaande bandbreedte wordt onderverdeeld in een aantal gescheiden kanalen
waar geen interactie tussen kan plaatsvinden. Hierdoor kunnen de verschillende
toepassingen afzonderlijk van elkaar plaatsvinden zonder elkaar te hinderen.
4