Codetaal

Codetaal
Bij het interpreteren en zelf ontwerpen van codetaal verdiepen kinderen zich
bijvoorbeeld in geheimschrift. Geheimschrift kan gebruikt worden voor het
versleutelen van boodschappen, zodat alleen die ene persoon voor wie de boodschap
is weet wat er staat. Hieronder vind je een voorbeeld van een activiteit gericht op
geheimschrift die in een bovenbouwgroep uitgevoerd zou kunnen worden.
De Caesar code
Julius Caesar was ruim 2000 jaar geleden een machtige man in Rome.
Hij wilde niet dat iedereen de tekst die hij verstuurde zomaar kon lezen.
Daarom bedacht hij een code om zijn teksten te versleutelen en zorgde
hij ervoor dat de ontvanger de sleutel kende om de teksten weer in
normale taal om te zetten.

Wat had Julius Caesar nou precies gedaan?
Hij verving elke letter in een tekst door een letter die een paar plaatsen verder in het alfabet
staat (bv. 3, een a wordt dan een d, een b wordt e, enz).
Zijn eigen naam Julius wordt bij een sleutel van 3 dus:
J→M
U→X
L→O
I→L
U→X
S→V

Kun jij ook zonder de sleutel te weten achterhalen wat Julius hier geschreven heeft?
MO OAEQ, DEK IR SZIVASR
TIP:
Het maken en lezen van dit geheimschrift gaat een stuk gemakkelijker met behulp van twee
alfabetschijven, die met een splitpen in het midden aan elkaar verbonden zijn. Het enige wat
je dan nog hoeft te doen, is de schijf een aantal letters te draaien. Bij elke letter op de ene
schijf hoort dan een gecodeerde letter op de andere schijf. Dan lees je zo het woord in
geheimschrift zo af!
Bron: Freudenthal instituut (2008). Caesar
code. Geraadpleegd op 23-10-2015, van
http://www.fi.uu.nl/rekenweb/scientific/2008/pdf/caesarcode.pdf
Bij het interpreteren en zelf ontwerpen van codetaal zouden kinderen in de
bovenbouw naast geheimschrift zich ook kunnen verdiepen in geheime getallen.
Hieronder vind je een voorbeeld van een activiteit met geheime getallen.
Geheime getallen
Ook getallen kun je op dezelfde manier als de Caesar
code versleutelen.
Net zoals bij het geheimschrift is het gemakkelijk om twee
schijven te gebruiken.

Hoe werkt de sleutel ?
Kijk eens naar de getallenschijf. In dit voorbeeld zie je dat
bij een 0 in de binnenring een 5 staat in de buitenring.
We zeggen dan dat de sleutel 5 is.
Op de buitenring van de schijf zie je wat de gecodeerde cijfers worden:
1 wordt 6
6 wordt 1
2 wordt 7
7 wordt 2
3 wordt 8
8 wordt 3
4 wordt 9
9 wordt 4
5 wordt 0 !
0 wordt 5 !
Je kunt ook sommen maken met geheime getallen.
1 + 2 = 3 wordt 6 + 7 = 8
4 + 5 = 9 wordt 9 + 0 = 4
9 + 6 = 15 wordt 4 + 1 = 60
12 - 5 = 7 wordt 67 - 0 = 2
TIPS:
- Bekijk het verschil tussen de getallen
(zijn het elkaars buurgetallen of zitten er nog getallen tussen?)
- Is de uitkomst een getal onder of boven de 10?
Bron: Freudenthal instituut (1999). Geheime
getallen. Geraadpleegd op 23-10-2015,
van http://www.fisme.science.uu.nl/toepassingen/00039/
Antwoorden:
Kun jij de geheime sleutel van de som 8 + 9 = 26 achterhalen?
Antwoorden:
Ik kwam, zag en overwon
1
