Waarheid over LDL, HDL, VLDL Cholesterol

Waarheid over LDL, HDL, VLDL Cholesterol
Ik kreeg laatst een e-mail van een meneer die zei dat cholesterol altijd al in je lichaam aanwezig is en dat veel mensen te
negatief kijken naar de term cholesterol. Daarom wil ik vandaag duidelijkheid scheppen over cholesterol en waar je juist op moet
letten!
Mensen zijn de laatste jaren een stuk bewuster geworden over de risico’s van hoge
cholesterol. Maar nog steeds zijn er veel fabeltjes en mythen over cholesterol en de
grootste is toch wel dat cholesterol ‘’slecht’’ is en vermeden moet worden.
De realiteit is dat je LDL, HDL en VLDL cholesterol hebt en elk heeft een andere
werking en functie. Zo beschermt HDL cholesterol je tegen hart- en vaatziekten, terwijl
LDL cholesterol het zelfs kan veroorzaken.
Soorten cholesterol
Cholesterol is vet
Heel simpel gezegd is cholesterol vet, oftewel een lipide. Zo zijn er drie soorten vetten aanwezig in je lichaam, de zogenaamde
triglyceriden, sterolen en de fosfolipiden. De triglyceriden heb ik al een artikel aan gewijd, kortom wordt gebruikt voor vetweefsel
en energie, maar bij cholesterol kan teveel slecht zijn voor je aderen en hart.
Als je cholesterol zou kunnen aanraken lijkt het op kaarsvet en vandaar dat veel mensen denken dat cholesterol slecht voor je
is. Maar gelukkig heeft je lichaam hier iets op gevonden en vervoert de cholesterol door je bloedbaan door het te bedekken met
een extra substantie zodat het niet vast blijft zitten in het bloed en gaat klonteren.
Deze substantie wordt ook wel lipoproteïnen genoemd.
Lipoproteïnen LDL, HDL en VLDL
De indeling en samenstelling wordt bepaald aan de hand van de hoeveelheid eiwitten en vetten. De meest bekende vorm van
lipoproteïnen zijn ‘’HDL’’ en ‘’LDL’’ lipoproteïnen. Wanneer je kijkt naar je totale cholesterol kijk je eigenlijk naar de dichtheid van
de cholesterol in het bloed. Met andere woorden, de hoeveelheid LDL, HDL, en VLDL (triglyceriden -wat betekent ‘’very low
density lipoproteïnen’’) .
Als we dan kijken naar je totale cholesterol weet je dat de verhouding tussen LDL, HDL, en VLDL (tryglyceriden) van groot
belang zijn voor je gezondheid en de kans op hart- en vaatziekten. Daarom zegt je totale cholesterolwaarden weinig omdat je
niks weet over de verhouding tussen de 3 soorten cholesterol.
Tevens kan het risico op hart- en vaatziekten onderling erg verschillen door deze verhouding. Iemand met een relatief hoge
totale cholesterolwaarden kan zelfs prima gezond zijn door een hogere HDL waarden in het bloed. Zelfs iemand met een totale
cholesterol van 200 kan in de gevarenzone zitten door een te hoge LDL verhouding ten opzichte van HDL.
Het goede nieuws is dat je veel kunt doen om je LDL cholesterol waarden omlaag te brengen. Zelfs een kleine daling in je LDL
waarden kan de kans op hart- en vaatziekten dramatisch doen verlagen.
Verhouding cholesterol zegt alles!
Je LDL cholesterol bepaald voor ¾ je cholesterolwaarden en de rest wordt onderverdeeld tussen HDL, en VLDL (Triglyceriden).
De reden waarom mensen LDL ‘’slecht’’ noemen is dat te veel van deze vetten zich nestelen in de aderen waardoor er
blokkades kunnen optreden met een verhoogt risico op hart- en vaatziekten als gevolg.
Goede verhouding tussen LDL en HDL is belangrijk
Het goede nieuws hierbij is dat de hoeveelheid LDL in je bloed altijd gerelateerd is aan de hoeveelheid verzadigde vetten en
cholesterol. Daarom kun je heel goed LDL verlagen door minder verzadigde vetten te eten en meer onverzadigd.
Verschillende soorten vetten
De meeste mensen weten al het een en ander over verzadigde en onverzadigde vetten. Alle vetten zijn grotendeels gelijk, maar
het grote verschil zit in de chemische structuur van deze vetten en hoe je lichaam hierop reageert.
Kortom, verzadigde vetten betekent de chemische structuur volledig verzadigd is en bestaat volledig uit waterstofatomen
zonder onderbreking. Deze grote hoeveelheid waterstof atomen maakt deze vetten ongezond voor het lichaam en verhoogt
het risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.
Onverzadigde vetten hebben mindere hoeveelheid waterstofatomen en zijn gezond voor het lichaam doordat ze de HDL
cholesterol stimuleren. Deze vetten zijn onderverdeeld is enkelvoudig en meervoudig onverzadigd en tref je aan bij de
gezondere vetten zoals olijfolie. Deze vetten worden ook wel omega 3 en omega 6 vetten genoemd en zijn essentieel voor een
gezond lichaam.
Het verschil zit in de chemische structuur (afbeelding) en of er een onderbreking is van waterstofatomen. Zoals je kunt zien zijn
er bij de verzadigde GEEN onderbrekingen en onverzadigde vetten WEL sprake van onderbrekingen. Deze onderbrekingen
maken het grote verschil tussen Gezond & Ongezond.
chemische structuur vetten
Werking HDL Cholesterol
Heel simpel gezegd is HDL het tegenovergesteld van LDL cholesterol en maakt het onderscheid doordat er meer eiwitten
inzitten dan vetten. De reden waarom HDL als ‘’goed’’ wordt beschouwd is doordat overmatige vetten in je lichaam absorbeert
en terug transporteert naar het lever om deze vervolgens weer af te breken.
Daarom is het hebben van voldoende HDL cholesterol in je bloed zeer krachtig voor een verminderd risico op hart- en
vaatziekten. Je kunt HDL cholesterol bevorderen door voldoende onverzadigde vetten te eten zodat de hoeveelheid LDL
cholesterol daalt en HDL verhoogt.
Je lichaam maakt zelf cholesterol
Ongeveer een kwart van je totale cholesterol komt door wat je eet – de rest wordt door je lichaam zelf gemaakt. Zodra je
cholesterol te laag is kan je lichaam dit wijzigen door de aanmaak van cholesterol te bevorderen.
Vooral je lever is hier verantwoordelijk voor en maakt van cholesterol lipoproteïnen zodat het door het lichaam veilig
getransporteerd kan worden. Kortom, je lichaam maakt zelf cholesterol en de hoogte van je cholesterol is afhankelijk van je
leefstijl en genetische factoren.
Zo kan het ook zijn dat je last hebt van hoge cholesterol doordat je lichaam zelf simpelweg teveel aanmaakt. Daarom is het een
rekensommetje om te kijken hoeveel cholesterol je lichaam zelf aanmaakt en daarop kun je je leefstijl en voeding aanpassen.
Uit mijn ervaring kan ik zeggen dat veel mensen last hebben van teveel cholesterol in hun bloed door vet eten. Simpelweg, de
westerse manier van leven en voeding zit eenmaal vol met vetten. Denk maar een lekkere rookworst of de fast food restaurants
langs de snelweg. Het is beter om dit te laten staan en je bewust te zijn van voedingsmiddelen hoog in vet!
Wat te onthouden:

Je hebt 3 soorten cholesterol: LDL, HDL, en VLDL en de verhouding onderling is belangrijker dan je totale
cholesterolwaarden.

LDL is voor ongeveer 70% verantwoordelijk voor je totale cholesterol en deze verlagen of onder controle houden is
essentieel.

HDL wordt ook wel ‘’goede’’ cholesterol genoemd en heeft als unieke eigenschap om teveel vet te absorberen en af te
breken via je lever.

VLDL wordt ook wel tryglyceriden genoemd en zorgt voor energie, teveel hiervan kan het risico op hart- en vaatziekten
verhogen.

Cholesterol is niet slecht en wordt door je lichaam zelf geproduceerd, wat je eet bepaald voor een kwart je cholesterol.

Je kunt LDL cholesterol verlagen en HDL verhogen door minder vet te eten en voldoende onverzadigde vetten binnen te
krijgen. LDL wordt gestimuleerd door verzadigde vetten, maar HDL ook. Met een gezonde leefstijl kun je zowel HDL
verhogen en LDL verlagen.
Literatuur
National Cholesterol Education Program PDF document