Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL [email protected] www.onderwijsinspectie.be Verslag over de doorlichting van Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer Instelling Directeur Adres Telefoon Fax E-mail Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres 11981 Vrije Lagere School - Virgo Sapiens Marc DE BLESER Heldenplein 3 - 1840 LONDERZEEL 052-30.28.78 052-30.53.05 [email protected] www.lsvirgo.be VZW Virgo Sapiensinstituut Heldenplein 3 - 1840 LONDERZEEL Noordwest-Brabant Mechelseweg 96 - 1880 KAPELLE-OP-DEN-BOS Vrij CLB Noordwest - Brabant Spiegelstraat 1 - 1730 Asse Dagen van het doorlichtingsbezoek 01-06-2015, 02-06-2015, 04-06-2015 Einddatum van het doorlichtingsbezoek 04-06-2015 Datum bespreking verslag met de instelling 25-06-2015 Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Marianne D'HEER Teamleden Karl BAERT 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 1 INHOUDSTAFEL INLEIDING .............................................................................................................................................. 3 1 SAMENVATTING ............................................................................................................................. 5 2 DOORLICHTINGSFOCUS ................................................................................................................... 7 2.1 2.2 3 Leergebieden in de doorlichtingsfocus ............................................................................................... 7 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus ....................................................... 7 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? .......................................................... 8 3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?.......................................................................... 8 3.1.1 3.1.1.1 3.1.1.2 3.1.1.3 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen?................................................................... 8 Lager onderwijs: wereldoriëntatie ......................................................................................... 8 Lager onderwijs: muzische vorming .....................................................................................10 Lager onderwijs: lichamelijke opvoeding .............................................................................11 3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’? ..................................................................................................................................................12 3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? ...................................................12 3.2 4 Respecteert de school de overige reglementering? .........................................................................13 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? ................................................................................. 14 4.1 4.2 Deskundigheidsbevordering .............................................................................................................14 Leerbegeleiding .................................................................................................................................14 5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL .............................................................................................. 16 6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL ....................................................................................... 17 6.1 6.2 Wat doet de school goed? ................................................................................................................17 Wat kan de school verbeteren? ........................................................................................................17 7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN ................................................................ 18 8 OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG ...................................................................... 18 2 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering, 2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. - Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPOreferentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. - Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. - Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op www.doorlichtingsverslagen.be. Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de school een selectie van de onderwijsreglementering: het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen Hiertoe selecteert de onderwijsinspectie een aantal leergebieden. Daarbij onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPOreferentiekader: het onderwijsaanbod de uitrusting de evaluatiepraktijk de leerbegeleiding. - een selectie van andere erkenningsvoorwaarden, waaronder de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de school dit na? ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? 3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg. In dit luik rapporteert het inspectieteam ook over het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid van de school. 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 3 Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: - een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. - een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies. - een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be 4 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 1 SAMENVATTING Lagere School 'Virgo Sapiens' is gelegen in de landelijke gemeente Londerzeel. Een geëngageerd schoolteam spant zich dagelijks in om kwaliteitsvol onderwijs te verlenen aan een schoolpopulatie die de samenstelling van de buurt weerspiegelt. In haar oordeel houdt de onderwijsinspectie rekening met specifieke kenmerken van de school, de omgeving, het personeel en de leerlingen. Op basis van het vooronderzoek van 25 mei 2015 bepaalde de onderwijsinspectie de focus die ze tijdens deze doorlichting onderzocht. Ze ging de resultaten van het schoolteam na om voor wereldoriëntatie, muzische vorming en lichamelijke opvoeding de eindtermen te bereiken. Daarnaast peilde de onderwijsinspectie naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de deskundigheidsbevordering en de leerbegeleiding en naar aspecten van het algemeen beleid. Ten slotte onderzocht ze ook een selectie van regelgeving en de mate waarin de school aandacht heeft voor de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de leeromgeving. De lagere school bereikt in voldoende mate de eindtermen voor de leergebieden wereldoriëntatie, muzische vorming en lichamelijke opvoeding. Het team slaagt erin om voor het leergebied wereldoriëntatie een gevarieerd en evenwichtig aanbod te concretiseren. Om een verzekerd en volledig aanbod te garanderen over de jaren heen, ontwikkelde de school een leerlijn die afgestemd is op de leerplandoelen. De klaspraktijk weerspiegelt de visie van het leerplan. De kinderen krijgen veelvuldig kansen om actief de nabije en verdere schoolomgeving te verkennen, informatie op te zoeken, te verwerken en al doende te leren. Het team maakte afspraken om de tijd- en ruimtekaders binnen de gehele basisschool op elkaar af te stemmen. Het benut op een adequate manier de audio-visuele media om de leerinhouden te verlevendigen en het leerproces te ondersteunen. Om de kwaliteit van de didactische aanpak van het domein techniek te verhogen, opteerde de school voor één bijzondere leerkracht 'techniek'. De kinderen maken kennis met diverse technische systemen binnen verschillende toepassingsgebieden. Het team ervaart de noodzaak om naast de cognitieve ontwikkeling, ook de verworven vaardigheden en attitudes bij de leerlingen in beeld te brengen. Enkele leerkrachten slagen er al in om binnen dit leergebied een onderwijsaanbod op maat aan te reiken. De werking binnen de vlinderklas is ook gericht op kinderen die nood hebben aan meer uitdagingen om de wereld rondom zich te verkennen. Voor het leergebied muzische vorming bevindt de school zich in een ontwikkelingstraject. Het leerkrachtenteam creëert een gevarieerd en evenwichtig aanbod waardoor de kinderen voldoende kansen krijgen om zich te ontwikkelen in de vele muzische talen en expressievormen. Elk teamlid is nog zoekende om op een functionele en haalbare manier leerplandoelen te selecteren bij het plannen van het muzisch aanbod. De leerkrachten gaan op zoek naar activiteiten waarbij een productgerichte aanpak meer en meer plaats maakt voor een procesmatige benadering. Een rijk assortiment aan materialen en inspiratiebronnen ondersteunt de realisatie van waardevolle initiatieven. Het team kwam nog niet tot expliciete afspraken om een doorlopende leerlijn te stroomlijnen doorheen de basisschool en om de muzische ontwikkeling van de kinderen doelgericht in kaart te brengen. Door klasdoorbrekende activiteiten binnen een positief en stimulerend muzisch schoolklimaat krijgen kinderen veelvuldig kansen om op een onbevangen manier hun muzische ontwikkeling te ontplooien. De planningsdocumenten van de gymleerkrachten getuigen van een sterke leerplandoelgerichtheid. De praktijk van deze teamleden kenmerkt de visie en de uitgangspunten van het leerplan lichamelijke opvoeding. Ze hebben in hun gevarieerd onderwijsaanbod niet alleen oog voor het ontwikkelen van motorische basiscompetenties, maar stimuleren ook een gezonde en veilige levensstijl bij de leerlingen. De evaluatie- en rapporteringspraktijk weerspiegelt in beperkte mate deze leerplandoelgerichte aanpak. Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de processen in de focus maakt duidelijk dat de school een intrinsieke visie heeft op haar deskundigheidsbevordering. Zowel de prioriteiten van de school als de noden van de leerkrachten vormen de basis om de professionalisering van de teamleden gericht aan te sturen. Goede praktijkvoorbeelden en succeservaringen stromen door tot op de klasvloer door de open en positieve sfeer binnen het team en ondersteunende overleg- en communicatiestructuren. De school investeerde de voorbije schooljaren sterk in haar leerbegeleiding. Dit proces leidde tot de 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 5 ontwikkeling van een schooleigen zorgvisie. Deze vormt nog in beperkte mate een breed raamwerk voor de diverse zorginitiatieven en is weinig geënt op de kenmerken van de schoolpopulatie. De school bouwde een stevige zorgstructuur uit waarvan een dynamisch zorgteam de motor vormt. De klasleerkrachten nemen hun taak binnen de eerstelijnszorg terdege op en creëren een degelijke basiszorg binnen een gestructureerde klas- en schoolorganisatie. De zorginstrumenten, de planmatige overlegmomenten en de klaspraktijk staan mee borg voor een zorgbrede werking die gestructureerd is binnen de verschillende fases van het zorgcontinuüm. De vernieuwings- en veranderingsbereidheid van het geëngageerd schoolteam om tegemoet te komen aan de specifieke noden van de schoolpopulatie valt in positieve zin op. Het onderzoek naar het algemeen beleid toont aan dat de directeur de spilfiguur vormt binnen een democratisch leiderschap. De inschakeling van werkgroepen en een kernteam zorgt voor een breed draagvlak en een optimale betrokkenheid van alle teamleden. Vanuit een intrinsieke visie zet de directeur op een strategische manier de bakens uit om toekomstgericht te bouwen aan kwaliteitsvol onderwijs. Talrijke efficiënte overlegstructuren en communicatiekanalen creëren een sterk samenhorigheidsgevoel en bevorderen de gezamenlijke doelgerichtheid binnen de school. Door de groeiende cultuur van zelfevaluatie ervaart de school de noodzaak om op basis van diverse outputgegevens een aantal aspecten van haar werking kritisch in vraag te stellen en bij te sturen. De onderwijsinspectie rondt de schooldoorlichting af met een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen'. De onderwijsinspectie geeft een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne.' Het onderzoek naar de 'overige erkenningsvoorwaarden' leidt tot een gunstig advies. Op vlak van de overige regelgeving werden geen inbreuken vastgesteld. De onderwijsinspectie wenst het schoolteam alle succes toe om verder te bouwen aan kwaliteitsvol onderwijs. 6 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 2 DOORLICHTINGSFOCUS Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek. 2.1 Leergebieden in de doorlichtingsfocus Lager onderwijs - Leergebieden wereldoriëntatie muzische vorming lichamelijke opvoeding 2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus Personeel - Professionalisering Deskundigheidsbevordering Onderwijs - Begeleiding Leerbegeleiding 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 7 3 3.1 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? 3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op. 3.1.1.1 Lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet De lagere school bereikt de eindtermen voor het leergebied wereldoriëntatie in voldoende mate. De leerkrachten creëren een gevarieerd en evenwichtig aanbod. Het leerlingenwerk, de planningsdocumenten en de exploratie van de leeromgeving weerspiegelen een degelijke onderwijspraktijk. Curriculum De leerkrachten werken met een eigen aanbod van thema’s. De leerlijn van het Onderwijsaanbod leerplan wereldoriëntatie vormde het uitgangspunt om een schooleigen Referentiekader plannings- en bewakingsinstrument te ontwikkelen. De leerkrachten ervaren dit Planning document als een meerwaarde om een klare kijk te krijgen op de totaliteit van Evenwichtig en volledig Samenhang het onderwijsaanbod over de leerjaren heen. Door aan deze doeleninventarisatie Brede harmonische vorming thema’s en activiteiten te koppelen brengen ze hiaten en overlappingen in kaart. Actief leren Op basis van dit overzicht kwam het schoolteam tot bindende afspraken om een volledig onderwijsaanbod te garanderen. Dit instrument speelt nog in mindere mate een rol om per lesonderwerp of thema op een doelbewuste manier een beperkt aantal evalueerbare doelen te selecteren. De leerkrachten slagen erin een evenwichtig en gevarieerd aanbod aan te reiken waarbij alle domeinen in samenhang met elkaar aan bod komen. Waar nodig leggen ze ook cursorische accenten. Ervaringsdeskundigheid, divers ondersteunend bronnenmateriaal en onderwijsleerpakketten sturen de invulling van de thema’s aan. De actualiteit maakt systematisch deel uit van het aanbod. De teamleden spannen zich in om leerinhouden zo levensecht mogelijk te stofferen. Waarnemen, beleven en ontdekken zijn de uitgangspunten voor het verkennen van de nabije en ruimere schoolomgeving. De leerkrachten hechten naast het cognitieve luik ook duidelijk belang aan het verwerven van allerlei basisvaardigheden en attitudes. Bij enkele leerkrachten krijgt het leerlingenmateriaal een overladen tekstuele invulling. Het is voor bepaalde teamleden een uitdaging om op basis van de leerplandoelen een bewuste selectie te maken waarbij de ‘lat’ voor elk kind juist komt te liggen. De leerkrachten hebben oog voor een goede klasorganisatie en wenden uiteenlopende werkvormen aan om de leerstof op verschillende manieren te kunnen aanbieden en verankeren. Hierbij krijgen de kinderen voldoende kansen om op een coöperatieve en actieve manier van en met elkaar te leren en om op een doeltreffende manier informatie op te zoeken en te structureren. De geïntegreerde aandacht voor de leergebiedoverschrijdende eindtermen van ‘leren leren en sociale vaardigheden’ binnen dit leergebied valt in positieve zin op. De leerkracht ‘techniek’ biedt aan elk leerjaar op een doelgerichte manier een ruime waaier aan van technische activiteiten conform de visie van het leerplan. 8 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) Er is nog een groeikans om de schooleigen leerlijn met leerplandoelen van techniek te integreren in de leerlijn wereldoriëntatie van de reguliere klasleerkracht waardoor een betere afstemming met de klaspraktijk ontstaat. De leerlingen krijgen voldoende kansen om hun technisch bewustzijn te ontwikkelen en kennis te maken met diverse technische systemen. De leerkracht doet reeds waardevolle aanzetten om het technisch denkproces van kinderen te stimuleren. Extra-murosactiviteiten en klasdoorbrekende initiatieven dragen niet alleen bij tot een brede harmonische ontwikkeling van elk kind, maar stimuleren ook de sociale cohesie binnen de school. Materieel beheer Het team maakte afspraken om de tijd- en ruimtekaders in het klasbeeld op Uitrusting elkaar af te stemmen. De gestructureerde klaswanden in alle klassen Leermiddelen weerspiegelen een pedagogisch ondersteunend klasklimaat. In verschillende klassen zorgt de functionele en geïntegreerde aanwending van audiovisuele media voor een verlevendiging van het onderwijsaanbod en een ondersteuning van het leerproces. De school beschikt over voldoende leermiddelen om de eindtermen te bereiken. Evaluatie De school maakt gebruik van externe testen van de onderwijskoepel en Evaluatiepraktijk schooleigen evaluatievormen om de vorderingen van de kinderen voor dit Evenwichtig en representatief leergebied in kaart te brengen. Om de kwaliteit van de didactische aanpak Leerlingvolgsysteem binnen dit leergebied te verhogen, bekijkt de school op een kritische en Gericht op bijsturing diepgaande manier de analyseresultaten van de externe testen. In de school zijn waardevolle aanzetten van zachte evaluatievormen aanwezig om de verworven vaardigheden en attitudes van de leerlingen in kaart brengen. De schooleigen leerlijn met leerplandoelen inventariseert naast elk doel welke evaluatievorm opportuun is om het resultaat van de leerling in beeld te brengen. De afstemming tussen de aangestipte leerplandoelen en de vraagstelling en inhoud van de klaseigen evaluaties kan nog aan belang winnen. Evaluatie De rapportering geeft bij de meeste leerkrachten een beperkt beeld van de leerprestaties, de attitudes en vaardigheden van de kinderen. Een directe link Evenwichtig en volledig met de gerealiseerde leerplandoelen is niet aanwezig. Rapporteringspraktijk Interne en externe communicatie Begeleiding Enkele leerkrachten slagen er al in om binnen het onderwijsaanbod leerinhouden te selecteren voor leerlingen met specifieke zorgnoden. Een doelbewuste selectie Beeldvorming op basis van leerplandoelen en relevantie biedt nog mogelijkheden. Voor Zorg leerlingen met een leerstoornis zijn er compenserende maatregelen. Kinderen die nood hebben aan extra uitdagingen om de wereld rondom zich te verkennen en te begrijpen krijgen binnen de ‘vlinderwerking’ een aanbod op maat. De afstemming met de reguliere klaspraktijk kan hier nog aan belang winnen. Leerbegeleiding Professionalisering Het implementatietraject van dit leergebied is bijna afgerond. Door een strategische aanpak slaagde het team erin om een gedragen visie op dit Nascholingen leergebied te creëren en een opbouwende leerlijn te stroomlijnen doorheen de Interne expertise lagere school. De pedagogische teamgerichte studiedagen en personeelsvergaderingen, vormden doeltreffende en ondersteunende communicatie- en overlegplatformen binnen dit ontwikkelingstraject. Deskundigheidsbevordering 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 9 3.1.1.2 Lager onderwijs: muzische vorming Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor het leergebied muzische vorming in voldoende mate. Alle domeinen komen evenwichtig aan bod. Er is een groeiende aandacht voor een muzisch onderwijsleerproces binnen een stimulerend klas- en schoolklimaat. Curriculum De school bevindt zich in een ontwikkelingstraject om het leerplan muzische Onderwijsaanbod vorming te implementeren. Een diepgaande verkenning van de verschillende Referentiekader deelleerplannen vormde al het onderwerp van teamgericht overleg. Het team Planning kwam tot bindende afspraken om een gevarieerd aanbod te creëren waarbij de Evenwichtig en volledig Samenhang verschillende domeinen op een evenwichtige manier aan bod komen. Brede harmonische vorming Actief leren Het team ervaart een leerplandoelgerichte aanpak als noodzaak om de muzische grondhouding bij kinderen te stimuleren. Momenteel bevindt het zich nog in een verkenningsfase om op een doelgerichte en intentionele manier de verschillende deelleerplannen te hanteren als referentiekader bij het uitwerken van een breed aanbod. Elke leerjaar maakt daarbij gebruik van klaseigen planningsinstrumenten of inspiratiebronnen om leerlingen te laten kennismaken met de verschillende muzische talen, materialen en technieken. Het team kwam nog niet tot duidelijke en expliciete afspraken om een opbouwende leerlijn te stroomlijnen doorheen de lagere school om zo hiaten, overlappingen en overaccentuering in het aanbod te vermijden. Momenteel is het voor het team een zoekproces om activiteiten uit te werken die meer aansluiten bij ‘de geest’ van het leerplan muzische vorming. De school evolueerde al van een meer productgerichte aanpak naar een procesgerichte benadering. De leerkrachten trachten bij het ontplooien van muzische activiteiten te steunen op de twee basisprincipes ‘beschouwen en creëren’. De leerkrachten hanteren muzische werkvormen om het onderwijsleerproces in andere leergebieden te ondersteunen. De horizontale samenhang met het leergebied wereldoriëntatie is sterk aanwezig. De aankleding van de gangen en lokalen en de diverse muzische klasoverschrijdende activiteiten weerspiegelen een muzisch schoolklimaat. Materieel beheer Er is voldoende materiaal aanwezig om de muzische doelen te realiseren. De Uitrusting meeste teamleden benutten op een creatieve manier de aanwezige ICT- en Leermiddelen multimediale apparatuur. Evaluatie Het team kwam nog niet tot een gezamenlijk gedragen visie om de muzische ontwikkeling van het kind te evalueren. Binnen de evaluatiepraktijk ontbreekt de Evenwichtig en representatief afstemming met de geselecteerde leerplandoelen. De school staat nog in haar Leerlingvolgsysteem kinderschoenen om de leerlingen criteria te laten verwerven waarmee ze hun Gericht op bijsturing eigen muzisch ontwikkelingsproces kunnen beoordelen. Klassikale reflectiemomenten op een muzische realisatie vallen wel in de meeste klassen in positieve zin op. Evaluatiepraktijk Evaluatie De rapporteringspraktijk weerspiegelt de toenemende aandacht voor de verschillende domeinen. De beoordeling is eenzijdig gericht op het eindproduct, Evenwichtig en volledig de werkhouding en de inzet. Rapporteringspraktijk Interne en externe communicatie 10 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) Begeleiding Door de open en positieve sfeer en het stimulerend schoolklimaat krijgen de kinderen voldoende kansen om op een ongedwongen manier tot muzische Beeldvorming expressie te komen en hun muzische grondhouding te ontplooien. Leerbegeleiding Zorg Professionalisering De school benut de expertise van leerkrachten bij klasdoorbrekende muzische Deskundigheidsbevordering activiteiten of initiatieven op schoolniveau. Momenteel blijven er nog kansen Nascholingen liggen om deze teamleden ook in te zetten om leerkrachten, die niet over Interne expertise bepaalde muzische competenties beschikken, te professionaliseren. Teamleden delen ervaringen/documenten tijdens personeelsvergaderingen en ondersteunen elkaar in hun zoektocht naar een betere invulling van dit leergebied. Om dit implementatieproces op een degelijke en strategische manier aan te pakken, volgde de directeur pro-actief een aantal nascholingen om zich te verdiepen in het leerplan muzische vorming. 3.1.1.3 Lager onderwijs: lichamelijke opvoeding Voldoet De school bereikt in voldoende mate de eindtermen voor het leergebied lichamelijke opvoeding. De leerkrachten creëren een evenwichtig en gevarieerd aanbod. Ze beschikken over voldoende materialen en infrastructurele mogelijkheden om hun onderwijsdoelen naar de praktijk te vertalen. Curriculum De planningsdocumenten weerspiegelen een sterke leerplandoelgerichtheid en Onderwijsaanbod aandacht voor een evenwichtig en gevarieerd aanbod. Het leerplan van de Referentiekader onderwijskoepel vormt hierbij een functioneel referentiekader. Planning Niet alleen de motorische maar ook de dynamisch-affectieve competenties van Evenwichtig en volledig Samenhang de kinderen staan centraal. Naast het ontwikkelen van bewegingsvaardigheden Brede harmonische vorming hechten de leerkrachten ook belang aan het stimuleren van een gezonde en Actief leren veilige levensstijl. Het onderwijsaanbod getuigt nog niet van voldoende aandacht voor zelfsturing en zelfconceptverheldering waarbij de leergebiedoverschrijdende eindtermen ‘leren leren’ een belangrijke plaats innemen. In de mate van het mogelijke tracht de leerkracht aan te sluiten bij de thema’s of onderwerpen van de reguliere klaspraktijk. De leerlingen krijgen kansen om samen te werken en verschillende rollen op te nemen tijdens groepsactiviteiten. De leerkrachten lichamelijke opvoeding geven aan dat een aantal praktischorganisatorische elementen de organisatie van naschoolse sportactiviteiten in de weg staan. De werkgroep ‘speelplaatswerking’, ontplooide reeds waardevolle initiatieven om de bewegings- en ontspanningsmogelijkheden van de kinderen tijdens de speeltijden te bevorderen. De ruime infrastructurele mogelijkheden bieden voldoende kansen om leerlingen te initiëren in bepaalde sportdisciplines. Materieel beheer De school beschikt over voldoende klein en groot materiaal en infrastructurele Uitrusting mogelijkheden om de eindtermen van lichamelijke opvoeding te bereiken. Leermiddelen Evaluatie Zowel de evaluatie- als de rapporteringspraktijk getuigen van weinig leerplandoelgerichtheid in tegenstelling met de planningsdocumenten en de Evenwichtig en representatief onderwijspraktijk. Evaluatiepraktijk Leerlingvolgsysteem Gericht op bijsturing 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 11 Begeleiding De leerkrachten lichamelijke opvoeding begeleiden en ondersteunen de leerlingen gericht om de vooropgestelde doelen te bereiken en bepaalde Beeldvorming moeilijkheden te remediëren. Zorg Bij het zwemmen werken de leerkrachten lichamelijke opvoeding gedifferentieerd met de klasgroepen. Leerbegeleiding Door het digitale zorgplatform hebben de leerkrachten lichamelijke opvoeding zicht op de leerlingen met zorgvragen. Dit maakt de leerkrachten alert om ook tijdens de lessen bewegingsopvoeding hiermee rekening te houden. Het biedt nog een groeimarge om ook de leerkracht lichamelijke opvoeding te betrekken bij zorgoverlegmomenten met de klasleerkracht en het zorgteam. Dit kan leiden tot een meer preventieve of remediërende aanpak van (fijn)motorische of sociale vaardigheden bij kinderen zowel in de klas als in de lessen bewegingsopvoeding. 3.1.2 Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde ’bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne’? De school gaat op systematische wijze de situatie op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne na. Dat blijkt uit de regelmaat waarmee ze controles uitvoert. Hierdoor kent ze de tekorten en is ze waakzaam voor ongunstige veranderingen in de leer- en leefomgeving van de kinderen en het personeel. Uit haar werkwijze blijkt dat ze gebruikmaakt van de analyses en opmerkingen van deskundigen. De uitwerking van het globaal preventieplan en de jaarlijkse actieplannen is concreet en realistisch waardoor aannemelijk is dat de uitvoering zal volgen. Door transparante informatie en communicatie voelt elk teamlid zich aangesproken om op zijn niveau bij te dragen aan de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Het keuringsverslag van de elektrische laagspanning vermeldt een aantal tekortkomingen. Op het ogenblik van de doorlichting heeft de school reeds gevolg gegeven aan een aantal geformuleerde opmerkingen. Dit resulteert in gebouwen en lokalen die geschikt zijn voor het inrichten van onderwijs. Wat nog moet verbeteren is in de planning voorzien. De school krijgt een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Omwille van de systematiek waarmee ze de tekorten opspoort en wegwerkt, vertrouwt de onderwijsinspectie op de ontwikkelingskracht van de school om de resterende tekorten weg te werken. 3.1.3 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op. Onderzochte erkenningsvoorwaarde Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? (decreet bao - art. 62,6°) Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? (decreet bao - art. 62,8°) Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? (decreet bao - art. 62,10°) 12 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) ja ja ja 3.2 Respecteert de school de overige reglementering? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op. Onderzochte regelgeving Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao art. 37) • geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen • de bijdrageregeling • de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal • het recht op inzage door de ouders en hun recht op toelichting bij de gegevens die op de leerling betrekking hebben, waaronder de evaluatiegegevens die worden verzameld door de school • informatie over extra-murosactiviteiten • de afspraken in verband met het rookverbod • het reglement inzake tucht en schending van de leefregels van de leerlingen, met inbegrip van een preventieve schorsing, een tijdelijke uitsluiting of een definitieve uitsluiting en inzake de beroepsprocedure, inbegrepen het hanteren van redelijke en haalbare termijnen • de procedures volgens welke getuigschriften worden toegekend, met inbegrip van de beroepsprocedure • bepalingen in verband met het recht op onderwijs aan huis • richtlijnen inzake afwezigheden en te laat komen • afspraken in verband met huiswerk, agenda’s, leerlingenevaluatie en rapporten • de wijze waarop de leerlingenraad, de schoolraad en de ouderraad in voorkomend geval wordt samengesteld ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (decreet bao - art. 37) Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. ja 47) • de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat het schoolbestuur voor de school vastlegt • de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen • de wijze waarop de school het leerproces van de leerlingen beoordeelt en daarover rapporteert • de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs • de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen Bezorgt de school de verplichte informatie aan de ouders correct bij de eerste inschrijving? (decreet bao - art. 28) Voert de school een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid met het oog op de optimale leer- en ontwikkelingskansen van alle leerlingen? (decreet bao - art. 153 septies) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, is er dan een individueel werkplan voor de leerling? (BVR personeelsformatie) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, voorziet ze dan voor de leerkrachten nascholing taalvaardigheid en sociale integratie? (BVR personeelsformatie) Respecteert de school de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Bewaart de school de bepaalde lijsten, notulen en dossiers met betrekking tot het getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Respecteert de school de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van attesten aan leerlingen die geen getuigschriften krijgen? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Respecteert de school het recht op 28 lestijden per week? (decreet bao - art. 48) 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja 13 4 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op. 4.1 Deskundigheidsbevordering Doelgerichtheid De directeur heeft voornamelijk een intrinsieke visie op de manier waarop diverse professionaliseringsinititiatieven doelgericht en strategisch kunnen ingezet worden bij implementatie- en vernieuwingsprocessen. Prioriteiten en onderwijsgerelateerde interesses en noden van teamleden vormen het uitgangspunt om het nascholingsplan te stofferen. Het beleid kiest bewust voor teamgebonden nascholingen om de impact tot op de klasvloer te verhogen. Het nascholingsplan is momenteel een oplijsting van de te volgen individuele en/of teamgerichte nascholingen. Andere vormen van deskundigheidsbevordering, die de school aanwendt, zijn er niet in beschreven. Ondersteuning Klasbezoeken en functioneringsgesprekken vormen het uitgangspunt om leerkrachten gericht aan te sturen in hun individuele professionalisering. Door de open en positieve sfeer en goed functionerende overlegstructuren stromen succes- en praktijkervaringen door tot op schoolniveau. De personeelsvergadering faciliteert de ondersteuning van leerkrachten tijdens de implementatie- en vernieuwingsprocessen en de systematische opvolging van gemaakte afspraken. Indien nodig doet de school beroep op de pedagogische begeleidingsdienst van de onderwijskoepel. De school beschikt over teamleden die op diverse terreinen over waardevolle expertise beschikken. De scholengemeenschap reikt kansen aan om de professionalisering van de leerkrachten te stimuleren. Doeltreffendheid Tijdens de implementatie- en verbeteringsprocessen mist de school scherp afgelijnde doelen om duurzame effecten op leerkracht- en schoolniveau in kaart te brengen. Het beleid schept ruimte om tijdens personeelsvergaderingen professionaliseringsactiviteiten te evalueren. Ontwikkeling Het team is vernieuwings- en veranderingsbereid. Er is een groot engagement aanwezig om de eigen klaspraktijk kritisch in vraag te stellen en indien nodig bij te sturen. De school slaagt erin schooleigen prioriteiten te formuleren die de drijfveer vormen om keuzes te maken en professionaliseringsbehoeften te bepalen. 4.2 Leerbegeleiding Doelgerichtheid De school investeerde de voorbije schooljaren sterk in haar leerbegeleiding. Dit proces leidde tot de ontwikkeling van een schooleigen zorgvisie. De zorgvisie evolueerde geleidelijk van een eenzijdige klemtoon op het remediëren van leerachterstanden naar het investeren in een preventieve basiszorg waarin alle kinderen optimale kansen krijgen om in hun totaliteit te ontwikkelen. Het zorgcontinuüm van de onderwijskoepel vormt het richtsnoer om de zorgbrede werking binnen de school op leerling-, leerkracht- en schoolniveau gestalte te geven. Het zorgteam ontplooit vanuit een intrinsiek aanwezige visie een aantal waardevolle zorginitiatieven om te voldoen aan de noden en behoeften van de 14 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) schoolpopulatie. De algemene zorgvisie vormt in beperkte mate een breed en concreet raamwerk voor deze diverse zorginitiatieven en is weinig geënt op de kenmerken van de schoolpopulatie. Hierdoor laten klasleerkrachten nog kansen liggen om bepaalde aspecten van de vlinderwerking toe te passen in hun reguliere klaspraktijk. Ondersteuning De klasleerkracht is de spilfiguur van de eerstelijnszorg. De principes van een preventieve basiszorg met een efficiënte klasinterne differentiatie zitten in de vingers van de meeste teamleden. Het zorgteam vormt de motor van de zorgbrede werking. De zorgcoördinator speelt hierbij een cruciale rol. De school werkte stevige zorgstructuren uit die zich binnen ‘de vlinderwerking’ richten op de begeleiding en ondersteuning van zowel sterke als minder sterke leerlingen en dit zowel klasintern als -extern. Tijdens een multidisciplinair overleg (MDO) vervolledigt het team de beeldvorming over de kinderen. De kindgerelateerde overlegmomenten vormen het uitgangspunt om leerkrachten te versterken in hun eerstelijnszorg. Het zorgteam staat voor de uitdaging om de klasleerkrachten te coachen in het formuleren van een heldere en concrete hulpvraag om voor kinderen met specifieke noden een planmatig begeleidingstraject uit te zetten. Hierdoor kan de concrete zorgtaak van elke kindbetrokkene ook helder omschreven en geëvalueerd worden. De personeelsvergadering vormt een ondersteunend communicatie- en overlegplatform om teamleden op de hoogte te brengen van nieuwe inzichten binnen de leerbegeleiding. Om hun eigen deskundigheid te verhogen, krijgen de leerkrachten voldoende kansen om naslagwerken te consulteren uit een uitgebreide orthotheek. Doeltreffendheid De groeiende cultuur om kritisch te reflecteren over leerlingenresultaten met het oog op kwaliteitsverbetering binnen de zorg- en schoolwerking, valt in positieve zin op. Tijdens teamvergaderingen en overlegmomenten krijgen leerkrachten de kans om succeservaringen te delen of om pijnpunten aan te kaarten. Ontwikkeling De vernieuwingsbereidheid binnen het team is groot. Het zorgteam pakt dit proces permanent en ontwikkelingsgericht aan. 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 15 5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op. Leiderschap Een gedreven directeur vormt de sleutelfiguur van het intern leiderschap. Hij zet samen met het kernteam de bakens uit om toekomstgericht te bouwen aan kwaliteitsvol onderwijs en steunt hierbij op een democratisch leiderschap. Door teamleden per leerjaar in te schakelen in het kernteam creëert de school voor diverse aspecten van de werking een breed draagvlak om nieuwe inzichten in de school te implementeren. Bemoedigende contacten ondersteunen het welbevinden van het team en creëren een open sfeer waarin allerlei aspecten van de schoolwerking of het individueel functioneren van teamleden bespreekbaar zijn. Visieontwikkeling Het schoolwerkplan geeft vorm aan de krachtlijnen en de uitgangspunten van een gezamenlijk gedragen schoolvisie. Een sterke teamgeest, bindende afspraken en een visieontwikkeling voor bepaalde aspecten van de schoolwerking bevorderen in hoge mate een gezamenlijke doelgerichtheid. Besluitvorming De nauwe participatie van de teamleden aan de schoolontwikkelingsprocessen valt in sterke mate op. Deze betrokkenheid krijgt gestalte binnen informele en formele teamoverlegmomenten. Kwaliteitszorg Het beleid erkent het belang van interne en externe kwaliteitszorg. De school ziet een aantal waardevolle initiatieven zoals de leerkrachten- en ouderbevragingen en de diepgaande analyse van genormeerde testen als een eerste fase binnen een cyclisch proces van interne kwaliteitszorg. Ze slaagt erin de kwaliteit van de schoolwerking en het beleidsvoerend vermogen kritisch te bevragen, schooleigen prioriteiten voorop te stellen en vernieuwingsprocessen succesvol af te ronden. Het is voor de school nog een uitdaging om binnen een gefaseerde en transparante planning geoperationaliseerde en evalueerbare doelen voorop te stellen. Hierdoor kan ze de effectiviteit van de opgezette ontwikkelingstrajecten meer gericht evalueren. GOK- en zorgbeleid Het schoolteam baseert zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid op de analyse van data die de meest relevante noden van leerlingen(groepen) in kaart brengt. De school heeft zicht op het aantal leerlingen dat vanuit het eerste leerjaar doorstroomt tot het zesde leerjaar zonder leerachterstand op te lopen. Ze zet acties op om de doorstroom te bevorderen. Het schoolteam heeft een visie over de wijze waarop het zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het team organiseert de acties vanuit operationele doelen die aansluiten bij de noden van de leerlingen. De schoolorganisatie zorgt er in toenemende mate voor dat het team de vooropgestelde doelen binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid bereikt. De acties (op leerling-, leraren- en schoolniveau) die het schoolteam uitwerkt, sluiten grotendeels aan op de vooropgestelde doelen. Het zorgteam evalueert de effecten van de acties binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid. Het schoolteam heeft in zijn professionaliseringsbeleid aandacht voor de deskundigheidsbevordering van de teamleden met het oog op het schooleigen zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid. 16 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 6 6.1 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De kinderen krijgen veelvuldig kansen om op een actieve manierde nabije en verdere omgeving te ontdekken, conform de visie van het leerplan wereldoriëntatie. De leerkrachten slagen er in om een gevarieerd en evenwichtig aanbod voor de onderzochte leergebieden te creëren. De gegroeide aandacht voor beschouwen naast creëren, voor het proces naast het product bij activiteiten binnen het leergebied muzische vorming valt in sterke mate op. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen Het beleid slaagt erin om met diverse deskundigheidsbevorderende initiatieven de professionalisering van de leerkrachten doelgericht aan te sturen. Het groot engagement van het team en de vernieuwings- en veranderingsbereidheid valt in sterke mate op. In de school valt een sterk gestructureerd leer- en leefklimaat in positieve zin op. Instrumenten en planmatige zorgstructuren ondersteunen de zorgbrede werking van de school. De leerbegeleiding vormt een permanent aandachtspunt binnen de schoolontwikkeling. Wat betreft het algemeen beleid Het gedeeld leiderschap steunt op een democratische beleidsvoering. De sterke gezamenlijke doelgerichtheid binnen de school valt in positieve zin op. De vertegenwoordiging van teamleden per leerjaar in een kernteam zorgt voor een breed draagvlak met gedeelde verantwoordelijkheden. De structurele overlegmomenten vormen een ondersteunend communicatieplatform om te reflecteren, te leren van elkaar en gezamenlijk te werken aan vooropgestelde verbeterpunten. In de school is een cultuur van zelfevaluatie aanwezig. 6.2 Wat kan de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De school kan een meer doelgerichte evaluatie- en rapporteringspraktijk voor de onderzochte leergebieden verder ontplooien. Het team kan de afstemming en de graduele opbouw over de leerjaren heen binnen een doelgericht muzisch aanbod sterker uitwerken. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen Het zorgteam kan de schooleigen zorgvisie gerichter enten op de eigenheid van haar populatie. Wat betreft het algemeen beleid Het beleid kan bij implementatie- en verbeteringsprocessen de professionaliseringsinitiatieven meer kaderen in een transparant en strategisch plan met scherp geformuleerde doelen. 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015) 17 7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het lager onderwijs. voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne'. voor de overige erkenningsvoorwaarden. 8 OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG Op de gecontroleerde overige regelgeving werden door het inspectieteam geen inbreuken voor verder gevolg door de onderwijsinspectie vastgesteld. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Marianne D'HEER de inspecteur-verslaggever Marc DE BLESER de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school 18 11981 – bao – Vrije Lagere School - Virgo Sapiens te LONDERZEEL (Schooljaar 2014-2015)