1 Chronisch zieken Veldoriëntatie Abigail Kossen, 500546870 Anissa Al Mesaoudi, 500600548 Dilek Batur, 500603765 Luwam Woldegiorgis, 500609489 Vijayeta Kalloe, 500603420 Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 2 Inhoudsopgave Inleiding ………………………………………………………………………..……..… Blz 3 De instelling …………………………………………………………………..……….... Blz 4 Cliënt …………………………………………….…………………………..…....…….. Blz 5 Knelpunten cliënt ………………………………………………………….………..…... Blz 6 Hulpverleners …………………………………………………………….…………...… Blz 7 Knelpunten hulpverleners ………………………………………………...…………..… Blz 9 Evaluatie ……………………………………………………………………………...… Blz 11 Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 3 Inleiding Voor het vak chronisch zieken 1 hebben wij de opdracht gekregen om een veldoriëntatie uit te voeren bij een instelling. De bedoeling hiervan was om meer inzicht te krijgen in het dagelijkse leven van mensen met een chronische ziekte en hoe deze mensen functioneren in de maatschappij. De aandacht werd nadrukkelijk gelegd op de knelpunten die deze cliënten ervaren en hoe zij dit oplossen met behulp van hulpverleners. Wij hebben ervoor gekozen om deze veldoriëntatie bij de Amsta Anton de Komplein, uit te voeren. Deze instelling is een woonlocatie voor cliënten met een licht tot matig verstandelijke beperkingen gecombineerd met psychiatrische problematiek. Het biedt de mogelijkheid voor bewoners om prettig te kunnen wonen en recreëren. Op deze manier kunnen zij, ondanks hun beperking of stoornis, op volwaardige wijze deel uitmaken van de samenleving. Wij zullen in dit verslag als eerst vertellen over de instelling Amsta Anton de Komplein. Hierna zullen we het hebben over de cliënt waarmee wij een gesprek hebben gehouden, waarbij we ook de knelpunten zullen verwoorden. Als laatst zullen we ook kijken naar het perspectief vanuit de hulpverleners en de knelpunten van hen. Bij het maken van dit verslag hebben we een taakverdeling gemaakt, waar iedereen een stuk uitgeschreven heeft. De taakverdeling voor het verslag is als volgt; Naam Taak Abigail Schrijven van het stuk Hulpverleners en het stuk Knelpunten hulpverleners. Anissa Schrijven van het stuk Inleiding en het verzorgen van de presentatie Dilek Schrijven van het stuk Cliënt en het verzorgen van het verslag. Luwam Schrijven van het stuk Knelpunten cliënt. Vijayeta Schrijven van het stuk De instelling. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 4 De instelling De instelling de Amsta van Anton de Komplein is een woonlocatie die mogelijkheid biedt aan de bewoners om prettig te kunnen wonen. De bewoners van Anton de Komplein zijn hele bijzondere cliënten. Ze zijn licht tot matige verstandelijke gehandicapt in combinatie met een psychiatrische aandoening. De veel voorkomende psychiatrische aandoeningen zijn: psychose (hechtingsstoornissen, borderline, autisme en verslavingen uit het verleden. ) Anton de Komplein zorgt voor dat de bewoners op volwaardige wijze deel uitmaken van de samenleving. Ze geven steun op het gebied van school en werk. Ze kijken wat de bewonder willen en kunnen. Ze spannen voortdurend in voor de veiligheid en het welbevinden van de cliënten. Dit doen ze doormiddel van het bieden van individuele woonmogelijkheden, ondersteuning, zorg en behandeling bij verblijf. De bewoners hebben allemaal een eigen appartement met een woonkamer, keuken, slaapkamer en badkamer, die ze naar eigen snaak mogen inrichten. Op Anton de Komplein is er ook is een gesloten afdeling aanwezig. Dit gaat vaak met een rechtelijke machtiging samen. De bewoners van de gesloten afdeling mogen niet zelf bepalen wanneer ze naar buiten gaan. Dit vraagt de bewoner aan de begeleider. Met toestemming van één van de hulpverleners mag de cliënt in bij zijn van de begeleider naar buiten. Het is gewenst dat er minimaal één hulpverlener met de bewoner mee naar buiten kan gaan. De instelling Amsta op Anton de Komplein zijn vooral gericht om een veilig klimaat te creëren waarbij de individuele zorgbehoeften van de bewoners worden beantwoord. Ze geven onder andere ondersteuning in waar ze gaan werken en waar ze naar school gaan. Ook proberen ze belemmering als plotseling niet naar werk of school gaan op te lossen. Ze proberen de reden van de bewoner te achterhalen. Ze helpen de bewonder om met zijn probleem te confronteren waardoor hij met plezier weer naar school/werk gaat. De doelen van de bewoners zijn de richtlijnen die de cliënten helpen om op gang te komen. De belangrijke kernwaarden tussen de collega’s zijn: open communicatie en integriteit (rechtschapenheid, onomkoopbaarheid), goede structuur en heldere afspraken, zorgen voor elkaar, veiligheid en verantwoordelijkheid, persoonlijke en professionele ontwikkeling. De doel van Anton de Komplein: Ze helpen mensen met een verstandelijke beperking hun leven vorm te geven zodat die beperking in hun leven geen handicap is. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 5 Cliënt Om een beter inzicht te krijgen op de knelpunten vanuit het cliënten perspectief, hebben wij de gelegenheid gekregen om een gesprek te voeren met Edd Schoen. Edd Schoen is een 43 jarige bewoner van de Anton de Komplein waar hij al iets meer dan een jaar woont. Hiervoor heeft hij 4 ½ jaar in een andere instelling gewoond, genaamd Haag en Veld. Hij is licht verstandelijk gehandicapt en lijdt al 10 jaar aan schizofrenie wat sinds 8 ½ jaar lang met medicijnen wordt ondersteund. Edd gebruikte zo’n tien tot elf jaar terug veel drugs, hij was drugsverslaafde. In die tijd is hij opgenomen in de psychiatrie. Hij heeft toen zitten nadenken wat hij fout heeft gedaan in het leven. Zo vertelde Edd ons het volgende; ‘Na het denken wat ik in het leven heb gedaan, dat ik mensen verdriet en pijn heb aangedaan heeft mij de kracht gegeven om mijn fouten in het leven in te zien. Waar je geweest bent, ben je geweest’ Ook heeft hij toentertijd veel familieleden zien overlijden, waarna hij besloot om zijn leven weer op te pakken. Op dat moment heeft hij de kracht gekregen om zijn leven weer te verbeteren en heeft tien jaar van zijn leven moeten inhalen. Inmiddels heeft Edd zijn leven weer helemaal opgepakt met behulp van zichzelf en de mensen in zijn omgeving die in hem geloofden. Edd is op dit moment erg zelfstandig en krijgt geen hulp van buiten af. Hij heeft wel een grote familie, waar hij een goede band mee heeft. Edd heeft drie zussen en drie broers, die wel eens langs komen voor de gezelligheid. In tegenstelling tot de grote familie heeft Edd geen mantelzorg. Sinds ander half jaar is Edd verloofd en gaat om het weekend langs bij zijn verloofde die nog in Haag en Veld woont. In zijn dagelijkse leven werkt hij als schoonmaker bij het GVB en houdt zich bezig met voetbal. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 6 Knelpunten cliënt Gezondheid Tien jaar geleden is hij aan de drugs geraakt en opgenomen geweest in de psychiatrie. Dit vormt nu geen knelpunt meer bij Edd. Hij heeft zijn leven de laatste tien jaar weer helemaal opgebouwd. Hij neemt iedere dag zijn medicijnen en heeft dit goed onder controle. Dit vormt dus geen knelpunten School/werk Hij werkt bij het GVB als schoonmaker. Hij maakt daar de metro’s schoon. Hij gaat er op zijn fiets heen. Dit vormt verder ook geen knelpunten Wonen/welzijn Edd schoen woont nu al meer dan een jaar bij Anton de kom plein. Daar woont hij met tien andere. Dat is soms best lastig. Er zijn altijd wel spanningen, drukte en ruzies. Edd is daar duidelijk over. Hij is niet het type dat snel boos is en als er een probleem is dan moet je er over kunnen praten vindt hij. Hij wil graag op zich zelf en rustig wonen. Zijn verloofde die woont in zijn oude huisje bij Haag en Veld, een andere locatie van ‘ Amsta’. Een knelpunt hier is dat hij graag samen wil wonen met zijn verloofde. Dat kan nu nog niet. Maar samen met de hulpverleners heeft hij een perspectief opgesteld om zo hier naar toe te werken. Financiën Financieel ervaart hij hier en daar ook knelpunten. Hij moet het namelijk maar doen met een uitkering. Hij krijgt wekelijks een bepaald bedrag op zijn rekening gestort en moet het daar mee doen. En dat is vaak niet zo een groot bedrag. Knelpunten andere cliënten Edd is zoals al gezegd eigenlijk een beetje een schoolvoorbeeld van hoe het ook kan. Veel van de cliënten in Anton de komplein zijn dat echter nog niet. Ze zijn veelal ook jonger en zijn alles nog aan het uitvinden. Zij komen nu vooral nog knelpunten tegen in het kijken van wat kan ik wel en niet. Ze zijn nog erg zoekende en willen eigenlijk van alles hebben. Ze willen op zich zelf wonen, auto’s, honden en meer geld, maar het inzicht om hier mee om te gaan of om er een goed beeld over te vormen ontbreekt. Cliënten krijgen wel een bepaald bedrag per week. Sommige hebben een eigen bankpasje waar ze het vanaf halen en sommige krijgen het gewoon contant uitgereikt. De financiën worden verder niet door de hulpverleners bij Anton de komplein, maar door bewindsvoerder geregeld. Als de cliënten iets dwars zit dan proberen de hulpverleners erachter te komen wat dat is en proberen er dan over te praten. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 7 Hulpverleners De hulpverlener die wij gesproken hebben is Jeanneke. Ze werkt er al vanaf het begin, dus al een jaar. Zij en haar collega’s begeleiden en ondersteunen de cliënten in hun dagelijkse bezigheden. Succesfactoren We hebben Jeanneke gevraagd wat factoren zijn die zorg voor de cliënten bevordert, de zogenoemde succesfactoren. Deze factoren zijn: o De relatie die de hulpverleners hebben met de cliënt. De hulpverleners maken vanaf het begin duidelijk met de cliënt dat de relatie die zij zullen hebben begeleidend en ondersteunend is. Ook wordt er verteld dat de hulpverlener en cliënt geen vrienden zijn want die kun je, zo gezegd, alleen maar kwijt raken. Ook is het moeilijker om streng en professioneel te blijven tegenover de cliënten als je vrienden met elkaar bent. De hulpverleners gaan daarentegen natuurlijk wel vriendschappelijk met de cliënten om! o Vooruitgang bij de cliënt. De hulpverleners stellen samen met de cliënt doelen op. Deze doelen dienen behaald te worden en het is aan de cliënt op welke manier dat gebeurd. Door doelen op te stellen blijven de cliënt zich ontwikkelen en wordt er vooruitgang geboekt. Daarnaast worden er ook perspectieven opgesteld. Deze zijn voor op de langere termijn. Een perspectief kan bijvoorbeeld zijn een keer zonder hulpverleners een rondje lopen. o Voldoende gekwalificeerd personeel. Met voldoende gekwalificeerd personeel worden ongemakken vermeden en zo nodig snel verholpen. De meeste hulpverleners hebben een opleiding SPH of SPW (niveau 4) afgerond. Daarnaast werken er ook mensen die pedagogiek, psychologie, creatieve therapie of zelfs verpleegkunde gestudeerd hebben. Er zijn ook hulpverleners die zonder opleiding ‘binnen komen rollen’ en door middel van ervaring en interne cursussen tot groepsleider ontwikkelen. o Goede mix tussen de cliënten. In de instelling is een goede mix tussen cliënten. Daardoor vermindert het aantal onenigheden en ruzies. Dat is erg bevorderlijk voor de sfeer en daardoor is dit een succesfactor. Manier van werken De hulpverleners van de Amsta werken vraaggericht. Dat wil zeggen dat ze zich bij elke cliënt afvragen wat de cliënt wil, en waarin ze hem kunnen ondersteunen. Het komt wel eens voor dat de hulpverleners de wensen van de cliënt niet kunnen waarmaken. In dat geval gaan ze samen met de cliënt op zoek naar een alternatief. In de instelling wordt gewerkt met zorgplannen. Iedere cliënt heeft een zorgplan, hierin staat nuttige informatie over de cliënt. Op deze manier kun je zien in hoeverre de cliënt in staat is om sommige activiteiten te kunnen uitvoeren. De hulpverleners krijgen zo een beeld tot welk niveau de cliënt kan functioneren. In het zorgplan staan ook de perspectieven van een cliënt. Deze zijn vergelijkbaar met de leerdoelen die je als student moet behalen. Een perspectief van een cliënt die erg zelfstandig is en goede vooruitgang boekt kan zijn dat hij uiteindelijk op zichzelf gaat wonen. Bij een Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 8 andere cliënt kan het zijn dat het perspectief is dat hij een keer naar zijn/haar moeder op bezoek gaat, zonder hulpverleners erbij. De rol van de hulpverleners is om te kijken wat een cliënt nog wel kan en hoe je als hulpverlener hem het beste daarin kunt ondersteunen. Relatie met de cliënt De relatie die de hulpverleners hebben met de patiënt is gebaseerd op ondersteuning en begeleiding. De hulpverleners proberen vanaf het begin een vertrouwensband met de cliënt op te bouwen. Vanuit die vertrouwensband ondersteunen de hulpverleners de cliënten in het dagelijks leven. Door de vertrouwensband zijn de hulpverleners ook in staat om de cliënten dingen bij te brengen. De hulpverleners leren de cliënten namelijk hoe ze met de omgeving kunnen communiceren. Dit is vooral omdat de cliënten sneller agressie kunnen vertonen en op deze manier kunnen de hulpverleners dat zoveel mogelijk voorkomen. Door cliënten zelf nieuwe dingen te laten ervaren en het zelf te laten proberen, neem je grote risico’s. het kan namelijk misgaan en dan moet er iemand zijn om de cliënt op te vangen. Dat is ook een taak van de hulpverlener. Hij/zij moet kunnen inzien of de cliënt het aan kan en zo niet, dan moet je bereid zijn om de cliënt daarin te ondersteunen. De relatie met de cliënt loopt niet altijd op rolletjes. Er zijn vaak genoeg spanningen tussen beide partijen. Deze spanningen worden natuurlijk zoveel mogelijk vermeden maar zijn niet altijd te voorkomen. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 9 Knelpunten hulpverleners We hebben Jeanneke gevraagd welke knelpunten zij ervaren in het begeleiden en ondersteunen van de cliënten. De knelpunten die genoemd zijn roepen op hun beurt spanningen op tussen de hulpverlener en cliënt, daarom moet er erg zorgvuldig mee omgegaan worden, om agressie zoveel mogelijk te vermijden. Gezondheid De hulpverleners zijn de schakel tussen de cliënt en arts. De hulpverlener moeten de cliënten hierin ondersteunen. In geval van slecht nieuws zijn de hulpverleners dus ook degene die ‘de klap moeten opvangen’. School/werk De hulpverleners zoeken samen met de cliënt naar werk. Samen kijken ze naar wat de cliënt wil en wat de cliënt kan. Daarnaast ondersteunen de hulpverleners de cliënten in het naar school/werk gaan. Een knelpunt in dit gebied is dat het wel eens voorkomt dat de cliënt niet meer naar werk of school wil gaan. Het komt vaak voor dat er ruzie optreedt op de werkvloer en de cliënt zich daarom geïntimideerd voelt en niet meer wil gaan. Om dat op te lossen gaan de hulpverleners een gesprek aan met de cliënt. Tijdens dit gesprek wordt de cliënt ondersteunt en overgehaald om het bespreekbaar te maken, door te vertellen dat ze er niet voor moeten weglopen en de ruzie aan moeten gaan. Doordat de cliënten ruzies, of andere nare dingen op het werk, niet bespreekbaar maken, is het lastig voor de hulpverleners om dit op te sporen. Een ander knelpunt hierin is dat de cliënten niet in staat zijn om een logische oplossing te zoeken voor een probleem. Wonen/welzijn De cliënten wonen hier in principe permanent. Een enkeling zal uiteindelijk op zichzelf wonen, maar dan met ambulante zorg. In de instelling worden de cliënten zoveel mogelijk vrij gelaten. Zo hebben ze bijvoorbeeld de vrijheid om hun eigen kamer in te richten. Er zijn ook cliënten die daarin doorslaan: ze willen teveel, maar kunnen dat niet aan. Er zijn bijvoorbeeld cliënten die een hond willen, dat vergt veel verantwoordelijkheid en dat hebben de cliënten niet. Dat roept altijd spanningen op en daarom moet je er voorzichtig mee omgaan. Er zijn ook cliënten die graag een keer willen blowen en/of drinken, maar dit mag natuurlijk niet. De hulpverleners verbieden het en daaruit komen spanningsvelden. Financiën De cliënten hebben wel een betaalrekening. Daarentegen hebben zij geen aanspraak op hun geld en hebben dus ook geen bankpas. Hun geld wordt beheert door een bewindvoerder. Die zorgt ervoor dat de vaste lasten betaald worden en dat er ook nog een deel van hun geld bespaard worden. het bedrag dat overblijft krijgen de cliënten, daarvan kunnen ze bijvoorbeeld boodschappen kopen. De cliënten krijgen een uitkering, en sommige cliënten verdienen geld met werken. Het is bijna altijd te weinig, de cliënten willen vaak meer dingen kopen dan dat ze kunnen betalen. Dat zorgt voor vele spanningen omdat het moeilijk te accepteren is. De hulpverleners kunnen Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 10 een deel van de spanning oplossen door aan te geven dat hun niet over het geld van de cliënt gaat. daardoor beseffen de cliënten dat de hulpverleners er ook niks aan doen. Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta 11 Evaluatie Wij hebben de veldoriëntatie, die we voor Chronisch Zieken 1 hebben uitgevoerd, erg goed ervaren. We zijn met z’n allen naar de instelling Amsta Anton de Komplein gegaan en gesproken met twee hulpverleners en een cliënt. Voor de veldoriëntatie hadden wij geen enkel beeld over wat ons te wachten stond. Hiernaast hadden we ook geen goed beeld over het leven van mensen met een chronische ziekte en/of aandoening. Door het feit dat we geen goed beeld hadden over het leven van deze mensen en over wat ons te wachten stond, was het een spannende ervaring voor ons. Toen we bij de instelling aankwamen, was het erg rustig op de gang. Er zaten wel een paar cliënten in de algemene zitkamer, waar ze ook elke avond gezamenlijk eten. Maar de mensen die daar op de bank televisie zaten te kijken, waren naar ons mening hele normale mensen. Je zou niet meteen kunnen bedenken dat het mensen zijn met een chronische ziekte en/of aandoening. Het feit dat we dit in konden zien was erg indrukwekkend. Ook nadat we de cliënt Edd Schoen gesproken hadden, hebben we beter kunnen inzien wat mensen met een chronische ziekte en/of aandoening allemaal meemaken. Wij vonden aan de ene kant het verhaal van Edd eigenlijk triest, omdat hij zoveel gemist heeft in het leven. Hij heeft alleen een paar fouten gemaakt, die negatieve gevolgen heeft gehad voor zijn hele leven. Maar aan de andere kant was het ook heel leuk om te horen hoe hij zijn leven weer heeft opgepakt. Dat hij zijn fouten in heeft kunnen zien en daardoor zijn leven op heeft kunnen pakken, is een gedrag waar men trots op kan zijn. Hierdoor opende zich er een soort nieuw leven voor ons. Aan de hand van deze opdracht hebben wij kunnen inzien dat er mensen zijn met toch niet zo’n leuk leventje. Dit kan o.a. komen door een bepaald ziekte en/of aandoening, wat bij deze mensen ook aan de gang is. Maar dat men op een gegeven moment zijn fouten kan inzien en daardoor een besluit kan nemen om zijn leven weer op te pakken, is knap werk. Wij vinden dat patiënten met een chronische ziekte en/of aandoening sterk in hun schoenen staan. Van buitenaf zou men eerder denken dat het maar ‘zielige’ personen zijn. Maar dankzij deze veldoriëntatie hebben wij de gelegenheid gekregen om te kunnen inzien dat dit toch niet zo is. Het zijn juist, naar onze mening, personen die geleerd hebben van hun fouten en die nu veel sterker staan in het leven. Het is wel jammer dat ze een paar jaren missen van het leven, maar het is echt heel leuk om te zien hoe ze die jaren later toch weer inhalen! Chronisch Zieken; VR2E1A; Abigail, Anissa, Dilek, Luwam en Vijayeta