Reageren op je omgeving

Reageren op je omgeving
Paragraaf 1
Waarnemen
• Ieder organisme kan waarnemen (is een
levensverschijnsel).
• Waarnemen stelt organismen in staat te
reageren op hun omgeving.
• Waarnemen stelt organismen in staat
overige levensverschijnselen uit te voeren
(te overleven).
Zintuigen
• Zintuigen zijn organen die gevoelig zijn
voor prikkels uit de omgeving van een
organisme.
• Cellen in een zintuig vangen prikkels op,
en zetten deze om in impulsen.
• De impulsen worden verstuurd naar de
hersenen.
Prikkels en impulsen
• Een prikkel is een invloed uit het milieu op
een organisme.
• Een impuls is een elektrisch signaal
(seintje) dat door een zenuwcel wordt
afgegeven en dat binnen het zenuwstelsel
kan worden doorgegeven.
Gehoorzintuig
- is gevoelig voor geluid
- zintuigcellen liggen in de oren
Gezichtszintuig
- is gevoelig voor licht
- zintuigcellen liggen in de ogen
Reukzintuig
- is gevoelig voor geuren
- zintuigcellen liggen in de neusholte
Gevoelszintuig
- is gevoelig voor warmte, koude, aanraking
- zintuigcellen liggen in de huid
Smaakzintuig
- is gevoelig voor smaken
- zintuigcellen liggen in de tong
Zintuigstelsel
• Mensen hebben diverse zintuigen
waarmee verschillende soorten prikkels
opgevangen kunnen worden.
• Al onze zintuigen samen vormen het
zintuigenstelsel.
Pijn
• Ook pijn kan worden waargenomen.
• Pijnprikkels worden niet opgevangen door
zintuigen, maar met behulp van
pijnpunten.
• Pijnpunten zijn de uiteinden van vertakte
zenuwen.
• Pijnpunten komen op allerlei plaatsen in
het lichaam voor.
Delen van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit:
• centraal zenuwstelsel
–grote hersenen
–kleine hersenen
–hersenstam
–ruggenmerg
• zenuwen
Rol van het zenuwstelsel
• De hersenen verwerken de impulsen die
door zintuigen zijn verstuurd.
• De hersenen sturen vervolgens impulsen
richting spieren en/of klieren die daardoor
aan het werk gaan (je reageert op de
prikkel).
Bewustwording van prikkels
• Je wordt je pas bewust van een prikkel als
de daardoor ontstane impuls de hersenen
heeft bereikt.
Zenuwstelsel
• Het zenuwstelsel:
– verwerkt de impulsen die van zenuwen
(onder andere in de zintuigen) afkomen.
– regelt de werking van spieren en klieren.

Het zenuwstelsel speelt een belangrijke
rol bij waarnemen en gedrag.
Reageren op je omgeving
• Om te reageren op de omgeving werken
de zintuigen, het zenuwstelsel en de
spieren (en klieren) samen.