1 Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18

Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17 juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis
Kerk en Vrede. Héleen Broekema 25-7-2017.
1
Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17
juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis, Kerk en Vrede.
Zie voor andere gedachten bij deze lezingen mijn gedachten in het archief van het prekenplan voor de
3e zondagen van juli 2005 en 2008.
Inleiding
De verzen van het eerste hoofdstuk van deutero Jesaja zijn troostrijk, tijdens de ballingschap, voor het
Volk. God is en zal er zijn als een herder. In de context (40.9-11) wordt het einde van de ballingschap
aangekondigd. De prestaties van alle (over)heersers of goden zijn niets vergeleken bij de
mogelijkheden van God. In vs. 21-26 wordt het thema van 12-20 weer hernomen. Een loflied op God
als schepper en heerser over de wereld.
Matteüs 13 begint met, op een volgend, drie gelijkenissen / parabels over zaad. Hier het gaat om de
het horen en het verstaan van de boodschap van het Koninkrijk en het uit voeren in de levenspraktijk.
Het koninkrijk van God dat is en komende is, is gelijk een akker waar goed zaad in gezaaid is, Maar
waar tussen, als het donker is, de vijand onkruid / raaigras zaait. Pas bij het volgroeide gewas kan er
verschil gezien worden tussen het goede zaad en het op graan gelijkende gewas.(24-30). In 36-43
volgt de uitleg aan de leerlingen. De akker is de wereld. De Mensenzoon zaait. De vijand is de duivel,
het kwaad, de verzoekingen (mat. 4.1-11), het onrecht in de wereld. Bij de oogst zal pas de graan van
het andere gewas gescheiden worden. Welke criteria hiervoor gebruikt worden beschrijft Matteüs in
hoofdstuk 25.
Paulus zegt in Rom.8: de gemeente is vrijgemaakt door Christus Jezus. Gods zoon is als een trooster
voor de wereld, die nog als in barensnood is. Het gaat erom niet alleen uit het vlees / uit de eigen wil
te leven, maar vanuit de leven gevende Geest, die aan de leerlingen gezonden is en in hen woont.
Leven vanuit de Geest van God maakt leerlingen tot dochters en zonen van God, dus erfgenamen.
Erfgenamen hebben vooruitzicht op de erfenis. Dat is de hoop voor de toekomst. Om te blijven hopen
komt de Geest de gemeente, als zijn leerlingen, te hulp.
Onkruid / raaigras.
De Naardense bijbel vertaalt met raaigras. Dat is een prachtig beeld, omdat raaigras heel veel op de
graan aar lijkt. De profeten schrijven over onkruid, doornen en distels als het Volk haar God dreigt te
vergeten. God vergeten, afkomst ontkennen, niet meer leven op de weg van het Verbond resulteert in
kwaad, dat mensen, stammen en volken elkaar aandoen. Gevolgen kunnen zijn angst, argwaan,
afgodendienst, bedreigingen, (koude)oorlogen, hongersnood, vreemdeling – en ballingschap.
Graan en zaad
Graan is noodzakelijk, levengevend, voor mensen en dieren. Gerechtigheid doen aan weduwe, wezen
en vreemdelingen, vrede stichten en zorg dragen voor de gehele schepping wordt door de profeten
zaad genoemd. In een agrarische samenleving zijn dit aansprekende voorbeelden.
De menigte en de leerlingen.
Jezus legt de betekenis van zijn verhalen uit aan zijn leerlingen(36-43). De menigte zowel als de
leerlingen zouden, als ze goed luisterden, de symbolen die Jezus gebruikt moeten kunnen duiden
vanuit de Tenach/ Oude Testament. Matteüs geeft Jezus als uitleg in de mond, dat de Mensenzoon
de zaaier is. Waarbij Matteüs vooruitblikt op het oordeel over de wereld bij de Wederkomst. Jezus, zijn
levenspraktijk is een voorbeeld van gerechtigheid doen in het koninkrijk van God, dat is en komende
is. Matteüs schreef zijn evangelie vele jaren nadat Paulus zijn brief aan de Romeinen geschreven
heeft. De leerlingen van Jezus, de gemeenten, voelde zich in die tijd al als schapen tussen de wolven
(10.16). Kracht en troost moesten voor hen komen vanuit de Geest.
Leven vanuit de leven gevende Geest.
Dat wil zeggen dat mensen zich geen slaven moeten maken van de tijdgeest. Het gaat om het maken
van bewuste keuzes. Soms blijkt het dat door inzicht of andere maatschappelijke op politieke
omstandigheden inzichten bijgesteld moeten worden. De wereld is in barensnood. Bij barensnood zijn
soms ook ingrepen ten goede noodzakelijk. Al lukt dat ook niet altijd. Jezus, is voorgegaan in het
maken van andere keuze dan die van zijn tijdgeest. Door zijn handelen scheen er weer een ander licht
over de interpretatie van de Tenach. Wet en profeten (mat.5.) werden niet door Jezus verworpen.
Door middel van zijn ‘Bergrede’ gaf hij er een andere notie aan. In de loop van de verhalen over
Jezus, lezen we ook dat zijn eigen houding ten opzichten van buitenlanders (Samaritanen o.a.)
veranderde. Maar ook zijn houding tegenover de ethische interpretaties van de Farizeeën en
Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17 juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis
Kerk en Vrede. Héleen Broekema 25-7-2017.
2
Schriftgeleerden, die tot dan toe als de juiste golden. Jezus leed aan de onrechtvaardigheid in zijn
samenleving. Hij probeerde, door zijn praktijk, voorbeelden te stellen om het lijden te verzachten.
Als erfgenamen delen ook wij, vandaag, in het lijden aan het kwaad in de wereld. De schepping is niet
de prooi van zinloosheid. Zij zucht als mensen elkaar, de dieren en het milieu uit te buiten, in plaats
van zinvol met alles wat op hun weg komt omgaan. Leven uit de Geest: begin dicht bij huis, door zelf
zorgvuldig te zijn. Laat je stem horen als er misstanden zijn in je omgeving. Deze kunnen variëren van
uitbuiting van mensen en milieu, het verwaarlozen kinderen of dieren, het indirect meewerken aan
wapen - productie, koop of verkoop en het voorbereiden of oorlog of zogenaamde vredesmissies in
oorlogsgebieden.
Goed en Kwaad.
Het kwaad kan goede mensen treffen. Goede mensen kunnen ook keuzes maken die later blijken toch
niet ten goede te leiden. Het goede en het kwade komt dagelijks via Kranten, Radio, TV, Computer,
Twitter etc. op ons af. Het nieuws verspreidt veelal het slechte nieuws. Goed nieuws is geen nieuws.
Erg slecht nieuws hebben we na enkele minuten, duizend maal herhaald op de TV, denk aan 11
sept.2001. Dit met de gevolgen voor angst inzake de Moslims in het algemeen. Als goed nieuws na
het slechte komt dan is het actualiteit. Voorbeelden genoeg o.a.: de geweldloze de val van de muur in
Berlijn, de fluwelen revolutie in Tsjechië, de omwentelingen Tunesië en Egypte en de verdere onrust in
het Midden Oosten. De Kamerdebatten over de val van het Kabinet betreffende een nieuwe missie
naar Afghanistan en toch nog weer een politie missie zijn allemaal te volgen voor wie daar
belangstelling voor heeft. Uitgebreid worden oorlogen en geruchten van oorlogen voorgeschoteld.
Evenals anders nieuws, soaps, talententesten, natuurfilms, voorlichtingsprogramma’s of vragen om
medische of ontwikkelingsprojecten te steunen en filmpjes op youtube. Wat veelal ontbreekt zijn
alternatieve programma’s waarin zicht gegeven wordt hoe de oorlog door de media verkocht wordt en
wat voor alternatieven er zijn om conflicten op te lossen, zoals: peaceteams en mediation. Wat de één
goed vindt, vind de ander slecht. Onkruid en graan groeien samen op in de wereld als akker.
Het zelfde geldt voor de opvoeding en visie op leefwijzen in de kerkelijke gezindten. Wat de één ziet
als juist voor leer en leven ziet een ander anders. Er leven veel vooroordelen. Niet alleen binnen de
kerkelijke gezindte of bij kerkelijke gezindte onderling, maar ook ten opzichte van andere religies.
Waren andere gezindte of religies vroeger ver weg van de eigen leefwereld / zuil. Nu de wereld een
dorp geworden is, zijn de buren bijvoorbeeld boeddhist, jood, moslim of bahai. Kennis met elkaar
maken, doet vooroordelen veranderen. Daarnaast blijft het van belang om als individu meningen te
vormen over wat,ook in het persoonlijk leven, keuzes zijn voor het goede. Daar zijn veel
meningsverschillen over. De kerkelijke geloofsgemeenschap is een plek, om geïnspireerd door het
Woord, met elkaar te spreken over welke keuzes in het leven te maken om een rechtvaardigere
samenleving te bevorderen. Hoe kan het o.a. mogelijk worden dat:
- om te beginnen in eigen omgeving mensen niet uitgebuit en/of gediscrimineerd worden.
- Mensen met een andere mening tot hun recht komen.
- Arm gemaakten, werklozen en vreemdelingen niet met de nek worden aangekeken.
- Gekozen volksvertegenwoordigers ondersteund worden om de keuzes te maken die
verantwoord zijn voor het milieu en een goed rentmeesterschap.
Om o.a. aan deze zaken mee te werken is te proberen een beetje vredesgemeenten te zijn.
Jesaja bezingt God als schepper en herder, opdat het Volk weer tot Hem terugkeert.
Matteüs schets het leven als`christen in de wereld als onkruid tussen het graan.
Paulus noemt dit: leven vanuit de Geest.
De Psalmdichter bidt in ps. 86 om hem een weg te wijzen. Ps. 27 dicht over God als licht op het
levenspad.
Gez. 64 zingt over de groei van het graan, door God begeleid.
Héleen Broekema (TW)
25-7-2017.
De poëziesuggestie biedt een verrassend, tegendraads perspectief…
Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17 juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis
Kerk en Vrede. Héleen Broekema 25-7-2017.
Voor de dienst van 17 juli (Mat.13: 24-30, 36-43)
Lof van het onkruid
Godlof dat onkruid niet vergaat.
Het nestelt zich in spleet en steen,
breekt door beton en asfalt heen,
bevolkt de voegen van de straat.
Achter de stoomwals valt weer zaad:
de bereklauw grijpt om zich heen.
En waar een bom zijn trechter slaat
is straks de distel algemeen.
Als hebzucht alles heeft geslecht
straalt het klein hoefblad op de vaalt
en wordt door brandnetels vertaald:
‘gij die miljoenen hebt ontrecht:
zij kòmen - uw berekening faalt.’
Het onkruid wint het laatst gevecht.
(Ida Gerhardt)
HOVENIER
Nog zit de vorst tien centimeter
diep in de grond, toch naast zijn schoenen
al sprieten groen van sneeuwklok, krokus.
Hij snoeit wat hoger werd dan hem, de vlinderstruik tot op de schijnbaar dode stam.
Van zeven zwanen ziet hij op hun roep
de vorkvlucht boven naar het noorden.
Nog hoger denkt hij zich planeten en
nog kouder, verder, sterren, overdag
onzichtbaar, en de grenzen van 't heelal.
Van daar ziet ziet hij zich staan: een kruin,
verwaaide haren, een snoeischaar in de hand, en naast de schoenen
die toefjes prille spriet net niet vertrapt.
(C.O. Jellema, Droomtijd 1999)
3
Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17 juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis
Kerk en Vrede. Héleen Broekema 25-7-2017.
4
Als gebed een alternatieve zegenbede:
die overgenomen wordt door een lied; een gezongen zegenbede.
De gesproken zegenbede kan dus naadloos overgaan in het lied.
Zegenbede
laten wij gaan
van hier
getroost
door uw Woord
van ontferming
bemoedigd
door het gebed
uit ons hart
opgeademd
door het lied
op onze lippen
aangewakkerd
door Uw Geest
van Vrede
Zegene ons de Eeuwige
in wiens Naam
wij mogen zegenen
elkaar
Mensen onderweg
op de weg van Vrede
(in de Naam van de Vader, de Zoon
en de Heilige Geest)
moge het zo zijn
SjD
Lied van Vrede en gerechtigheid
“De vrede van God” nr. 17 uit “en alle angst voorbij”, bundel met vredesliederen van Kerk en
Vrede.
De melodie moet vrij vlot, latin gezongen worden.
Gedachten bij. Jes.40.12-25, Mat. 13.24-30,36-43, Rom. 8.18-25, ps. 86 voor 17 juli 2011, 5e van de zomer, 4e na Trinitatis
Kerk en Vrede. Héleen Broekema 25-7-2017.
Zing het lied bv. 3 keer als volgt: zacht, sterk en weer zacht.
Graag uw reactie op deze viering naar:
a.debruijn@kerkenvrede
5