Onderzoek naar de gezondheid van kinderen onder verschillende

Wie werken er mee aan de ABCD-studie?
De ABCD-studie is een initiatief van de GGD Amsterdam. De projectleiding is in handen van
Dr. Marcel van der Wal (GGD Amsterdam), Prof. dr. Gouke Bonsel (Erasmus Medisch Centrum /
Academisch Medisch Centrum) en Prof. dr. Reinoud Gemke (VU medisch centrum). Verschillende
universiteiten, onderzoeksinstellingen en gezondheidscentra werken mee aan de ABCD-studie:
j G
GD Amsterdam: Afdeling Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering –
Afdeling Jeugdgezondheidszorg – Streeklaboratorium;
j A
cademisch Medisch Centrum: Afdeling Sociale Geneeskunde – Afdeling Obstetrie en
Gynaecologie – Afdeling Endocrinologie en Metabolisme;
j VU medisch centrum: Afdeling Kindergeneeskunde – Afdeling Jeugdgezondheidszorg;
j V
rije Universiteit: Afdeling Ontwikkelingspsychologie – Afdeling Klinische Psychologie –
Afdeling Klinische Genetica en Antropogenetica – EMGO-Instituut;
j Universiteit Maastricht: Faculteit Geneeskunde, Capaciteitsgroep Epidemiologie;
j Universiteit Utrecht: Institute for Risk Assessment Sciences;
j R
ijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu: Laboratorium voor Toxicologie,
Pathologie en Genetica – Centrum Infectieziektebestrijding;
j Nutrisearch B.V.;
j Numico;
j ZonMw.
Onderzoek naar de gezondheid van kinderen
onder verschillende etnische groepen in Amsterdam
j Alle zorgverleners in Amsterdam.
Contactgegevens
Contactadres GGD Amsterdam
Cluster EDG
t.a.v. ABCD-studie
Postbus 2200
1000 CE Amsterdam
Telefoon 020 555 5489 / 5592
Fax 020 555 5160
Email [email protected]
Internet www.abcd-study.nl
Zwangerschap
Leefgewoonten moeder
Geboorte
Zwangerschapsduur
en geboortegewicht
Gezondheid
Ontwikkeling en
groei van het kind
“Preventie van gezondheidsproblemen begint al bij de zwangerschap”
Tijdschema ABCD-studie
2003
2004
2008
2009
2013
2014
Wat is de ABCD-studie?
De ABCD – Amsterdam Born Children and their Development – studie is een langlopend,
Amsterdam-breed onderzoek naar de gezondheid van kinderen vanaf het allereerste begin: vanaf
de zwangerschap worden ruim 8.000 kinderen gevolgd tot ze volwassen zijn. Onderzocht wordt in
welke mate de gezondheid van de kinderen – bij geboorte en op latere leeftijd – wordt beïnvloed
door de leefgewoonten en omstandigheden van hun moeder tijdens de zwangerschap. Speciale
aandacht gaat uit naar de verschillen in gezondheid tussen kinderen van verschillende etnische
afkomst.
1
Zwangerschap
2003
Zwangerschap
2003
Risicofactoren in de zwangerschap
Voeding en
hormonen
Genot1
middelen
Zwangerschap
Werk- en
psychosociale
stress
Luchtverontreiniging
2004
2
2008
2009
Gezondheid
van het kind
Geboorteuitkomsten
Geboorte
Groei eerste 2 levensjaren
Cognitieve
ontwikkeling
Overgewicht/
3 Metabool
syndroom
Kinderen 5 jaar oud
Gedrags- en
emotionele
ontwikkeling
Kinderen 10 jaar oud
2013
2014
1 2004
2
In fase
3 3-6 maanden na de bevalling opnieuw
4
In fase 2 hebben 5.131 vrouwen
een vragenlijst ingevuld
over de bevalling, de gezondheid van het kind, hun eigen (psychosociale) gezondheid en hun
Geboorte
Kinderen 5 jaar oud
Kinderen 10 jaar oud
leefgewoonten.
Verder zijn gegevens als de zwangerschapsduur en het geboortegewicht van
Groei
eerste 2 levensjaren
het kind vastgelegd, en zijn via de consultatiebureaus de groei- en voedingsgegevens van de
eerste 2 levensjaren van het kind verzameld.
1
2
Zwangerschap
Geboorte
Groei eerste 2 levensjaren
Hoofdthema’s van onderzoek
Geboorte
Kinderen 5 jaar oud
Groei eerste 2 levensjaren
2008
2009
2004
4
2008
2013
4
1 hebben 8.266 vrouwen
in 2009
het3 begin van hun zwangerschap
een2014
vragenlijst
ingevuld
over hun leefgewoonten, zwangerschap en (psychosociale) gezondheid; 4.389 vrouwen hebben
Zwangerschap
Geboorte
Kinderen 5 jaar oud
Kinderen 10 jaar oud
tevensGroei
bloed
afgestaan
voor onderzoek naar voedingsstoffen en hormonen.
eerste
2 levensjaren
Waarom is de ABCD-studie van belang?
j Terugdringen gezondheidsverschillen tussen etnische groepen
2004
De gezondheid van kinderen hangt sterk af van de etnische afkomst van de2003
ouders. Het
is echter nog
grotendeels onduidelijk wat de oorzaken daarvan zijn. Daarom besteedt de ABCD-studie specifiek
aandacht aan het verklaren van de gezondheidsverschillen tussen kinderen van verschillende etnische
afkomst. Meer inzicht in de factoren maakt het mogelijk algemene en cultuurspecifieke preventie­
1
2
programma’s te ontwikkelen, om zo de etnische ongelijkheid in gezondheid terug
te dringen.
Wij streven naar een goede en gelijke start van alle Amsterdammertjes.
3
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
2003
j Meer kennis over een gezonde zwangerschap voor betere preventie
De oorsprong van belangrijke gezondheidsproblemen bij kinderen (bv. overgewicht, ADHD) en
volwassenen (bv. hart- en vaatziekten) ligt vaak al in de zwangerschap. Van sommige leefgewoonten
van zwangere vrouwen is bekend dat ze de gezondheid van het kind beïnvloeden, terwijl dit van
andere niet precies bekend is. Het is belangrijk om hier meer over te weten, zodat zwangere vrouwen
beter begeleid kunnen worden en vroege preventie van gezondheidsproblemen mogelijk is.
2
2008
j Zie voor onderzoeksresultaten: www.abcd-study.nl
2009
2013
2014
Wat gaan we in de komende jaren doen?
4
In 2008 – wanneer de eerste ABCD-kinderen
5 jaar worden – start fase 3. Eerder hebben
7.050 moeders toestemming gegeven om de gezondheid van hun zoon of dochter te volgen.
Kinderen 5 jaar oud
Kinderen 10 jaar oud
Deze vrouwen krijgen een vragenlijst toegestuurd over de gezondheid, ontwikkeling en
opvoeding van hun kind. De kinderen zelf worden uitgenodigd voor een ABCD-consult voor
de meting van hun lengte, gewicht, middelomvang, hartslag en bloeddruk. Verder worden
hun cognitieve vaardigheden getest. Tenslotte wordt er met behulp van een vingerprikje wat
2013
2014
bloed
afgenomen: van weinig bloed valt veel te leren over aanleg en vroege uitingen van
bv. suiker­ziekte. De leerkracht vult een korte vragenlijst in over de leerprestaties en het gedrag
van het kind.
3
4
De ontwikkeling en gezondheid van de kinderen zal elke vijf jaar worden bekeken. In 2013,
wanneer de kinderen 10 jaar oud zijn, zal fase 4 van start gaan.
Kinderen 10 jaar oud
“Er is meer kennis nodig om etnische ongelijkheid
in gezondheid terug te kunnen dringen”