HSP VLAANDEREN Interactieve lezing Hooggevoeligheid, wat is dat? Ardooie, 4 november 2013 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Vlaamse Vereniging voor Hooggevoelige Personen VZW Informatie en consultatiecentrum – P. Van Duyseplein 12a – 9000 Gent – 0473/33.96.33 www.hspvlaanderen.be – [email protected] – KBC 737-0195231-13 – ondernemingsnr. 0884-742-245 Wat is HSP? • • • • Gevoeliger dan gemiddeld HSP: Highly Sensitive Person (E. Aron) Centraal zenuwstelsel uiterst gevoelig-> fysieke component! Gevoeliger voor prikkels en indrukken, alles wordt vlugger teveel • Prikkels van buitenaf • Prikkels van binnenuit • Snel overprikkeld raken • Zich terugtrekken • Ongecontroleerd handelen Wat is HSP niet? • Ziekte, aandoening • Excuus om zich achter te verschuilen • Probleem • Kan problemen wel intenser maken Wat is HSP? • Persoonlijkheidskenmerk, karaktereigenschap • Erfelijk • 15 tot 20 % van de bevolking • Veel gradaties • Grote verschillen in intensiteit en beleving Kenmerken • Empathie / inlevingsvermogen • Voelen mensen, dieren en planten aan • Houden (te veel) rekening met anderen • Handelen vanuit het gevoel • Goede concentratie • Bewust en intens leven • Zeer intense emoties • Creatief Kenmerken • Verborgen talenten • Onderschatten zichzelf / worden onderschat • Perfectionistisch • Voelen zich vaak ‘abnormaal’ • Dromen en fantaseren veel • Snel en diep ontroerd Kenmerken • Nadenken over de diepere zin van het leven • Zoeken naar authentiek contact en diepe verbondenheid • Gevoelig voor sfeer • Sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel • Meer behoefte aan rust en ontspanning 3 soorten hooggevoeligheid • Fysiek • Psychisch / emotioneel • Gevoelig voor veranderingen van omgeving / gewoontes Fysieke gevoeligheid • • • • • • Lage pijngrens Maakt veelal niet vlug koorts Last van veel en hard lawaai Soorten stof niet kunnen verdragen, Allergieën Meer of andere reacties op medicatie dan gemiddeld Psychische gevoeligheid • • • • • • • Stemmingen van anderen aanvoelen en overnemen Gevoelig voor stemming en sfeer prikkelbaarheid Snel huilen Vlug overstuur raken Snel en hard schrikken, lange recuperatie nodig Makkelijk ontroerd Gevoelig aan veranderende omgeving / gewoontes • • • • De kleinste veranderingen kunnen hen soms uit evenwicht brengen Angst voor onbekende mensen of situaties Angst voor alles wat nieuw is Moeilijk kunnen omgaan met onverwachte situaties Overprikkeling: 2 mogelijke reacties • Zich terugtrekken • Bestempeld als verlegen, teruggetrokken, lijkt ‘autistisch’ • Ongecontroleerd handelen • Bestempeld als druk, onhandelbaar, lijkt ‘adhd’ • Combinatie van beide gedragingen is ook mogelijk • Als de overprikkeling verdwijnt, verdwijnt ook het gedrag Hoe komt het dat er soms problemen ontstaan • Als kind: aangepast aan je omgeving • Aanpassen = weggedreven van je kern • Binnen- en buitenkant functioneren verschillend: je hebt je afgesplitst! • Jezelf weggecijferd • Vervreemding van zichzelf Hoe komt het dat er soms problemen ontstaan • Over je grenzen (laten) gaan • Laag zelfbeeld • Te weinig basisveiligheidsgevoel • Constante strijd om te overleven • Ziekte Stress - Gerelateerde Aandoeningen • Hooggevoeligheid is gelinkt met • • • • • • CVS Fibromyalgie Depressie Burn-Out Eetstoornissen Zelfdoding => Zie ook Boeken / Onderzoek van Elaine N. Aron (universitair docent psychologie en psychotherapeute) Signalen? • Psychosomatische klachten, hoofdpijn, buikpijn, vermoeidheid, slaapproblemen, spijsverteringsproblemen, … • Gevoel van tekortkoming: overcompenseren! • Driftaanvallen: woede-uitbarstingen als overreactie: je hebt jezelf niet in de hand Signalen? • Creëert eigen wereld, zoekt beschutting in droomwereld • Structuur wordt chaos • Het gevoel alles geprobeerd te hebben, maar niets helpt • Je haakt af Wat je kunt doen: • Zorgen dat je niet in de weerstandsfase terecht komt door voor jezelf te zorgen. • • • • Meer rustmomenten Andere job / minder uren Hulp vragen (vb. huishouding) Stoppen als je merkt dat je overprikkeld geraakt Wat je kunt doen: • Negatieve denkpistes vervangen door positieve • Focus leggen op wat goed gaat • Cursussen: • hooggevoeligheid en zelfzorg • Assertiviteit voor hooggevoeligen • mindfulness Omgaan met jezelf • Ieder mens is uniek en heeft z’n eigen tempo, ritme • Wie ben ik? • Hoe zit ik in elkaar? • Waarom voel ik me anders? Wat is er anders? • Met wie vergelijk ik mezelf? Omgaan met jezelf • Jezelf leren kennen, terug contact maken met je kern • Signalen van stress herkennen en maatregelen nemen • Zoeken naar jezelf, zoeken naar wat jou ontspanning en heling brengt Wat werkt helend • • • • • • • • • Regelmatige levensstijl, Relaxatie en rustmomenten inbouwen Lichamelijk contact: knuffels, massage Creativiteit leren ontplooien Op zoek gaan naar jouw verborgen talenten Leren doseren Gun jezelf een time-out Situaties vanuit een ander standpunt bekijken, positieve denkpistes Zoek gelijkgestemden (cocon, praatkaffees) Wees je bewust van wat je lichaam je vertelt! Wees alert voor: • Je te sterk inleven in anderen • Verkeer interpreteren en verkeer geïnterpreteerd worden vanuit je gevoeligheid • Perfectionisme, uitstelgedrag (vanuit faalangst) • Gewoon goed is goed genoeg • Verslavingen • Leer je eigen valkuilen kennen Altijd welkom op onze websites • www.hspvlaanderen.be • www.jeshuis.be • [email protected]