Sociaal werk 2 Werken met verslavingsproblematiek. Les 3 Vorige keer… • Verslaving • Soorten verslaving.. Vandaag. • De effecten van verslaving… Hersenen… • Bij verslaving spelen de hersenen een grote rol. Drugs (waar ook alcohol en nicotine bij horen) hebben namelijk rechtstreeks invloed op de hersenen. • Drugs kunnen invloed uitoefenen op de werking van zowel de zenuwcellen van de hersenen als de neurotransmitters (signaalstoffen in de hersenen). • Elke drug heeft zijn eigen specifieke werking en invloed op verschillende neurotransmittersystemen. Hersenen… • Wel hebben ze allemaal invloed op dopamine. Dopamine is een stof die hoort bij het beloningssysteem van de hersenen. Dopamine zorgt ervoor dat we ons tevreden en beloond voelen. Door het gebruik van drugs wordt er in de hersenen meer dopamine gemaakt. • Hierdoor voelen veel drugsgebruikers zich goed. Doordat dit gevoel fijn is willen drugsgebruikers dit vaker ervaren en gaan mensen dus ook vaker gebruiken. Er zijn ook mensen die drugs gebruiken als ze ongelukkig zijn. Dit ervoor zorgen dat mensen verslavende stoffen (overmatig) gebruiken. Hersenen… • De hersenen worden minder gevoelig voor de lichaamseigen neurotransmitters. Niet alleen voor dopamine, maar ook voor andere neurotransmitters zoals endorfine. • Deze neurotransmitters binden normaal gesproken aan een ontvanger (receptor) op de hersencellen. Drugs hebben effecten op deze receptoren. De receptoren kunnen: 1 Toenemen in aantal. Hierdoor kunnen neurotransmitters of de drugs op meerdere plekken binden. Het gevoel dat deze neurotransmitters en/of drugs veroorzaken wordt hierdoor versterkt. 2 Afnemen in aantal. Hierdoor kunnen neurotransmitters op minder plekken binden. Hierdoor kunnen normale gevoelens zoals angst minder sterk gevoeld worden. Dit gevoel wordt normaal gesproken veroorzaakt doordat de natuurlijke neurotransmitters binden aan de receptoren. Omdat de bindingsmogelijkheden afnemen, neemt het te veroorzaken gevoel ook af. 3 Veranderen; als de receptoren van vorm veranderen kunnen de neurotransmitters niet meer binden of juist veel beter binden. • Drugsgebruikers zijn constant bezig met de drug en verlangen hevig naar het gebruiken van de drugs (hunkering). Ze komen in een zich steeds herhalend patroon wat moeilijk te doorbreken is. Dit gedrag komt in dergelijke mate voor dat het dagelijkse leven hieronder lijdt. Deze mensen worden verslaafd genoemd. Psychologisch… • Eenmaal verslaafd, word je er totaal door in beslag genomen. Waarom? • Je leeft als slaaf van het middel of van de gewoonte. • Dit vergroot de kans op depressie, psychoses en andere verwante stoornissen. • Welke andere stoornissen? Lichamelijk… • Er is sprake van lichamelijke verslaving (afhankelijkheid) als je lichaam protesteert als je stopt met het gebruik van een middel. • Er treden dan ontwenningsverschijnselen op. • Een ander lichamelijk verschijnsel is tolerantie. Dit betekent dat je steeds meer van het middel nodig hebt om hetzelfde effect te voelen. • Beschrijf in groepjes: welke schadelijk effect het middel heeft op korte termijn en op lange termijn? Ontwenningsverschijnselen… alcohol • • • • • • • • • • • • transpireren misselijkheid slecht slapen vermoeidheid onrustig gevoel verhoogde bloeddruk spierkramp gespannen angstige gevoelens somberheid lusteloosheid trillende handen Ontwenningsverschijnselen… tabak • tintelingen in handen en voeten • zweten • maagklachten (krampen, misselijkheid) • hoofdpijn • verkoudheid symptonen (pijnlijke keel, hoesten en andere symptonen van verkoudheid) Ontwenningsverschijnselen… cannabis • Onrust • Zweten • Hoofdpijn • Problemen met inslapen • Trillen • Angst • Gewichtsverlies • Hitteaanvallen • Gebrek aan eetlust Opdracht… • Zoek zelf uit welke ontwenningsverschijnselen zijn er bij heroïne, internet/chatten/game, gokken, seksverslaving? Lees de casus op blz 19 • Wat valt je op… Sociaal… • Gezin/partner? • Vrienden? • Werk? • Eenzaamheid? • Argessie?