Een andere kijk op hooggevoeligheid_Oor voor Geluid

Een andere kijk op
Hooggevoeligheid
René Voortwist
INHOUDSOPGAVE
1
2
INLEIDING........................................................................................................................3
HOOGGEVOELIGHEID .......................................................................................................4
2.1
SOORTEN GELUIDSOVERGEVOELIGHEID .........................................................................................4
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
Misofonie .....................................................................................................................4
Hyperacusis .................................................................................................................4
Fonofobie ....................................................................................................................5
Recruitment .................................................................................................................5
2.4.1
2.4.2
2.4.3
Emoties .......................................................................................................................6
Pijn .............................................................................................................................7
Genot ..........................................................................................................................7
2.2
2.3
2.4
3
4
5
6
7
OVERGEVOELIGHEID VOOR LICHT OF FOTOFOBIE .............................................................................5
OVERGEVOELIGHEID VOOR AANRAKING OF HYPERESTHESIE ................................................................6
INTERNE ERVARINGEN ..............................................................................................................6
2.5
FYSIEKE IMPULSEN ..................................................................................................................7
HET NLP COMMUNICATIEMODEL EN FILTERING .............................................................8
3.1
HET NLP COMMUNICATIEMODEL .................................................................................................8
3.2
STRUCTUREN .........................................................................................................................9
3.3
FILTERS ............................................................................................................................. 10
3.4
WAARDEN EN OVERTUIGINGEN ................................................................................................. 10
WAARDEN EN OVERTUIGINGEN.................................................................................... 11
4.1
MOKKENREK ........................................................................................................................ 11
4.2
WAT VOOR OVERTUIGING(EN) DAN? .......................................................................................... 12
ONVEILIGHEID .............................................................................................................. 13
VIJF OEFENINGEN ......................................................................................................... 14
6.1
OEFENING 1 - FAKE IT TILL YOU MAKE IT (1). .............................................................................. 14
6.2
OEFENING 2 - FAKE IT TILL YOU MAKE IT (2) ............................................................................... 15
6.3
OEFENING 3 - ANKEREN ......................................................................................................... 16
6.4
OEFENING 4 - HET KLEEDJE..................................................................................................... 17
6.5
OEFENING 1 T/M 4 COMBINEREN .............................................................................................. 18
6.6
OEFENING 5 - DRAAIENDE SYMBOLEN ........................................................................................ 18
TOT BESLUIT.................................................................................................................. 21
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 2 van 21
2015 Oor voor Geluid
1 Inleiding
Mijn vader was erg gevoelig voor geluid. Wij woonden in Amsterdam in zo’n ouderwetse arbeiderswoning met houten vloeren en bordkartonnen wanden. Ik heb al vroeg geleerd om zachtjes te
doen. Zachtjes lopen, zachtjes met de deuren. Het eerste wat mijn vader deed als hij ’s middags thuiskwam was de radio zachtjes zetten.
Een tijd geleden maakte mijn vrouw de opmerking dat ik
steeds meer op mijn vader begon te lijken. Op mijn vraag
hoe ze daar bij kwam antwoordde ze: “als je thuis komt zet je als eerste de radio zachter. Zelfs voordat je je jas uit
hebt”. Ze had helemaal gelijk. Ik lijk veel op m’n vader.
Ik heb me vaak afgevraagd wat er ‘mis’ met me was. Ik zag wel dat ‘anderen’ kroegen en discotheken serieus prettig en zelfs ontspannend vonden. Het ontging me
totaal hoe dat kon, maar blijkbaar was het de norm en daar voldeed ik niet aan. Ik voelde me raar.
Later vond ik een website over HSP oftewel Highly Sensitive Persons. Wat een openbaring! Ik was niet
de enige! Toch bleef het wringen. HSP’s hebben nu eenmaal een gevoelig zenuwstelsel. Maar als dat zo
is, waarom hou ik dan wel van snoeiharde muziek en waarom zet ik die dan graag op vol volume in de
auto? Heb ik dan geen gevoelige zintuigen? Blijkbaar kan ik lawaai wel hebben, als ik het maar zelf
veroorzaak?
Op een gegeven moment heb ik besloten om die geluids-overgevoeligheid van me te onderzoeken met
behulp van wat ik had geleerd in mijn NLP opleidingen.
De resultaten van mijn zoektocht zijn verwerkt in dit eBook. Ik ben er in geslaagd om mijn eigen
hooggevoeligheid flink te verminderen. Dat wens ik anderen ook van harte toe! Dit document bevat
mijn theorie over wat hooggevoeligheid veroorzaakt en hoe we ermee aan het werk kunnen.
Ik benadruk nog maar eens dat dit mijn eigen theorie is. Alhoewel ik dit in de praktijk keer op keer
bevestigd heb gezien is het niet bedoeld als absolute waarheid. Voel je dus vrij om dit zelf te
onderzoeken en voorzie me alsjeblieft van feedback!!
Dit eBook is als volgt opgebouwd:
Eerst ga ik in op ‘hooggevoeligheid’. Wat is dat nou precies? Daarna vertel ik iets over het communicatiemodel dat in NLP gehanteerd wordt. Daarin is de rol van onze zintuigelijke filters te zien
en hoe onze overtuigingen daar invloed op hebben. Op basis daarvan leg ik uit hoe we onze filters
kunnen aanpassen door onze overtuigingen om te buigen. Dat heeft direct invloed op gevoeligheid. Als
laatste geeft ik vijf oefeningen die ondersteuning bieden in situaties met veel externe prikkels.
Nieuwsgierig? Lees snel verder!
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 3 van 21
2015 Oor voor Geluid
2 Hooggevoeligheid
Wat is ‘hooggevoeligheid’ nu precies? De term ‘HSP’ of ‘Highly Sensitive Person’ (Hoogsensitief Persoon)
is in 1996 geïntroduceerd door de Amerikaanse psychologe Elaine Aron. Volgens Wikipedia.nl:
“Elaine Aron concludeert op basis van meerdere onderzoeken dat mensen met een gevoeliger
zenuwstelsel zowel intern als extern sterker geprikkeld worden dan gemiddeld. In interne zin zijn HSP's
gevoeliger voor emoties, pijn, genot en andere lichamelijke en geestelijke ervaringen. In externe zin
zijn HSP's niet alleen gevoeliger voor geluiden en geuren en voor visuele en tactiele stimulatie
(tactiel=tast of aanraken), maar blijken zij ook meer indrukken op te nemen, waardoor zij zich eerder
en meer bewust zijn van details en het aantal mogelijke scenario's die een omgeving in zich bergt.
HSP's zijn daardoor meer alert op mogelijke gevaren en zijn eerder geneigd tot het overdenken en
inschatten van situaties wat volgens Aron door collega's vaak ten onrechte als verlegenheid en
geremdheid wordt beschouwd.”
HSP’s (Elaine gebruikt de term als zelfstandig naamwoord) zijn dus alert op hun omgeving en zijn zeer
gevoelig voor externe zintuigelijke prikkels (geluid, licht, geur, smaak, gevoel). Daarnaast ervaren ze
lichamelijke en geestelijke prikkels intenser dan gemiddeld.
Laten we eens kijken naar zintuigelijke hooggevoeligheid, dus: hooggevoeligheid voor externe
zintuigelijke prikkels. Het blijkt zo te zijn dat daar onderzoek naar is gedaan. Daarna sta ik stil bij
interne (lichamelijke en geestelijke) ervaringen.
2.1 Soorten geluidsovergevoeligheid
We kennen verschillende vormen van overgevoelig horen:
Misofonie
Hyperacusis.
Fonofobie.
Recruitment.
De onderstaande paragrafen gaan hier dieper op in.
2.1.1 Misofonie
Mensen met misofonie hebben een afkeer van één of meer bepaalde geluiden. Dat kan verschillende
oorzaken hebben. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat het geluid hun gehoor zal beschadigen. Het gaat dus
over geluiden die een ongemak veroorzaken omdat er een negatieve betekenis aan wordt gegeven.
Geluiden die een positieve betekenis hebben (muziek bijvoorbeeld) vormen geen probleem, ook al
worden deze veel luider aangeboden dan de geluiden met een negatieve betekenis.
Er is hierbij dus met nadruk geen sprake van een gehoorbeschadiging of een andere fysieke oorzaak.
De reden voor misofonie is de betekenis die een bepaald geluid (in een bepaalde context) heeft voor
een persoon.
2.1.2 Hyperacusis
Hyperacusis betekent letterlijk vertaald ‘ik hoor te veel’. Het betekent dat iemand normale geluiden
voortdurend als te luid ervaart. Het wordt veroorzaakt door een verandering in de verwerking van het
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 4 van 21
2015 Oor voor Geluid
geluid in de hersenen. Het gehoororgaan is echter vaak volledig intact. Toch zijn veel mensen met
hyperacusis ervan overtuigd dat hun gehoor onherstelbaar beschadigd is. In de praktijk is dat dus niet
zo. Er is geen onherstelbare schade aan het oor. Hyperacusis is op te lossen door coaching/therapie.
2.1.3 Fonofobie
Bij mensen met een heel sterke afkeer voor bepaalde (dus niet alle) normale omgevingsgeluiden
spreken we van fonofobie. Dit is, zoals de naam al doet vermoeden, een geluidsfobie. Normale
omgevingsgeluiden zijn bijvoorbeeld geluiden afkomstig van het verkeer, huishoudtoestellen,
dichtslaande deuren, gepraat, enzovoorts. Dat soort geluiden brengen geen schade toe aan het oor.
Een voorbeeld van fonofobie zijn ouders van pubers die luisteren naar ‘moderne muziek’. Velen mensen vinden die muziek verschrikkelijk, ook als die alleen maar in de verte te horen is. Er zijn
zelfs mensen met een afkeer voor de muziek die te horen is uit koptelefoons van draagbare audiospelers. Andere voorbeelden van fonofobie zijn sommige geluiden die onaangenaam klinken zoals het
geluid van krijt op een schoolbord.
Hyperacusis en fonofobie komen vaak tegelijk voor (in verschillende verhoudingen).
2.1.4 Recruitment
Een normaal oor kan heel zachte geluiden waarnemen, maar ook heel harde geluiden verdragen.
Sommige mensen hebben problemen om zachte geluiden en harde geluiden tegelijk te verwerken. Dit
noemen we recruitment.
Bij recruitment leidt een kleine verandering in de geluidssterkte tot een veel grotere verandering in het
binnenoor. Als een geluid een beetje harder wordt dan ervaren mensen met recruitment een grote
luidheidstoename. De oorzaak hiervan ligt in het binnenoor. Er worden te veel haarcellen tegelijk
geactiveerd, waardoor geluid veel harder wordt ervaren dan het in werkelijkheid is. De oorzaak voor
recruitment is dus fysiek.
2.2 Overgevoeligheid voor licht of Fotofobie
Fotofobie staat voor: ‘lichtschuwheid’ of ‘lichtgevoeligheid’. De naam is wat ongelukkig gekozen. Fotofobie is namelijk geen echte fobie. Fobieën zijn irrationele angsten (‘phos’ = ‘licht’ en ‘phobos’ is ‘angst’). Fotofobie is geen angst. Lichtschuwheid is een extreme en vaak pijnlijke overgevoeligheid
voor alle vormen van licht. De gezichtsscherpte kan hierdoor sterk
verminderen. Soms is het gevolg ook letterlijke verblinding.
Lichtschuwe mensen hebben het meeste last van Zonlicht,
fluorescerend licht, UV-lampen en kunstlicht. Ook de weerkaatsing
van licht in de voorruit van een auto, op het wegdek, aan het
strand of op witte sneeuw kan problemen veroorzaken.
Lichtschuwheid gaat vaak gepaard met hoofdpijn, oogirritatie en wazig worden van het zicht.
Er zijn een paar duidelijke symptomen die aangeven dat de lichtgevoeligheid is toegenomen:
Noodzaak om de ogen te sluiten
Noodzaak om scheel te kijken
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 5 van 21
2015 Oor voor Geluid
Brandend gevoel
Overmatig tranen
Sommige mensen hebben geen last van deze symptomen maar ervaren toch gevoeligheid voor licht. De
ene dag hebben ze soms nergens last van terwijl de gevoeligheid de volgende dag wél hinderlijk is.
Er kan een fysiek oorzaak zijn voor Fotofobie. Bijvoorbeeld een infectie of ontsteking in de ogen. Het
kan ook zo zijn dat het een symptoom is van een onderliggende probleem zoals een virus of ernstige
hoofdpijn of migraine.
Er zijn echter ook mensen waar geen aanwijsbare fysieke oorzaak is voor de lichtgevoeligheid, maar die
er duidelijk toch last van hebben.
2.3 Overgevoeligheid voor aanraking of Hyperesthesie
Hyperesthesie is een overmatige gevoeligheid van de uiteinden van de gevoelszenuwen van de huid. De
huid kan daardoor tintelend, irriterend of pijnlijk zijn. Het kan in het gehele lichaam voorkomen of
alleen in een bepaald lichaamsdeel. Hyperesthesie is het tegengestelde van Anesthesie (verdoving).
Mensen die Hyperesthesie hebben zijn overgevoelig voor de aanraking van mensen en voorwerpen. Ze
kunnen daar geïrriteerd en zelfs agressief op reageren. Iemand is bijvoorbeeld continue afgeleid door
een klein labeltje in de kleding. Douchen, haren wassen of knippen en tandenpoetsen kunnen moeilijk
zijn. Men koopt niet vaak nieuwe kleding en draagt alleen wat comfortabel zit.
Overgevoeligheid voor tast of aanraking lijkt vaak samen voor te komen
met overgevoeligheid voor evenwichtsprikkels. Bij kinderen is er dan een
probleem met de verwerking van zintuiglijke prikkels die ook wel
‘sensorische integratie stoornis’ heet. De oorzaak kan ook in de huid (bijv.
zenuw-ontsteking) zitten.
In veel gevallen is er geen fysieke oorzaak voor Hyperesthesie te vinden
en hebben mensen er toch last van.
2.4 Interne ervaringen
Bij interne ervaringen is er natuurlijk geen sprake van een externe zintuigelijke prikkel. Het gaat om het
ervaren van bijvoorbeeld emoties, pijn en genot. Dat zijn interne gevoelens.
2.4.1 Emoties
Wat is een emotie eigenlijk? En wat is het verschil tussen een gevoel en een emotie? Een gevoel is een
fysiek gevoel in ons lichaam. Voorbeelden van een gevoel zijn kriebels in de buik, druk op de borst, een
prikkelende huid et cetera. Een emotie is een betekenis die we geven aan één of meer fysieke
gevoelens. Als iemand last heeft van zware benen en hoofdpijn dan kan dat voor diegene ‘depressief’ zijn. Een ander noemt de combinatie van dezelfde gevoelens ‘verdrietig’.
Emoties zijn dus namen die we geven aan fysieke gevoelens in ons lichaam. Als we emoties heftiger
dan gemiddeld waarnemen (hooggevoelig) dan wil dat zeggen dat we fysieke gevoelens in ons lichaam
meer waarnemen dan gemiddeld.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 6 van 21
2015 Oor voor Geluid
2.4.2 Pijn
Pijn is een natuurlijke reactie van ons lichaam op een ‘beschadiging'. Het is een symptoom, een teken dat ergens iets fout gaat of gegaan is. Als het lichaam ‘beschadigd' wordt dan produceert het een
'pijnstof' die prostaglandine heet. Prostaglandine prikkelt de zenuwen die de pijnsignalen geleiden. Deze
zenuwen sturen die signalen naar het ruggenmerg en van daar naar de hersenen. De hersenen vertalen
deze signalen in de ervaring die we 'pijn' noemen.
Helaas is de oorzaak van pijn niet altijd precies te lokaliseren. Het is nog steeds en raadsel waarom pijn
soms optreedt zonder aanwijsbare verwonding of beschadiging. De signaalfunctie van pijn heeft als
doel ons te waarschuwen. Doordat we pijn voelen weten we waar de beschadiging is opgetreden. We
kunnen dan nagaan wat de oorzaak is en daar rekening mee houden. Bij een verstuikte enkel wordt het
herstel bijvoorbeeld bevorderd doordat we het minder belasten door te ‘hinken’.
Het is niet duidelijk waarom sommige mensen pijn intenser waarnemen dan gemiddeld.
2.4.3 Genot
Genot is feitelijk een emotie. Het is een betekenis die we geven aan een combinatie van fysieke
gevoelens of sensaties in ons lichaam. Hiervoor geldt dus ook dat het gaat om fysieke gevoelens, als is
het dan intern.
2.5 Fysieke impulsen
Als we kijken naar wat hooggevoelige mensen ervaren dan gaat het feitelijk uiteindelijk altijd om het
ervaren van fysieke (werkelijk bestaande) impulsen. Dat kunnen externe zintuigelijke impulsen of
interne fysieke gevoelens zijn.
Het is dus interessant om te onderzoeken hoe mensen die impulsen waarnemen en verwerken. In NLP
kennen we daarvoor een model wat dit beschrijft. Dit komt terug in het volgende hoofdstuk.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 7 van 21
2015 Oor voor Geluid
3 Het NLP communicatiemodel en filtering
In NLP hanteren we een theoretisch model dat beschrijft:
Hoe we de externe wereld waarnemen met onze zintuigen;
Hoe we de informatie die we binnenkrijgen verwerken (de subjectieve ervaring);
Hoe we daar betekenis aan geven;
Hoe we uiteindelijk op basis daarvan reageren.
We noemen dit model het NLP communicatiemodel.
3.1 Het NLP communicatiemodel
Onderstaand is het model schematisch weergegeven:
Representatie
Zintuigelijke
impulsen
Filters
Betekenis
Gedrag
Stemming
Fysiologie
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 8 van 21
2015 Oor voor Geluid
Volgens het NLP communicatiemodel verloopt het proces van informatie opnemen, verwerken en als
gevolg daarvan reageren, kort gezegd als volgt:
1. Door onze zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken en proeven) krijgen we continue externe
zintuigelijke prikkels binnen. Dat zijn er vele duizenden tegelijkertijd.
2. Omdat ons bewuste maar tussen de vijf en negen prikkels tegelijk kan verwerken, filteren we
de informatie die binnenkomt. Filtering wil zeggen dat we bepaalde prikkels doorlaten en
andere prikkels niet. Filteren we dat niet, dan worden we overvoerd (overprikkeld).
3. Van wat er na de filtering is overgebleven aan informatie maken we een zogenaamde ‘interne
representatie’. Dit is een interne weergave van ons beeld van de werkelijkheid na de filtering
(ons beeld van de wereld).
4. We geven een betekenis aan die interne representatie (waarden/overtuigingen). We vinden er
iets van.
5. Deze betekenis zorgt ervoor dat we in een stemming komen. Die stemming betekent dat we
een ‘emotie’ ervaren. Bijvoorbeeld: kwaadheid, vreugde, plezier, verveling of een neutraal
gevoel.
6. Onze stemming zorgt direct voor een bepaalde fysiologie. We voelen het in ons lijf.
7. De stemming en de fysiologie zorgen ervoor dat we een bepaald gedrag vertonen. We reageren
zo op wat er om ons heen gebeurt. Het gedrag bestaat uit onze verbale- en non-verbale
communicatie (lichaamstaal, stemgebruik en de woorden die we gebruiken).
3.2 Structuren
In het communicatiemodel onderscheiden we drie structuren:
De referentiestructuur.
Dit is alles om ons heen, de som van alle mogelijke ervaringen die we tot ons kunnen nemen.
De dieptestructuur.
Dit is ons model van de wereld. De verzameling mentale strategieën die ons in staat stelt in de
wereld te functioneren. Het is ons unieke referentiekader. Dit bepaalt onder andere wat we
binnen- en buiten laten!
De oppervlaktestructuur.
Dit is onze verbale- en non-verbale communicatie, oftewel het gedrag dat we vertonen en de
woorden die we gebruiken. Anderen kunnen dit waarnemen.
In het communicatiemodel past dit als volgt:
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 9 van 21
2015 Oor voor Geluid
Dieptestructuur
Referentiestructuur
Oppervlaktestructuur
3.3 Filters
Filtering gebeurt op verschillende manieren.
Onze zintuigen werken als fysieke filters. Er zijn namelijk grenzen aan wat zintuigcellen kunnen
waarnemen. Zo kan een mens alleen geluiden waarnemen met een frequentie tussen ongeveer 20 Hz
en 20 KHz (toonhoogte). Alles wat daar buiten valt horen we niet. Dat geldt ook voor visuele
informatie. Onze ogen nemen alleen de zichtbare kleuren waar. Er is dus heel veel informatie aanwezig
in de referentiestructuur die we om fysieke redenen niet (kunnen) waarnemen.
Filtering vindt ook plaats door selectie van de informatie. Onze overtuigingen en waarden bepalen
welke informatie van belang is en welke niet. We laten binnen wat we geloven en wat we belangrijk
vinden. Wat we voor onwaar aannemen of niet belangrijk vinden filteren we weg. Sommige mensen
noemen dat ‘eigenwijs’ ;).
3.4 Waarden en overtuigingen
Onze waarden en overtuigingen zijn sturend bij het filteren van zintuigelijke impulsen en ook interne
fysieke gevoelens. Daarnaast bepalen de overtuigingen en waarden ook nog eens welke betekenis we
geven aan wat we waarnemen en wat we daarna ervaren.
Als we teveel waarnemen (hooggevoelig) dan filteren we te weinig. We laten letterlijk te veel binnen.
Dat moet iets te maken hebben met onze overtuigingen en waarden. Die sturen de filters immers!
Als we iets willen veranderen aan overgevoeligheid dan moeten we het dus zoeken in het veranderen
van waarden/overtuigingen. Laten we eens kijken hoe het zit met waarden en overtuigingen.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 10 van 21
2015 Oor voor Geluid
4 Waarden en overtuigingen
Waarde
I de waarde zelfst.naamw. (v.) Uitspraak: ['wardəә] Verbuigingen: waarde|n, waarde|s (meerv.)
Betekenisgevend ideaal of motief wat nagestreefd wordt .
Onze waarden zijn zeer belangrijk in ons leven. Waarden bepalen wat we belangrijk vinden en waarom
we iets doen of juist niet doen. We zijn ons vaak niet bewust van onze waarden. Waarden hebben
echter een directe relatie met ons gedrag. Ze bepalen voor ons wat we goed en slecht, juist en onjuist
vinden. Vooraf bepalen de waarden wat we gaan doen (als we iets niet belangrijk vinden, dan doen we
het niet) en achteraf beoordelen we met onze waarden de ondernomen acties (wat vinden we er van?).
Er is een duidelijke relatie tussen waarden en onze overtuigingen
4.1 Mokkenrek
Een waarde of criterium kun je voorstellen als een mokkenrek. Aan elk rek (waarde) hangt een aantal
mokken (overtuigingen). Onze overtuigingen zijn dus als het ware ‘vastgehaakt’ aan waarden. We zijn
ons meer bewust van onze overtuigingen dan van onze waarden.
Aan een waarde zoals ‘Vrijheid’ kunnen bijvoorbeeld de volgende overtuigingen hangen:
“Iedereen moet zijn eigen gang kunnen gaan”
“Niemand mag mij beperken in mijn ontwikkeling”
“Ik mag zeggen wat ik wil”
“Ik bepaal mijn eigen carrière”
Dit is voor ieder mens uniek! Overtuigingen kunnen bekrachtigend of beperkend zijn. We hebben
gezien dat onze overtuigingen bepalend zijn voor welke impulsen we uitfilteren en welke niet. In het
geval van een overtuiging die ervoor zorgt dat we (te)veel waarnemen is er dus, voor onszelf, sprake
van een beperkende overtuiging.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 11 van 21
2015 Oor voor Geluid
4.2 Wat voor overtuiging(en) dan?
We laten zintuigelijke impulsen door onze filters als we die impulsen belangrijk vinden. Als we dus te
weinig filteren, en te veel doorlaten, dan vinden we blijkbaar heel veel of alles belangrijk. We willen of
mogen niets missen. Dat is een soort van super-alertheid. We lijken wel stokstaartjes.
Mijn ervaring als coach heeft me geleerd dat die
alertheid te maken heeft met een gevoel van
onveiligheid. Als iemand zich fysiek onveilig voelt
(“ik kan worden aangevallen”) of mentaal onveilig
voelt (“ik kan worden gekwetst”) dan is alertheid een
beschermingsmechanisme. En dat
beschermingsmechanisme zet alle filters open, met
hooggevoeligheid als resultaat.
De overtuiging dat we niet veilig zijn is dus de
sturende overtuiging die al onze filters open zet. Met
die overtuiging dienen we dus aan de slag te gaan
om hooggevoeligheid te verminderen. Laten we eens
kijken hoe we dát kunnen bereiken!
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 12 van 21
2015 Oor voor Geluid
5 Onveiligheid
Waarden en overtuigingen ontstaan uit de gedragingen die we overnemen van andere mensen uit onze
omgeving (bv. Ouders en andere familie) . We nemen waarden, overtuigingen en houdingen onbewust
over uit verschillende bronnen tijdens onze jeugd.
We kunnen verschillende bronnen van onze waarden onderscheiden:
Gezin
Familie en vrienden
Religie
Onderwijs
Streek
Tijdgeest
Media
Daarnaast worden waarden en overtuigingen ook geïnstalleerd naar aanleiding van belangrijke,
indringende gebeurtenissen die we meemaken. Dat kan van alles zijn zoals een verkeersongeval, het
overlijden van een naaste, mishandeling/misbruik of zelfs een bevalling met complicaties.
De overtuiging dat we fysiek en/of mentaal niet veilig zijn is over het algemeen het gevolg van een
indringende gebeurtenis. Het kan overgenomen worden van een naaste (bijvoorbeeld één van de
ouders) die een indringende gebeurtenis heeft meegemaakt.
Het is meestal zo dat we het gevoel van onveiligheid niet bewust ervaren als een angstgevoel. Veel van
mijn cliënten geven in eerste instantie aan dat ze zich niet bewust zijn van angst of onzekerheid in
situaties waar ze last hebben van hooggevoeligheid. Het gevoel van onveiligheid is veel meer een
onbewust gevoel dat we ons ‘fundament van zekerheid’ (of controle) zijn kwijtgeraakt.
De ervaring leert dat het vaak lastig is om dit soort fundamentele overtuigingen om te buigen. Dat
geldt zeker voor overtuigingen die we in onze eerste levensjaren hebben geïnstalleerd. Een ervaren
coach of therapeut kan echter heel goede resultaten bereiken. NLP biedt bijvoorbeeld heel veel
mogelijkheden om te werken met beperkende overtuigingen. Dat is waar ik in mijn praktijk vooral
gebruik van maak.
Het is in het kader van dit eBook dus heel erg lastig om
zelfhulpoefeningen te geven die werkelijk fundamenteel
een overtuiging kunnen veranderen. Het is wél mogelijk
om een aantal oefeningen te beschrijven waarmee men
kan ervaren wat het met hooggevoeligheid doet als we in
een situatie meer vertrouwen of kracht ervaren. De
bewustwording dat iemand zelf echt invloed heeft op
haar/zijn gevoeligheid is al een heel krachtige hulpbron
die veel oplevert.
In het volgende hoofdstuk zijn vijf van zulke oefeningen
beschreven.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 13 van 21
2015 Oor voor Geluid
6 Vijf oefeningen
In de volgende paragrafen zijn een aantal oefeningen beschreven die ‘hooggevoeligen’ helpen om beter en gemakkelijker om te gaan met situaties waarin ze veel prikkels te verwerken krijgen. Deze
oefeningen zijn gemakkelijk te doen zonder hulp van een coach of therapeut en hebben een krachtig
effect.
6.1 Oefening 1 - Fake it till you make it (1).
In een onderzoek bij Wake Forest University (USA), vroeg men aan 50 studenten om zich 15 minuten
lang te gedragen als extravert in een groepsdiscussie. Het maakte daarbij niet uit of ze van zichzelf
meer introvert waren ingesteld. Het bleek dat de studenten zich het beste voelden als ze deden alsof ze
energiek en assertief waren.
Een ander onderzoek aan de Harvard Business School liet studenten vóór het houden van een
belangrijke presentatie voor een sollicitatie gesprek een zogenaamde ‘high-power pose’ (krachthouding) of juist een ‘low-power pose’ (gesloten houding) aannemen. De ‘high-power posers’ lieten de beste presentaties zien en werden vrijwel allemaal meer geschikt geacht voor de baan.
Deze onderzoeken laten zien dat onze fysieke houding en gebaren niet alleen invloed hebben op de
mensen om ons heen maar ook direct op onze eigen stemming. ‘Doen alsof’ heeft wellicht een slecht
imago, maar kan ook een krachtige hulpbron zijn. Door ‘te doen alsof’ ervaren we na een tijdje
werkelijk wat we imiteren.
Als we een situatie tegenkomen met veel externe prikkels (bv. een vol café, een feest of een
vergadering) dan helpt het als we doen alsof we er geen enkele last van hebben. Sterker nog, we
kunnen doen alsof we de overvloed van licht, geluid, geuren fantastisch vinden!
Dat lijkt gemakkelijk gezegd en eigenlijk is dat ook zo. Volg het volgende stappenplan:
1. Stap 1 - Krachthouding
Ga na welke fysieke houding je aanneemt als je zelfvertrouwen en rust ervaart. Als je het lastig
vindt om dat te bepalen, ga dan eens, in gedachten, terug in de tijd naar een moment dat je
dit werkelijk ervaren hebt. Ga zo goed als je kunt terug in dat moment. Zie, hoor en voel alles
wat je toen ook hebt ervaren.
2. Stap 2 - Lichaamshouding
Hoe stonden je voeten op de grond? Hoe was de stand van je rug? Hoe hield je je hoofd? Wat
deed je met je armen en handen? Neem nu, zo nauwkeurig mogelijk, dezelfde lichaamshouding
aan.
3. Stap 3 - Gezichtsuitdrukking
Hoe was je mimiek? Waar keek je naar? Welke spierspanning had je in het gezicht? Had je een
(glim)lach op je gezicht? Fronste je? Imiteer je gezichtsuitdrukking zo goed als je kunt.
4. Stap 4 - Stemgebruik
Hoe gebruikte je je stem? Praatte je snel of langzaam? Welke toonhoogte? Wat voor volume?
Gebruik je stem nu op precies dezelfde manier.
Klinkt dit te simpel voor woorden? Dat kan toch nooit werken? Het is belangrijk om niet teveel over de
oefening na te denken. DOE het gewoon en hou dit minimaal 10 minuten vol. Voel en ervaar dan wat
het effect is en laat je verbazen!
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 14 van 21
2015 Oor voor Geluid
6.2 Oefening 2 - Fake it till you make it (2)
De vorige ‘doe-alsof’ oefening ging helemaal over fysieke lichaamshouding. Er is echter ook nog zoiets als een ‘mentale houding’. Dat zijn de gedachten die je op een bepaald moment hebt. Die gedachten hebben veel (of misschien wel alles) te maken met je overtuigingen. De gedachten die je op enig
moment hebt bepaal je uiteraard zelf. Het zijn tenslotte toch je eigen hersenen die ze produceren? Wie
anders dan jij heeft daar controle over?
Je kunt dus te allen tijden bepalen wat je wel (en niet) denkt en dus kan je op een ‘moeilijk’ moment (bijvoorbeeld een moment met veel externe prikkels) bewust bekrachtigende gedachten denken. Ook
hier geldt dat die gedachten dan een positieve invloed hebben op je stemming.
Wat voor bekrachtigende gedachten kan je gebruiken? Bij deze een lijstje:
“Mensen beschikken over alle interne hulpbronnen om hun resultaten te
bereiken.”
Er bestaan geen mensen zonder hulpbronnen, wel stemmingen zonder gewenste
hulpbronnen. Mensen hebben alles in zich om te bereiken wat ze willen.
“Er bestaat geen mislukking, enkel feedback.”
Je kunt geen fouten maken. Je kunt wel leren van hetgeen je doet, en anderen doen.
“Er zijn geen problemen, alleen kansen waarvan je kunt leren.”
Een probleem is een ongewenste situatie en de uitdaging is om tot een gewenste
situatie te komen. Op deze manier is elk probleem de springplank naar wat je echt wilt.
Een probleem nodigt je uit om nieuwe dingen te leren en je verder te ontwikkelen.
“Beperkingen- en mogelijkheden liggen in het wereldmodel.”
Onze kijk op de wereld stelt ons in staat om dát te bereiken wat we willen, en wat goed
is voor ons en onze omgeving. Evenzo geldt dat onze kijk op de wereld ons ook kan
verhinderen onze doelen te bereiken. Ieder mens maakt bewust- of onbewust de keuze
voor belemmeringen of mogelijkheden.
“Iedereen heeft de leiding over zijn geest en daarom over zijn resultaten.”
Als we onze gedachten onder controle hebben, controleren we ook ons gedrag en zijn
we dus verantwoordelijk voor onze resultaten.
“De persoon met het meest flexibele gedrag heeft de grootste invloed.”
Ben je in staat om je gedrag aan te passen aan de situatie dan ben je in staat om er
flexibeler mee om te gaan. Als je star reageert, kan er een patstelling ontstaan waarin er
geen resultaten meer worden behaald.
“Je hebt altijd een (andere) keuze.”
Wanneer je je bewust wordt van de keuzes die je hebt gemaakt, kun je opnieuw
vaststellen of het nog steeds de beste keus is die je beschikbaar hebt. Je hebt op ieder
moment de vrijheid om een andere keus te maken.
Waarschijnlijk zullen één of meer van deze gedachtes je meer aanspreken dan de rest. Als je in een
lastige (stressvolle) situatie bent, denk dan bewust deze gedachte(s) een aantal maal achter elkaar.
Laat goed tot je doordringen wat het betekent. Ervaar daarna wat er gebeurt. Deze oefening werkt erg
goed in combinatie met oefening 1 (fysieke houding). Ook hier geldt: DOE dit gewoon een keer.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 15 van 21
2015 Oor voor Geluid
6.3 Oefening 3 - Ankeren
Een zogenaamd ‘anker’ is een hulpmiddel om een bewust gekozen gewenste stemming te krijgen met
behulp van een bewust gekozen fysiek gebaar.
Het gebruik van een anker stelt ons in staat om op ieder moment dat we dat
willen een gewenste stemming (bv. kracht, zelfvertrouwen of rust) op te
roepen en te ervaren. Dat is iets wat we prima kunnen gebruiken in een
situatie waar we veel externe prikkels ervaren.
Ankeren is een oefening die wat voorbereiding vraagt. Het anker installeren
doe je op een rustig moment. Eenmaal geïnstalleerd kan je het zo vaak als je
maar wilt toepassen in iedere gewenste situatie. Neem werkelijk de tijd en de
rust om dit goed te doen!
Het installeren van een anker gebeurt als volgt:
Stap 1 - bepaal een duidelijk uniek gebaar dat nog niet is verbonden met een gevoel/emotie.
Kies voor jezelf een fysiek gebaar dat je wilt gebruiken om het anker te activeren als je het
nodig hebt. Dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld je wijsvinger en duim tegen elkaar houden, in
je oorlelletje knijpen, je hand op je buik leggen of wat dan ook. Er zijn twee dingen van belang:
o Het gebaar mag nog geen betekenis voor je hebben. Een opgestoken middelvinger is
bijvoorbeeld geen goed idee.. ;0)
o Je moet het gebaar op ieder moment kunnen reproduceren. Een hand in je broekzak
steken werkt bijvoorbeeld niet op het strand of in het zwembad.
Stap 2 - Kies een stemming die je graag wil kunnen oproepen met behulp van het anker.
Kies een stemming die je ondersteunt in een situatie waar je veel externe prikkels ervaart
(geluid, licht, veel mensen). Dat kan bijvoorbeeld vertrouwen, rust of kracht zijn. Denk hier
goed over na en kies iets dat je werkelijk bekrachtigt.
Stap 3 - Neem een moment in je leven in gedachten waar je de gewenste stemming maximaal
hebt ervaren.
Ga na wanneer, op welke plaats en in welke situatie je de gewenste stemming heel sterk hebt
ervaren. Wanneer heb je werkelijk vertrouwen, rust of kracht (of wat je ook maar wilt)
gevoeld?
Stap 4 - Sluit je ogen en ga in gedachten terug naar het moment waarop je de stemming hebt
ervaren.
Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je, proef je, zeg je tegen jezelf ? Maak de ervaring echt sterk.
Concentreer je vervolgens op de stemming die je ervaart. Hoe en waar voel je die stemming?
Welk gevolg heeft de stemming op je lichaamshouding? En je ademhaling? Voel de stemming
zo geconcentreerd mogelijk. Ga er helemaal in op. Deze stap is cruciaal om het anker goed te
installeren.
Stap 5 - Als je de stemming maximaal ervaart, activeer dan het fysieke gebaar dat je hebt
gekozen om het anker te activeren.
Maak het gebaar dat je gekozen hebt en houdt dit minimaal 10 seconden vast. Gedurende die
tijd blijf je de stemming ervaren. Concentreer je!
Stap 6 - Laat het ankergebaar los, open je ogen en ga met je gedachten weer naar het nu.
Laat het gebaar en het moment in je gedachten helemaal los en concentreer je weer op waar
je bent. Ga even een rondje lopen of ga iets anders doen.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 16 van 21
2015 Oor voor Geluid
Test na een minuut of tien het anker. Dat is heel simpel. Maak het fysieke gebaar dat je hebt gekozen
om het anker te activeren. Denk er vooral niet bij na. Logisch nadenken heeft hier niet zo veel zin. Je
hoeft verder ook niets te doen om het anker te activeren. Voel gewoon wat er gebeurt. Wat ervaar je?
Ervaar je de stemming niet sterk genoeg? Herhaal dan gewoon de oefening nog een keer. Net zolang
tot het naar je zin werkt. Daarna is het een kwestie van veel gebruiken. Je kunt dat zo vaak doen als je
wilt in iedere situatie waar je dat nodig vind. Zorg dat je het anker vaak toepast. Dat maakt het alleen
maar sterker.
6.4 Oefening 4 - Het kleedje
Het ‘kleedje’ is een bijzondere en extra krachtige manier van ankeren. We gebruiken een aantal
verschillende ankers in combinatie. Dat is wat het zo krachtig maakt. Het proces van ankeren in
paragraaf 6.3 is de basis voor het kleedje, met een variatie.
Ook hier is weer wat voorbereiding nodig. Onderstaand is
beschreven hoe we werken met ‘het kleedje’.
Stap 1 - Kies drie stemmingen die je graag wilt kunnen
oproepen met behulp van het kleedje.
Dit zijn drie stemmingen die goed kunt gebruiken als je in een
situatie bent met veel externe prikkels. Bijvoorbeeld rust,
vertrouwen en kracht. Of iets anders. Kies stemmingen die je
werkelijk ondersteunen op zo’n moment.
Stap 2 - Visualiseer een vloerkleedje voor je op de grond.
Ja inderdaad, het kleedje ligt er niet echt. Doe gewoon alsof. Geef
het kleedje maar een vorm, kleur en structuur die je leuk vind. Alles wat je kiest is oké. Kijk er
eens goed naar.
Voer stap 3 t/m 5 uit voor iedere stemming die je hebt gekozen. Je voert deze stappen dus drie
keer uit!
Stap 3 - Neem een moment in je leven in gedachten waar je de gewenste stemming maximaal
hebt ervaren.
Ga na wanneer, op welke plaats en in welke situatie je de gewenste stemming heel sterk hebt
ervaren. Wanneer heb je werkelijk vertrouwen, rust of kracht (of wat je ook maar wilt)
gevoeld?
Stap 4 - Sluit je ogen en ga in gedachten terug naar het moment waarop je de stemming hebt
ervaren.
Wat zie je, hoor je, voel je, ruik je, proef je, zeg je tegen jezelf ? Maak de ervaring echt sterk.
Concentreer je vervolgens op de stemming die je ervaart. Hoe en waar voel je die stemming?
Welk gevolg heeft de stemming op je lichaamshouding? En je ademhaling? Voel de stemming
zo geconcentreerd mogelijk. Ga er helemaal in op. Deze stap is cruciaal om het kleedje goed te
installeren.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 17 van 21
2015 Oor voor Geluid
Stap 5 - Als je de stemming maximaal ervaart, stap dan op je kleedje en veranker het gevoel
daar.
Neem de stemming mee en stap op het midden van je kleedje. Ga daar staan en ervaar de
stemming. Maak nu de stemming vast aan het kleedje. Het maakt niet uit hoe je dat doet. Je
kunt het erop leggen, vast spijkeren, vastlijmen of iets anders. Het maakt niet uit. Doe wat
goed voelt. Gedurende die tijd blijf je de stemming ervaren. Concentreer je! Stap daarna weer
van je kleedje af.
Stap 6 - Ga voor je kleedje staan. Pak het kleedje, vouw het op en berg het weg om later te
kunnen gebruiken.
Het maakt niet uit waar je het wegbergt. Je kunt het in je zak stoppen, in je rugzak doen of iets
anders. Zolang je maar zorgt dat je het er altijd weer uit kunt halen als dat nodig is.
Stap 7 - Laat de stemmingen en het kleedje helemaal los.
Kom met je gedachten weer in het nu. Concentreer je weer op waar je bent. Ga even een
rondje lopen of ga iets anders doen.
Test na een minuut of tien het kleedje. Pak je kleedje en leg het voor je op de grond. Kijk er even naar
en ga er dan midden op staan. Ook hier geldt: Denk er vooral niet te veel bij na, maar DOE het
gewoon. Logisch nadenken heeft erg weinig zin als je werkt met een denkbeeldig kleedje... ;0) Je hoeft
verder ook niets fysieks of mentaals te doen om het kleedje te gebruiken. Voel gewoon wat er gebeurt.
Wat ervaar je?
6.5 Oefening 1 t/m 4 Combineren
De voorgaande vier oefeningen zijn ‘los’ bruikbaar. Je kunt ze echter ook uitstekend combineren. Het is bijzonder krachtig om een krachthouding aan te nemen, bekrachtigende gedachten te hebben en dan
ook nog eens een anker te activeren of je kleedje te gebruiken.
Probeer het gewoon uit en ervaar wat het beste voor jou persoonlijk werkt. Ervaar ook vooral wat er
gebeurt als je dit soort bekrachtigende oefeningen gebruikt in een omgeving waar je last hebt van
externe prikkels zoals veel licht, geluid of waar veel mensen om je heen zijn. Als je vertrouwen, kracht
en rust ervaart in hoeverre heb je dan nog last van geluid, licht of mensen? Hoe moe word je er nog
van? Raak je nog overprikkeld?
6.6 Oefening 5 - Draaiende symbolen
De voorgaande oefeningen zijn bedoeld om toe te passen in lastige situaties (met veel prikkels). De
oefening met de draaiende symbolen werkt op een fundamenteler niveau. Het is de bedoeling dat je na
het doen van deze oefening permanent effect merkt. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je de oefening
maar één keer mag doen…
De oefening bestaat uit een visualisatie. Zoals bij de voorgaande oefeningen ook al gold: denk niet
teveel na bij wat je doet, maar DOE het gewoon en ervaar wat er gebeurt. Deze oefening is het
gemakkelijkst te doen als je je ogen sluit, maar als je dat onprettig vindt dan mag je je ogen natuurlijk
ook openhouden. Lees de oefening eerst goed door voordat je hem uitvoert. De oefening gaat als
volgt:
1. Stap 1 - Ga in gedachten naar een situatie waar je overprikkeling hebt ervaren.
Ga in gedachten naar een moment waarop je in een omgeving was met veel prikkels en waar
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 18 van 21
2015 Oor voor Geluid
je er echt last van had. Ga echt in het moment. Zie de beelden. Hoor de geluiden. Voel wat je
daar ervaren hebt.
2. Stap 2 - Concentreer je op het gevoel van overprikkeling.
Wat voel je precies op het moment van overprikkeling? Wat voor fysiek gevoel heb je? En in
welk gedeelte van je lichaam zit dat gevoel? Concentreer je op het gevoel.
3. Stap 3 - Wat voor symbool hoort er bij dit gevoel?
Wat voor symbool hoort er precies bij dit gevoel? Neem het eerste wat er bij je op komt en
denk er niet over na. Alles is oké. Kijk eens naar dat symbool. Wat voor vorm en kleur heeft
het?
4. Stap 4 - Strek je linkerarm- en hand uit met je handpalm naar boven. Zet het symbool op je
linkerhand.
Zet het symbool dat hoort bij het gevoel van overprikkeling in gedachten op je linkerhand. Voel
het gewicht en de vorm. Hoe zwaar is het? Hoe voelt dat?
5. Stap 5 - Ga in gedachten naar een situatie waar je een bekrachtigende stemming hebt ervaren.
Ga naar een moment waar je een stemming hebt ervaren die tegengesteld is aan
overprikkeling. Dat kan bijvoorbeeld rust, kracht of (zelf)vertrouwen zijn. Ga echt in het
moment. Zie de beelden. Hoor de geluiden. Voel wat je daar ervaren hebt.
6. Stap 6 - Concentreer je op het bekrachtigende gevoel.
Wat voel je precies? Wat voor fysiek gevoel heb je? En in welk gedeelte van je lichaam zit dat
gevoel? Concentreer je op het gevoel.
7. Stap 7 - Wat voor symbool hoort er bij dit gevoel?
Wat voor symbool hoort er precies bij dit gevoel? Neem het eerste wat er bij je op komt en
denk er niet over na. Alles is oké. Kijk eens naar dat symbool. Wat voor vorm en kleur heeft
het?
8. Stap 8 - Strek je rechterarm- en hand uit met je handpalm naar boven. Zet het symbool op je
rechterhand.
Zet het symbool dat bij het bekrachtigende gevoel hoort in gedachten op je rechterhand. Voel
het gewicht en de vorm. Hoe zwaar is het? Hoe voelt dat?
9. Stap 9 - Laat de symbolen op je twee handpalmen om elkaar heen draaien.
Laat de symbolen die op je linker- en rechterhand staan om elkaar heen draaien. Eerst
langzaam en daarna steeds sneller en sneller. Laat ze na een tijdje zó snel draaien dat ze een
soort wervelwind vormen waardoor je de individuele symbolen niet meer kunt zien. Ervaar hoe
dat is.
Stap 10 - Laat de symbolen stoppen met draaien. Kijk
welk nieuw symbool verschijnt.
10.
Als de symbolen uitgedraaid zijn zie je dat er één nieuw
symbool is verschenen dat tussen je linker- en rechterhand in
zweeft. Wat voor symbool is het? Wat voor kleur heeft het? Wat
voor vorm?
Stap 11 - Pak het nieuwe symbool met twee handen
beet en breng het naar je hart.
11.
Neem het nieuwe symbool in je handen. Breng het langzaam
naar je hart. Accepteer het nieuwe symbool, heet het welkom en breng het naar binnen. Leg
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 19 van 21
2015 Oor voor Geluid
dan je handen op je hart en ervaar.
12. Stap 12 - Ga in gedachten naar een plaats waarvan je weet dat er veel externe prikkels zijn.
Je kent vast een plek waarvan je weet dat er veel geluid, licht of mensen zijn. Zo’n plek die je normaal gesproken vermijdt. Ga in gedachten naar binnen. Laat alle prikkels maar op je af
komen. Ervaar. Wat zie, hoor en voel je nu?
Het kan prettig zijn om deze oefening met twee personen te doen. Een van de twee kan dan de
stappen voorlezen terwijl de ander de oefening doet. Het is echter ook heel goed mogelijk om de
oefening alleen te doen. Zorg dan wel dat je de stappen van te voren goed hebt doorgenomen zodat je
er niet te veel bij na hoeft te denken.
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 20 van 21
2015 Oor voor Geluid
7 Tot besluit
In dit boekje beschrijf ik een nogal afwijkende kijk op hooggevoeligheid. Ik ben er van overtuigd dat
hooggevoeligheid in veel (waarschijnlijk niet álle) gevallen niets te maken heeft met een afwijkend
zenuwstelsel.
In plaats daarvan is het een filtersysteem dat te veel zintuiglijke prikkels doorlaat waardoor we
(letterlijk) overprikkeld raken. Het filtersysteem wordt gestuurd door onze waarden en overtuigingen en
in het bijzonder door de overtuiging dat we fysiek en/of mentaal niet veilig zijn.
Overtuigingen kunnen omgebogen worden naar iets dat ons bekrachtigd. Ons filtersysteem verandert
dan mee, wat de hooggevoeligheid vermindert.
Dat klinkt simpeler dan het is. Overtuigingen kunnen bijzonder hardnekkig zijn. Een ervaren coach of
therapeut kan er echter goed mee werken. NLP biedt bijvoorbeeld legio tools om met overtuigingen om
te buigen. In mijn coachpraktijk richt ik me hier exclusief op. Ik weet zeker dat ik er veel mensen
enorm mee kan helpen.
Dit boekje beschrijft een vijftal oefeningen die zelf te doen zijn zonder de hulp van een coach of
therapeut. Deze veranderen de beperkende overtuigingen weliswaar niet, maar bieden wel
ondersteuning in lastige situaties. Oefening vijf gaat zelfs nog iets verder.
Door het doen van de oefeningen kan je ervaren dat hooggevoeligheid wel degelijk beïnvloedbaar is.
De ontdekking dat we zelf bepalen wat we wel- en niet door onze filters laten kan behoorlijk
bekrachtigend zijn. We krijgen (weer) een keuze!
Ik vertrouw er op dat dit boekje inzicht geeft en praktische handvaten oplevert voor de lezer. Zijn er
vragen, opmerkingen of onduidelijkheden neem dan contact met me op!
René Voortwist
Oor voor Geluid
E-mail :[email protected]
Web
: www.oorvoorgeluid.nl
Een andere kijk op hooggevoeligheid
Pagina 21 van 21
2015 Oor voor Geluid