Les 6 - Otanianus aka Augustus

Kenmerk 6:
De groei van het Romeinse
imperium, waardoor de GrieksRomeinse cultuur zich in Europa
verspreidde
Les 4: Octavianus
a.k.a. Augustus
- Octavianus en Marcus Antonius
1000
700
400
200
1
– Het driemanschap Octavianus, Marcus Antonius en generaal Lepidus
namen de macht over (43 VC)
– In 42 VC versloegen Octavianus en Marcus Antonius de vijand én
namen wraak in de slag bij Philippi (42 VC). Daarna zetten zij Lepidus
aan de kant en verdeelden de macht
– Marcus – die het bevel voerde over het oostelijk deel – ging zich daar
steeds meer als oostelijk vorst gedragen. Dit zeer tegen de zin van
Octavianus in!
– Uiteindelijk verpletterde Octavianus Marcus en zijn nieuwe vrouw
Cleopatra in de zeeslag Actium (31 VC)
– Nu was Octavianus alleenheerser.
1500
• Met de moord op caesar hoopten zijn tegenstanders de
republiek weer in ere te herstellen, maar dit lukte niet
2000
Wraak
3000
Artikel VII & IX
200
400
Marcus Antonius
Octavianus
- De bestuurder
1000
700
400
200
1
200
– Het leger wist hij aan zich te binden / achter zich.
– Doordat hij de burgeroorlogen beëindigde genoot hij veel aanzien /
informele macht.
– Als staatsman plaatste hij zichzelf altijd boven de partijen
– Daarnaast verklaarde hij zoon van een god (Divi filius), hetgeen
mogelijk was doordat hij eerst Caesar een goddelijke status had laten
geven.
– Hij absorbeerde republikeinse bestuurfuncties in één persoon, zijn
persoon.
– Buiten Rome slaagde hij erin de pax Romana – hier pax Augusta – af te
dwingen
– Velen, waaronder ook menig senator, verkozen de rust die hij bracht
boven de chaos die daarvóór had geheerst
1500
• Hoe vormde Octavianus zijn machtsbasis
2000
Octavianus
3000
Artikel VII & IX
400
- De alleenheerser
1000
700
400
200
1
– In eerste instantie was hij formeel niet meer dan een princeps in de
senaat, onderdeel van een clubje wijze/oude senatoren die grote
invloed op de stemmingen in de senaat hadden
– Echter, in 21 VC kreeg hij in de senaat de titel “Verhevene” er werd hij
ook formeel de belangrijkste princeps
– Zijn invloed op de wetgeving en magistraatskeuze was enorm. Hierbij
gaf het advies, hetgeen feitelijk altijd leidde tot directe doorvoering van
zijn advies/idee/voorstel
– De volksvergaderingen werden feitelijk overbodig. Onder zijn opvolger
Tiberius werd het werk van hen ook overgeheveld naar de senaat
– Toen 14 VC Augustus stierf was de het fundament voor het keizerschap
stevig gelegd
1500
• Hoe vormde Octavianus Augustus werd
2000
Octavianus
3000
Artikel VII & IX
200
400
- Pax Augusta
1000
700
400
– Een moreel herstelprogramma, de virtutes. Terug naar de oude
waarden. Hieronder veel ook een groot godsdienstige herleving.
– Beeldende kunst, architectuur en literatuur kende ook een enorme bloei
onder zijn bewind.
– De bloei van de cultuur in ruime zin had natuurlijk ook een
propagandistische waarde én toonde de macht van de keizer.
1500
• Na wederkeer van de rust, wachtte er nog meer werk
2000
Octavianus
3000
Artikel VII & IX
200
1
200
400
3000
Artikel VII & IX
1000
700
400
200
1
200
– Steeds vaker kwamen er keizers op de troon, die niet vanwege hun
bekwaamheid de functie zouden vervullen
– Daarnaast werd intolerantie jegens andersdenkende een normale gang
van zaken
– De senaat verviel steeds meer in de rol van behoedzame adviesclub
– In de derde eeuw NC – een periode waarin de interne en externe druk
op het rijk steeds groter werd (hier komen we nog over) – komen de
keizers lange tijd alleen nog maar aan de (wankele) macht met de steun
van het leger.
– Eind derde eeuw slaagde Diocletianus erin de rust terug te brengen en
bestuurlijke hervormingen door te voeren. Oost en West worden
bestuurlijk gesplitst!!!
1500
• De opvolger van Augustus – door hem zelf nog aangewezen –
Tiberius was een bekwaam bestuurder. Alleen, bij hem zien we al
de kwalijke kanten van het keizerschap
2000
Keizers en hun bestuur
400
Splitsing rijk onder Diocletianus