Hartkloppingen

Dr. D.P. Shackleton, huisarts
Medisch Centrum Parklaan
Parklaan 8
2771 GB Boskoop
Tel.: 0172 217540
Moeheid
Is het normaal of abnormaal?
Moeheid komt erg vaak voor. Het is normaal om moe te zijn wanneer je het druk hebt gehad of
jezelf flink hebt ingespannen. Dit gevoel kent iedereen. Weinig mensen zullen zich hierover zorgen
maken wanneer het hen overkomt.
Wanneer is moeheid abnormaal? Dit hangt vooral af van hoe je het zelf beleeft en wat de gevolgen
ervan zijn. Mensen gaan zich meestal zorgen maken wanneer ze al moe zijn voordat ze iets gedaan
hebben. Of wanneer de moeheid al ontstaat na weinig inspanning. Vaak gaan mensen dan naar de
huisarts.
Bij de huisarts
Als je bij de huisarts komt dan zal deze een aantal vragen stellen en je meestal lichamelijk
onderzoeken. De huisarts zal er samen met jou proberen achter te komen wat de reden is van je
moeheid. Maar de huisarts zal ook graag van je willen weten wat je precies over het probleem te
vragen hebt. Dit lijkt soms een beetje raar maar dat is het zeker niet.
Iedereen lijkt dezelfde reden te hebben om naar de huisarts te gaan, namelijk de moeheid. Maar toch
kunnen mensen over de moeheid een heel verschillende vraag hebben. Zo kunnen sommige mensen
vooral naar hun huisarts gaan omdat ze bang zijn om bloedarmoede te hebben of zelfs kanker of een
andere ziekte. Anderen maken zich minder zorgen en willen het liefst een eenvoudige oplossing om
er vanaf te komen.
Het is erg belangrijk dat je aan je huisarts vertelt wat je precies wilt weten over je moeheid.
Wanneer je dit namelijk niet aan je huisarts vertelt dan kan het gebeuren dat je op je vraag ook geen
antwoord krijgt.
Lichamelijke oorzaken
Bij de meeste mensen die last hebben van moeheid is er geen lichamelijke oorzaak aan te wijzen.
Wanneer er wel een lichamelijke oorzaak is dan kunnen dit er zoveel zijn dat het er veel teveel zijn
om op te noemen.
Lichamelijke oorzaken die veel voorkomen zijn hart en vaatziekten, schildklierziekten, longziekten
en bloedarmoede. Overigens geeft een beetje bloedarmoede nauwelijks moeheid. Vaak geeft het pas
moeheid als het gehalte aan rode kleurstof in het bloed (hemoglobine) erg laag is.
Virussen kunnen moeheid veroorzaken, zoals bij de ziekte van Pfeiffer. Ook kanker en reuma
kunnen moeheid geven. Maar dit geeft meestal ook heel andere klachten, zie hiervoor deze
rubrieken. Bij ouderen en zwangeren komt moeheid veel voor.
Veel alcohol drinken is ook een reden van moeheid die vaak voorkomt.
Niet-lichamelijke oorzaken
Ook het aantal niet-lichamelijke oorzaken van moeheid is groot. Soms is een psychische ziekte de
oorzaak. Mensen die depressief zijn of veel last hebben van angstklachten of erg veel piekeren zijn
vaak moe.
Mensen die erg veel verantwoordelijkheden of zorgen hebben lopen een groter risico om moe te
worden. Ook ontevredenheid met het werk, de relatie, spanningen of conflicten kunnen een rol
spelen.
Sommige mensen stellen zichzelf te hoge doelen in het leven. Zij gebruiken een groot deel van hun
energie om die te hoge doelen te bereiken. Zij gaan pas van hun werk naar huis als alles helemaal af
is. Het huis moet brandschoon zijn, het uiterlijk moet tot in de puntjes verzorgd zijn, kortom alles
moet perfect zijn. Voor ontspanning is dan weinig tijd.
Veel vrouwen hebben last van moeheid. Vaak komt dit doordat zij veel verantwoordelijkheden
hebben of dit zo ervaren. De combinatie van een betaalde baan, zorg voor het huishouden, de
kinderen en soms nog zorg voor ouders of grootouders is dikwijls wel erg veel. Vrouwen kunnen
hierdoor flink in de knel komen. Dit geldt vooral voor vrouwen die slecht nee kunnen zeggen en er
niet tegen kunnen om conflicten aan te gaan.. Soms is het belangrijker om te luisteren naar wat je
verstand je ingeeft dan om te luisteren naar wat je gevoel je ingeeft.
Het bovenstaande geldt natuurlijk ook voor mannen. Maar bij mannen komt dit probleem toch
minder vaak voor.
Vaak ook spelen verkeerde leefgewoonten een rol bij het ontstaan van de moeheid. Een
onregelmatig leven met te weinig nachtrust geeft op den duur problemen. Ook te weinig beweging
vergroot het risico. Moeheid kan ontstaan wanneer er veel geestelijke spanning is terwijl iemand
lichamelijk erg inactief is. Mensen die moe zijn zonder dat er een lichamelijke oorzaak is, slapen
vaak ook slecht. Dit gebeurt vooral bij mensen die depressief zijn.
Wat is er aan te doen?
Wanneer je moe bent en dit een lichamelijke oorzaak heeft dan kan natuurlijk het beste worden
geprobeerd om die te behandelen.
Ook wanneer je depressief bent of veel last hebt van angsten of piekeren dan is het belangrijk dat
hieraan iets gedaan wordt. De beste behandeling hiervoor is een combinatie van medicijnen en
gesprekken. Meestal zal de huisarts dit zelf doen. Soms wordt je verwezen naar maatschappelijk
werk, psycholoog of psychiater.
Wanneer je om een andere reden moe bent dan is het vooral belangrijk dat je probeert om gezond te
leven. Zorg voor voldoende nachtrust en regelmaat. Probeer elke dag ongeveer op hetzelfde tijdstip
naar bed te gaan en op te staan. Ga niet uitslapen ook al heb je daar heel veel zin in. Ga overdag niet
slapen ook al slaap je ‘s nachts nog zo slecht.
Beweeg genoeg. Het liefst elke dag ten minste een half uur bijvoorbeeld flink wandelen of rustig
fietsen. Sporters slapen beter dan mensen die niet bewegen. Zij zijn ook minder moe. Het staat vast
dat bewegen helpt tegen moeheid.
Doe geen dingen die de slaap verstoren. Drink hooguit een paar glazen alcoholhoudende drank per
dag. Ga je niet inspannen vlak voordat je gaat slapen. Ga dan niet achter een computer zitten of een
spannende film kijken.
Probeer er achter te komen wat het is dat je overdag zo moe maakt. Zoek hulp wanneer je
langdurige problemen hebt of hak knopen door. Probeer problemen niet te lang te laten voortduren.
Als het niet lukt om erachter te komen wat de reden is van je moeheid, praat er dan over met de
huisarts, maatschappelijk werk of psycholoog.
Het komt maar weinig voor dat voor de moeheid uiteindelijk geen oorzaak kan worden gevonden.
Wel bestaat er een aandoening die M.E. wordt genoemd. Dit syndroom gaat gepaard met erge
moeheid. Het is nog niet bekend hoe het ontstaat. Wel is bekend dat het voor mensen met M.E. erg
belangrijk is dat zij voldoende bewegen. Het is tot nu toe het enige dat helpt.
Bewegen in de strijd tegen moeheid
De enige bekende remedie bij onverklaarde moeheid.
Mensen die langdurig moe zijn, vinden baat bij bewegen. Tot deze conclusie komen Britse
wetenschappers. Zij onderzochten een groep van 148 mensen. Deze mensen werden weer in
groepen verdeeld. De groep mensen die een bewegingsprogramma kreeg aangeboden voelde zich
na enige tijd fitter. Dit gold overigens ook voor een groep mensen die met psychotherapie werd
geholpen.
Onverklaarde moeheid die langer dan een half jaar duurt wordt ook wel M.E. (myalgische
encefalomyelitis) genoemd. Wie langdurig moe is, zonder dat hiervoor een verklaring kan worden
gevonden, komt hierdoor in grote problemen. Doordat de oorzaak bij chronische vermoeidheid niet
bekend is, is er ook geen snelle oplossing voor handen. Er is weinig uitzicht op verbetering van de
moeheid en ook aan het geduld van de omgeving komt vroeg of laat een einde. Problemen op het
werk, in de relatie en vereenzaming kunnen de gevolgen zijn. Ook artsen weten vaak niet goed raad
met mensen die langdurig moe zijn. Medische onderzoeken laten geen oorzaak zien. Zij hebben het
idee dat zij deze mensen weinig hebben te bieden.
Na een aantal gesprekken met hun arts voelen veel mensen zich in de steek gelaten. Ze voelen zich
niet begrepen of zelfs niet serieus genomen.
Artsen kunnen mensen echter helpen door ze te begeleiden bij het bewegen. Het is de bedoeling dat
het bewegen geleidelijk wordt opgevoerd. Het helpt daarbij om activiteiten, zoals wandelen, fietsen
en zwemmen, af te wisselen. Wanneer samen met anderen wordt bewogen dan is dit goed voor de
motivatie en is de kans op succes groter.
Heeft u nog vragen?
Als u na het lezen van deze brief nog vragen heeft, kunt u daar bij een volgend contact op
terugkomen.