PEG sonde - Catharina Ziekenhuis

Maag-, Darm- en Leverziekten
PEG sonde
www.catharinaziekenhuis.nl
Inhoud
Wat is een PEG sonde? .......................................................................
Diëtiste en transferverpleegkundige ..................................................
Voorbereidingen..................................................................................
Verloop van het onderzoek ................................................................
Nazorg ................................................................................................
Verzorging van de PEG sonde .............................................................
Wanneer neemt u direct contact op ..................................................
Contactgegevens ................................................................................
Vragen ................................................................................................
Patiëntenvoorlichting: [email protected]
MDL015 / PEG sonde / 07-04-2017
2
3
4
4
6
7
7
8
9
9
PEG sonde
Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een PEG
sonde te plaatsen. De PEG sonde wordt geplaatst door
een Maag-, Darm-, Leverspecialist (MDL-arts). In deze
folder informeren wij u over de plaatsing en de verzorging
van de PEG sonde. Het is goed u te realiseren dat voor
u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier is
beschreven. Wat is een PEG sonde?
De afkorting PEG staat voor Percutane Endoscopische Gastrostomie.
Dit is een voedingssonde die met behulp van een endoscoop (flexibele
slang), door de huid, in de maag wordt geplaatst. De twee schijfvormige
fixatieplaatjes (één aan de binnenzijde van de maagwand en één aan de
buitenkant op de huid van de buik) zorgen ervoor dat de PEG sonde er
niet uitvalt (zie tekening).
Het plaatsen van een PEG sonde wordt in overweging genomen als u
langer dan vier tot zes weken sondevoeding nodig heeft. Het voordeel
van deze voedingssonde is dat hij niet hinderlijk uit de neus komt en
niet zichtbaar is omdat hij onder de kleding zit. Het slangetje is dikker
dan de voedingssondes die via de neus worden ingebracht. Hierdoor
raakt de PEG sonde minder snel verstopt. Bij een goede verzorging kan
de PEG sonde lange tijd (soms jaren) worden gebruikt.
Soms wordt een zogenoemde ‘lange PEG’ gebruikt, de Percutane
Endoscopische Jejunostomiekatheter (PEJ). Deze wordt in de dunne
darm geplaatst.
3
De informatie in deze folder, geldt ook voor de PEJ, behalve het
hoofdstuk 'Verzorging'. Het is belangrijk dat u weet welke sonde bij u
geplaatst is, zodat u de juiste verzorgingsinstructies kunt volgen.
Diëtist en transferverpleegkundige
Nadat u met uw arts besloten heeft om een PEG sonde te laten
plaatsen, krijgt u een afspraak met de diëtist. Deze afspraak vindt
plaats bij voorkeur minimaal twee dagen voor het plaatsen van de PEG
sonde. De polikliniekmedewerker maakt deze afspraak voor u. Mocht
u tijdens deze periode zijn opgenomen in het ziekenhuis, dan maakt de
verpleegkundige van de afdeling deze afspraak.
De diëtist stelt in overleg met u vast welke sondevoeding u gaat
gebruiken en hoeveel u hiervan nodig heeft. Daarnaast bespreekt de
diëtist de manier van toedienen samen met u.
De transferverpleegkundige regelt zaken voor u zoals:
• Het aanvragen van sondevoeding, eventuele voedingspomp,
materialen om sondevoeding toe te dienen en verbandmiddelen om
de insteekplaats van de sonde te verzorgen.
• Hij/zij schakelt de thuiszorg in, zodat u vanaf de eerste dag na
plaatsing hulp krijgt van de wijkverpleegkundige bij toediening
van de sondevoeding en verzorging van de PEG sonde. De
wijkverpleegkundige leert u en/of uw partner hoe u deze
handelingen zelf kunt doen.
Voorbereiding
• Om de ingreep goed te kunnen uitvoeren moeten uw slokdarm,
maag en twaalfvingerige darm leeg zijn. Daarom mag u de avond
voor het onderzoek vanaf 24.00 uur niet meer eten, drinken of
roken.
• Tijdens de ingreep kunt u het beste makkelijk zittende kleding
dragen.
• Als u enige vorm van bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dient
u dit vooraf aan de arts te melden die het onderzoek aanvraagt.
Eventueel moet het gebruik van deze medicatie voor het onderzoek
tijdelijk worden gestaakt.
• Indien u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft en insuline spuit of
tabletten slikt, dient u de richtlijnen te volgen die in de daarvoor
4
bestemde folder zijn aangegeven. Deze folder kunt u verkrijgen
via de diabetesverpleegkundige of via de secretaresse van uw
behandelend arts. We vragen u uw insulinepen en insuline mee te
nemen.
• Omdat deze ingreep belastend kan zijn, krijgt u hiervoor een ‘roesje’
(sedatie). U krijgt dan een injectie met een ontspannend medicijn,
waardoor de ingreep beter te verdragen is. Om uw hartslag en
ademhaling tijdens het onderzoek te kunnen controleren, krijgt u
een knijper met een metertje op één van uw vingers geplaatst. Het is
daarom belangrijk dat u géén nagellak of kunstnagels op uw vingers
heeft.
• Na een ‘roesje’ mag u niet zelf autorijden. Regel daarom van tevoren
uw vervoer.
Overige aandachtspunten
• Neem bij ieder bezoek/onderzoek uw identificatiebewijs mee;
• Laat uw gegevens wijzigen in de centrale hal als er veranderingen
optreden in uw gegevens;
• Neem een recent medicijnoverzicht mee als u medicijnen gebruikt;
• Neem een bewaardoosje voor bril, gebitsprothese of gehoorapparaat
mee, indien u deze draagt.
• Bewaar deze folder goed; de informatie kan later van pas komen!
5
Verloop van het onderzoek
Op de dag van het onderzoek meldt u zich 30 minuten voor de
afgesproken tijd aan de balie van de afdeling Endoscopie.
Hierna neemt u plaats in de wachtkamer waar een verpleegkundige
van de afdeling Kortverblijf & dagverpleging u komt ophalen. Die
zorgt ervoor dat u op een brancard komt te liggen, een infuusnaald
krijgt en doet eventueel ook andere noodzakelijke handelingen
ter voorbereiding. Daarna wordt u opgehaald door de endoscopie
verpleegkundige.
Op de scopiekamer zelf:
• wordt u aangesloten aan de bloeddrukmeter
• krijgt u een knijper op uw vinger om het zuurstofgehalte in uw bloed
te meten
• wordt u voor het onderzoek in de goede houding gelegd. Op uw
linkerzijde.
• krijgt u een drankje dat schuimvorming in de maag tegengaat.
• als u een gebitsprothese hebt, dan moet u deze uitdoen.
• wordt eventuele overmatige buikbeharing tot 10 centimeter rondom
de prikplaats geschoren;
• krijgt u een bijtring tussen uw kaken ter bescherming van uw gebit
en de endoscoop. De arts dient vervolgens de medicijnen voor het roesje toe waarna
het onderzoek begint. Door het roesje ervaren de meeste mensen het
onderzoek als niet vervelend.
De arts brengt de endoscoop via de bijtring in uw mond en schuift deze
voorzichtig via de keel en de slokdarm naar de maag. Met de endoscoop
bepaalt de arts de plaats voor de PEG sonde in de maag. Hierna wordt
de huid gedesinfecteerd en plaatselijk verdoofd. De PEG sonde wordt
daarna via de huid ingebracht. De plaats van de PEG sonde is meestal
onder de ribbenboog, in het midden van de buik of iets links daarvan.
Na de ingreep wordt de insteekopening afgedekt met antibioticagaasjes
en wordt het uitwendige fixatieplaatje tegen de buikwand geschoven.
Vanwege de verdoving voelt u geen pijn, wel merkt u enige druk op uw
buik. De ingreep duurt ongeveer 20 à 25 minuten. 6
Nazorg
Vanwege het ‘roesje’ gaat u na afloop van de ingreep weer terug
naar de afdeling Kortverblijf & dagverpleging. Op deze afdeling blijft
u totdat het ‘roesje’ is uitgewerkt. Het is normaal dat u zich dan nog
wat suf en slaperig voelt; dit duurt meestal 6 uur. U mag daarom alleen
onder begeleiding naar huis. Zorg daarom dat iemand met u mee
komt of u op komt halen. Tot de ochtend na de ingreep mag u niet zelf
actief deelnemen aan het verkeer. U kunt ook beter geen belangrijke
beslissingen nemen die dag.
Verzorging van de PEG sonde
De eerste week
• In deze periode wordt de verbinding tussen maag- en buikwand
(de fistel) gevormd. Het uitwendige fixatieplaatje moet dan ook
tegen de buikwand blijven zitten. Het is belangrijk dat de PEG sonde
gedurende de eerste week zo min mogelijk beweegt.
• De antibioticagaasjes rond de PEG sonde moeten 3 dagen blijven
zitten. Het mag alleen worden vervangen wanneer het vies en/of
doorgelekt is. U krijgt hiervoor een extra setje mee naar huis.
• Controleer de huid elke dag op tekenen van roodheid, zwelling en
irritatie.
• Reinig de insteekopening elke dag met in water gedrenkte gaasjes.
Het is belangrijk de huid daarna goed droog te deppen. Vervolgens
brengt u de splitgazen weer aan. De splitgazen kunnen eventueel
vastgeplakt worden met (huidvriendelijke) pleister. • Zorg ervoor dat de PEG sonde goed vastzit zodat u er bij het
bewegen geen last van heeft of ergens achter blijft haken.
• De eerste week na plaatsing van de PEG sonde mag u niet douchen
of een bad nemen.
• Spuit de PEG sonde na iedere voeding door met 20 tot 30 ml lauw
water om te voorkomen dat deze verstopt raakt. Ook wanneer er
geen voeding gegeven wordt door de PEG sonde, dient deze 3 keer
per dag doorgespoten te worden met 20 tot 30 ml water.
7
Na de eerste week
• Het fistelkanaal is inmiddels gevormd. Het buitenste fixatieplaatje
mag nu wat losser gezet worden, ongeveer 2 mm van de buikwand
(de dikte van een euromunt).
• Reinig dagelijks de huid rondom de PEG sonde en onderkant van het
fixatieplaatje met water. Dep de huid droog en laat huid en plaatje
goed drogen. Het is beter om geen gaasje meer aan te brengen rond
de PEG sonde, zodat deze zoveel mogelijk kan ademen en verweking
wordt voorkomen.
• Om te voorkomen dat de PEG sonde vastgroeit in het maagslijmvlies,
is het belangrijk om de PEG sonde vanaf nu dagelijks bij de
verzorging een hele slag (360 °) te draaien en 3 à 4 cm heen en weer
te bewegen in het fistelkanaal (dompelen).
• Ook al eet u niet zelf, zorg toch voor een goede mond- en gebitsverzorging om mondinfecties te voorkomen.
Verzorging PEJ
Plaatsing en verzorging van de lange PEJ sonde is gelijk aan die van
de gewone PEG sonde, behalve dat de PEJ sonde na de eerste week
niet gedraaid mag worden. De PEJ sonde wordt dus enkel gedompeld,
nooit gedraaid!
Wanneer neemt u direct contact op
• U dient contact op te nemen met de afdeling Endoscopie wanneer de
huid rondom de fistelopening rood, gezwollen, pijnlijk of pussig is. De
opening is dan mogelijk ontstoken.
• De kans dat de PEG sonde eruit valt is erg klein. Mocht dit toch
gebeuren dan is het belangrijk dat u zo snel mogelijk een slangetje in
de opening schuift (dit mag het PEG slangetje zijn) om te voorkomen
dat de fistel dichtgroeit, dit gebeurt namelijk al binnen enkele
uren! Neem daarna tijdens kantooruren contact op met de afdeling
Endoscopie, buiten kantooruren met de afdeling Spoedeisende Hulp,
zie 'Contactgegevens'.
8
Vragen
Neem bij dringende vragen of problemen contact op:
• tijdens kantooruren met afdeling Endoscopie
• buiten kantooruren met afdeling Spoedeisende Hulp
Bij niet-dringende vragen kunt u op woensdag tussen 15.30 en 16.30
uur met een verpleegkundige bellen.
Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis
040 - 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl
Afdeling Endoscopie
040 - 239 87 85
Afdeling Kortverblijf & dagverpleging
040 - 239 87 77
Spoedeisende Hulp (SEH)
040 - 239 96 00
Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Endoscopie
vindt u op www.catharinaziekenhuis.nl/maag-darm-en-leverziekten
9
10
11
Altijd als eerste op de hoogte?
Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief:
www.catharinaziekenhuis.nl/nieuwsbrief
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven
Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven