Minor financieel advies en ondersteuning pensioen

MINOR FINANCIEEL ADVIES EN
ONDERSTEUNING
PENSIOEN
WEEK 2
OPBOUW VAN HET INKOMEN
W.H. Korthouwer
[email protected]
1
SOORTEN PENSIOENREGELINGEN
In Nederland bouwt 90% van de werknemers een aanvullend pensioen
op bij de werkgever. Welke soorten regelingen zijn er?
1. Defined benefit regelingen (uitkeringsovereenkomst):
A. Eindloonregeling; pensioen gebaseerd op het laatst verdiende
inkomen (komt weinig meer voor)
B. Middelloonregeling; pensioen gebaseerd over het gemiddeld
verdiende inkomen (komt verreweg het meeste voor, 91% van de
deelnemers bij pensioenfondsen hebben deze regeling)
2. Defined contribution regeling (kapitaalovereenkomst):
Beschikbare premieregeling; de werkgever betaalt maandelijks
namens de werknemer een premie aan een verzekeraar of een
pensioenfonds die het geld belegt. Deze vorm is sterk in opkomst.
2
PENSIOEN UITKERINGSOVEREENKOMST
GRAFISCH
3
PENSIOEN PREMIEREGELING GRAFISCH
Beschikbare premieregeling
middels sparen
Beschikbare premieregeling
middels beleggen.
4
KENMERKEN EINDLOONREGELING
• Loonsverhogingen kunnen met terugwerkende kracht vanaf
indiensttreding worden gebruikt voor pensioenopbouw, ook
wel backservice verplichting
• Keuze uit volledig of gedeeltelijke backservice verplichting
• Maximaal 2% opbouw per jaar, bij 35 dienstjaren wordt
maximaal 70% pensioen bereikt
• Alleen vaste loonbestanddelen en structureel genoten
toeslagen mogen worden meegenomen
5
KENMERKEN MIDDELLOONREGELING
• Loonsverhogingen tellen pas mee vanaf het moment dat de
werknemer deze ontvangt
• Keuze uit zuiver middelloonsysteem of geïndexeerd
middelloonsysteem
• Maximaal 2,25% opbouw per jaar
• Variabele looninkomsten mogen worden meegenomen voor
de pensioenopbouw
6
SCHEMA PENSIOENOPBOUW +
VOORBEELD
Pensioengevend salaris (PS)
€ 45.000
-/- AOW-franchise
-/- € 13.000 (afgerond)
Pensioengrondslag (PG)
€ 32.000
X Opbouwpercentage
X 2%
Pensioenopbouw per jaar
€ 640 (ofwel factor A = Aangroei)
X Dienstjaren
35
TOTALE PENSIOENOPBOUW
€ 22.400
Bruto inkomen tot 65 jaar € 3.750 p/mnd, netto ongeveer € 2.500 p/mnd.
7
VERVOLG PENSIOENOPBOUW
VOORBEELD
Het pensioeninkomen vanaf 65 jaar:
1e pijler AOW samenwonend
2e pijler aanvullend pensioen
3e pijler lijfrente
Totaal pensioeninkomen
€ 12.000 (afgerond)
€ 22.400
€ 34.400
€ 34.400 / € 45.000 = 76% v/h (laatstverdiende)inkomen.
Bruto € 2.860 p/mnd, netto ongeveer € 2.300 p/mnd.
8
1E PIJLER SOCIAAL MINIMUM
Sociaal minimum als percentage van het wettelijk minimum loon:
• Volledig gezin: 100%
• Eenouder gezin: 90%
• Alleenstaande:
70%
Volksverzekeringen:
AOW, ANW
1e pijler
Sociale verzekeringen:
TW, IOAW, IOAZ, WWB
Partner indien sprake van
gemeenschappelijk huishouden
9
UITVOERING 1E PIJLER SOCIALE
VOORZIENINGEN
Sociale Verzekeringsbank (SVB):
• AOW: Algemene Ouderdomswet
• ANW: Algemene Nabestaandenwet
• AKW: Algemene Kinderbijslagwet
Gemeentelijke Sociale Dienst:
• TW: Toeslagenwet
Scenario’s en van belang zijnde volksverzekeringen:
• Langleven
AOW
• Vroegtijdig overlijden
ANW
• Arbeidsongeschiktheid
geen
• Werkloosheid
geen
10
2E PIJLER AANVULLEND PENSIOEN
Pensioen:
OP, NP, AOP
2e
pijler
Werknemersverzekeringen:
ZW, WAO, WIA, WW
Overige regelingen:
Spaarloon, Levensloop,
Vitaliteitssparen
11
WANNEER IS PENSIOEN VERPLICHT?
• Pensioen is niet algemeen wettelijk verplicht
• Op grond van CAO’s zijn pensioenregelingen vaak wel verplicht
• De Wet verplichte beroepspensioenfondsen 2000 (Wet BPF 2000)
geldt voor veel werknemers in Nederland
• Vrije beroepsoefenaren zoals huisartsen zijn vaak op grond van de
Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb) wel verplicht
aangesloten bij een pensioenfonds
Indien de werkgever een pensioenregeling treft voor de werknemer(s),
dan moet deze voldoen aan de Pensioenwet (PW). De werknemer
dient dan volledig te worden geïnformeerd, waarvan de UPO (Uniform
Pensioenoverzicht) een belangrijk document is.
12
PENSIOENDOCUMENTEN
PW verplicht volgende documenten:
• Startbrief; belangrijkste punten van pensioen voor werknemer
• Pensioenreglement; uitgebreide informatie voorwaarden pensioen
voor de werknemer
• UPO; lopende deelnemers ontvangen deze jaarlijks, gewezen
deelnemers elke vijf jaar
Kijk op
http://www.academicservice.nl/site/onderwijs/boeken/details/studenten.
html?prod=20070523&type=8 voor voorbeelden van bovenstaande
documenten.
Voorbeeld UPO van het ABP
13
BESCHIKBARE PREMIEREGELING
Kenmerken:
• De hoogte van de premie staat vast en niet de hoogte van het
pensioen meestal niet
• Hoe ouder hoe meer premie fiscaal beschikbaar mag worden
gesteld
• Vier fiscale staffels
• Vanaf 1 januari 2015 mogen alleen nog netto staffels worden
gebruikt (m.a.w. alleen OP als percentage en alle aanvullende
zaken als werkelijke premie)
Lees ook op blz. 26 van stap 1 uit boekje.
14
STAFFELS BESCHIKBARE PREMIE
Staffels:
1. Alleen Ouderdomspensioen (OP)
2. OP en uitgesteld Partnerpensioen (PP), dus geen recht op PP bij
overlijden vooroverlijden (voor 65jr) van de pensioengerechtigde.
De partner heeft dan niets
3. OP en direct ingaand opgebouwd PP, wel recht op het
tijdsevenredig opgebouwde PP
4. OP en direct volledig PP, recht op 70% van het op te bouwen OP
op einddatum
http://reaal.onlinetouch.nl/3#/220
15
WERKNEMERSVERZEKERINGEN
Werknemers vallen onder de volgende sociale verzekeringen:
• Ziektewet (ZW)
• Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO, tot 1 jan 2006)
• Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA, opvolger WAO)
• Werkloosheidswet (WW)
Scenario arbeidsongeschiktheid komt in week 5 aan bod
16
LEVENSLOOP, SPAARLOON EN
VITALITEITSSPAREN
De levensloopregeling en spaarloonregeling zijn per 1 jan 2012
afgeschaft waarvoor de Vitaliteitsregeling voor in de plaats is gekomen.
Reden?
Levensloop was (fiscaal) gekoppeld aan de oudedagsvoorziening en
werd vaak gebruikt om eerder te kunnen stoppen met werken.
Sabbatical vlak voor de pensioendatum terwijl de overheid juist langer
doorwerken wilde stimuleren.
Via de spaarloon kon tot € 613 p/jr. fiscaal vrij worden gespaard voor
de oudedag, levensverzekering woning of studie. Ten tijden van
economische crisis en tekorten bij de overheid bestond geen behoefte
meer aan deze regeling.
Vitaliteitssparen start vanaf 1 jan 2013, zie meer op blz. 299 van
http://reaal.onlinetouch.nl/3#/298
17
3E PIJLER INDIVIDUEEL/PRIVÉ
GEREGELD
renteverzekeringen
Met inkomen
banksparen
3e pijler
Met vermogen
Sparen
18
VERVOLG SPAREN 3E PIJLER
Spaarrekening, depositosparen
Sparen
Beleggingsrekening
Eigen woning
19
VERVOLG 3E PIJLER
Consumptief, bijv.
voor luxe uitgaven
Krediet
Hypotheek, ook wel
WOZ krediet voor
bijv. een verbouwing
20
LIJFRENTEN
Kenmerken lijfrenten:
• Individuele oudedagsvoorziening
• Fiscale grondslag anders dan bij pensioen, nl. IB2001 (v/h IB1964)
• Maximaal fiscale aftrek bedraagt 17% x PG -/- (7,5 x A) -/- FOR -/evt. overige opgebouwde pensioenaanspraken
• Franchise voor AOW inbouw is lager dan bij pensioen, gebruik dus
niet dezelfde pensioengrondslag (PG) als bij pensioen
• Verschillen tussen verzekerde en bancaire lijfrente
Meer op http://reaal.onlinetouch.nl/3#/126
21
VOLGENDE WEEK
Scenario langleven
Huiswerk:
• Maken opgaven 1 t/m 6 H4 (uitgedeeld)
• Bestuderen H5 uit reader Pensioen
• Lezen stap 2 uit ‘Hoera een goed pensioen’
• Evt. invullen schema’s uit stap 2
22
23