Workshops PlantgezondheidEvent 2017 Donderdag 23 maart 1. Endofyten: hype of hoop? Zijn endofyten weer zo’n hype in het onderzoek of bieden ze echt hoop voor de bestrijding van plagen en ziekten? Endofyten zijn microörganismen die in planten leven, maar ze niet ziek maken. Een beetje vergelijkbaar met de menselijke darmflora. Net zoals de menselijk darmflora grote invloed heeft op de gezondheid van de mens, kunnen ook endofyten grote effecten hebben op de gezondheid en weerbaarheid van de plant. In deze workshop komt aan de orde wat nu bekend is over endofyten in planten en wat het te bieden heeft voor de plaagbestrijding in de glastuinbouw. Door: Leo van Overbeek (Wageningen University & Research, Biointeracties and Plant Health) en Gerben Messelink (Wageningen University & Research, Glastuinbouw) 2. Top 10 vergroening Op welke punten kan de sector vergroenen en wat hebben wij hierbij nodig ? Laag risico stoffen, gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong, biostimulatoren of nieuwe IPM-tools? De biologische bestrijding in de geïntegreerde gewasbescherming ofwel Integrated Pest Management (IPM) heeft ons veel opgeleverd. Er lijken echter ook meer knelpunten te ontstaan. Is het systeem robuust genoeg of weten wij nog te weinig van het systeem? Wat kunnen wij leren van de pilots systeemaanpak? Kortom wat zijn de kansen en bedreigingen voor verdere vergroening van de gewasbescherming? Conno de Ruiter, directeur Agrodis en Dirk Bakker, directeur bij Van Iperen, geven in deze workshop onder leiding van Helma Verberkt invulling op de vele mogelijkheden en kansen in vergroening. De workshop levert concrete handvaten om toe te passen op de bedrijven en wordt afgesloten met de 10 meest perspectiefvolle groene tips. Echter ook de randvoorwaarden, zoals toelating en innovatie, om het IPM-systeem te laten slagen worden besproken. Hoe hoog leg jij de IPM-meetlat? Door: Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland), Conno de Ruiter (Agrodis) en Dirk Bakker (Van Iperen) 3. Bacteriële plantenziekten - een (on)oplosbaar probleem? Plantenziekten veroorzaakt door bacteriën, blijven een probleem voor de glastuinbouwsector in Nederland. Er worden steeds nieuwe bacteriële soorten gevonden in Nederlandse teelten onder glas die een bedreiging kunnen vormen voor de gewasgezondheid. Tegelijkertijd hebben telers weinig middelen ter beschikking die toegelaten zijn voor de bestrijding van bacteriën. Hoe zorgen wij dat de glastuinbouwproductie vrij blijft van bacteriële plantpathogenen? Tijdens deze workshop krijgt u informatie over de bacteriële ziekten die in de glastuinbouw (kunnen) voorkomen. Ook wordt een overzicht gepresenteerd van onderzoek en praktijkontwikkelingen op het gebied van betere en snellere diagnostiek, het voorkomen, beheersen en (biologisch) bestrijden van deze ziektes. Door: Marta Streminska en Ineke Stijger (beide Wageningen University & Research, Glastuinbouw) en Jan van der Wolff (Wageningen University & Research, Biointeracties and Plant Health) 4. Plantweerbaarheid In deze workshop willen nemen we u mee in de nieuwste inzichten uit het onderzoek over plantweerbaarheid. De laatste jaren raakt het onderzoek in een stroomversnelling en komen nieuwe meetmethoden steeds sneller beschikbaar. Vragen die aan bod komen zijn: wat valt er nu al te meten en hoe kan de praktijk met deze kennis aan de slag? Vanuit de praktijk deelt een teler zijn ervaringen over de weg naar een weerbaar plantsysteem. Door: Luc Stevens (Wageningen University & Research, Biointeracties and Plant Health) en Jantineke Hofland-Zijlstra (Wageningen University & Research Glastuinbouw) 5. Trips In deze workshop draait het om trips waarbij drie aspecten worden behandeld. Wat zijn de schadelijke soorten die in de Nederlandse glastuinbouw voorkomen, hoe ze te herkennen en wat zijn de risico’s voor schade? Vervolgens worden de laatste ontwikkelingen uit het onderzoek op het gebied van bestrijding van trips besproken. Dit is vooral gericht op de bestrijding van echinothrips en de Californische trips. De workshop wordt afgesloten met een discussie over de rol van biodiversiteit bij de biologische bestrijding van trips en de plannen voor onderzoek in het project ‘green challenges’. Door: Ada Leman, Renata van Holstein en Marjolein Kruidhof (allen Wageningen University & Research, Glastuinbouw) 6. Ontsmettingstechnieken voor ziekte- en plaagvrije afzet De trend in teelt is reductie van gebruik van chemische middelen en meer toepassing van biologische bestrijding. Onvermijdelijk gevolg is dat het product bij oogst vaak niet 100% vrij is van plaagorganismen. Als het Q-organismen betreft, beperkt dat de exportmogelijkheden en kan dat zelfs aanleiding zijn voor exportverboden. Een (niet-chemische) behandeling na de oogst die resterende plaaginsecten doodt is vereist om marktoegang veilig te stellen. De sierteelt-, groenten- en fruitsector hebben de krachten gebundeld om met Wageningen University & Research te zoeken naar effectieve behandelmethoden om verse producten zonder ongewenste meelifters te kunnen exporteren (project Phytotec ). In deze workshop presenteren we de stand van zaken van dit onderzoek is, met een voorbeeld van een al ontwikkelde en inmiddels succesvol in de praktijk toegepaste behandelmethode (CATT) voor aardbeiplanten. Daarnaast wordt het perspectief voor andere productgroepen besproken. Graag gaan we met u de discussie aan over deze problematiek, waarmee u naar verwachting in de toekomst steeds vaker mee te maken krijgt. Aanpak en keuzes in het onderzoek, mogelijkheden en beperkingen voor praktische implementatie voor uw product in uw logistieke keten, dit is de kans om uw stem te laten horen! Door: Jan Verschoor (Wageningen University & Research, Fresh Food and Chains) en Klaas van Rozen (Wageningen University & Research, Akkerbouw Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten) 7. Innovatieve technieken voor de diagnostiek van plantenpathogenen voor de fytosignalering Nederland speelt internationaal een belangrijke rol in productie en handel van plantaardig materiaal. Hierin zijn ongewenste veroorzakers van quarantaine- (Q) en kwaliteitsziekten (K) en -plagen (bacteriën, schimmels, virussen, viroïden, insecten, mijten en nematoden) een storende factor. Om de (fytosanitaire) kwaliteit van verhandeld (met name ook geëxporteerd) plantmateriaal ook in de toekomst te kunnen blijven garanderen en eigen teelten te vrijwaren van ongewenste organismen is het van groot belang vroegtijdig deze plan- tenpathogenen te kunnen detecteren en te identificeren. Hiervoor zijn gevalideerde onderzoekmethoden noodzakelijk, die geschikt zijn voor routinematig gebruik door het bedrijfsleven, de keuringsdiensten en de NVWA. Bovendien moeten dergelijke methoden bij voorkeur ook geschikt zijn om bij incidenten met onbekende ziekte- en plaagorganismen de identiteit ervan snel te kunnen vaststellen. Omdat het technologische en kennisniveau in importerende landen ook toeneemt, kunnen intercepties door importerende landen alleen met kennis en ervaring van de nieuwste onderzoektechnieken worden vermeden. In deze workshop wordt ingegaan op de nieuwste technieken en hoe die kunnen worden ingezet voor kwaliteitscontrole, in-/export inspectie en fytosignalering in de gehele keten. Door: Peter Bonant (Wageningen University & Research, Biointeracties and Plant Health) en Michel Ebskamp (Naktuinbouw) 8. Update herkenning van ziekten en plagen met beeldverwerking Bij Wageningen Research loopt een aantal projecten om ziekten en plagen te herkennen met beeldverwerking. Eerste resultaten druppelen binnen. We willen in de workshop graag inzicht geven in de actuele stand van zaken. Wat zijn de mogelijkheden en onmogelijkheden om ziekten en plagen in de kas te herkennen? Wat is de visie en strategie hierop en hoe zou een praktische applicatie er in de toekomst uit kunnen zien? Projecten van dit moment richten zich op de herkenning van ziekten en plagen in de naoogst (geoogst product) en aan de plant tijdens de productiefase. Ook is het de trend om steeds meer vast te leggen per m²/plant om zo met behulp van lerende algoritmen relaties vast te leggen. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: detectie van mycosphearella in komkommer, fruitvlieg in augurken en mango’s, boorvlieg in appel en botrytis, meeldauw, trips en wittevlieg in planten. Door: Erik Pekkeriet (Wageningen University & Research, Glastuinbouw) en Carolien Zijlstra ( Wageningen University & Research, Biointeracties and Plant Health)