Strategie bestaat uit: • Missie • Visie • Doelstellingen • Strategie Een ……Missie… is waar een bedrijf voor staat Een …Visie…… is waar een bedrijf voor gaat Een Structuur is de opbouw van de organisatie in functies, afdelingen en communicatiestromen ofwel de vormgeving en de werking van een organisatie Hoe organiseren wij ons zelf, zodat we de strategie ook écht kunnen uitvoeren? Een Systeem is het geheel van formele en informele procedures en werkinstructies die een bepaald resultaat moeten opleveren Skills: Een unieke combinatie van kennis, vaardigheden, structuren, technologieën en processen in de organisatie die het mogelijk maken om producten of diensten te leveren die ‘’geen enkele’’ andere onderneming kan produceren. Shared values: Cultuur is een patroon van denken en doen van mensen, gebaseerd op overtuigingen wat goed en fout is. Strategie 3 waarde disciplines – operational exellence, customer intimacy, product innovation. Kostenleiderschap • Tegen een lage prijs produceren / leveren • Taak georiënteerd visie op personeel • Groot klantenbestand • Volume • Schaalvoordelen • Beperkt assortiment • Meetsystemen • Geen franje Kenmerken • Hoge vaste kosten maken grote volumes essentieel om lage kosten per eenheid te bereiken; schaalvoordelen en efficiency zijn cruciaal • Strijd om schaal; enkele grote spelers in de markt domineren vaak • Goed uitgedachte systemen / processen zijn zeer belangrijk • De onderneming is kosten gefocust en wil graag standaardisatie en voorspelbaarheid • Klant staat vaak niet centraal, de interne organisatie wel. Productleiderschap • De nieuwste producten aanbieden • Veel slimme mensen in dienst hebben • Niet gericht op lage kosten • Medewerkers stimuleren in hun talent • Fouten maken mag • Flexibele cultuur • Cultuur gericht op innovatie Kenmerken • Vroegtijdige markttoetreding maakt het berekenen van premiumprijzen en het verwerven van een groot marktaandeel mogelijk; snelheid is cruciaal • Strijd om talent van personeel • Organisatie is werknemersgericht, creatieve sterren zijn zeer belangrijk • De organisatie denkt na over wat de klant in de toekomst nodig denkt te hebben! Klantenpartner • Precies weten wat de behoefte van de klant is • Naast de klant staan • Langdurige relaties • Medewerkers dicht bij klant mogen beslissen • Life time customer value Voor het leven lang! • Grote variatie in assortiment Kenmerken • Hoge kosten voor klantenacquisitie, dus belangrijk dat de klant veel bij de organisatie koopt • Sterk service georiënteerd • Personeel moet veel empathie hebben • Klant staat centraal, niet de interne processen. Een organigram is een schema waarin de structuur van een organisatie wordt afgebeeld naar de verschillende functies, afdelingen en formele relaties. Twee principes van organisatie indeling: Interne differentiatie = het primarie proces in stukjes knippen (f indeling) je ziet de functies Interne specialisatie = afdelingen specialiseren zich op bijv eur azie en usa (g indeling) geografisch (p indeling) producten (m indeling) markt Voordelen interne specialisatie Meer focus Meer flexibiliteit Kortere communicatie Snelle probleem oplossing Korte communicatie Grote betrokkenheid Veel kennis Nadelen interne specialisatie Hogere kosten Minder collegas die allround zijn Leegstand op sommige machines Concurrentie tussen afdelingen De afdelingen kun je zien als functionele (vak-)gebieden (ieder doet waar hij goed in is) Daarom leidt Interne differentiatie uiteindelijk tot → De (F)unctionele indeling = → De (F-)indeling de indeling in functionele (vak-)gebieden De (P)roduct-, (M)arkt(-segment)- of (G)eografische-indeling Hoe maken we het ‘leuker’ voor de medewerker? De (afdelings-)manager heeft drie mogelijkheden tot zijn beschikking: - Taakroulatie (twee uur burgers, twee uur friet) - Taakverrijking (Zwaardere taak erbij) - Taakverbreding (taken erbij krijgen, friet en hamburgers) De Matrixstructuur Vaak hoogopgeleide medewerkers afkomstig uit verschillende functionele gebieden (afdelingen) die in multidisciplinaire teams in productgroepen of in projecten samenwerken. De medewerkershebben wel een eigen afdeling maar ze zijn daar zelden, ze werken meestal in teams/projecten buiten de eigen afdeling onder leiding van een projectleider. Voordelen matrixorganisatie: • Multidisciplinaire projecten uit kunnen voeren • Alle expertise is direct bij de hand in het project Nadelen matrixorganisatie: • Medewerker heeft minimaal 2 bazen (= meerhoofdige zeggenschap!) Welke zijn dat dan? • Balans afdeling- en projectwerkzaamheden kan scheef komen te liggen • Verstrengelde belangen De projectstructuur In dit soort gevallen is er in een organisatie sprake van projecten (veelal voor externe klanten) Het kenmerk van een project is dat een project eindig is Is een project klaar dan valt de projectgroep uit elkaar De multidisciplinaire leden van de projectgroep wachten op een nieuw project Het proces Ieder proces kent invoer (input), transformatie, uitvoer (output) en feedback Effectief: doeltreffen het doel bereiken no matter what Efficiënt: doelmatig doel bereiken zonder kosten en of tijd te verliezen Een flowchart is een schematische weergave van een proces Nu de strategie van de organisatie is beschreven, de structuur vastgelegd is in een organigram en de systemen vastgelegd zijn in een flowchart, kunnen we eindelijk kwaliteit gaan leveren! Kwaliteit? Kwaliteit is het voorzien in de behoeften en voldoen aan de eisen en de wensen van de klant Een sterke organisatie streeft altijd naar een betere kwaliteit, zowel intern (efficiency) als ook extern (effectiviteit), maar wil ook kwaliteit behouden (borgen) Deming cirkel -> verbeteren van kwaliteit = PDCA Prestatie indicator: Iso: international organisation for standardisation Meetsystemen voor klachten ISO systeem EFQM model Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 Management informatie systeem (MIS) = Feiten over interne organisatie en externe omgeving Customer relationship management (CRM) = Alle informatie over klanten en potentiële klanten Verkoopinformatiesysteem (VIS) = Alle beschikbare verkoopinformatie Strategische beslissingen: lange termijn, ga je nieuw product doen? Waar vestigen? Tactische beslissingen: reclame voeren? Welke mensen aannemen? Leveranciers? Operationele beslissingen: rooster, gereedschap, vrij nemen of niet, schoonmaken. Mensen die wat te zeggen hebben zijn gemotiveerd. Veel meer betrokkenheid en verantwoordelijkheid Hersey en blanchard Taakvolwassenheid: je groeit binnen een taak, leert alles kennen. Ondersteuning geven: persoon Sturing geven: taak Kenmerken leiders: Computer is kapot Doener - oh laat eens zien dat doe ik wel Filosoof – niet mee aankomen te klein probleem Diplomaat – oh de andere academie die heeft een goede icter Denker – daar hebben we over nagedacht ga maar naar de ict Transformerend (Vonken) Transactioneel – (Vinken) Transformerend filosoof Transactioneel denker CULT UUR HARRISON EN HANDY 1. 2. 3. 4. 5. 6. Procesgericht vs Resultaatgericht Mensgericht vs Werkgericht Organisatiegericht vs Professioneel Open vs Gesloten Strakke vs Losse controle Pragmatisch vs Normatief Maatschappelijk verantwoord ondernemen = In Nederland ook wel genoemd: Duurzaam Ondernemen In Engelstalige landen ook wel genoemd: Sustainability ( de 8e S van het model?) Een definitie van MVO: “Het voorzien in de behoeften van de huidige generatie op een manier die niet alleen economisch uitvoerbaar is, milieuvriendelijk is en sociaal rechtvaardig is, maar die ook toekomstige generaties in staat stelt hetzelfde te doen” Een bedrijf moet bovendien voldoen aan het continuïteitsbeginsel: Er moeten nu en in de toekomst op een maatschappelijk en financieel-economisch verantwoorde manier gewenste producten / diensten worden aangeboden. De drie P’s van MVO: People mensen/sociale rechtvaardigheid Planet aarde/ecologische grenzen Profit winst/economische groei Bedrijven geven vaak het volgende al uit: Jaarverslag Milieuverslag Sociaal verslag Sinds 1998 ook: Duurzaamheidsverslag (Shell was de eerste) People mensen/sociale rechtvaardigheid Samenhangend met de P van People o.a.: > Bedrijven worden vaak positief beoordeeld (sociaal): - Goede arbeidsvoorwaarden bieden (kinderopvang, deeltijd, loopbaanperspectief) - Gelijke kansen voor iedereen - Inspraak/winstdeling - Zorgvuldig opstellen naar klanten, leveranciers, concurrenten etc. - Sociale gedragscodes opstellen - Open en controleerbaar verantwoording afleggen - Géén fraude, corruptie, kinderarbeid etc. Planet aarde/ecologische grenzen Samenhangend met de P van Planet o.a.: Bedrijven worden vaak positief beoordeeld (milieu): - Bij ontwikkeling/ontwerp product rekening houden met het milieu - Weinig afvalstoffen/veel hergebruik - Weinig energie/grondstof verbruik - Leveranciers op milieugebied selecteren - Milieugedragscodes opstellen - Open en controleerbaar verantwoording afleggen etc. Profit winst/economische groei Samenhangend met de P van Profit o.a.: Bij de P van Profit gaat het om het economisch handelen van organisaties: - Investeren in infrastructuur - Uitbesteding ja/nee - Locatiebeleid - Winstbestemming etc. Een bedrijf moet drie typen keuzes maken: Principes Balans vinden tussen People, Planet, Profit Processen Welke interne/externe processen zet je in gang om duurzaam ondernemen (MVO) te verankeren? Prestaties Welke concrete resultaten wil je als bedrijf boeken? Voorwaarden om van MVO in bedrijven een succes te maken: • Steun van de bedrijfsleiding • Menskracht en geld beschikbaar stellen Voldoende draagvlak creëren voor het onderwerp In een gezonde organisatie zijn de S’en in evenwicht met elkaar, sluiten ze op elkaar aan en ondersteunen de S’en elkaar.