`Ontwikkelingsvoorsprong – “Juf, kijk, dit klopt niet

Kinderenmeteenontwikkelingsvoorsprong
MarikenAlthuizen
NathalievanKordelaar
Congres
Speeljemee?
5april2017
Agenda
• 
• 
• 
• 
Kennismaking
Ontwikkelingsvoorsprongherkennen
Kinderenuitdagenenbegeleiden
Doorlopend:reageren&vragenstellen!
Hoogbegaafdofontwikkelingsvoorsprong?
Bijjongekinderensprekenwevaneen
ontwikkelingsvoorsprongomdatpeutersenkleuters
zichsprongsgewijsontwikkeleneneenvoorsprongkan
vergrotenofverdwijnen.
OokiscreaMviteitnogmoeilijktemeten.
Hoogbegaafdofontwikkelingsvoorsprong?
Eerderindekleuterfase
enzijnookweereerderkleuter-af
‘Kleuterzijn’iseenontwikkelfase
geenleeRijdsfase
Signaleren
Waaraankunjeeenkindmeteen
ontwikkelingsvoorsprongherkennen?
Signalen(nietuitpuUend)
Al in of vóór groep 1:
•  Een grote woordenschat hebben;
•  Veel rekeninzicht/kennis hebben; vóór de kleutergroepen al
kunnen tellen, categoriseren en herkennen van cijfers;
•  Tijdsbepalingen kennen; gisteren, morgen, overmorgen,
beginnend klokkijken, dagindeling aangeven;
•  (Her)kennen van de kleuren, vormen;
•  De vraag achter de vraag stellen (nieuwsgierig);
•  Humor;
•  Sterk geheugen.
Cogni&ef
‘Zijn’
Snelleervermogenàgrotehoeveelheid
kennis
Intensebetrokkenheidbijwathen
interesseert
Sterkontwikkeldprobleemoplossend
vermogen
SterkebehoeReaanautonomie
Grotedenksprongen
Scherpzinnigemaniervanwaarnemen
Ongebruikelijkeverbanden
Hogegevoeligheid(prikkels)
SterkeintrinsiekemoMvaMe
BevraagtregelsentradiMes,
rechtvaardigheidsgevoel
Sterkgeheugen
Delat(onrealisMsch)hoogleggen
Bredeinteresse
Intensiteitvanervarenenbeleven
Kannieuwekennisintegrerenengoed
toepassen
AnderevriendschapsverwachMngen
ReferenMekader/zel\eeld
Signaleren&acteren.Waarom?
Eigendenkbeeldenloslatenoverwateenkindopeen
bepaaldeleeRijdzoumoetenkunnen.
Kansopaanpassenofprobleemgedrag.
Eenkindzitdannietmeer‘goedinzijnvel’.
Jekuntdatindegroepbijvoorbeeldzienaan
•  ‘clownsgedrag’
•  debaasspelenoveranderen
•  mindersamenspelen
•  minderbetrokkenheidindekring
Thuismerkenoudersdatdekinderenbijvoorbeeld
veelaandachtvragen,huilen,hoofd-ofbuikpijn
hebbenofgaanbedplassen.
Bron:Boer,E.de,Booij,N.(2011)
ExcellenMeinontwikkeling,Handreiking(hoog)begaafdheid
Specifiekvoorpeuters/kleuters
•  Informatie van kindercentrum/psz/consultatiebureau
- Kindvolgsysteem/warme overdracht.
•  Intake(gesprek) door leerkracht met ouders en/of IB’er
- Intakevragenlijst (bijvoorbeeld in SIDI 3, Slim Beleid;
Eleonoor van Gerven, DHH, Een doorgaande lijn voor
hoogbegaafde kinderen; S. Drenth, E. van Gerven).
•  Belangrijk zijn de eerste dagen/weken in het
basisonderwijs, omdat een kind zich dan
nog niet aanpast.
Watkunjedoen?
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
WeesauthenMekinjecontactmethetkind
Stemafop(zorg)behoeRen
Stelopenvragen,geefopenopdrachten
CreëersituaMesdieuitdagendencomplexzijn
DoeeenberoepopdecreaMviteit
SMmuleereenonderzoekendehouding
Biedcontactenmetontwikkelingsgelijken
Aandeslag!
Ontwikkelingsdomeinen
•  Zintuiglijke ontwikkeling; horen, kijken, voelen,
ruiken, proeven.
•  Cognitieve ontwikkeling; taalontwikkeling,
ruimtelijk inzicht, rekenen.
•  Motorische ontwikkeling; beweging, fijne
motoriek, manipulatie, dans.
•  Creatieve ontwikkeling
•  Sociale ontwikkeling
Verrijkenmetdenk-enredeneerspellen:
Logischredeneren
Voordelen:
•  Zelfstandigwerkenen/ofsamenwerken
•  Opdrachteninmoeilijkheidoplopend
•  Vraagtstrategieenbewustwordenvan
denkpatronen
•  Vraagtdoorzeengsvermogen
Nadelen:
•  Lijktopspelen,isleukerdangewoon
(school)werk
•  Moeilijkernatekijken
•  Drukkerindeklasdanopdrachtbladen
Denk-enredeneerspellen
Inzetindeklas/groep:
•  Kieskastmetindelingvanmoeilijkheidsgraad
•  Opnemeninweektaak
•  Speluurtjevoorallekinderen
Afsprakenmaken:
•  5ekaartvoordeleerkrachtvoordoen
•  ARekenlijstenvanwegevoortgang
•  Hoeveelkaartenkunjedoen?
Haaljedatook?(lerenplannen)
•  Watalshetnietlukt?
Stap1:andereleerling
Stap2:doorgaanenoverslaan
Stap3:vragenaanleerkracht/
groepsleider
Werkwijzemetnieuwmateriaal
Complimentenop
procesenmateriaal
toevoegenaanvaste
keuzes
1.Oriënteren,
ontdekkenen
benoemen
4.Ingebruik
nemen,delen
envieren!!
Helpenconclusies
trekkenenafspraken
maken
NaardeleercyclusvanAPS,Lereninspireren
Eerstlekkerlaten
spelenmetnieuw
materiaal
2.Oefenenen
systemaMsch
onderzoeken
3.Evalueren,
veranderenen
vastleggen
Begeleidingbijde
kenmerkenvanhet
materiaalende
strategieën
VerrijkingmetcoöperaMefspel:
samenwerkenenafstemmen
VerrijkenmetDenksleutels:
creaMviteitsMmuleren
VRAAGsleutel:
Ikzeghetwoord“huis”.
Welkevragenkunje
bedenkenmethetantwoord
“huis”?
hUp://www.samenwerkingsverband3006.nl/mind/denksleutels/
Verrijkenmetverdiependevragen:
logischdenken,beredeneren,ontwikkelingtaal
Niveau1:
Benoemen;Beschrijven;Probleemverwoorden
Niveau2:
Ordenen;Vergelijken;Samenhangbenoemen;
Verbinden
Niveau3:
Oorzaakengevolg;Middelendoel;
Samenhangberedeneren;Problemen
verwoordenenoplossen
Herfstopdenkniveau1:
Benoemen;Beschrijven;Probleemverwoorden
•  Noem5dingenuitdeherfst?
•  Watvaltjeindeherfstinhetbosop?
•  Latenallebomenhunblaadjesvallenindeherfst?
•  Welkeseizoenenzijner?
•  Welkemaandenishetherfst?
Woordwebherfst
Herfstopdenkniveau2:
Ordenen;Vergelijken;Samenhangbenoemen;Verbinden
•  Welkebomenlatenhunblaadjeswel/nietvallen?
•  Hoeveelregenvalteropeendag?Enopeenanderedag?
•  Watgebeurteralshethardregent?
•  Erliggenveeltakkenopstraatenhoekomtdat?
•  Watvindjeervanalshetregent?Enjemoeder?
Mindmapherfst
Herfstopdenkniveau3:
Oorzaakengevolg;Middelendoel;Samenhangberedeneren;
Problemenverwoordenenoplossen
•  Waaromwordtdestraatgeenrivieralshethardregent?
•  Waarommogenwenietbuitenspelenalshetregent?
•  Vallendeblaadjesvanzelfaf?
•  Ishetoveralherfstopdewereld?
•  Waarzijndepaddenstoelenindewinter,lenteenzomer?
Denkniveau3-Filosofie?
Verrijkenvandehoeken:Bouwhoek
ontwikkelingrekenvaardigheid
Niveau1
Bijplaatje1:Hoeveelblokkenhebjevan
elkekleurnodig?Hoeveelintotaal?
Niveau2
Watishetverschilmetplaatje2?Kunjedie
netzomakenalsplaatje1?Welkekleur-
volgordehebjedan?
Niveau3
Bouwplaatje1na.Hoeveelblokkenhebje
nodigalsjeernogeenlaagonderwilt
maken?Beredeneerenprobeerhetuit.
Endevolgende?
Bouwhoekcombineren
mettel-enrekenvaardigheden
Nog
moeilijker??
Omteonthouden
•  Ruimte
–  omdingenuitteproberen
–  omvragentestellen
–  omfoutentemaken
•  Contact
–  veiligheid
–  echtgezienworden
•  Vertrouwen
–  loslaten
–  zelflatenontdekken
–  latenonderzoeken
DeKralenvlinder
‘Wemoestenvandejufeen
beestjemaken,mam.Gewoon
eenbeestje.Maarziejewatik
gemaaktheb?!Eenéchte
kralenvlindervoldromen.De
jufzaghetniet,maarinzijn
sprietenhebikdevlaggenvan
landenverstopt.Ziejijze?!Dan
vliegikinmijndromenmet
mijnkralenvlindermee…en
maakikzodelesenhetleven
leuk,fijn,gezelligenooknog
interessant!’(Job,6jaar)
Wiljemeerweten?
MarikenAlthuizen
www.2wicked.nl
[email protected]
EstherdeBoer
www.kpcgroep.nl/ruimte
[email protected]
NathalievanKordelaar
www.incontexto.nl
[email protected]