Mariken - Mevrouw Zus

Mariken
DIE WAERACHTIGE ENDE EEN SEER WONDERLIJCKE HISTORIE VAN
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN DIE MEER DAN SEVEN JAREN METTEN
DUVEL WOENDE ENDE VERKEERDE
Mariken van
Nieumeghen

(ook bekend als Mariken van Nimwegen)
is een mirakelspel uit de Lage Landen
daterend van het begin van de 16de
eeuw.
De auteur is niet bekend.
Het verscheen voor het eerst omstreeks
1518 bij de Antwerpse uitgever Willem
Vorsterman.
mirakelspel

Het mirakelspel was een middeleeuwse
vorm van toneel.
De mirakelspelen draaiden vooral om de
verbeelding van heiligenlevens.
Maria en andere heiligen speelden daarom
een hoofdrol in de ontknoping. Door
tussenkomst van deze heiligen keert het
leven van zondaars ten goede.
15 rollen

 Verteller
 Mariken
 De oom
 De tante
 De duivel
 Emmeken
 Moenen
 De kelner
 Een drinkeboer (De
ene)
 De andere drinkeboer
(De andere)
 Masscheroen
 God
 Onze lieve vrouwe
 Een burger
 De paus
Zondig leven

De moraal van het
verhaal

is dat hoe erg een mens ook
zondigt, hij altijd vergiffenis kan
krijgen door bemiddeling van
Maria, mits de persoon een biecht
aflegt.
Mirakels

 In het verhaal komen twee mirakels voor:
 Mariken overleeft de val op de straatstenen, nadat
Moenen haar van zeer hoog in de lucht naar beneden
heeft geworpen. Normaal gezien zou ze te pletter
gestort zijn.
 De ijzeren ringen komen, met hulp van een engel, op
miraculeuze wijze los van haar hals en armen.
Historische werkelijkheid

 Bijzonder aan dit mirakelspel is dat er een aantal
aantoonbaar historische verwijzingen in het verhaal
zitten.
 Zo is de schokkende gebeurtenis, dat de hertog van
Gelre door zijn zoon gevangen werd gezet, een
historisch feit uit 1465.
 Het Witte Vrouwenklooster in Maastricht was een
bestaand historisch gebouw, dat pas begin 19e eeuw
werd gesloopt en waarvan nog restanten te zien zijn
in het huidige Theater aan het Vrijthof.
symboliek

 De heilige getallen drie en zeven zijn voorbeelden
van getallensymboliek in dit verhaal;
 Moenen met de etterende oogbal: de duivel had in
de middeleeuwen altijd een lichaamsgebrek;
 Eerst bevindt de duivel zich links, Marieken rechts in
het toneel: links symboliseert kwaad, rechts goed;
 Bij het duivelspact staat Marieken in het midden dat symboliseert twijfel - en uiteindelijk volgt ze de
duivel naar links.
trivia

 Er is een straat in Nijmegen naar haar vernoemd en
een andere straat die daar in het verlengde van ligt,
is vernoemd naar Moenen.
 De grootste ladies run van Nederland wordt in
Nijmegen gehouden, niet toevallig onder de naam:
Marikenloop.
 Sinds 2009 wordt jaarlijks het mirakelspel Mariken
van Nimwegen in een locatietheaterspektakel
opgevoerd in de binnenstad van Nijmegen.
Het beeld van Mariken, gemaakt door Vera van
Hasselt, staat op de Grote Markt.

Een beeld van Moenen, gemaakt door
Piet Killaers, staat aan de voet van de
Grote of Sint-Stevenskerk.

verfilming
