Koele opvoeding

Professionaliseringstaak 2
BEELD VAN DE LEERLING
Schooljaar 2011/2012
Afdeling Sociale Vakken
NHL Hogeschool
Jorn Koster
Wytze Pilat
Merijn Janssen
Dorieke Mooij
Joellë Smidt
Michel Trommel
3/2/2012
1
Verantwoording
Om ons beeld van de belevingswereld van 12 tot 18 jarige te vergroten hebben we
verschillende punten bekeken. We hebben 3 onderdelen onder 3 tweetallen verdeelt en zo
onderzoek gedaan. We hebben voor deze manier gekozen, zodat iedereen een apart
onderzoek heeft, maar toch wordt aangemoedigd en aangespoord door elkaar. Bij Ptaak 1
hebben we nog aardig wat problemen gehad het maken van alles en dit liep op het laatst
niet goed. Vandaar dat we het zo hebben gedaan.
We hebben 3 onderwerpen gekozen namelijk, invloed van geloof op een adolescent,
verschillende interesses van de adolescent en het gedrag van adolescent nader bekeken.
Iedereen is hier zijn eigen kant op gegaan, zodat we een project hebben dat zeer
verschillend is. Later is er nog een onderverdeling gekomen in de interesses, en is er ook de
thuissituatie bijgekomen.
Voor het eindproject hebben we een leskist gemaakt. We hebben hier voor gekozen, omdat
het goed past bij onze werkstijl. Hierdoor konden we individueel een mooi groepsproject
maken, dat zeer verschillend is. Zo hebben we een rollenspel, kennis quiz en leuke (en
leerzame) spelletjes.
2
Inhoudsopgave
Inleiding……………………………………………………………………………………………………………………………p.04
Interesses van 12 tot 18 jarigen……………………………………………………………………………………….p.05
Televisie…………………………………………………………………………………………………………………..p.06
Sport……………………………………………………………………………………………………………………….p.07
Financiële kant………………………………………………………………………………………………………..p.09
Internet…………………………………………………………………………………………………………………..p.10
School……………………………………………………………………………………………………………………..p.11
Vrienden en gastvrijheid……….....................................................................................p.12
Uitkomst………………………………………………………………………………………………………………...p.13
Thuissituatie……………………………………………………………………………………………………………………p.14
Gezinssamenstelling…………………………………………………………………………………………..…p.14
Regels in huis……………………………………………………………………………………..…………………p.17
Huisdieren in Nederland……………………………………………………………………………………….p.19
Geloof………………………………………………………………………………………………………………………………p.20
Islam…………………………………………………………………………………………………………………….p.22
Jodendom…………………………………………………………………………………………………………... p.29
Positie vrouw in het Christendom……………………………………………………………………..….p.36
Tradities en rituelen binnen het Christendom…………………………………………………….. p.38
Afspraken rond seksualiteit…………………………………………………………………………………..p.42
Rustdag?....................................................................................................................p.43
Regels betreft internet en tv………………………………….……………………………………………..p.44
Gedrag……………………………………………………………………………………………………………………………..p.45
Hoofd en deelvragen………………………………………………………………………………………….…p.46 Waarom
pesten pubers en wat voor gevolgen heeft dit voor de pester en de
gepeste?....................................................................................................................p.47
Wat is het gevolg van een warme opvoeding in vergelijking met een afstandelijke
opvoeding?................................................................................................................p.49
Waarom drinken pubers en wat voor invloed/gevolgen heeft dit?..........................p.53
Wat gebeurt er in het lichaam van een puber, en wat verandert er aan gedrag? Wat
voor invloed heeft dit op school?..............................................................................p.55
Wat voor gevolgen heeft het gebruik van de pc en internet op het gedrag van de
puber?.......................................................................................................................p.58
Conclusie………………………………………………………………………………………………………………p.59
Conclusie………………………………………………………………………………………………………………………….p.60
Feedback………………………………………………………………………………………………………………………….p.61
Bijlage………………………………………………………………………………………………………………………………p.70
Bronnen……………………………………………………………………………………………………………………………p.73
3
Inleiding
Om de P-taak te kunnen starten hebben we eerst een Mindmap gemaakt met de hele
coachgroep, dit om verschillende hoofdvragen te kunnen formuleren.
Nadat we de verschillende hoofdvragen hadden geformuleerd hebben we de 3 hoofdvragen
verdeeld over de coachgroep zodat we 3 verschillende manieren van onderzoek kregen dus
ook 3 verschillende resultaten over welke aspecten invloed hebben op de belevingswereld
van de 12 tot 18 jarigen.
Nadat de groepen deze verschillende aspecten hebben onderzocht hebben we gezamenlijk
een leskist gemaakt.
In deze leskist hebben we verschillende voorwerpen verzamelt die te maken hebben met
deze aspecten.
Aan deze voorwerpen hebben we lessen gekoppeld ,zodat de leerlingen die deze leskist
gebruiken via deze voorwerpen deze aspecten zelf kunnen ervaren en onderzoeken.
4
Interesses van 12 tot 18 jarigen.
Inleiding
Interesses buiten school om zijn belangrijk voor de mens. Ze helpen je ontspannen, vrienden
te maken maar je kunt er ook veel ervaring in op doen. Ook ben je deel van de maatschappij
als je bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doet of een bijbaantje hebt. Daarom hebben wij gekozen
om hier een onderzoek naar te doen. Hiervoor heb ik de populairste bezigheden eruit
gehaald. Namelijk, Televisie, Sport, Internet en Bijbaantjes. Om een beeld te geven hoe dit
eruit ziet voor een 12-18 jarige heb ik een enquete gehouden, deze zit in de bijlage.
5
Televisie
Gemiddeld kijken mensen tussen 12 en 18 jaar, ongeveer 2 uren per dag televisie. Het
verschil in jongens en meisjes is hierin niet zo groot. Wel in televisieprogramma’s. Zo raken
veel mensen in deze leeftijd zich verslaaft aan bijvoorbeeld een serie.
In deze statistiek is te zien dat de populariteit van tv toch wat terug is gedrongen sinds 2000.
Volgens onderzoekers komt dit vooral door de opkomst van het gebruik van internet. Zo
wordt er hedendaags ook veel gebruik gemaakt van bijvoorbeeld programma’s als:
Uitzendinggemist.nl.
De verschillen zijn bij 12 tot 18 iets beter zichtbaar dan bij 18 tot 25 jaar.
Ook uit enquête blijkt dat ongeveer 10 uur per week vrij gemiddeld is. Op een enkele
uitzondering na die geen tv kijkt, en een filmliefhebber die meer dan 15 uur per week kijkt.
6
Sportartikel
Voetbal blijft populairste sport
Uitgegeven: 02 januari 2012 11.39
REGIO - Voetbal is ook in 2011 de populairste sport in Nederland, zo blijkt uit de bekend
gemaakte Populariteitsindex Sport 2011. Ten opzicht van 2010 is de populariteit van
voetbal, ten opzichte van andere sporten dit jaar verder toegenomen.
Op plaats 2 en 3 hebben fitness en golf zich gehandhaafd. Zwemmen heeft de vierde plaats
overgenomen van tennis. Opvallend is dat schaatsen fors terrein verliest en nu zelfs is
weggevallen uit de top 10 (plaats 16 tegenover plaats 8 in 2010). Hockey is dit jaar nieuw in
de top 10 en komt binnen op plaats 10 (in 2011 nog plaats 11).
Top 10 populairste sporten 2011
1. Voetbal
2. Fitness
3. Golf
4. Zwemmen
5. Tennis
6. Wandelen
7. Hardlopen
8. Wielrennen
9. Bowling
10. Hockey
7
Stijgers en dalers
Ten opzichte van 2010 zijn ook midgetgolf, handbal, skaten en korfbal in populariteit
toegenomen. Dit geldt in iets mindere mate ook voor waterpolo, squash, tafeltennis,
badminton en darts. Daar staat tegenover dat schaatsen, formule 1 en zeilen in populariteit
hebben ingeleverd.
Sinds 2009 publiceert Bureau Duodecim, gespecialiseerd in sportonderzoek, jaarlijks de
Populariteitsindex Sport. De populariteit van iedere tak van sport wordt bepaald op basis
van een methode waarbij zowel het aantal beoefenaars als de mate waarin er belangstelling
voor een tak van sport is, meetellen.
8
Financiële kant
Een derde van 15- tot 23-jarigen heeft een kleine baan
Jongeren beginnen vaak al op vroege leeftijd met werken om wat geld bij te verdienen.
Hierbij gaat het meestal om bijbaantjes van minder dan 12 uur per week, de zogenaamde
kleine banen.
In 2009 had ruim 32 procent van de jongeren van 15 tot 23 jaar zo’n kleine baan. Dit aandeel
is nauwelijks gestegen in de afgelopen jaren. Vooral jongeren die nog onderwijs volgen
hebben relatief vaak een kleine baan om geld bij te verdienen. In 2009 gold dit voor bijna 40
procent van de onderwijsvolgende jongeren van 15 tot 23 jaar, ten opzichte van een op de
twintig niet-onderwijsvolgende jongeren (5 procent). Hier speelt wel mee, dat nietonderwijsvolgende jongeren vaker al een baan hebben van meer dan11 uur per week.
Bij kleine banen gaat het vaak om werk in de horeca en in de detailhandel, zoals kelner of
serveerster, vakkenvuller of winkelbediende. Ook het bezorgen van kranten, tijdschriften en
folders en schoonmaken zijn populaire kleine banen. Deze baantjes zijn gemakkelijk in
deeltijd te vervullen en kunnen vaak op onregelmatige tijden worden uitgevoerd. Hierdoor
combineert dit werk goed met een opleiding.
Zakgeld
Uit statistieken blijkt dat de jeugd gemiddeld € 4,81 aan zakgeld per maand ontvangt. En de
jongeren verdienen of ontvangen gemiddeld € 72,88 per maand(inclusief bijbaantje).
9
Internet
Bezochte websites door Europese jongeren in de leeftijd van 15 tot 24 jaar (in procenten)
Bezochte websites
2004 (%)
E-mail
88
Muziek
66
Nieuws
56
Muziek-download sites 48
Sport
46
Instant
messaging 44
(MSN)
Lokale informatie
40
Games
40
Film
38
Chat room
31
Reizen
30
Werk
30
Dating
4
Bron: EIAA 2005
Internet wordt steeds populairder onder jeugd. Zo heeft bijna iedereen internet thuis, op
school en soms zelfs onderweg op zijn/haar telefoon. Hierboven een indicatie wat de jeugd
in Europa gemiddeld op het internet doet. Uiteraard valt het gebruik van e-mail op. Dat 88%
van alle jeugdige internetgebruikers een mail adres heeft zegt veel over de populariteit.
Helaas is niet te vinden wat ze met mail doen, sociale contacten/school en afspraken maken
zijn de meest voor de hand liggende.
Ook dat 56% het nieuws via internet bekijkt. Deze opkomst zal bijvoorbeeld populariteit van
kranten en tijdschriften kunnen verminderen in de toekomst.
Chatrooms en msn blijven populair onder de jeugd. Ook social media vallen hieronder. Die
zijn in de laatste jaren nog populairder geworden en wordt gebruik door meer dan 80% van
de jeugd.
10
School
Welke vragen staan hierover in de mindmap?
Vrienden op school, Hoeveel tijd besteed je aan school? Wat vind je van leraren/leraressen.
Welk niveau heb je? En wat voor niveau denk je dat je aankan?
Bij dit onderwerp leek het me handig een enquête te houden. Ook heb ik een aantal
statistieken bekeken/gelezen en gebruikt.
Uit statistieken blijkt dat meisjes tussen 12 en 17 jaar, gemiddeld 20 minuten meer met
huiswerk bezig zijn dan jongens uit dezelfde leeftijdscategorie. Meisjes namelijk 100 minuten
per dag en jongens 80 minuten. Deze minuten zijn de zogenaamde ‘huiswerktijd’.
Tussendoor zou deze persoon wel andere dingen kunnen doen als bijvoorbeeld: mail of
social media checken, of muziek luisteren.
Het blijkt lastig uit te zoeken wat het algemene beeld is van leraren of leraressen. Wel merk
je dat iedere leerling wel zijn eigen favoriet heeft. Ze komen met argumenten als: hij/zij kan
goed uitleggen, hij/zij helpt me vaak met mijn werk en hij/zij heeft humor.
Wel valt op dat er ook leraren zijn die minder in trek zijn. Zo wordt gezegd dat hij/zij geen
orde kan houden, geen uitleg geeft en dat zelfs een leraar volgens veel (mannelijke en
vrouwelijke) leerlingen meer aandacht geeft aan meisjes dan aan jongens.
Uit de enquête blijkt:
Tijdens het invullen heb ik ook veel met leerlingen gesproken. Ze vinden gemiddeld dat ze
genoeg tijd aan school besteden. Maar bij de vraag, ‘op welk niveau vind je dat je
thuishoort?’ Vult het merendeel een niveau hoger in dan wat ze op dit moment hebben/ of
les in krijgen.
Ook zijn er erg veel leerlingen die zijn/haar vrienden via school kennen. Wat positief is, deze
komen alleen minder vaak en minder snel bij iemand thuis blijkt.
11
Vrienden & Gastvrijheid.
Zijn je ouders gastvrij? Komen er veel vriendjes bij je thuis?
In het woordenboek staat gastvrijheid als volgt beschreven:
1) Getuigende van goedheid 2) Gul 3) Gul in het onthalen 4) Gul onthalen van bezoek 5) Gul
onthalend 6) Gulhartig 7) Hartelijk 8) Herbergzaam 9) Uitnodigend
Gastvrijheid van ouders kan belangrijk zijn voor de vriendschappen in deze leeftijd. Als je
ouders betrokken zijn bij je sociale leven, voel je je thuis meestal zelfverzekerd en durf je ook
vrienden/vriendinnen mee naar huis te nemen. Dan is het goed dat ouders open staan voor
nieuwe contacten, en niet meteen hun oordeel klaar hebben over de desbetreffende
persoon. Dat zou af kunnen schrikken om de volgende keer weer iemand naar huis mee te
nemen.
Ook kan het voor je ontwikkeling goed zijn om bij vrienden/vriendinnen thuis te komen. Zo
vallen meestal meteen de verschillen en overeenkomsten op tussen het gezin van je
vrienden/vriendinnen ten opzichte van jouw eigen gezin. Zo zou je bijvoorbeeld meer
waardering kunnen krijgen voor je eigen gezin, maar ook juist meer verbeterpunten.
Om hier iets meer onderzoek naar te doen heb ik een aantal ouders gebeld en vragen
gesteld.
Hier ging het om vragen als, Bent u zelf gastvrij? Wat vindt u ervan als u kind iemand mee
naar huis neemt? Wat doet u dan als zijn/haar vriendje wil blijven eten, of wil blijven slapen?
Wat doet u als het vriendje/vriendinnetje volgens u niet goed is voor zijn ontwikkeling als
mens? Kreeg u vroeger vaak visite van vrienden/vriendinnen? De kinderen van deze ouders
zijn tussen de 13 en de 16 jaar.
12
De Uitkomsten
Over het algemeen zijn deze mensen zeer gastvrij. Als hun kind een vriendje/vriendinnetje
meeneemt is die bijna altijd welkom, behalve wordt gezegd, als er bijvoorbeeld net iemand
is overleden in gezin/familie. Eén van de vier geïnterviewde personen wil dan wel graag
weten wat ze samen aan het doen zijn en vraagt dat meestal ook van tevoren. Twee ouders
combineren dit controleren meestal met te vragen of ze ook wat willen drinken of eten. De
laatste ouder vindt zijn kind hierin verstandig genoeg en vind controle niet nodig.
Bij de vraag blijven eten, dat mag volgens alle 4 ouders wel, als dat voor het eten maar
gezegd wordt. Zodat de ouders er met het maken van eten, rekening mee kunnen houden.
Bij de vraag blijven slapen krijg ik vooral als reactie, dat het wel uitmaakt welk geslacht het
vriendje/vriendinnetje heeft. En vinden alle 4 geïnterviewde ouders het ook alleen goed als
de ouders van het vriendje/vriendinnetje het er ook mee eens zijn.
Bij vriendjes die langskomen wie de ouders eigenlijk geen goed vriendje/vriendinnetje voor
hun kind vinden, zeggen ze het meestal niet meteen. Laten hun kind meestal eerst zelf
ontdekken dat het geen goed vriendje/vriendinnetje is. Wel zegt één ouder, dan kom ik iets
vaker controleren wat ze aan het doen zijn. Deze zelfde ouder zegt ook dat hij vroeger ooit
eens zijn kind verboden heeft met iemand te spelen. Deze ouder vond dat dit kind wel een
heel slechte invloed op zijn kind had. Als ik verder vraag, heeft hij dit ook op school
aangegeven zodat ze er in de klas ook rekening mee hebben kunnen houden. Door ze
bijvoorbeeld niet naast elkaar te zetten.
Over hun eigen jeugd zijn 3 van de 4 positief. De 3 kregen veel vriendjes thuis en ook hun
eigen ouders waren naar hun mening zeer gastvrij. De iets minder positieve ouder kreeg
vroeger niet zoveel vrienden thuis. Hij zag eerst hetzelfde gebeuren met zijn zoon. Die heeft
nu gelukkig een vriendin, zodat die ook meer contacten heeft. Zijn ouders waren wel gastvrij,
maar hij nodigde bijna nooit mensen uit om langs te komen.
Gastvrijheid kan erg verschillend zijn bij gezinnen. Dat is ook terug te lezen uit de resultaten
van de enquête.
Het hoeft natuurlijk niet alleen van gastvrijheid af te hangen. Maar uit de resultaten blijkt
dat bij de vragen, ‘ zijn er afgelopen maanden veel vrienden/vriendinnen bij je thuis
geweest? & Kom je vaak bij vrienden/vriendinnetjes thuis?’ heel verschillend werd
geantwoord. Wel is te zien dat de mensen die antwoorden dat ze veel vrienden hebben, ook
veel vrienden de afgelopen maanden mee naar huis hebben genomen.
13
Gezinssamenstelling
Tegenwoordig kent men in Nederland veel verschillende soorten gezinnen. Zo was het in de
jaren '50 schokkend als je hoorde van een echtscheiding in je directe omgeving, zo is
scheiden nu zo normaal geworden dat er gesproken wordt van een 'uitzonderlijke prestatie'
als een echtpaar het langer dan 20 jaar met elkaar uithoudt. En na die 20 jaar is nog het
gevaar niet geweken; het aantal echtscheidingen van mensen na hun 50ste is de laatste
jaren ook sterk toegenomen.
Wat ons wel iets vreemder is, zijn de pleeggezinnen. Natuurlijk, iedereen weet wat het is,
maar het is iets zeldzamer dan adoptiegezinnen en onze nieuwsgierigheid wordt bijna
automatisch gewekt als iemand verteld te wonen bij zijn of haar pleegouders. Dit komt
overduidelijk ook doordat we ons afvragen wat de omstandigheden van het gezin van deze
persoon ooit geweest zijn, en wat absoluut niet verrassend is, is dat de ouders van deze uit
huis geplaatste kinderen ook een aanzienlijk deel van de echtscheidingen levert.
In 2009 hebben ruim 13.000 pleegouders gezorgd voor zo'n 23.000 pleegkinderen (bron:
Jaarverslag en slotwet Jeugd en Gezin 2010) en dat is in de afgelopen jaren alleen maar
gegroeid. Wat ik mij dan afvraag is, hoe komt het dat het zo slecht gaat met het Nederlandse
gezinsleven? Ik denk dat wanneer we gaan kijken naar een antwoord, we automatisch
gewezen worden op het feit dat er de laatste (5) decennia 'zo veel mogelijk is'. We kunnen in
Nederland bijna niets meer doen wat choquerend is; elke weg is al gebaand en sociale
controle is niet meer echt aan de orde. Ik denk persoonlijk dat dit resulteert in
ontspoordheid, in meer of mindere mate, van velen die zelf uit een minder stabiel gezin
komen, in meer of mindere mate. Liefde is dikwijls vervangen door egocentrisme, maar dat
is slechts mijn kijk er op, plus dat ik afdwaal. Want volgens het CBS wordt er heel wat
afgescheid door Nederland, en dat is iets wat ik toch eventjes wil belichten. Elke dag lopen
er 200 langdurige vaste relaties op de klippen en maar liefst 100 huwelijken (= 1 op de 3),
meestal na de leeftijd van 35 jaar. Dit betekent automatisch dat er ongelooflijk veel kinderen
zijn met gescheiden ouders, maar dat niet alleen, een kwart van alle mensen die in een
huwelijk zitten heeft een buitenechtelijke relatie (bron: Jaarverslag en slotwet Jeugd en
Gezin 2010), wat garantie geeft voor nog meer echtscheidingen... Persoonlijk vind ik dit
informatie om depressief van te worden. Ik ben ervan overtuigd dat ik gelijk heb als ik spreek
over egocentrisme als oorzaak, en laat ik dit onderbouwen met een voorbeeld. Een collega
van mijn vader is zo'n twee jaar geleden bij zijn vrouw weggegaan voor een ander. Met de
woorden dat zijn twee kindjes van 1 en 4 er wel weer overheen zouden komen, dat er in
principe niets veranderen zou behalve dat 'papa en mama niet meer van elkaar houden en
niet meer in één huis samenwonen'. Ik begrijp dat ik niet te ver op de details van het
precieze verhaal moet ingaan, dat ik dan mijn geloofwaardigheid verlies wanneer ik zeg dat
dit bewijsmateriaal is, maar de volgende, zeer veel gebruikt excuus/uitspraak is typerend:
'mijn kinderen komen er wel weer overheen.' Excuse me? Hoe kan je als ouder welwillend je
kinderen überhaupt iets aan doen waar overheen gekomen moet worden, en dan nog wel
iets waarvan is bewezen dat een gebroken gezin voor een kind als traumatischer en in de
latere levensjaren als gecompliceerder wordt ervaren dan wanneer één van de ouders
overlijdt. En dat bedoel ik met egocentrisch. Papa of mama kiest liever voor een eigen
(kortstondig!) pleziertje, dan als een volwassene verantwoordelijkheid te nemen voor keuzes
die je ooit gemaakt hebt: het nemen van een kindje.
Misschien verlies ik mijn genuanceerdheid door het teveel toevoegen van emotie, laat ik
14
daarom ook weer niet té veroordelend zijn. Ik heb een relatietherapeute gevraagd, tevens
mijn moeder, naar een aantal gevallen. Natuurlijk heeft mijn moeder zwijgplicht, maar er
werden geen namen genoemd en adressen opgegeven, dus dat is uit de weg geruimd.
Eén stel dat bij haar in therapie zit, bestaat uit een gesloten man en een wanhopige,
Australische vrouw. Ze werd gek van heimwee naar haar land, maar dat leek hem koud te
laten (wat me eraan herinnert: nog een reden om Nederland te ontvluchten was dat het
klimaat haar zo tegenstond). Hij wilde er nauwelijks over communiceren, en zijn enige reden
was om niet met zijn hand over z'n hart te strijken, dat hij Nederland en zijn familie zo zou
gaan missen. Ha-ha. Tja. Wat kan ik hier verder over zeggen, je kan moeilijk ergens in SaoediArabië gaan wonen als compromis. Misschien dat ik met dit voorbeeld op mijn uitspraak
terug kan komen dat tegenwoordig alles mogelijk is? 50 jaar geleden had je dit probleem
niet, was het niet omdat je gewoon moeilijk in contact kwam met iemand aan de andere
kant van de wereld, dan was het wel dat vrouwen toch niets te zeggen hadden en zich
stilletjes moesten aanpassen. Nou ja, gelukkig gaat dit onderzoeksverslag niet om het
analyseren, verklaren en oplossen van het echtscheidingsprobleem in Nederland, maar om
het oriënteren. Verder sprak ik nog iemand die opgegroeid is in een pleeggezin. Daar is het
jarenlang een komen en gaan geweest van pleegkinderen, omdat ze crisisopvang deden. Dat
betekent dat er steeds kinderen kwamen van alle leeftijden, van baby's tot tieners, voor een
relatief korte tijd van een paar maanden. Vaak was het zo dat ze een zeer korte tijd van te
voren werden op gebeld; ze hadden plek nodig voor een kindje. Eén keer was het zelfs zo dat
ze een uur van te voren opbelden en een baby van een maand een plaats moesten geven.
Dit baby'tje was zeer plotseling uit huis gehaald en had niet eens kleertjes toen het bij ze
aankwam. Zo zijn er nog veel meer gevallen, tweelingen waarvan eentje niet wilde eten,
kleine peutertjes waarbij met regelmaat holding therapy toegepast moest worden, meisjes
die doodsbang waren voor mannen, etc. Ik vroeg aan hem of hij het ook wel eens als
vervelend had ervaren, al die kinderen over de vloer. Dat was niet zo, er werd altijd gezorgd
dat hij met z'n broers en zus nooit hun eigen slaapkamer af hoefde te staan. Wat ik me ook
afvroeg was of het misschien moeilijk was als je je hechtte aan een kindje die later weer weg
werd gehaald. Maar ze hielden altijd in hun achterhoofd dat het aldoor maar tijdelijk was,
dus verder dan een 'jammer dat er een leuk kindje weg gaat' ging het nooit. Hij zegt zelf later
nooit pleegkinderen te willen, omdat hij er niet het type voor is. Maar alles bij elkaar, is het
wel een positieve ervaring geweest.
Tot slot nog een paar feitjes:
Nederland telt in 2011 7,5 miljoen huishoudens. Hiervan leeft men in ongeveer de helft met
kinderen, en hiervan is 6,8 procent een-ouderlijk (bron: nationale atlas volksgezondheid).
Verder werden er in 2010 672 kinderen geadopteerd (bron: CBS).
15
Meer pleegkinderen en meer pleeggezinnen
ANP/Redactie − 30/06/11, 09:19
© ANP
In het afgelopen jaar hebben 24.150 kinderen kortere of langere tijd in een pleeggezin
gewoond. Dat zijn er 800 meer dan in 2009, zo blijkt vandaag uit cijfers van stichting
Pleegzorg Nederland. Toen was nog sprake van een forse stijging van 9000 kinderen.
Vorig jaar nam ook het aantal pleeggezinnen toe. Het aantal gezinnen dat kinderen wil
opvangen steeg met bijna 3000 tot 15.500. Ondanks de groei is er echter niet voor ieder kind
een passend pleeggezin beschikbaar, zo stelde Pleegzorg Nederland. Wel heeft een
campagne de interesse voor pleegouderschap aangezwengeld. Sinds de start in maart
hebben 7350 mensen een informatiepakket opgevraagd.
Trouw
16
Regels in huis
Je kamer opruimen, de vaat doen, de hond uitlaten, stofzuigen, voor 11 uur 's avonds thuis,
5 euro per week zakgeld, iedereen heeft in z'n leven te maken gehad met de regels van hun
ouders. In welke mate dit voorkomt, hangt af van de visie van de ouders op opvoeden. Zo
zijn er over het algemeen 4 opvoedingsstijlen in kaart gebracht. De democratische, de
autoritaire, de toegeeflijke en de onverschillige opvoedingsstijl. De Nederlandse trend hierbij
is over het algemeen de democratische opvoedingsstijl, welke gekenmerkt wordt door
overleg, betrokkenheid, het hanteren van zowel rechten als plichten. Een onverschillige
opvoedingsstijl is hier ongeveer het tegenovergestelde van en uit zich in vormen van
verwaarlozing. De toegeeflijke opvoedingsstijl wordt vandaag de dag ook steeds
gebruikelijker en wordt meestal toegepast door ouders die niet precies weten wat ze met
hun kinderen aan moeten en het moeilijk vinden regels te hanteren en streng op te treden.
Bij de autoritaire opvoedingsstijl is misschien gemakkelijk als voorbeeld te nemen
islamitische gezinnen. Er wordt streng opgetreden, met weinig of geen ruimte voor
onderhandelen. Wat misschien wat dichterbij staat, zijn de Nederlandse gezinnen voor de
jaren '60.
In mijn studieboek voor adolescentiepsychologie Identiteitsontwikkeling en
Leerlingbegeleiding staat een grafiek over wie wat bepaalt in huis:
Wat we duidelijk kunnen zien, is dat de kinderonderwerpen veelal bepaalt worden door de
ouders, met slechts computeren en televisie kijken als uitzondering waarbij meer overlegd
wordt of waarbij het kind meer zelf invult. Als het kind begint te puberen, en dus iets
moeilijker wordt in de omgang met de ouders, wordt er veel meer overlegd en mag het veel
meer zelf bepalen. Vooral dat laatste heeft wel veel elementen van toegeeflijkheid, maar ik
denk dat het essentieel voor het zelfvertrouwen en de ontwikkeling van het
verantwoordelijkheidsgevoel is dat kinderen ook zelf mee mogen denken over regels en
hierin op deze wijze gestuurd kunnen worden door de ouders en ervaringen op dit gebied. Ik
weet nog goed van mezelf van vroeger dat ik niet vaak over dingen zoals zakgeld en bedtijd
heb kunnen onderhandelen, maar het zeldzame geval waarin mij wel naar mijn mening over
17
een bepaalde al gestelde regel werd gevraagd, voelde ik mij erg volwassen en serieus
genomen. Dit is dus iets wat ik later een beetje anders ga doen; iets meer vertrouwen
hebben in het feit dat mijn kinderen ook al aardig beginnen te snappen wat wel en niet goed
voor ze is, en hier sturing te geven waar nodig. Hoewel kinderen er zelf over het algemeen
erg blij mee zijn zich aan weinig regels te hoeven houden, denk ik wel dat het gezond is je
soms aan regels te houden waar je zelf niet blij mee bent, en hoeveel tegengas een ouders
ook ontvangt van het kind, is het toch van belang consequent te blijven als je zelf vindt dat je
het kind hier uiteindelijk een dienst mee bewijst. Zo heb ik geleerd dat ik ondanks
ontzettend vasthoudend te zijn en het hebben van een sterke wil, niet altijd mijn zin kan
krijgen. Dit is een les geweest die is begonnen in kleine dingen zoals het niet krijgen van een
paar schoenen dat je zo graag wilt, of niet nog een kwartier langer opblijven, in het nu beter
tot staat zijn in de dingen, moeilijke dingen, accepteren zoals ze zijn. Oftewel, uiteindelijk als
een 'gezonde volwassene' in het leven kunnen functioneren. Eén van mijn lessen was dus
'accepteren', dus het goed kunnen gebruiken van de kracht die ligt in vasthoudendheid,
maar voor iedereen zijn er andere lessen te leren en kun je wel stellen dat het handhaven
van regels een belangrijke bijdrage levert aan karaktervorming. Uiteindelijk moet het gezin
waarin je opgroeit niet een soort valse utopie zijn, maar een redelijk reële (natuurlijk wel
kindvriendelijke) weerspiegeling zijn van de 'echte wereld'. Dan denk ik dat het dealen
hiermee later een stuk makkelijker zal zijn.
18
Huisdieren in Nederland
In Nederland heeft meer dan de helft van de huishoudens een huisdier. Dit heeft
verscheidene redenen, zoals voor de gezelligheid of voor de gezondheid (een hond moet
immers uitgelaten worden). In 1999 geloofde 45 % procent van alle Nederlanders dat het
hebben van een huisdier een grote positieve bijdrage levert aan het opvoeden van kinderen.
Men gaat er namelijk vanuit dat kinderen met een huisdier beter hun basisvertrouwen
ontwikkelen. Basisvertrouwen houdt in dat een kind in stress of verdriet makkelijk
gerustgesteld en getroost kan worden. Een kind hecht zich zodanig aan een kat of een hond,
dat het altijd een vriendje heeft om tegen aan te kruipen en zich veilig bij te voelen. Ook
krijgen kinderen over het algemeen een groter verantwoordelijkheidsgevoel. Ze leren
namelijk dat ze voor hun hond of kat moeten zorgen, en ze niet zomaar alles met het beestje
kunnen uithalen. Ik weet uit eigen ervaring dat het hebben van een hond voor kinderen, van
alle (al mijn) leeftijden ontzettend veel plezier geeft. Het hebben van een kat wordt heel
anders ervaren; door het zo verschillende karakter van het dier is de illusie van zeer sterke
affectieve gevoelens wederzijds veel minder, maar toch zijn er ook katten die heel
aanhankelijk zijn en graag vertroeteld willen worden.
Wat betreft het verkrijgen van meer zelfvertrouwen door het verzorgen van huisdieren; toen
ik vroeger op tv had gezien hoe hondjes allemaal kunstjes deden, heb ik jarenlang als hobby
gehad mijn honden ook leuke kunstjes aan te leren. Dit begon al heel vroeg en vooral vanuit
de feedback die ik dan van mijn moeder kreeg groeide mijn zelfvertrouwen enorm. Mijn
moeder bewonderde mij altijd om mijn geduld met die beestjes, een eigenschap die ik nu
nog steeds heb en waarvan ik erg veel voordeel uithaal. Of dit nature is of nurture, het is in
ieder geval flink gestimuleerd.
Ook paarden hebben veelal een positieve werking op de ontwikkeling van het kind (er steeds
vanuit gaand dat er niet wordt gewerkt met negatieve gevallen, en er dus geen traumatische
gebeurtenissen plaatsvinden). Dit heeft te maken met niet alleen het verzorgen van een dier,
maar ook met het bereiden en dus controleren van een wezen dat zoveel sterker en groter is
dan jijzelf. Moet je nagaan wat voor impact dit heeft op een kind, het is erg bijzonder jouzelf
te laten gelden en de baas te zijn op een toch zachte en vriendelijke manier. Plus dat
paarden vaak zo populair zijn, dat er gemakkelijk vriendinnetjes gemaakt kan worden op de
manage met meisjes met in ieder geval één zelfde interesse.
Nu heb ik het steeds over honden, katten en paarden, maar het in handen krijgen van de
zorg over elk levend wezen is goed voor het naar buiten brengen van een tedere kant van
kinderen. Natuurlijk geldt wel, hoe vroeger hoe beter, maar op de leeftijd van 14 ben je hier
ook nog niet te laat mee, plus als een kind op zijn of haar 14e nog eens wordt verwacht met
een zo gewenst huisdier het in eerste instantie echt heel gelukkig wordt.
19
Geloof in Nederland onder 12-18 jarigen
Wat is geloof?
Geloof is iets waar de wereld vol van is. Overal ter wereld hebben mensen rituelen, verhalen
en ideeën die zijn gebaseerd op eeuwenoude vooral godsdienstige tradities. Voor 12-18
jarigen zal geloof ook wel bekent zijn als “godsdienst”. Het begrip godsdienst is namelijk niet
voorbehouden aan één geloofsrichting, het is allesomvattend. Geloof gaat over verschillende
verschijnselen die je kunt ervaren en benoemen. In die verschijnselen hebben mensen die
dit ervaren het vaak over een “hogere macht”. Geloof heeft dus niet alleen maar te maken
met mensen maar ook met een hogere macht of zelfs hogere machten.
Verschillende soorten
Er zijn erg veel verschillende soorten godsdiensten, elk met hun eigen kenmerken, tradities
en gewoonten. Ze zijn allemaal net zo divers als de mensen die er deel van uit maken. Toch
zijn er onderdelen van verschillende godsdiensten die gelijk aan elkaar lopen.
In de wereld zijn er enorm veel verschillende godsdiensten. Er zijn een aantal
“wereldreligies” dit zijn de grootste godsdiensten die verspreid over de wereld voorkomen.
Dit zijn:






Christendom
Islam
Hindoeïsme
Boeddhisme
Taoïsme
Jodendom
Hiernaast splitst men soms ook in kerkgenootschappen, hierdoor kom je ongeveer op 4200
religies uit. Als men nog verder gaat splitsen gaat het richting de 40.000 verschillende
religies.
De verdeling van verschillende godsdiensten over de wereld.
20
Geloof onder de 12-18 jarigen in Nederland
De meerderheid van jongeren vindt de kerken overblijfselen uit vroegere tijden, die
achterhaald zijn en niet in staat zijn om bij de problemen van de jongere in deze tijd hulp te
kunnen bieden. De ontkerkeling gaat daarom het snelst onder jongeren. Onderzoekers van
geloven toonden aan dat er in kerkelijke gezinnen zelfden of nooit over godsdienstige zaken
wordt gesproken. Waar dit wel gebeurt, is de kans dat de kinderen kerk en geloof trouw
zullen blijven veel groter dan in andere gezinnen. Dit wordt geconstateerd uit een onderzoek
onder 14-18 jarige VWOleerlingen. In de meeste gevallen hebben de jongeren dezelfde
‘kerkelijke’ voorkeur dan hun ouders. Er is dus een verband tussen betrokkenheid van de
ouders bij kerk en geloof en het succes van de geloofsoverdacht.
Jongeren kunnen zich een stuk minder vinden in de regeltjes die de kerk eist. Jongeren
krijgen tegenwoordig ook veel meer vrijheid, vroeger werd je geloof je opgelegd, wat in de
Bijbel staat moet en zal je geloven. De jeugd van nu trekt dit in twijfel en gaat niet geloven.
Dit gaat dus vooral op voor christelijke jongeren, maar hoe zit dat nou bij islamitische
gezinnen? Er zijn families waar alles nog erg strikt is en waar het ‘op de oude manier’ gaat. Er
heerst een grote druk op de jongeren door hun familie. Ze moeten een moslim partner
vinden en zich houden aan de geloof regeltjes. Je kunt dus zien dat er grote verschillen zijn
onder de 12-18 jarigen wat godsdienst betreft. Maar hoe zitten de verschillende
godsdiensten nou in elkaar? Wat zijn de gevolgen voor de jeugd in Nederland? Deze en
verschillende andere vragen gaan we betrekken op de volgende godsdiensten: christendom,
islam en het jodendom.
Een tabel die de kerk leegloop illustreert.
21
De islam
Het groeien van de islam in Nederland
De islam is de op een na grootste godsdienst van Nederland na het christendom. De islam
heeft ongeveer één miljoen aanhangers, moslims of een synoniem daarvan: islamieten. Vaak
zijn mensen die de regels van de islam volgen van buitenlandse afkomst. Dit komt doordat er
een grote instroom van Marokkanen en Turken op gang werd gebracht in de jaren ‘60 en ‘70
doordat er een tekort was aan arbeidskrachten in Nederland. Doordat de arbeiders in
Nederland aan het werk gingen ontvingen ze automatisch ook rechten in de Nederlandse
samenleving. Ze gingen zich settelen en brachten hun gezinnen ook naar Nederland, naast
de gezinnen die ze meenamen kwam de islam automatisch met hen mee. Er kwamen ook
steeds meer vluchtelingen naar Nederland die hier een beter leven probeerden op te
bouwen, deze mensen namen ook de islam mee.
De “nieuwe Nederlanders”, zoals deze groep ook wel wordt genoemd, hebben veel moeite
gehad en hebben nog steeds veel moeite om een goede plek in de samenleving te vinden.
Dit komt mede doordat ze worden geconfronteerd met vijandige Nederlanders. Er zijn
groepen die de “nieuwe Nederlanders” als een bedreiging zien. Ze zien alleen de negatieven
aspecten, bijvoorbeeld: ze nemen onze banen in!! Zeker sinds de vele terreur aanslagen
door radicale moslims is het algemene beeld van de islam naar beneden gehaald. Er zitten
altijd rotte appels tussen, ook tussen de “normale” Nederlandse autochtoon. Maar het is
een feit dat de overgrote meerderheid van de moslims in Nederland uit mensen bestaat die
erg hard werken voor hun brood en goedwillend zijn. Deze jaren vormen de moslims deel
van ons dagelijks leven en zijn ze niet meer weg te denken uit de Nederlandse samenleving.
Wat geloven de moslims?
Wat voor christenen de bijbel is, is de Koran voor de moslims. De Koran is hun heilige boek.
De betekenis van Koran is: oplezing, dit geeft aan dat de teksten die in de Koran staan
opgelezen en verder verteld moeten worden. De tekst in de Koran wordt beschouwd als de
letterlijke boodschap die de profeet Mohammed verkondigde. Ze geloven ook dat de Koran
naar de aarde is gezonden door God om duidelijk te maken hoe ze moeten leven. Ze geloven
dat God de originele Koran daar bewaard, de Koran op de aarde is een kopie daarvan. De
Koran is voor moslims veel belangrijker dan bijvoorbeeld de bijbel voor Christenen. Dit komt
doordat de Koran een woord rechtstreeks van God is en in de bijbel komt het woord van
Jezus Christus. Dus moslims geloven dat ze in de Koran iets van God zien en Christenen zien
in Jezus iets van God. Moslims gaan dus ook enorm zorgvuldig met een Koran om, ze wassen
zich voordat ze het aanraken.
De vijf zuilen
Moslims hebben te maken met een aantal vaste gewoonten in hun leven. Sommige
gewoonten komen elke dag terug, andere gewoonten komen wekelijks, maandelijks, jaarlijks
of zelfs maar eenmaal in hun leven voor. Binnen de islam zijn er vijf vaste gewoonten, deze
worden ook wel de vijf zuilen genoemd.
22
Geloofsbelijdenis
Het uitspreken van de shahada (geloofsbelijdenis) is de eerste van de vijf zuilen. Moslims
spreken meerdere keren per dag een korte geloofsbelijdenis uit, hiermee herinneren ze
zichzelf als het ware waar het in de islam om draait.
Er is geen god dan God en Mohammed is zijn profeet.
(shahada)
Iedereen die deze zin uitspreekt en er ook in gelooft, is een moslim. Dat je deze zin
uitspreekt betekend voor vele moslims veel, je wordt dan ook beschouwd als onderdeel van
de islamitische geloofsgemeenschap, de oemma. Omdat ze de geloofsbelijdenis als zoiets
belangrijks zien, worden bij pasgeboren kinderen de geloofsbelijdenis vaak in het oor
gefluisterd. Hierdoor maken ze ook gelijk deel uit van de oemma.
Gebed
De tweede zuil is het contact zoeken naar God, beter bekent als het gebed. Voor moslims is
dit een belangrijk ritueel, het is daarom ook van belang om je van te voren te reinigen door
middel van een reinigingsritueel. De plek waar wordt gebeden moet ook schoon zijn. Het is
daarom ook gebruikelijk dat bij het binnengaan van een moskee dat de schoenen uitgedaan
worden. Moslims bidden niet altijd in de moskee, als ze bijvoorbeeld aan het werk zijn. Voor
deze situaties hebben ze een gebedsmat, deze leggen ze neer waardoor ze op een schone
ondergrond bidden. Een opvallend punt bij het gebed door moslims is dat ze zich met het
gezicht richting Mekka wenden. Er staat namelijk in de Koran: “Wendt dan uw gelaat naar de
kant van het Gewijde Bedehuis.” Met het Gewijde Bedehuis wordt de heilige steen in Mekka
bedoeld.
Aalmoes
De zorg van armen speelt ook een belangrijke rol in het leven van een moslim. Deze zuil is
dan ook de aalmoes, de zakat. Van elke moslim wordt geacht dat deze een deel van zijn
afkomen af staat aan de armen. Normaliter wordt ongeveer 2,5% van het inkomen
beschouwd als een goede aalmoes.
Ramadan
De vierde plicht die de moslims hebben is het vasten in de maand ramadan. Om te bepalen
wanneer dit is gebruiken de islamieten het islamitische kalender. Een jaar op deze kalender
heet een ‘maanjaar’. De maand ramadan is de negende maand op de kalender. Doordat er in
Nederland gebruik wordt gemaakt van de zonnekalender valt de maand ramadan altijd op
een ander moment in het jaar.
In de maand ramadan worden er bepaalde beperkingen geëist van moslims. Dit
houdt in dat ze niet mogen eten, drinken, roken en seks hebben tussen zonsondergang en
zonsopgang. Dus als het donker is mag er wel worden gegeten etc. Als de ramadan in de
zomermaanden vallen is het een pittige opgave, door het warme weer heb je sneller zin in
eten en drinken plus het feit dat het langer licht is.
Door te gaan vasten in de ramadan maand laten de moslims zien dat ze solidair zijn
met mensen over de wereld die het niet zo goed hebben. Het is voor de moslims ook een
moment van inkeer, ze worden bewust van de dingen die echt belangrijk zijn in het leven.
23
Bedevaart
De vijfde zuil verplicht moslims om een bedevaartsreis te maken. Dit gebeurt in de maand
van de Hadj, de maand van de bedevaart. Het verplicht echter alleen de moslims die het
financieel en qua gezondheid kunnen doen. Het is gebruikelijk dat dit eens in het leven van
een moslim gedaan wordt. Deze bedevaartstocht leidt vaak naar de heilige stad Mekka. De
moslims die de reis maken naar Mekka dragen daar een wit gewaad, zo laat je zien dat de
zaken, zoals mooie kleding, even niet belangrijk zijn. Doordat iedereen de zelfde kleren
draagt, valt het verschil tussen de mensen ook weg. Het belangrijkste moment van de reis
naar Mekka is zeven keer om de ‘heilige steen’ lopen.
De islam in het nieuws
Koningin hult zich in abaya voor moskeebezoek
Laatste update: 8 januari 2012 15:13 info
ABU DHABI - Het staatsbezoek van koningin Beatrix aan de Verenigde Arabische Emiraten
(VAE) begint zondag in de hoofdstad Abu Dhabi in de moskee.
Een bezoek aan het Abu Dhabi is niet compleet zonder een bezoek aan de Sjeik Zayed bin
Sultan Al Nahayan moskee.
Koningin Beatrix, prins Willem-Alexander en prinses Máxima begonnen zondag dan ook hier
het staatsbezoek aan de Verenigde Arabische Emiraten (VAE).
De koningin droeg voor de gelegenheid een abaya, een lang zwart alles verhullend gewaad,
en een blauwe hoofddoek. Ook prinses Máxima was volgens moslimgebruik van top tot teen
bedekt.
De aanblik streek de PVV in Nederland meteen tegen de haren in. De partij stelt dat de
koningin de 'onderdrukking van de vrouw legitimeert' en dat 'deze trieste wanvertoning'
voorkomen had moeten worden.
De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) liet naar aanleiding van de ophef weten dat de koningin de
hoofddoek 'uit respect voor de gewoontes in het ontvangende land' droeg. "'s Lands wijs, 's
lands eer", aldus de RVD.
Rondleiding
Het koninklijk gezelschap kreeg een uitgebreide rondleiding over het ruim bemeten complex
waaraan 10 jaar is gebouwd. De geheel uit Italiaans marmer opgetrokken moskee behoort
met zijn oppervlakte van 22.000 vierkante meter tot de grootste ter wereld.
Aan het 6000 vierkante meter grote tapijt in de gebedsruimte hebben 1200 vrouwen in Iran
twee jaar gewerkt. De grondlegger van de VAE, naar wie de moskee is vernoemd, heeft
naast de moskee zijn mausoleum. De koningin werd ook daar langs gevoerd.
In de bibliotheek kregen de bezoekers een aantal kostbare boeken te zien. De koningin
herinnerde eraan dat de eerste boeken in het Arabisch en Chinees eeuwen geleden in
Nederland zijn gedrukt.
Trots werden ook fotoboeken van de moskee en van Abu Dhabi getoond. De transformatie
die het emiraat heeft doorgemaakt is dan ook bijzonder groot. Vijftig jaar geleden waren er
nog geen verharde wegen en geen stromend water.
24
Verenigen
De in 2004 overleden sjeik Zayed had de visie om de voorheen door de Britten beschermde
Golf-emiraten te verenigen en te ontwikkelen tot moderne staten. Het kwam daarbij van pas
dat Abu Dhabi, dat 85 procent van de oppervlakte van de VAE beslaat, een goed gevulde kas
had. De huidige president, sjeik Khalifa, opvolger van de ‘vader des vaderlands’, kon de
koningin daarover bijpraten tijdens de ontvangst die op het moskeebezoek volgde.
Traditionele onderdelen als een staatsbanket en de ‘tegenprestatie’ ontbreken bij dit
staatsbezoek, het 50ste uit de regeerperiode van koningin Beatrix.
De hoofddoek
In veel islamitische samenlevingen is het gewoonlijk dat vrouwen zich niet te nadrukkelijk in
publieke omgevingen tonen. De belangrijkste taken die ze hebben zijn thuis. Sluiering is
voornamelijk om vrouwen te beschermen tegen blikken van mannen die niet tot de familie
behoren. Vrouwen die een hoofddoek dragen zullen deze thuis afdoen, behalve als er
bezoek is. Het is lastig om in de Koran te vinden waar staat dat vrouwen zichzelf moeten
bedekken, in de islamitische wet is het wel te vinden. Maar elke moslim is het erover eens
dat het tegenwoordig tot de islamitische cultuur behoord.
Zoals je kunt lezen wordt de hoofddoek ook door niet moslims. Zelfs Koningin Beatrix en
prinses M’axima. Ze deden dit voornamelijk uit respect, ze gingen namelijk een moskee in,
een gebedshuis voor moslims. Ze wilden zich aanpassen aan de cultuur die ze daar
handhaven. Dit heeft tot opspraak geleidt in Nederland. In West-Europa is de hoofddoek een
hot issue. Mensen vinden het afstandelijk en ze kunnen mensen die hoofddoeken dragen
niet volledig zien.
25
De islamitische feesten
Besnijdenis
Voor jonge islamitische jongens is er een belangrijk ritueel, de besnijdenis. Dit houdt in dat
er de voorhuid van de penis wordt verwijderd. Het is echter niet verplicht om dit te laten
doen, maar het is wel gebruikelijk. Als het gebeurt, dan is dit vaak vlak na de geboorte en in
ieder geval voor het 13e levensjaar. Dit komt omdat de moslims geloven dat de profeet
Ibrahim besneden was en Mohammed besneden is geboren.
Het offerfeest
Het offerfeest valt op de tiende dag van de maand van de bedevaart, de Hadj. Het wordt
gevierd door het verhaal van Ibrahim, hij was bereid zijn zoon te offeren aan God. Toen hij
het mes over de keel liet gaan, sneed het mes niet. Hierop kreeg Ibrahim te horen dat hij
niet zijn zoon, maar een ram moest offeren. De manier waarop de dieren die deze dag
geslacht moet wel voldoen aan de islam voorgeschreven regels. In Nederland wordt hier
vaak een schaap voor gebruikt, hierdoor heeft ‘het offerfeest’ de bijnaam ‘het schapenfeest’
gekregen.
Asjoera
Op de tiende dag van het nieuwe jaar, volgens de islamitische kalender, wordt het Asjoerafeest gevierd. In veel kringen geldt het Asjoera-feest vooral als een feest voor kinderen. De
kinderen krijgen namelijk snoep en er wordt soms vuurwerk afgestoken. Een ander feit is dat
tijdens het Asjoera-feest de zakat opgehaald wordt, het geld voor de armen.
Suikerfeest
Zoals je kunt lezen op de vorige pagina, is de ramadan één van de vijf zuilen. Ze vasten een
maand lang tussen zonsopkomst en zonsondergang. Als deze periode van vasten voorbij is,
wordt dit gevierd met het ‘Suikerfeest’. Het zit al een beetje in de naam, tijdens dit feest
wordt er veel gegeten en gedronken. De start van het feest is zodra de dag na de ramadan
de zon opkomt. Veel moslims in het Nederland kiezen er echter voor om te starten met het
Suikerfeest als de zon op komt in hun geboorteland. Er wordt dus nadat de zon op is
gekomen uitgebreid ontbeten met de gehele familie, vervolgens gaan veel moslims richting
de moskee. Hierbij dragen ze vaak nieuwe kleding, dit is omdat ze zo laten zien dat er een
nieuwe periode aanbreekt.
Islamitisch onderwijs in Nederland
Het islamitische onderwijs valt in Nederland onder het bijzonder onderwijs. Er wordt op een
islamitische school gewoon onderwijs gegeven zoals taal en rekenlessen. Hiernaast krijgen ze
ook onderwijs dat aansluit aan het islamitische geloof. De scholen, waaronder de leraren en
de lessen, laten zich leiden door de Koran. Er bestaan in Nederland 43 basisscholen, 2
voortgezet onderwijs scholen en 5 scholen voor hoger of universitair onderwijs die
beschouwd worden als islamitisch.
De Islamitische Scholengemeenschap Ibn Ghaldoun is een van de twee scholen die
islamitisch onderwijs aanbieden. De school is gevestigd in Rotterdam en biedt verschillende
soorten onderwijs aan, namelijk: vmbo, havo, en vwo/gymnasium. De school komt erg
overeen met een normale middelbare school, er zijn alleen wel een aantal verschillen. Er
wordt namelijk inspiratie geput uit de woorden van Mohammed. Leerlingen worden daarom
26
ook extra gestimuleerd om zich op een goede manier godsdienstig te ontwikkelen. De
leerlingen van zulke scholen zijn op andere dagen vrij. De islamitische feesten worden
namelijk gewoon gevierd en hiervoor krijgen de leerlingen vrij. Dit kan doordat vakanties
worden verschoven.
‘Jihadje spelen’
Volgens een bericht van de AIVD:’ De nieuwe generatie moslim jongeren is bezig met het
ontwikkelen van een eigen identiteit en het vinden van een eigen plek in de Nederlandse
samenleving.’ Moslimjongeren hebben het gevoel dat hun ouders te ver weg staan van
Nederlandse samenleving. Er vindt geen cohesie plaats. De kloof zou tussen de traditionele
moskeeën en de belevingswereld van de 12-18 jarige moslims te groot zijn. Dit heeft als
gevolg heeft dat de jongeren steun bij elkaar gaan zoeken, hierdoor gaan ze hun eigen
normen en waarden ontwikkelen. Deze staan vaak in schril contrast bij de normale
Nederlandse normen en waarden.
De jongeren kijken ook naar hun eigen thuislanden. Hier is vaak ook een stroming
binnen de islam die als ‘radicaal’ te bestempelen is. Deze ‘radicale’ moslims volgen de islam
echt volledig puur en zuiver. De jongeren die dit dus als eigen gaan zien, zetten zich af tegen
de Nederlandse maatschappij. De Nederlandse jongeren nemen de jongeren van de
Hofstadgroep(radicaal moslimjongeren gemeenschap) en gaan zich kleden en gedragen. Ze
vinden dat de Nederlandse islam zich teveel heeft verwijderd van de ‘echte bedoeling van de
islam en gaan zich hiertegen verzetten. Volgens de AIVD is het van belang om deze jongeren
op te sporen: ‘ze vormen een bedreiging voor de nationale veiligheid.’
Je hebt een politieke partij in Nederland die zich toespitst op radicale moslims om de gehele
moslim gemeenschap in Nederland zwart te maken. Deze politieke partij heet de PVV. Geert
Wilders heeft duidelijke standpunten over de islam. Een aantal voorbeelden:




Hij wil dat de Koran verboden wordt of dat erop zijn minst delen uitgescheurd
worden.
De Koran is de 'islamitische Mein Kampf'.
De Koran is een oorlogsboek dat oproept tot de jihad, de heilige oorlog.
De islam is uit op dominantie. Momenteel is de derde islamitische invasie bezig.
Dit zijn extreme uitspraken die doelen op het uitzaaien van haat. Hij ziet de moslims als het
‘zondebokje’. Geert Wilders ziet echter niet de goede kanten van de islam. Hij kijkt alleen
naar de negatieve kanten, zoals de radicale moslims.
De islam voor 12-18 jarigen in Nederland
Zoals je het zo kunt lezen is de islam een prachtige godsdienst. Er zijn regels, maar je krijgt er
ook dingen voor terug, zoals onderdeel zijn van een geloofsgemeenschap. Er zijn ongeveer
één miljoen moslims in Nederland. Al deze mensen geloven in dezelfde God en gaan van
dezelfde basis uit. Alleen er zijn altijd verschillen. De 65-jarige moslim die gevlucht is uit zijn
thuisland zal waarschijnlijk strenger zijn in het geloof dan een 18-jarige jongen. Hoe zit dat
nou met het verschil en wat is het om te leven als 12-18 jarige moslim in Nederland? Om dit
te onderzoeken heb ik een oude vriend een aantal vragen gesteld. Zijn naam is Selin en hij is
geboren in Nederland. Zijn ouders komen van oorsprong uit Turkije en ze zijn islamitisch.
27
Selin is 21 jaar oud, hij heeft de doelgroep leeftijd dus al meegemaakt en kan een goed beeld
geven van hoe het is om als 12-18 jarige als moslim te leven in Nederland.
1. Ben je in Nederland geboren? Zo nee, uit welk land kom je oorspronkelijk? Ja ik ben in
Nederland geboren. Mijn ouders komen oorspronkelijk uit Turkije.
2. Naar wat voor school ben je gegaan? Naar een christelijk school, maar was meer voor
iedereen.
3. Wat vindt je van islamitische scholen? Een goed ding, het leert ze als een echte
islamiet te leven. Zelf zou ik het niet kunnen.
4. Wat is je beeld van de islam in Nederland? Een leefstyle die alleen gevolgd wordt als
men daar zin in heeft. Als je een vrije moslim bent, kun je alles doen en laten wat wilt
met een enkele beperking. Als je een strenge moslim bent, dan kun je veel dingen niet
en leef je volgens de regels van de islam.
5. Hoe ziet het dagelijkse leven eruit voor een 12 jarige en een 18 jarige moslim? Zitten
daar grote verschillen tussen? Het ligt eraan hoe zij de islam zien en uit welk gezin zij
komen. Als de ouders van een 12 jarige graag willen dat hun kind op zijn/haar 12 jarige
leeftijd naar een islam-school gaat ipv een algemene school dan ziet het dagelijkse
leven van een 12 jarige moslim er zo uit: Je wordt wakker, je bid, je gaat naar school,
je bid, krijgt veel informatie over vroeger en nu over de islam, je bidt etc etc. Voor een
18jarige geldt dat hetzelfde, maar is volwassen genoeg om zijn of haar eigen keuzes te
maken. Laat ik het zo zeggen, als je nog jong bent wordt je begeleid door je ouders,
als je wat ouder bent ben je er van op de hoogte wat wel of niet kan in ons geloof.
6. Hebben de vijf zuilen betekenis voor je gehad tussen 12-18 jaar? Om eerlijk te zijn ben
ik nooit een strikte moslim geweest. Mijn leefstyle draait dus niet om de 5 zuilen. Ik ken
wel 12-18 jarigen die dit wel doen, maar dat zijn er maar weinig. De regels zijn te
streng voor de jeugd in Nederland en er zijn gewoon te veel afleidingen.
7. Deed je tussen 12-18 jaar mee aan de ramadan en het Suikerfeest? Ja, je ouders
motiveren om mee te doen. Op jonge leeftijd mag je meedoen, op een wat oudere
leeftijd ben je verplicht mee te doen van ons geloof. Meeste moslims doen mee,
sommige niet.
8. Is in Nederland de positie van de vrouw t.o.v. de man binnen de islam anders? In mijn
ogen zijn we alle gelijk.
9. Wat beschouw jij toen je tussen de 12-18 jaar was, als belangrijkste ritueel of
traditie? Ramadan, omdat het een maand is waar we met zijn alle aan het vasten zijn.
Een soort kerst-sfeer, maar dan anders.
10. Zijn er regels tussen de 12-18 jaar wat seks en huwelijk betreft? Er wordt ons ingelicht
dat seks voor het huwelijk niet wordt toegestaan, maar de meeste jongens en sommige
dames kunnen de verleiding niet aan en hebben gewoon seks voor het huwelijk.
11. Ken jij families waar er mediabeperking uitgeoefend wordt? Bij mij thuis was dit zeker
niet het geval, hier werd ik juist gemotiveerd. Er zijn wel families waar dit wordt
geforceerd, maar dat is bij elk geloof zo.
12. Is de jeugd tussen de 12-18 jaar, minder gelovig dan vroeger? Ik denk dat mensen
vroeger geloviger waren dan nu, omdat er tegenwoordig meer prikkels om je heen te
vinden zijn dan vroeger. (denk aan een computer die je aandacht geeft ipv je geloof
etc)
13. Zijn er verder nog gebeurtenissen die betekenis voor je hebben gehad toen je tussen
de 12-18 jaar was? Nee
28
Het jodendom
Vraag op straat aan mensen waar hun gedachte heen gaat als je ze vraagt naar het
jodendom. Negen van de tien mensen zal hierop antwoorden met: Tweede Wereldoorlog.
Veel mensen koppelen godsdiensten vaak ook aan de kennis van onze geschiedenis van
Nederland. Het is verschrikkelijk wat er enkele tientallen jaren geleden gebeurt is, het werpt
een zwarte schaduw over het jodendom. Maar het jodendom kent een rijke historie welke
veel verder terug gaat dan de Tweede Wereldoorlog. Hoe zit het en hoe is het voor de 12-18
jarige jeugd om als jood door het leven te gaan?
Verhalen
Joden hebben van generatie op generatie verhalen doorverteld over God en hoe God zich
wil laten kenmerken door mensen. De oudste verhalen van de Joden staan in de Tenach, het
heilige boek voor de Joden. De Tenach wordt niet alleen door Joden gelezen. De Tenach is
namelijk ook bekend als het Oude Testament uit de Bijbel. Joden geloven in één God. Zoals
je kunt lezen in het tekstvak hieronder. Deze God heeft de wereld gemaakt. Omdat Joden
een enorm respect hebben voor deze God, noemen Joden God nooit bij zijn naam. De naam
staat echter wel in de Tenach, maar deze wordt vaak aangeduid als JHWH. Als Joden uit de
Tenach voorlezen, spreken ze deze niet uit. Ze zeggen namelijk: Adonai, dat betekent ‘de
Heer’.
Luister, Israël, De heer, onze God, de Heer is de enige!
Deuteronomium 6:4
Tenach in delen.
Het heilige boek voor Joden is dus de Tenach. In het begin begin werden de verhalen over
God mondeling doorverteld. Er stond echter een behoefte om de verhalen op te schrijven.
Zo is de Tenach ontstaan. De Joden kwamen hierop bij elkaar om met elkaar uit de Tenach te
lezen, dit gebeurde in een synagoge. Het voorlezen uit de Tenach gebeurt altijd op een
bijzondere manier, er wordt niet opgelezen maar er wordt ‘gereticeerd’. Dit is voorlezen op
een zangerige manier. De Tenach is in verschillende delen opgebouwd. Je kunt het woord als
het ware ‘ontleden’. Namelijk; TeNaCH.
 T - Thora, dit betekent wet.
 N – neviim, dit betekent profeten.
 CH – chetoevim, dit betekent geschriften.
Thora
Het eerste deel van de Tenach is de Thora. De Thora bestaat weer uit vijf
verschillende ‘boeken’. In de eerste twee boeken staan verhalen over de
schepping van de aarde. De laatste drie boeken worden gezien als regels
over hoe je moet leven als Jood. De Nederlandse vertaling van Thora is
wet. Wij als Nederlands beschouwen de wet als allerlei vervelende
regeltjes waar we ons aan moeten houden. Voor Joden is de Thora iets
heel anders. Het zijn regels voor de manier van leven die niet vervelend
zijn. Het zijn regels die de mens juist gelukkig kan maken.
De vijf boeken uit de
Thora:
 Genesis
 Exodus
 Levicitus
 Numeri
 Deuteronomium
29
Profeten
Het onderdeel van de ‘Profeten’ bestaat ook uit meerdere onderdelen. Het is onderverdeeld
in: de vroege profeten en de late profeten. In de teksten lieten de profeten zich vaak horen
tegen het onrecht wat er in het land gaande was. Het niet leven naar de wil van de Heer
werd beschouwd als onrecht.
Vroege profeten:
 Jozua
 Richteren
 Samuël I
 Samuël II
 Koningen I
 Koningen II
Late profeten
 Jesaja
 Jeremia
 Ezechiël
 Amos
 Hosea
 Joel
 Obadja
 Jona







Micha
Hahum
Habakuk
Sefanja
Haggaï
Zacharia
Maleachi
Geschriften
Het woord wat de Joden gebruiken voor geschriften is: Chetoevim. Het is het derde
onderdeel van de Tenach. Een belangrijk onderdeel van de Geschriften zijn de Psalmen. Het
is een oud liedboek van Israël. Er staan 150 liederen in. Elk lied gaat over het verbond tussen
God en mensen.
De Geschriften
 Psalmen
 Job
 Spreuken
 Ruth
 Hooglied
 Prediker








Klaagliederen
Esther
Daniël
Ezra
Nehemia
Kronieken I
Kronieken II
Wat geloven Joden?
Volgens het Joodse geloof is de wereld gemaakt door God. Aan het begin van de Thora
wordt verteld hoe God de wereld heeft gemaakt in zes dagen. In deze verhalen speelt de
stem van God een grote rol. Elke keer dat God spreekt, waarna het ontstaat. Op de zesde
dag maakte God de mens, namelijk: Adam. Het scheppingsverhaal heeft voor Joden een
grote betekenis. Het geeft voor hen aan hoe machtig en belangrijk God voor ze is geweest.
Daarom zijn Joden erg dankbaar tegenover God. Na zes dagen scheppen hield God de
zevende dag een rustdag, deze zevende dag is nog altijd traditie bij de Joden. Ze hebben dan
ook een rustdag, de Sabbat.
De Joden hebben erg nare dingen meegemaakt. Bijvoorbeeld de Holocaust in de
Tweede Wereldoorlog. Desondanks zijn er nog steeds Joodse mensen. Ze hebben zich vast
gehouden aan hun geloof. Dit komt voor een deel door de toekomstverwachting. Er wordt in
de Tenach verteld dat er een tijd zal komen die de verhoudingen op aarde weer herstellen.
Ze geloven dat er ooit een Messias op de aarde zal verschijnen. Een ritueel wat Joden
30
hebben wat hier mee te maken is het tafeldekken voor één iemand extra. Ze geloven
namelijk dat de profeet Elia ooit zal terugkeren op aarde, ze dekken dus ook altijd in voor
Elia, mocht hij plotseling verschijnen.
Binnen het jodendom speelt reizen een belangrijke rol. Abraham ging op reis, het
volk trok weg uit Egypte en later vestigden de Joden zich overal ter wereld. Dit had als gevolg
dat de joden niet echt een “centrum” voor hun geloof hadden. Het volk Israël maakte
daarom in de woestijn een religieus object, een ‘verplaatsbaar heiligdom’. Maar later werd
er een vaste plek gevonden die voor joden erg belangrijk wordt gevonden: de tempel in
Jeruzalem. Door de aanwezigheid van de joden in Jeruzalemn groeide deze stad uit als de
‘stad van de Heer’ voor joden. Het groeide uit tot een symbool voor de eenheid van het
jodendom. Jeruzalem is nog steeds een bijzondere stad voor joden, veel joden willen in ieder
geval eens in hun leven een reis hebben gemaakt naar Jeruzalem.
Het dagelijkse leven
Tien geboden
Zoals in elk geloof hebben joden een bepaald doen en laten. Ze houden in hun dagelijks
leven veel rekening met hun geloof. De rode draad hiervoor zijn de ‘tien geboden’. De tien
geboden komen voort uit het verhaal over de tocht door de woestijn, dit verhaal staat
geschreven in de Thora. In de woestijn gaf God het volk tien regels, deze waren belangrijk
voor de omgang met God en met elkaar.
De tien geboden
 Vereer alleen de heer
 Maak geen godenbeelden
 Misbruik de naam van de Heer niet
 Houd de sabbat in ere
 Toon eerbied voor uw vader en uw moeder
 Pleeg geen moord
 Pleeg geen overspel
 Steel niet
 Leg geen vals getuigenis af
 Zet je zinnen niet op iets dat van een ander is
Rituelen
Kosjer eten is een van de speciale regels die gelden in het jodendom. In de Thora staat
hierover: ‘U mag niets eten dat door de Heer wordt verafschuwd’. Daarna volgt een
opsomming met dieren die niet gegeten mogen worden. De vaste regel hierbij is dat dieren
die hun voedsel herkauwen en gespleten hoeven hebben, gegeten mogen worden. Hiertoe
behoren bijvoorbeeld koeien en schapen. Varkens, die geen voedsel herkauwen, mogen dus
niet gegeten worden. Ook mag een jood geen vlees tegelijk met melk consumeren en geen
voedsel eten wat door een niet-jood gemaakt is. Als je deze regels allemaal toepast blijft er
eten over wat joden wel mogen eten, dit heet dan kosjer eten.
Het gebed is in veel godsdiensten een belangrijke traditie, zo ook in het jodendom. Ze
kunnen zich richten tot God, ze kunnen noemen waar ze blij om zijn en waar ze verdrietig
van worden of zich zorgen om maken. Binnen het jodendom wordt vrij veel gebruik gemaakt
31
van bestaande gebedsteksten, mensen herkennen zichzelf in deze teksten. Ook vinden ze
het prettig om de bestaande teksten te gebruiken omdat de kans dan kleiner is dat je je in
het gebed laat leiden door allerlei persoonlijke dingen die misschien helemaal niet zo
belangrijk zijn dan dat ze op dat moment lijken. Een heel bijzondere plek voor joden om te
bidden is in Jeruzalem. Vooral heel bijzonder is het bidden bij de Klaagmuur, het is de enig
overgebleven muur van de oude tempel. Joden stoppen vaak briefjes met korte
gebedsteksten in de muur, daarmee maken ze duidelijk dat hun gebeden bewaard blijven bij
God.
Rituelen: once in a lifetime
Binnen het jodendom zijn er natuurlijk ook rituelen die niet elke dag terug komen. Deze
rituelen worden maar één keer gedaan, misschien twee keer. Veel van deze rituelen zijn dus:
once in a lifetime.
Besnijdenis
In de Thora staat beschreven dat Abraham werd besneden als teken van het verbond tussen
God en mensen. Om dit voorval worden nog steeds Joodse jongentjes besneden. Het ritueel
wordt uitgevoerd door een ‘mohel’, iemand die speciaal is opgeleid om het
besnijdenisritueel uit te voeren. Het is normaal dat dit op de achtste dag van het leven van
een jongen wordt gedaan, vaak krijgt het jongentje pas na het ritueel een naam.
Bar mitswa
Als meisjes twaalf worden en jongens dertien, zijn ze voor de joodse wet volwassen. Voor
jongens houdt dat in dat er van ze wordt verwacht dat ze een hoofdstuk uit de Thora op hun
bar mitswadag kunnen voordragen aan de joodse gemeente. Als ze dit hebben gedaan, zijn
ze bar mitswa, zoon van de wet, geworden. In progressieve joodse gemeenten is er ook een
soort gelijk ritueel voor meisjes, ze kunnen bat mitswa worden, dochter van de wet.
Choepa
Trouwen gaat in het jodendom met bijzondere gebruiken gepaard. De bruid en bruidegom
staan onder een choepa, een soort van hemelbed zonder het matras, deze choepa staat voor
het huis wat zij gaan bouwen in de toekomst. Ze worden hieronder voor de joodse wet in de
echt verbonden. Daarna breekt men een glas als symbool dat bij vreugde ook altijd verdriet
hoort. Na de ceremonie wordt het paar afgezonderd in een kamer, hier mogen zij elkaar
officieel voor het eerst aanraken. Na de bruiloft worden de zogeheten sjewa brachot
georganiseerd. Zeven dagen lang zorgen familie en vrienden voor uitgebreide maaltijden.
Begrafenis
De begrafenis is in het jodendom een sobere gebeurtenis, er zijn geen bloemen en geen
muziek. Iedere overledene wordt in dezelfde soort sobere kist na rituele wassing in witte
kleding begraven. Het begraven gebeurt zo snel mogelijk na het overlijden, een lijk wordt
nooit opgebaard en cremeren is verboden. De familie van de overledene moet zeven dagen
laag zitten en bezoek ontvangen in gescheurde kleding als teken van rouw. Het is een jaar
lang een ‘owel-jaar’ oftewel een treur-jaar. De familie mag een jaar lang geen feesten vieren.
32
Joodse feesten
Het jodendom kent een aantal feesten die voor joden erg belangrijk zijn, deze worden elk
jaar opnieuw gevierd. De feesten zijn al eeuwen oud en werden dus ook al gevierd door hun
voorouders. Een woord zoals ‘feest’ heeft dus een diepere betekenis. Een feest is niet
zomaar een leuke onderbreking van alle moeilijkheden in het leven, maar een feest heeft
een bijzondere betekenis en bedoeling.
Pesach
Het joodse Paasfeest of het Feest van de ongezuurde broden, het is het belangrijkste feest
voor de joden. Er wordt 7 dagen lang gevierd dat na een periode van 400 jaar slavernij in
Egypte het volk Israël onder leiding van Mozes naar het land van God mocht gaan. Er wordt
elk jaar een belangrijk thema gevierd uit de joodse godsdienst, namelijk: bevrijding en
uittocht. “In deze ellendige en vijandige wereld geloven wij dat God ons bevrijdt”.
Bij het vieren van dit feest wordt er altijd een bepaald verhaal verteld. Het gaat over de tien
plagen die woedden in Egypte. Volgens het verhaal zouden bij de tiende plaag alle
eerstgeborenen en dieren van het land Egypte gedood worden. Er werd de Israëlieten
verteld dat ze hun deurposten moesten insmeren met het bloed van een ‘vlekkeloos lam’,
hierdoor zal God hun huizen overslaan.
Veel van de rituelen rond Pesach zijn verbonden aan de Pesach-maaltijd. De verschillende
ingrediënten van deze maaltijd hebben allemaal verschillende symbolische betekenissen. Er
worden rode wijn druppels in het rond gespat, dit laat de joden denken aan het bloed dat op
de deurposten werd gesmeerd. Er wordt ook ongezuurd brood gegeten (Feest van de
ongezuurde broden), dit verwijst naar het brood dat de Israëlieten meenamen op hun
uittocht, ze hadden namelijk geen tijd om de broden te laten rijzen (de bekende matzes, zijn
hiervan afkomstig). Bittere mierikswortel wordt er ook gegeten. Nadat ze deze symbolische
gerechten gegeten hebben komen de lekkere dingen aan bod.
Loofhuttenfeest
Het Loofhuttenfeest verwijst naar de situatie waarop de Israëlieten 40 jaar leefden. Ze
moesten door de woestijn trekken naar het ‘Beloofde land’. Deze reis duurde 40 jaar.
Gedurende deze reis leefde het volk in tenten, zonder het gemak van een eigen huis.
Tijdens dit feest bouwen joden een hutje in de tuin. Oude traditie schrijft voor dat joden die
dit feest vieren, zeven dagen in het hutje moesten wonen. Maar, tegenwoordig wordt dat
vaak verkort naar het eten van een rituele maaltijd in het hutje.
Joods nieuwjaar
De joodse jaartelling verschilt met de gebruikelijke jaartelling in het westen. De joodse
jaartelling begint namelijk op het moment waarop de wereld geschapen is, de jaartelling
begint dus bij het begin van de wereld. De joodse kalender kent, net zoals de westerse
kalender, 12 maanden welke allemaal 29 of 30 dagen duren. Het joodse jaar duurt daardoor
354 dagen.
Het joodse nieuwjaar wordt gevierd in september of oktober. Dit feest heet ‘Rosj Hasjana’,
het duurt twee dagen en een vast ritueel hierbij is dat er op beide dagen 100 keer op een
ramshoorn wordt geblazen in de synagoge. In 2011 begon het joodse jaar 5772.
33
Jom Kippoer
De eerste tien dagen van een nieuw jaar staat voor joden in het teken van bezinning. Het
wordt gezien als een periode om na te denken en in te zien wat in het verleden goed is
gegaan en wat niet. De laatste en tiende dag sluit deze periode af, het staat in het teken van
spijt en het goed maken van je fouten. Deze dag heet Jom Kippoer, mensen vragen
vergiffenis aan elkaar. Het is op deze dag verboden om te eten, drinken, wassen en seks te
hebben. Het wordt gezien als de allerheiligste dag voor joden.
Chano
Chanoeka
Het Chanoeka feest staat ook bekend als het ‘Feest van de lichtjes’. Het heet zo, omdat er
elke dag een kaars wordt aangestoken op een 8-armige kandelaar, de chanoekia. Het feest
duurt daarom ook 8 dagen. Tijden het Chanoeka feest wordt er jaarlijks gevierd dat de
gelovigen zich toewijden tot God.
Joods onderwijs (bron: Elsevier, Jodendom)
Er staat in Amsterdam een joodse school, namelijk het: Maimonides. Deze school biedt
verschillende soorten onderwijs aan, van vmbo tot vwo. De school oogt zoals een normale
Nederlandse middelbare school, op één ding na: er staat een twee meter hoog hek om de
school heen met bewakingscamera’s en je komt alleen binnen via een intercomsysteem. De
school heeft extra veiligheidsmaatregelen genomen sinds 1974, toen werd er een aanslag
gepleegd op een joodse school in Israël.
Van binnen lijkt het ook op een normale school, giechelende meisjes, jongens met
capuchons over hun hoofd en zakjes met brood. Maar als je verder kijkt, zie je dat het een
joodse school is. Als de jongens in de klas zitten en de capuchons moeten af, blijken daar
keppeltjes onder te zitten, er komen Hebreeuwse boeken uit de schooltas en één lokaal is
een gebedslokaal. Elke ochtend wordt daar door een vast groepje jongeren gebeden. Aan
het einde van de week wordt er geen goed weekend gewenst, maar sabbat sjalom.
De leerstof is gelijk aan alle andere middelbare scholen. Maar naast de vakken zoals
aardrijkskunde en geschiedenis volgens de leerlingen nog extra lessen, waaronder: twee uur
klassiek Hebreeuws, drie uur modern Hebreeuws en één uur joodse geschiedenis.
De school bestaat al 80 jaar, de school is opgericht in 1928. Een tijd waarin er enorm
veel joodse scholen waren: zo’n 100 joodse scholen in 70 verschillende steden. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog werden deze echter opgeheven. Volgens een gemeente uit Groningen
had dit te maken met het feit dat het aantal joodse leerlingen gedaald was. De leerlingen
waren namelijk gedeporteerd naar Duitse werkkampen om nooit meer terug te keren.
Vandaag de dag zijn er nog drie joodse scholen, allemaal in Amsterdam.
Je wordt alleen toegelaten tot deze school als je volgens de wet joods bent, je moet
dus een joodse moeder hebben. Daarmee houdt de overeenkomst tussen de leerlingen op,
ze hebben allemaal een verschillende joodse achtergrond.
Volgens de leraren zijn het de leerlingen die graag zichzelf als een jood ontwikkelen.
Ze willen er alles over leren en weten. De jongere jood van tegenwoordig staat voor vele
problemen, ook simpele zoals eten. Bijvoorbeeld: Is een zakje chip kosjer? Om de leerlingen
dit te leren zijn veel lesuren noodzakelijk, maar deze zijn er niet. De school moet verplichten
aan de Nederlandse wet en zich houden aan de verplichte vakken in Nederland. De
leerlingen langer naar school laten gaan is ook geen optie, ze gaan elke dag al van half negen
tot half 4 naar school.
34
De grootste zorg voor de leerlingen van het Maimonides is niet de sfeer die er heerst,
maar het voortbestaan van de school. Er wordt in Nederland door slecht presterende
moslimscholen om bijzonder onderwijs af te schaffen. Daarnaast is het Maimonides een van
de kleinste middelbare scholen van Nederland. Een ex-leerling weet in elk geval een mooi
voordeel van de joodse school: “Op sabbat hoef je nooit huiswerk te
Leerlingen aantal,
maken.”
Maimonides
1965
185
Het jodendom voor 12-18 jarigen
1975
160
Maar wat betekent het zijn van een jood nou voor een jongen of een meisje
1995
180
tussen de 12-18 jaar? Er zijn een stuk minder joden in Nederland dan
moslims of christenen. Maar ze hebben allemaal hun eigen doen en laten.
2005
139
De een is orthodox, de ander liberaal, de een heeft keppeltjes op, de ander
2009
155
heeft een davidster aan een ketting. Om mij te verdiepen in het jodendom
ben ik naar Amsterdam geweest, naar de tentoonstelling: Jodendom, een wereld vol
verhalen… in de Nieuwe Kerk op de Dam. Hierdoor heb ik voorwerpen gezien en verhalen
gelezen die mij ‘dieper’ in de stof heeft gebracht. Om me verder te verdiepen in de
doelgroep heb ik gesproken met een jood, zijn naam was Mark en hij was 29 jaar oud. Het
was niet een interview wat ik had voorbereidt, het was echter een spontaan gesprek. Ik
vroeg hem naar zijn ervaringen als joodse jongen van 12-18 jaar en wat de belangrijkste
gebeurtenissen en feiten zijn voor een joodse jongen. Het eerste wat hij zei was: Bar mitswa.
“Dat is enorm belangrijk voor mij geweest. Ik voelde me toen echt een jood.” Hij telde mee
als volwassene, en telde mee in de gemeenschap. Het Loofhuttenfeest vond Mark: “grappig,
zitten we dan met z’n allen in een hutje lekker te eten!” Mark heeft geen joods onderwijs
gevolgd, maar had hier het volgende over te vertellen: “Ik kan me heel goed voorstellen dat
je als jood zoiets wilt, ik ben ook jaloers dat ik het niet heb kunnen doen. Een heel goed
ding!” Hierna kwam het gesprek op een bekende traditie van joden: het eten van koosjer
eten. Volgens Mark hebben de ouders hier de meeste invloed op, die bepalen immers wat er
gegeten wordt. Maar toen Mark jong was ging hij met zijn vrienden, joden en niet-joden,
geregeld naar de supermarkt. Hij haalde hier verschillende niet koosjer dingen en at deze
ook gewoon. Het heeft dus niet zozeer te maken wat je ouders je voorschotelen, als je jong
bent doe je wel eens wat anders! Binnen het gezin waar Mark is opgegroeid is altijd respect
getoond voor de sabbat, altijd naar de synagoge en gewoon rust houden. Het was niet super
extreem bij Mark thuis, maar hij kent jongens en meisjes van 12-18 jaar die orthodoxe
ouders hebben. Deze gaan gedurende sabbat verschillende keren naar de synagoge en
branden kaarsen enzovoort. De laatste vraag die ik Mark stelde was: “Heb jij je, terwijl je
opgroeide, beperkt gevoeld omdat je je een jood bent?” Ja natuurlijk, maar ik geloof dat
iedereen die opgroeit en een bepaalde religie volgt zich beperkt voelt. Ik mocht bijvoorbeeld
nooit spelen tijdens de sabbat en ik werd vaak uitgescholden voor stomme jood etc. Deze
pesterijen gebeuren tegenwoordig nog steeds, maar de politie treedt er gelukkig steeds
harder tegen op. Maar desondanks dat, ben ik blij dat ik ben opgegroeid als jood, het heeft
me speciale dingen meegegeven.
35
Wat is de positie van de vrouw binnen het Christelijke geloof?
De positie van de vrouw is in verschillende stromingen van het Christendom heel
verschillend.
Zo heb je bijvoorbeeld de ‘Bevindelijk Gereformeerde Christenen’. Dit is een van de
strengste stromingen binnen de Christelijke kerk, en hierin staat de vrouw duidelijk in
aanzien onder de man. In de kerkdienst zal je het bijvoorbeeld niet snel zien dat een vrouw
iets in het openbaar vertelt, en in het huishouden is de man ook duidelijk de baas.
Terwijl er ook andere stromingen zijn, zoals bijvoorbeeld de ‘Pinkstergemeentes’ en de
‘Vrijgemaakten’ waar de rol van de vrouw gelijk is aan die van de man. In deze kerkdiensten
mogen vrouwen ook de lezingen doen, en zijn er ook vrouwelijke dominees.
Ook staan er in de bijbel een aantal teksten waaruit blijkt dat de vrouw daadwerkelijk onder
de man zou moeten staan:
Alle vrouwen worden gestraft voor de zonde van Eva en worden onder de heerschappij van de man gesteld.
(Genesis 3:16) Tot de vrouw zeide Hij: Ik zal zeer vermenigvuldigen uw smart, namelijk
uwer dracht; met smart zult gij kinderen baren; en tot uw man zal uw begeerte zijn, en
hij zal over u heerschappij hebben.
Een oprechte man is nog wel te vinden, al is het maar één uit duizend, maar een oprechte vrouw vindt je
niet.
(Prediker 7:26-28) En ik vond een bitterder ding, dan de dood: een vrouw, welker hart
netten en garen, en haar handen banden zijn; wie goed is voor Gods aangezicht, zal van
haar ontkomen; daarentegen de zondaar zal van haar gevangen worden. Ziet, dit heb ik
gevonden, zegt de prediker, het ene bij het andere, om de sluitrede te vinden; Dewelke
mijn ziel nog zoekt, maar ik heb haar niet gevonden: een man uit duizend heb ik
gevonden; maar een vrouw onder die allen heb ik niet gevonden.
Als een vrouw een gelofte heeft gedaan of een eed heeft gezworen kan deze teniet worden gedaan door
haar vader of door haar echtgenoot indien zij getrouwd is. Dit alles met de goedkeuring van de Heere.
(Numeri 30:6-8) Doch indien zij immers een man heeft, en haar geloften op haar zijn, of
de uitspraak harer lippen, waarmede zij haar ziel verbonden heeft; En haar man dat
gehoord, en tegen haar stil zal gezwegen hebben, dat niet brekende; zo zullen al haar
geloften bestaan, mitsgaders alle verbintenis, waarmede zij haar ziel verbonden heeft,
zal bestaan. Maar indien haar man die dingen ganselijk te niet maakt, ten dage als hij het
hoort, niets van al wat uit haar lippen gegaan is, van haar gelofte, en van de verbintenis
harer ziel, zal bestaan; haar man heeft ze te niet gemaakt, en de HEERE zal het haar
vergeven.
De man is superieur aan de vrouw en zoals God zich verhoudt tot de mens zo verhoudt de man zich tot de
vrouw.
(1 Korinthiers 11:3-9) Doch ik wil, dat gij weet, dat Christus het Hoofd is eens iegelijken
mans, en de man het hoofd der vrouw, en God het Hoofd van
Christus.......................Want de man is uit de vrouw niet, maar de vrouw is uit den man.
36
Want ook is de man niet geschapen om de vrouw, maar de vrouw om den man.
(Efeziers 5:22-23) Gij vrouwen, weest aan uw eigen mannen onderdanig, gelijk aan den
Heere; 23 Want de man is het hoofd der vrouw, gelijk ook Christus het Hoofd der
Gemeente is; en Hij is de Behouder des lichaams.
37
Wat zijn de tradities en rituelen van het Christelijke geloof?
http://www.beleven.org/feesten/lijsten/religie.php?godsdienst=Christendom
vrijdag 6 januari 2012
Driekoningen
Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer is een christelijke feestdag die elk jaar op
6 januari wordt gevierd.
Op deze dag vieren de christenen het bezoek van drie wijzen aan het kind Jezus in
Bethlehem. Een wonderlijke ster heeft hen tot hem geleid.
donderdag 2 februari 2012
Presentatie van Christus in de Tempel
Veertig dagen na Kerstmis. Bij de Presentatie van Christus in de Tempel herdenken de
orthodoxen en rooms-katholieken dat Maria, de moeder van Jezus, naar de tempel ging voor
het verplichte offer na de geboorte van haar zoon. In het oude Israël was het gebruik dat
moeders zich in de tempel zuiverden, veertig dagen na de geboorte van hun kind. Ze
offerden bij deze gelegenheid een lam en twee duiven. Voor de kalenderhervorming van
1969 heette het feest in katholieke kring: Maria Lichtmis.
zondag 19 t/m dinsdag 21 februari 2012
Carnaval
Een uitbundig, drie dagen durend volksfeest. In Nederland oorspronkelijk alleen
voorkomend in het katholieke zuiden, maar tegenwoordig ook gevierd in andere delen van
het land door katholieken en niet-katholieken.
Tijdens de carnavalsdagen zijn er feesten waarop gehost en gedronken wordt en er zijn
optochten, waarin soms de draak wordt gestoken met bekende personen en gezagsdragers.
De voorbereiding van carnaval begint op elf november, door carnavalsvierders de elfde van
de elfde genoemd. Op deze 'gekkendag' kiest de 'Raad van Elf' de Prins Carnaval van dat jaar.
vrijdag 2 maart 2012
Wereldgebedsdag
Iedere eerste vrijdag van maart gaat het gebed de wereld rond. Wereldgebedsdag wordt
georganiseerd door christenvrouwen, die door gebed en actie invloed willen uitoefenen op
mensen en hun omgeving.
Door Wereldgebedsdag krijgt het christelijk geloof een internationale, oecumenische
dimensie. Het verenigt vrouwen over de gehele wereld. Door de Wereldgebedsdag
bevestigen vrouwen, dat gebed en actie onafscheidelijk zijn en dat beide invloed hebben in
de wereld.
zondag 25 maart 2012
Maria Boodschap
Op deze dag herdenkt men dat de engel Gabriël aan Maria de boodschap bracht dat zij
moeder zou worden van Jezus.
zondag 1 april 2012
Palmzondag
38
Op deze dag wordt de feestelijke intocht van Jezus in Jeruzalem herdacht. De vele pelgrims,
die in de stad waren, verwelkomden hem met palmtakken. Volgens de evangeliën wist Jezus
op dit moment al dat lijden en dood hem wachtten.
donderdag 5 april 2012
Witte Donderdag
Op deze donderdag voor Pasen wordt de laatste avondmaaltijd herdacht die Jezus met zijn
twaalf discipelen hield. 's Nachts werd Jezus in de hof van Getsemané verraden door Judas
Iskariot, één van zijn leerlingen.
vrijdag 6 april 2012
Goede Vrijdag
De dag na Witte Donderdag is Goede Vrijdag. Op deze dag wordt in kerkdiensten
de kruisiging van Jezus herdacht. De klokken luiden voor aanvang van de dienst niet, als
teken van rouw.
Goede Vrijdag wordt 'goed' genoemd omdat de christenen geloven dat Christus' vrijwillige
dood betekende dat God zich om het menselijk lijden bekommerde en het zelf op zich nam.
Belijdende rooms-katholieken eten op deze dag geen vlees.
zaterdag 7 april 2012
Stille Zaterdag
Stille Zaterdag herinnert aan de periode dat Christus dood in het graf lag. In afwachting van
de volgende paasmorgen heerst dan in het kerkelijk leven stilte.
Stille zaterdag of Paaszaterdag volgt op Goede Vrijdag. Het is de laatste dag van de
lijdensweek die voorbereidt op het christelijke paasfeest, de opstanding van Christus uit zijn
graf. Op deze dag herdenkt men de tijd dat Christus dood in het graf lag en er als het ware
een stilte in de wereld optrad. Het kruis is nu leeg, en in veel kerken is het altaar nu
leeggeruimd. Er liggen en staan geen bloemen, kaarsen, of mooie kleden op het altaar (de
kerktafel waar de pastoor of dominee aan staat).
zondag 8 en maandag 9 april 2012
Pasen
Pasen is de belangrijkste christelijke feestdag. Men viert de opstanding van Jezus uit de dood
nadat hij op Goede Vrijdag gestorven is.
Christenen herdenken met Pasen de herrijzenis van Jezus uit het graf, op de derde dag na
zijn kruisiging. In veel kerken wordt in de nacht van Stille Zaterdag op Paaszondag een wake
gehouden. Aan het einde van deze wake wordt de Paasdag met feestelijk gezang begroet.
maandag 16 april 2012
Beloken Pasen
De eerste zondag na Pasen. Het betekent dat het paasoctaaf (acht dagen) wordt afgesloten.
Ook: Barmhartigheidszondag.
Beloken heeft verwantschap met het woord luiken dat sluiten betekent. Vroeger, toen de
kerk nog in het Latijn las, waren de eerste woorden van de mis op deze zondag Quasimodo.
Daarom werd deze zondag toen Quasimodo-zondag genoemd.
Met beloken Pasen wordt dus de vreugde van Pasen afgesloten. De kerk gaat over tot de
orde van de dag.
39
donderdag 17 mei 2012
Hemelvaartsdag
Op donderdag de veertigste dag na Pasen vieren christenen de hemelvaart ('Ascensionis
Domini') van Jezus Christus. Het is de veertigste dag na zijn opstanding uit het graf en tien
dagen voor Pinksteren(nederdaling van de Heilige Geest).
Er zitten veertig dagen tussen Jezus' herrijzenis met Pasen en Hemelvaartsdag, toen hij zich
volgens de bijbel voor het laatst aan zijn volgelingen toonde. In religieuze kringen wordt dit
meestal alleen met een kerkdienst gevierd.
zondag 27 en maandag 28 mei 2012
Pinksteren
Op deze vijftigste dag na Pasen, de laatste dag van de paastijd, wordt in de christelijke
kerken herdacht dat de Heilige Geest neerdaalde over de apostelen. Deze geschiedenis
wordt beschreven in het Nieuwe Testament. Op wat later de Eerste Pinksterdag is gaan
heten gebeurde concreet het volgende. De gelovigen waren in een huis bijeen toen er
binnen plotsklaps een geluid van een grote windvlaag zich voordeed en er een soort
vlammen verschenen die zich boven de hoofden van de aanwezigen verspreidden - beter
bekend als "vurige tongen". De gelovigen werden met de Heilige Geest vervuld en begonnen
buiten het huis op luide toon het evangelie in allerlei vreemde talen te verkondigen met als
gevolg dat er een grote massa mensen afkomstig uit allerlei windstreken op hen afkwam. De
apostel Petrus nam vervolgens het woord en hield een lange toespraak waarna er ongeveer
drieduizend mensen zich bij hen aansloten. Tevens wordt de geboorte van de (katholieke)
kerk herdacht.
vrijdag 14 september 2012
Kruisverheffing
De Heilige Kruisverheffing is een feest in de liturgie van de Katholieke Kerk dat op 14
september wordt gevierd. Het wordt eveneens gevierd in de Oosterse orthodoxie. De
oorsprong van dit feest ligt in de jaarlijkse viering van de kerkwijding van de basiliek van het
Heilig Graf in Jeruzalem, die samenviel met de vondst van het Heilig Kruis door Sint-Helena.
De wijding vond plaats op 13 september 335. Deze basiliek staat volgens de overlevering op
de plaats waar Christus tussen kruisdood en verrijzenis lag opgebaard.
zondag 2 december 2012
Eerste zondag van de Advent
De Advent is de tijd van voorbereiding op het kerstfeest; de tijd waarin de komst en
wederkomst van Jezus Christus wordt verwacht. Omdat het Latijnse woord voor 'komst' of
'het komen' 'adventus' is, worden de vier weken vóór Kerstmis 'Advent' genoemd.
maandag 24 december 2012
Kerstavond
Kerstavond is de avond voor Kerstmis en vindt plaats op 24 december. In de christelijke
wereld (de katholieke en de protestantse kerken) wordt op deze avond binnen de
kerkgemeenschap de geboorte van Jezus Christus gevierd.
Vaak gebeurt dat in de zgn. nachtmis. Het is vaak een van de drukste kerkdiensten van het
jaar.
Tegenwoordig zijn er in veel kerken in de vooravond speciale kinderdiensten.
dinsdag 25 en woensdag 26 december 2012
Kerstmis
40
Kerstmis is het feest dat rond de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd en is het het
feest dat door de christelijke gemeenschappen uitgebreid als familiefeest wordt gevierd.
41
Wat zijn de afspraken/regels rond seksualiteit?
Voor christenen is het vaak belangrijk om seksualiteit te bewaren voor na het huwelijk. Dit
omdat in de Bijbel staat dat je lichaam van God is, en je dat dus niet zo maar ‘weggeeft’.
Ook zijn er christenen die deze regels wel erg ouderwets vinden, en het meer naar de
tegenwoordige tijd plaatsen, zo zijn er bijvoorbeeld christenen die vinden dat je best seks
kan hebben voordat je getrouwd bent, maar dat seks en intimiteit wel binnen een relatie
horen.
Gemeenschap
De diepste beleving van seks wordt in 1 Corinthe 6 vergeleken met gemeenschap met God.
En andersom!! Een steeds dieper groeiende intimiteit, als kroon op een 'eeuwige'
liefdesband waarin wederzijds respect (eer aan de ander) de voedingsbodem is.
De motieven om dus seks te hebben, zijn dus heel anders dan uit instinct.
http://www.eo.nl/ronduitthema/relaties/5726909/5749093/page/Spelregels_voor_seks/arti
cles/article.esp?article=6500163
Zowel in de strengste stromingen van het Protestantse Christendom als in de Rooms
Katholieke Kerk mogen er geen voorbehoedsmiddelen gebruikt worden, seks is volgens de
gelovigen alleen een middel om voort te planten, en dus niet alleen voor het bevredigen van
de gevoelens.
42
Is er een rustdag en hoe wordt deze gevierd?
In het Christendom is de zondag de rustdag. Deze wordt door de christenen gevierd door ‘s
ochtends en soms ook nog ’s middags naar de kerk te gaan. In de kerkdienst wordt er vaak
samen gezongen en wordt er door de voorganger een preek gedaan. In de preek worden
bijvoorbeeld een paar Bijbelverzen uitgelegd, ook heb je evangelische preken waarin
gelovigen worden aangemoedigd het geloof te verkondigen.
Ook proberen christenen deze dag anders te beleven dan de andere dagen van de week, en
genieten deze dag extra van wat God ze heeft gegeven, dit is voor elke mens anders. De een
vindt het fijn om op zondag de hele dag met het geloof bezig te zijn, de ander geniet van de
vrije dag door te gaan zwemmen of lezen.
43
Zijn er regels wat betreft televisie en internet?
Binnen de ’Bevindelijk Gereformeerde Christenen’ is het vaak verboden om een televisie
thuis te hebben. Zij zijn er van overtuigd dat deze ‘wereldse invloeden’ slecht zijn voor de
ontwikkeling van de gelovigen, vooral kinderen worden weggehouden bij de televisie omdat
het hun kijk op de reëel wereld zou verdraaien. De gelovigen worden door de series en
programma’s in verleiding gebracht tot zonden, en om zichzelf hiertegen in bescherming te
nemen is de televisie verboden. Zo zijn er ook regels voor het gebruik van internet. Internet
dient puur en alleen voor functionele doeleinden gebruikt. Erg actueel is de discussie of de
gelovigen wel actief mogen zijn op social media.
Dominee Egas geeft hier onder zijn mening.
De gereformeerde gezindte moet de televisie „radicaal” afwijzen. „Dus ook niet kijken via
internet. Wie daaraan begint, begeeft zich op een hellend vlak.” Ds. A. A. Egas pleit niet
voor wereldvreemde christenen, wel voor Bijbelse vreemdelingschap. „Ons grootste
probleem is dat we alles willen hebben wat de wereld biedt.”
Het televisiebezit in de gereformeerde gezindte is de afgelopen tien jaar ongeveer gelijk
gebleven: een kleine 30 procent van de lezers van deze krant heeft er een, blijkt uit een
recente enquête. Opvallend nieuw feit: van degenen die geen tv hebben, kijkt inmiddels 40
procent televisie via internet.
Ds. Egas, christelijk gereformeerd predikant in Nieuwkoop en Vianen: „Zo’n ontwikkeling kun
je niet anders dan met grote zorg gadeslaan. De reformatorische achterban heeft altijd
duidelijk stelling genomen tegen de televisie. Toen ik in Urk stond, vertaalde die afwijzing
zich in kerkelijke regels: wie tv heeft, kan geen belijdenis doen, niet aan het avondmaal
deelnemen en geen ambtsdrager zijn. Dat standpunt heeft altijd heilzaam gewerkt. Slechts
een heel klein deel van de gemeente had tv. Ook in mijn huidige gemeente werkt het zo in
de praktijk, hoewel de standpunten daar minder geformaliseerd zijn. Het tv-kijken via
internet vraagt om nieuwe bezinning, waarbij je als kerk het risico loopt achter de feiten aan
te hollen. De ontwikkelingen gaan ongelofelijk snel.”
Voor ds. Egas is het helder. „Ik zie geen principieel verschil tussen gewoon tv-kijken en tvkijken via internet. Dus als het één censurabel is, dan ook het ander. De bezwaren tegen de
tv staan wat mij betreft nog steeds rechtovereind. Een collega-predikant zei laatst tegen me:
De Heere Jezus somt alle tv-programma’s in de Bijbel al op als Hij zegt dat uit het menselijk
hart hoererij, geldgierigheid, onkuisheid en hebzucht voortkomen. Van veel tv-programma’s
moet gezegd worden dat ze vol zijn met juist deze zonden. Daar past maar één antwoord op:
Nee.”
http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/ds_egas_kijk_geen_tv_ook_niet_via_internet_1_
596005
44
Gedrag
Inleiding
In dit gedeelte onderzoeken we gedrag van mensen tussen de 12 en 18 jaar. Aan de hand
van een aantal deelvragen gaan we de hoofdvraag van het onderdeel gedrag beantwoorden
die luidt:” Waarom verandert het gedrag in de puberteit en wat voor invloed heeft dit op
mensen in zijn/haar omgeving?”. Hierin gaan we kijken welk gedrag pubers vertonen en wat
voor gevolgen dit heeft voor de puber zelf, vrienden en familie, klasgenoten etc. Hierbij
kijken we zowel naar de lichamelijke ontwikkeling, geestelijke ontwikkeling en de invloed
van een “warm” gezin en een “koud”gezin Ook kijken we naar invloed van alcohol en drugs
en waarom pubers dit gebruiken. Ook geen we gebruik maken van enquêtes en gaan we
iemand met vel verstand van het onderwerp interviewen.
45
Hoofdvraag en deelvragen
Waarom verandert het gedrag, van een puber, in de puberteit en wat voor invloed heeft
dit op mensen in zijn/haar omgeving?
1. Waarom pesten pubers en wat voor gevolgen heeft dit voor de pester en de gepeste?
2. Waarom vertonen sommige pubers meeloopgedrag en anderen niet?
3. Wat is het gevolg van een warme opvoeding in vergelijking met een afstandelijke
opvoeding?
4. Waarom drinken pubers en wat voor invloed/gevolgen heeft dit?
5. Wat gebeurt er in het lichaam van een puber, en wat verandert er aan gedrag? Wat
voor invloed heeft dit op school?
6. Wat voor gevolgen heeft het gebruik van de pc en internet op het gedrag van de
puber?
46
Waarom pesten pubers en wat voor gevolgen heeft dit voor de
pester en de gepeste?
Waarom wordt er gepest ?
Veel mensen kennen voorbeelden van gepest worden of hebben gezien dat anderen werden
gepest. Maar wat is pesten nou eigenlijk en waarom wordt dit gedaan door zoveel mensen?
Want wat is het verschil tussen pesten en plagen? Pesten is een ongelijke strijd, als mensen
plagen dan bevind zich dit op een gelijkwaardig niveau. Bij plagen is er meestal sprake van
belangstelling voor de andere, je wil zijn of haar aandacht trekken door te plagen.
Met plagen wil je prikkelen en uitdagen.
Bij pesten ligt dat heel anders, dan heeft de gene die pest totaal geen belangstelling voor de
ander, er is dan vaak sprake van afreageren door middel van macht omdat de pester zich
moeilijk kan verplaatsen in de het slachtoffer en hebben veel moeite met gelijkwaardige
relaties.
Ook hebben pesters vaak een een beperkt gedragsrepertoire en dan door te pesten kunnen
ze zich handhaven in een groep, ze worden dan zelf soms leiders van deze groep en dat
versterkt hun ego.
Pesten betekent het systematisch misbruiken van je persoonlijke macht en/of kracht om
anderen die zich niet of moeilijk kunnen verweren pijn te doen, te intimideren of bang te
maken met de bedoeling er zelf beter van te worden. Pesten kan variëren van steeds
terugkerende kleine pesterijen tot echte bedreigingen en lichamelijk geweld. Het kent vele
vormen zoals:
·
Verbaal - voortdurend plagen, kleineren, uitschelden, uitlachen, roddelen.
·
Lichamelijk - knijpen, laten struikelen, duwen, vechten.
·
Gebaren - dreigende gezichtsuitdrukkingen of gebaren.
·
Afpersing - eisen dat geld, de middagboterham of schoolwerk wordt afgegeven.
·
Buitensluiten - niet mee mogen doen, bij activiteiten steeds worden buitengesloten.
·
Geniepigheden - tas afpakken en dingen laten verdwijnen.
·
Telefonisch of mailen - pesterijen via de telefoon of internet (e-mail, chatten).
De ergste vorm van pesten is wanneer een aantal kinderen besluit om één kind te
intimideren.
Wat zijn de gevolgen van pesten voor de slachtoffers
Vaak leggen de slachtoffers de oorzaak van het pesten bij zichzelf. Ze voelen zich schuldig
voor het verdriet dat ze zichzelf en hun ouders aandoen.
Sommige slachtoffers reageren agressief en gaan verbitterd anderen pesten.
De sfeer in de klasgroep is bedrukt en onveilig.
De leerlingen wantrouwen elkaar. Leerkrachten komen niet graag meer voor de klas, ze
reageren korter en gebruiken minder groepsgerichte werkvormen zodat de spanning zich
onderhuids weer ophoopt.
(Bron : Klasse voor leerkrachten, 87, september 1998, p. 45-48)
Gevolgen van pesten
Veel voorkomende reacties op het pesten zijn schaamte, de angst om niet geaccepteerd te
worden en een laag gevoel van eigenwaarde. Kinderen die systematisch worden gepest,
kunnen angstig en depressief worden en moeite hebben om nog relaties aan te gaan. Ook
lichamelijke klachten komen veel voor zoals hoofdpijn, zich misselijk voelen en buikpijn. Ze
47
kunnen gaan bedplassen en slaapproblemen of nachtmerries hebben. Een kind kan zich
meer in zichzelf terugtrekken en weigeren om nog naar school te gaan of gaat andere
situaties mijden waar het pesten zich kan voordoen.
Ouders van een gepest kind zijn meestal erg bezorgd om hun kind. Ze weten dikwijls niet wat
ze ertegen kunnen doen, vooral wanneer hun kind niet wil dat zij contact opnemen met de
school of met de ouders van de pestkop. Kinderen kunnen bang zijn dat het pesten erger
wordt, als bekend wordt dat ze erover geklikt hebben.
Wat zijn de gevolgen voor de pester.
Onderzoek heeft uitgewezen dat hardnekkige pestkoppen meer kans hebben om later in de
criminaliteit verzeild te geraken. De pesters worden soms buitengesloten. Ook zijn de
pesters meestal niet zo populair in de groep, de groep gaat met zo om omdat ze anders bang
zijn dat hun het doelwit worden van de pester. Ook vinden opesters het erg moeilijk om
vrienden te maken en te vinden.
48
Wat is het gevolg van een warme opvoeding in vergelijking met een
afstandelijke opvoeding?
Warme opvoeding:
Er bestaat een goed persoonlijk contact tussen ouders en kinderen. Ouders accepteren de
kinderen zoals ze zijn. Het vertrouwen is wederzijds. De opvoeding is kindgericht (child
centered), dus aangepast aan de persoonlijkheid en mogelijkheden van de kinderen en
afgestemd op hun behoeften en intenties.
Kinderen die een warme opvoeding genieten, krijgen een basisgevoel van persoonlijke
veiligheid (basic trust) Ze weten dat ze ergens bij horen. Ze voelen zich veilig gehecht. Door
een warme opvoeding wordt de basis gelegd voor een gunstige persoonlijkheidsontwikkeling
van kinderen. Kinderen identificeren zich met de ouders. Kinderen zullen door de goede
verhoudingen die er zijn, fouten en tekortkomingen van ouders kunnen aanvaarden en
verwerken. Omdat de kinderen door de ouders worden geaccepteerd zoals ze zijn, ontstaat
bij de kinderen de overtuiging dat ze een individu zijn met en eigen identiteit en een stabiele
persoonlijkheid. Door dit gevoel van zelfvertrouwen hebben deze kinderen een positief
zelfbeeld, een optimistische kijk op het leven en niet gauw last van
minderwaardigheidsgevoelens en schuldgevoelens. Ze zijn zeker van zichzelf en hebben
zichzelf in de hand. Ze hebben het gevoel dat zij greep op de situatie hebben, dat zij de
zaken beheersen en niet voor verrassingen zullen komen te staan. Deze kinderen groeien in
het algemeen op tot onafhankelijke individuen met sociale en geestelijke zelfstandigheid. Ze
hebben een eigen visie, zijn ondernemend, kunnen het nodige presteren en zitten niet gauw
bij de pakken neer. Warm opgevoede kinderen zijn spontaan en vlot in hun optreden en
weten zich goed aan te passen. Ze gaan er vanuit dat zij door anderen geaccepteerd en
gewaardeerd worden. Onzekerheid en teleurstelling komt bij hen vooral dan voor wanneer
ze koel benaderd worden, een houding die ze niet gewend zijn en waarmee ze soms niet
goed raad weten. Een warme opvoeding vinden we met name in harmonische gezinnen.
Koele opvoeding
Is in alles het tegendeel van een warme opvoeding. De houding van de ouders tegenover de
kinderen is te karakteriseren als oppervlakkig of zelfs onverschillig. De communicatie is niet
optimaal en van een enigszins vertrouwelijke verhouding is al helemaal geen sprake. De
ouders trekken zich weinig van de kinderen aan, hebben weinig belangstelling en zijn niet
bereid veel rekening met de kinderen te houden. In extreme gevallen is de houding van de
ouders zelf afwijzend en vijandig.
Veel van deze ouders zijn niet zo blij met hun ouderrol, nemen weinig verantwoordelijkheid
en onttrekken zich aan ouderlijke plichten. Er wordt veel gestraft, waarbij lichamelijke
straffen geen uitzondering zijn. Er wordt meer gebruik gemaakt van straffen dan van
belonen, waarbij vrees als opvoedingsmiddel nogal eens wordt toegepast. Een koele
opvoeding vinden we vooral in disharmonische gezinnen.
Een koele opvoeding heeft negatieve gevolgen voor de persoonlijkheidsontwikkeling van
kinderen. Vaak worden er op jonge leeftijd al opvoedingsproblemen gevonden en ook
49
andere problemen, zoals problemen met eten, bedplassen etc. Op latere leeftijd vertonen ze
vaak deviant gedrag.
Deze kinderen hebben een negatief zelfbeeld, identiteitsproblemen en een lage
zelfwaardering. Door weinig zelfvertrouwen staan ze onzeker en kwetsbaar in het leven. Ze
denken dat het leven grotendeels bepaald wordt door zaken die zij zelf niet in de hand
hebben. Ze hebben minder relationele vaardigheden. Ze groeien op tot mensen die sociaal
weinig aangepast zijn, doordat ze moeilijkheden hebben bij het leggen van sociale
contacten. Doordat ouders weinig geïnteresseerd in de kinderen waren, hebben de kinderen
ook niet geleerd om interesse in anderen te tonen.
De kinderen moeten wel een zekere zelfstandigheid ontwikkelen, doordat ze al vroeg op
zichzelf zijn aangewezen doordat de ouders weinig belangstelling in hun hebben. Maar
meestal is die zelfstandigheid meer schijn dan werkelijkheid, echte zelfstandigheid vinden
we vooral bij kinderen die een warme opvoeding hebben gehad. Hoe ouder de kinderen
worden, hoe meer ze zich ervan bewust worden dat de ouders hun onvoldoende liefde
geven. Hierdoor kunnen ze zich oneerlijk behandeld voelen, of afgewezen en achtergesteld.
Koel opgevoede kinderen hebben soms wel alles wat hun hartje begeert, in materieel
opzicht. Soms proberen ouders op die manier hun gemis aan aandacht te compenseren. Het
gevolg van een zeer koele opvoeding is meestal dat kinderen geleidelijk van hun ouders
vervreemden en vermijdingsgedrag en ontsnappingsgedrag gaan vertonen, zij trekken zich
weinig van hun ouders aan, keren zich van hen af en richten zich soms zelfs tegen de ouders.
Dit belemmert imitatie en identificatie en het overnemen van normen en gebruiken.
Voor de persoonlijkheidsontwikkeling is een extreem koele opvoeding zeer ongunstig.
Kinderen die extreem koel worden opgevoed, groeien vaak op tot in zichzelf gekeerde
kinderen bij wie de emotionele uitdrukking geblokkeerd is, labiele kinderen die onder
spanning leven en niet steeds gevrijwaard zijn van neurotische symptomen. Ze zijn vaak
ontevreden, in het sociale contact wantrouwend en voelen zich gauw bedreigd. Ze hebben
angst voor persoonlijke relaties omdat ze bang zijn dat die mislukken.
Dominante opvoeding:
De ouders proberen hun kinderen zowel emotioneel als sociaal aan zich te binden. Van
kinderen wordt verlangd dat zij zich aan de ouders aanpassen. De opvoeding is afgestemd op
de ouders (parent centered), de opvoedingsstijl wordt in hoge mate beïnvloed door de
persoonlijkheid van de ouders en hun ideeën en gewoonten. Er wordt niet van kinderen
verwacht dat ze veel beslissingen nemen en dat leren ze ook niet. De ouders zijn veel met de
kinderen bezig en zijn heel attent wat gezondheid, scholing en ontwikkeling van hun
kinderen betreft. De ouders zijn vaak veeleisend. Kinderen moeten hun best doen om iets te
bereiken, anders zullen zij er later spijt van krijgen. Een dominante opvoeding kent veel
voorschriften en regels. Hieraan wordt streng de hand gehouden. Er is veel toezicht van de
ouders op de kinderen.
Straffen nemen een belangrijke plaats in binnen de dominante opvoeding. De ouders
verlangen van hun kinderen gehoorzaamheid zonder tegenspraak. Wanneer kinderen zich
verzetten, worden deze kinderen al gauw voor eigenwijs of brutaal aangezien of hun gedrag
wordt aan bevliegingen geweten of aan verkeerde vrienden. Over het algemeen hebben
dominant opgevoede kinderen relatief weinig contact met leeftijdgenoten, en hier hebben
50
ze ook vrij weinig behoefte toe, doordat ze zijn opgegroeid in een gesloten milieu, en de
normen en gebruiken van de jeugdsubculturen minder goed kennen.
Een dominante opvoeding vinden we vooral in gesloten gezinnen.
Wat hun persoonlijkheidsontwikkeling betreft, groeien dominant opgevoede kinderen op tot
mensen met een vaste levensvisie, waar zij consequent aan vasthouden. Ze houden zich aan
algemene regels en voorschriften en passen zich aan de heersende normen en gewoonten
aan. Ze hebben weinig creativiteit en tonen weinig initiatief. Ze kunnen zich moeilijk inleven
in het feit dat er mensen zijn die afwijkende denkbeelden hebben. Dominant opgevoede
kinderen zijn gevoelig voor de invloed van dominante figuren. Daarom kunnen ze
gemakkelijk door anderen overlopen worden. Ook zijn ze beïnvloedbaar door groepen, ze
zijn geneigd zich bij de meerderheid aan te sluiten.
Wanneer kinderen jongeren worden, krijgen sommige dominant opgevoede jongeren, door
de media en vrienden, de overtuiging dat ze thuis wel erg kort worden gehouden. Ze menen
ook minder zelfstandigheid te krijgen dan ze aankunnen en waar ze recht op hebben.
Hierdoor kunnen deze kinderen de redelijkheid van regels en verboden ter discussie gaan
stellen en wanneer hiervoor geen oplossing wordt gevonden, van hun ouders vervreemden.
Bij een zeer dominante opvoeding willen de ouders de kinderen volledig controleren en
geheel op de hoogte zijn van het doen en laten van hun kinderen. Ze dringen hun kijk op de
dingen aan hun kinderen op, zonder al te veel rekening te houden met de individualiteit van
de kinderen. De kinderen groeien hierdoor in grote afhankelijkheid van de ouders op. Dat
kan zelfs de vorm van overheersing aannemen.
Een zeer dominante opvoeding resulteert niet zelden in een rigide levenswijze van kinderen.
De kinderen passen zich aan de normen en gewoonten van de ouders aan en houden zich
strikt aan hun regels en voorschriften, Schuldgevoelens en minderwaardigheidsgevoelens
kunnen ontstaan omdat kinderen het idee hebben steeds tekort te schieten. Wanneer ze de
hoge normen van de ouders overnemen, schieten zij ook tekort tegenover zichzelf,
waardoor ze een negatief zelfbeeld kunnen krijgen en een late zelfwaardering, wat zich kan
uiten in een identiteitscrisis.
Als het zover komt dat dominant opgevoede kinderen breken met hun milieu, komen ze
vaak in een soort vacuüm te leven.
Toegeeflijke opvoeding:
De ouders laten hun kinderen erg vrij en dringen die zeker niets op. Er is weinig toezicht op
de kinderen. Er is geen sprake van dwang, en er volgen geen of weinig reacties als kinderen
iets doen wat de ouders afkeuren. Er worden weinig eisen aan de kinderen gesteld. Er zijn
weinig regels in het gezin. Er wordt weinig gestraft. Kinderen die toegeeflijk worden
opgevoed, weten zich gewoonlijk redelijk onafhankelijk op te stellen en hun eigen weg te
vinden. Vaak hebben ze een weinig gestructureerde identiteit, waardoor ze moeite hebben
lijn in hun leven te brengen en in een soort vacuüm leven. Hierdoor kunnen ze egocentrisch,
opportunistisch, gemakzuchtig en slordig worden. De invloed door personen van buiten het
gezin is meestal groot. De toegeeflijke opvoeding vinden we vooral in losse gezinnen.
Bij een extreem toegeeflijke opvoeding is er meer sprake van het ontbreken van de
opvoedingsrelatie tussen ouders en kinderen. Kinderen die een toegeeflijke opvoeding
hebben gehad, denken dat ze kunnen doen en laten waar zij zin in hebben en trekken zich
van ouders en anderen weinig aan. Hierdoor worden het onaangepaste kinderen, die lastig
51
zijn voor zichzelf en anderen. Deze kinderen zijn soms onrijp, oppervlakkig, inactief,
impulsief, onbetrouwbaar, asociaal en ze hebben soms een lage frustratietolerantie.
52
Waarom drinken pubers en wat voor invloed/gevolgen heeft dit?
Waarom?
Om hier achter te komen heb ik eerst op internet gekeken. De cijfers die hier uit kwamen
waren nogal verschillend. Daarom heb ik een kleine enquête gemaakt en deze uitgedeeld
aan verschillende pubers. Hierbij probeerde ik te achterhalen waarom ze drinken, hoeveel
en of ze zich bewust zijn van de risico’s
Er zijn veel verschillende redenen voor jongeren om te drinken. De meesten drinken alcohol
omdat ze het lekker vinden (30%) of omdat ze het gezellig vinden bij het uitgaan (30%). Na
een paar glazen bier ga je makkelijker praten, de sfeer is gezellig en je legt makkelijker
contact met anderen.
Daarnaast drinken jongeren alcohol om er bij te horen(10%) . Vrienden drinken ook en om
niet buiten de mand te vallen gaan jongeren ook drinken. Sommige pubers kunnen moeilijk
contact leggen met anderen en willen dan ook graag bij een groep horen. Ze doen er dan
alles aan om erbij te kunnen blijven.
Deze rede werd op internet meer aangeschreven, maar ik denk dat de ondervraagden het
soms niet wilden toegeven.
Verder is alcohol drinken algemeen geaccepteerd in Nederland. In drank reclames op tv zie
je mensen dansen en de tijd van hun leven hebben. Sommige jongeren denken dan:” Als ik
drink heb ik het vast net zo gezellig als de mensen op tv”. Drinken lijkt er bij te horen als je
uitgaat en vaak worden er opmerkingen gemaakt dat je ongezellig bent als je niet meedrinkt.
Voor sommige jongeren is dit weer een rede om mee te drinken (20%).
Dit vind ik zelf een groot percentage. De ondervraagden gaven als rede:”Als iedereen bier
drinkt en ik cola ga drinken vinden mijn vrienden dat dom. Vaak ga ze dan gewoon bier halen
als zei een rondje doen en drink ik toch maar mee.”
Tot slot: jongeren hebben het druk met school, hobby’s, bijbaantjes en sociale verplichtingen
(10%). Steeds vaker wordt alcohol gebruikt als middel om te ontspannen. Dit kan als gevolg
hebben dat jongeren verslaafd raken en steeds meer alcohol nodig hebben om te
ontspannen.
Naast deze redenen is er nog een verklaring waarom jongeren (zoveel) drinken. Je kan er in
Nederland heel makkelijk aankomen. volgens een krantenartikel van nu.nl (Jeugd koopt nog
steeds makkelijk alcohol) wordt in 56% van de gevallen de leeftijd niet gecontroleerd.
Gevolgen?
Het gebruik van alcohol is niet alleen nadelig. Er zijn ook positieve dingen waar je aan kan
denken. Alchohol kan in kleine hoeveelheden goed zijn voor het hart en bloedvaten, het kan
dementie tegen gaan maar dit is pas vanaf het 40e levensjaar. Dit heeft dus geen effect op
jongeren.
Alcohol kan als positief effect hebben dat je vrijer wordt in je gedrag. Je praat sneller met
mensen, je lacht om meer dingen en je voelt je vrolijker. Veel pubers zijn verlegen en durven
53
niet zoveel. Als ze na een paar glazen bier leuk met mensen praten en vrienden maken
ervaren ze dit als prettig en het is goed voor hun zelfvertrouwen.
Voor jongeren zijn er wel veel lichamelijke klachten bij het teveel drinken van alcohol.
Zo verstoord het de groei van de hersenen. Ook zijn er veel andere gevolgen. Als je vroeg
begint met drinken heb je een grote kans om later verslaafd te raken. Jongeren die een
aantal jaar veel drinken hebben grote kans op leer- en geheugenproblemen. Je wordt
agressief van veel drinken. En door veel te drinken in korte tijd kan je in een coma raken.
Volgens een recent artikel van nu.nl doet het vroegtijdige drinken de ontwikkeling van een
kind zelfs teniet. Dit kan een groot effect hebben op de school situatie en blijvende gevolgen
hebben voor de hersenen.
54
Wat gebeurt er in het lichaam van een puber, en wat verandert er
aan gedrag? Wat voor invloed heeft dit op school?
Er zijn ontwikkelingen die een effect op het lichaam zelf, en ontwikkelingen die effect
hebben op het gedrag. Deze ontwikkelingen zijn anders bij jongens dan bij meisjes, vandaar
dat daar ook onderscheid in wordt gemaakt.
Wat zorgt voor de veranderingen?
Meisjes
De belangrijkste hormonen die voor veranderingen zorgen zijn estradiol en
oestrogeen. Estradiol is een geslachtshormoon die zowel vrouwen als
mannen in hun lichaam hebben. Estradiol zorgt voor o.a. de
geslachtsontwikkeling en de botstructuur. Bij vrouwen zorgt dit
hormoon voor de groei van de baarmoeder en de borsten.
Jongens
Bij jongens begint de puberteit doorgaands later en het ontwikkelen
duurt ook langer. Dit komt door en lagere toename en een lagere
concentratie van het hormoon estradiol. Bij jongens zijn de hormonen
androgeen en testosteron de belangrijkste. Het eerste uiterlijke
vertoon van de puberteit is het groeien van de testikels gevolgd door
haar op verschillende plekken en jeugdpuistjes.
Wat verandert er lichamelijk?
Meisjes
Het lichaam wordt steeds vrouwelijker en als eerste beginnen de
borsten te groeien. Er ontwikkeld zich haar onder de oksels en in de
schaam regio. De heupen en bovenbenen groeien en de eerste menstruatie dient zich voor.
Ook komt er een groeispurt voor en er ontwikkelen zich jeugdpuistjes.
Jongens
Bij jongens ontwikkelen de balzak en de zaadballen zich. Deze beginnen te groeien en er
worden zaadcellen ontwikkeld. Daarnaast vormt zich haar onder de oksels, de schaamregio
en baardgroei. Wat typisch iets voor jongens is in de puberteit is de baard in de keel. Je stem
verandert en wordt zwaarder, hierdoor kan je stem op onverwachte momenten overslaan.
Dit kan jongens beschamend zijn en slecht zijn voor hun zelfvertrouwen.
Wat verandert er psychisch?
Tijdens de puberteit ontwikkeld de persoonlijkheid van de puber zich. Ze worden steeds
meer volwassen en dit beginnen ze zich ook te realiseren. Dit kan botsingen geven met
ouders, vrienden en leraren. Tijdens de puberteit zijn er 3 psychische processen die een rol
spelen in de ontwikkeling. Dit zijn het losmakingsproces, de identiteitsvorming, en de
psychoseksuele ontwikkeling.
Het losmakingsproces
De puber wil in de proces zelf meer autonomie hebben en zelf ontdekken hoe iets moet,
zonder het aan de ouders te hoeven vragen. Hierdoor is er veel opstandig gedrag er ruzies.
Dit is typisch pubergedrag dat vaak nog wordt aangemoedigd door vrienden en vriendinnen.
Identiteitsontwikkeling
Het individuele zelfbesef groeit en de eigen identiteit wordt gevormd.
Die ontwikkeling vindt plaats afhankelijk van intelligentie, opleidingsniveau en graad van
zelfbeschouwing. ook is er een groeiend vermogen om abstracte ideeen te begrijpen,
55
achtergronden en samenhangen te zien en een eigen oordeel te vormen.
Door alles wat er tijdens de puberteit gebeurt kan er behoefte zijn om wat meer op zichzelf
gericht te zijn. Hierdoor kan de puber zich meer terugtrekken en wil vaker alleen zijn. Dit kan
ook negatieve gevolgen hebben voor studieresultaat.
Het uiterlijk is erg belangrijk is deze ontwikkeling, omdat veel pubers zich onzeker voelen en
niet willen worden gepest.
Tenslotte kunnen pubers zich gaan verschuilen achter iemand die ze zelf niet zijn. Ze
proberen stoer te doen om ergens bij te horen en zich zekerder te voelen.
Psychoseksuele ontwikkeling
Het lichaam van een man of vrouw wordt gevormd in de puberteit, maar daarmee voelt een
puber zich niet per definitie ook meteen man of vrouw.
Gaandeweg de puberteit vormt zich de seksuele identiteit, daarmee kunnen homoseksuele
gevoelens voor veel onrust zorgen. Hierin is het belangrijk dat er een stuk acceptatie is vanuit
de omgeving, zodat er ook zelfacceptatie ontwikkelt kan worden.
Verliefdheid wordt onder invloed van de hersenen heel intens ervaren, en pubers hebben nog
niet de capaciteit om die intense gevoelens onder controle te houden. Tegelijkertijd zijn ze
nog niet in staat om gevoelens van verliefdheid te relativeren.
Daarmee zijn ze dus zeer gevoelig voor reacties van de omgeving om verliefdheden.
Dit alles bij elkaar kan veel verwarring veroorzaken. Bij pubers maar ook bij hun ouders. Dat is
een volkomen natuurlijk proces, dat zowel voor pubers als ouders een behoorlijke
ontwikkeling en verandering inhoudt.
Naast deze informatie heb ik dhr. Sjoerd Koster, coördinator geïnterviewd over het gedrag
van leerlingen. Op deze school zitten veel probleem kinderen die voor lastige situaties
zorgen. Door het interview probeer ik te achterhalen wat de gevolgen zijn van de fysieke en
mentale ontwikkelingen.
1. Wat zijn de gevolgen op school van de fysieke ontwikkelingen die de kinderen
doormaken?
Deze ontwikkelingen zorgen er aan de ene kant voor dat leerlingen zich onzeker gaan
voelen. Ze worden gepest of ze pesten zelf. Dit kan dan weer gevolgen hebben op het
zelfvertrouwen van de leerling en voor lastige situaties zorgen. Ook kunnen ze
beperkend werken. Een meisje dat ongesteld is kan dat lastig en pijnlijk vinden
tijdens de gymles.
2. Tot wat voor lastige situaties kan het zorgen dan?
Dit kunnen kleine pesterijen zijn, maar het kan ook zijn, waardoor de leerling
depressief wordt. Ook kan het uiten in vechten, schelden en ruzie zoeken. Zo was er
laatst een leerling die anderen ervan beschuldigde hem te hebben geslagen. Dit bleek
achteraf niet waar te zijn, maar hij had dit gedaan, omdat hij werd gepest.
56
3. Wat zijn de gevolgen op school van psychische ontwikkelingen die kinderen
doormaken?
Dit zijn veel verschillende dingen, maar vooral pubergedrag. Leerlingen worden
opstandig, stemmingswisselingen, pesten, slaperigheid etc. Dit hoort natuurlijk
allemaal bij het puber zijn, maar als andere mensen er last van hebben of de regels
worden overtreden, dan moeten wij als school wel ingrijpen.
4. Ziet u veel terug in school van de psychoseksuele ontwikkeling en de gevolgen?
Ja, je ziet dat leerlingen vriendjes of vriendinnen hebben en dit hoort allemaal bij de
puberteit. Maar hier kunnen leerlingen weer worden gepest om hun voorkeuren, of
omdat de geen vriend/vriendin hebben. Ook worden er wel eens meisjes lastig
gevallen door oudere jongens. Hierbij moet de school soms ingrijpen, omdat meisjes
gedwongen worden dingen te doen, of ze komen bijvoorbeeld niet meer op school.
57
Wat voor gevolgen heeft het gebruik van de pc en internet op het
gedrag van de puber?
Anders dan de vorige generatie heeft deze generatie toegang tot internet. Dit heeft een
aantal consequenties die zowel voordelig als nadelig zijn. Hierbij betrek ik het vooral op de
voor en nadelen die dit heeft op het gedrag, zowel direct als indirect.
Informatief
Één van de grootste voordelen van internet is om informatie te verkrijgen. Pubers kunnen dit
voor zowel school gebruiken, maar ook voor persoonlijke doeleinden. Er zijn veel
verschillende sites over veel verschillende onderwerpen.
Alle informatie die zij verkrijgen via het internet heeft ook invloed op het gedrag. Pubers die
op forums advies krijgen over bijvoorbeeld problemen met ouders, liefdes problemen en
pesten kunnen steun en advies krijgen waardoor ze positiever gaan denken.
Verder ontwikkelen jongeren zich sneller, omdat ze alles op het internet kunnen opzoeken.
Ik heb verschillende jongeren tussen 12 en 16 jaar gevraagd of zij bepaalde zaken (seks,
drugs, liefde) liever aan hun ouders vragen, of opzoeken op internet. 14 van de 20
ondervraagden zijden dat ze eerder dingen opzoeken op internet dat het te vragen aan hun
ouders. Dit kun je ook zien aan de jongeren, omdat ze over veel
onderwerpen dingen afweten.
Naast positieve dingen zijn hier ook negatieve zaken te bekkenen.
De informatie die op het internet staat in lang niet altijd
betrouwbaar. Door leraren wordt ook altijd het gebruik van
wikipedia afgeraden, omdat iedereen deze informatie kan
aanpassen. Hierdoor kan een puber dus een verkeerd beeld krijgen
over een onderwerp en het dus fout aanleren.
Amusement
Alle filmpjes die worden bekeken en alle games die worden gespeeld
zijn natuurlijk erg leuk, maar zijn ze ook schadelijk? Het
Amsterdamse Center of research on Children, Adolescents and the
Media (CcaM) doet hier al jaren onderzoek naar. Hun conclusie: het
heeft weinig slecht invloed op een kind. Uit zogenaamde Metaanalyse (resultaten van alle bestaande onderzoeken worden
samengevat en opnieuw geanalyseerd) kwam naar voren dat slecht 0.19% leidde tot
agressief gedrag.
Dit geld niet alleen voor bloederig geweld, maar ook voor de invloed van ongezonde
reclames zorgt er niet voor dat kinderen dik worden; internet porno verandert weinig aan
het seksuele gedrag en ook worden kinderen niet eenzamer of minder sociaal van sociale
media zoals hyves.
Het internet brengt echter wel andere gevaren met zich mee. Zo kunnen jongeren
makkelijker gepest worden op het net dan in het echte leven. Er wordt niet veel
gecontroleerd op het net en de dader kan moeilijk worden gesnapt. Dit kan er voor zorgen
dat jongeren geïsoleerd raken en zich eenzaam gaan voelen.
Ook ligt het gevaar voor loverboys nog steeds op de loer en nog steeds zijn veel jonge
meisjes hier het slachtoffer van.
58
Conclusie
Waarom, en wat, verandert het gedrag van een puber in de puberteit en wat voor invloed
heeft dit op mensen in zijn/haar omgeving?
Het gedrag van pubers komt voort uit de ontwikkelingen van lichaam en geest. De hormonen
oestrogeen en estradiol zorgen bij meisjes in de puberteit voor ontwikkelingen van het
lichaam. Ook jongens ontwikkelingen zich in de puberteit voornamelijk door de hormonen
androgeen en testosteron.
Door de puberteit ontwikkelingen pubers zich zowel lichamelijk en geestelijk en dit heeft
invloed op het gedrag. Door de lichamelijk ontwikkeling kunnen pubers zich onzeker voelen
over hun lichaam en ook gepest worden. Geestelijk ondergaat een puber 3 verschillende
fasen. Deze zijn het losmakingsproces, de identiteitsvorming, en de psychoseksuele
ontwikkeling.
Door de invloed van alcohol verandert het gedrag van de puber ook. In de ene zin wordt
door de inname van alcohol de persoon vrijer en gaat meer praten. Hierdoor wordt het
gedrag anders. Maar door het opdringen van vrienden, of het stoer proberen te doen kan
alcohol ook het gedrag veranderen.
Tegenwoordig hebben we de pc en internet en dit blijkt ook invloed te hebben op het gedrag
van pubers, maar niet zo negatief als vaak wordt gedacht. Het zien van geweld, of een
agressieve game spelen heeft weinig invloed op het gedrag. Het internet zorgt er wel voor
dat pubers op internet pesten/ worden gepest.
Daarnaast kan internet indirect leiden tot gedragsveranderingen. Door middel van internet
kunnen loverboys makkelijker te werk gaan en hierdoor het gedrag veranderen.
59
Conclusie
We hebben ons dit project verdiept in de belevingswereld van leerlingen tussen de 12 en de
18 jaar. We hebben hiervoor een aantal onderwerpen aangesneden waarvan wij vonden dat
deze aansluiten op deze belevingswereld. In het onderwerp religie kwam duidelijk naar
voren dat er grote verschillen zijn tussen leerlingen die wel gelovig zijn opgevoed en de
leerlingen die niet gelovig zijn opgevoed. Dit zie je vooral terug komen in de normen en
waarden die van huis uit meekrijgen. Ook hebben de gelovige leerlingen andere regels waar
ze zich aan moeten/willen houden dan de ongelovige leerlingen. In het onderwerp gedrag
hebben we vooral gekeken naar biologische factoren, meeloopgedrag, opvoedingsstijlen en
drank en drugs gebruik. Hierin kwam naar voren dat het gedrag van pubers voort komt uit de
ontwikkelingen van lichaam en geest. De hormonen oestrogeen en estradiol zorgen bij
meisjes in de puberteit voor ontwikkelingen van het lichaam. Ook jongens ontwikkelingen
zich in de puberteit voornamelijk door de hormonen androgeen en testosteron. In het
onderwerp thuissituatie en interesses zijn we ingegaan op het vraagstuk of het gedrag van
leerlingen gelinkt kan worden aan de thuissituatie. Of leerlingen van gescheiden ouders
bijvoorbeeld anders reageren op bepaalde situaties. Maar ook hebben we gekeken naar
hobby’s van leerlingen, hun uitgaven patroon en hoe ze bijvoorbeeld met vrienden omgaan.
We zijn er dit project vooral achter gekomen dat de belevingswereld van leerlingen tussen
de 12 en 18 jaar heel erg veranderd is ten opzichte van 10 jaar geleden. Leerlingen zijn veel
meer bezig met internet, chatten, sms’en. Ook zijn normen en waarden veranderd.
Leerlingen mogen tegenwoordig meer zelf bepalen en worden minder streng opgevoed. Ook
treedt ontkerkelijking in steeds grotere mate op en zijn er dus steeds minder leerlingen die
gelovig worden opgevoed. Door met dit onderwerp bezig te gaan hebben we ons meer
kunnen verdiepen en zijn we steeds meer te weten gekomen over de belevingswereld
waarin we waarschijnlijk allemaal les zullen gaan geven.
60
Feedback
Feedback door Jorn
Michel
Werkhouding: Michel heeft de hele periode een goede werkhouding gehad. Hij wilde het
project goed maken en ervoor zorgen dat we snel een planning hadden en aan de slag
konden. Michel had zijn werk op tijd af en stak veel tijd in onderzoek. Ook voor de leskist
was had hij goede ideeën voor de decoratie, en ook het product uit de leskist was origineel
en goed uitgedacht.
Inhoudelijke bijdrage: Aangezien we zelfstandig informatie opzochten en verwerkten heb ik
niet alles meegekregen over het de opgezochte informatie, maar in het verslag zag het er
netjes uit. Ook voor de leskist heeft Michel veel gedaan. Hij heeft een origineel spel bedacht
dat er goed verzorgd uitzag.
Wytze
Werkhouding: Ik heb deze periode niet met Wytze samengewerkt, dus ik heb niet veel
inzicht gekregen in zijn manier van werken. Wytze zijn houding tijdens de vergaderingen was
echter goed. Hij was altijd aanwezig en was goed bezig met ptaak 2.
Inhoudelijke bijdrage: Wytze zijn onderdeel over de thuissituatie zag er netjes uit met
verschillende invalshoeken. Ook Wytze heeft zijn informatie zelfstandig opgezocht en
verwerkt, maar het eindresultaat was goed. Voor de leskist had Wytze zijn deel op tijd af en
meegenomen en was goed in orde.
Dorieke
Werkhouding: Tijdens de vergaderingen had Dorieke veel ideeën over het onderwerp
Godsdienst dat zij en Michel hadden. Ik heb veel iedereen gehoord over het eindproject en
interviews. Dorieke haar houding was goed en ze zorgde voor veel inspiratie in de groep.
Inhoudelijke bijdrage: De opgezochte informatie van Dorieke was duidelijk en van veel
verschillende geloven. Ze heeft voor ptaak 2 veel informatie opgezocht en niet snel wat in
elkaar gezet. Het eindproduct was een beetje laat af, maar het was een mooi bordspel
geworden.
Merijn
Werkhouding: Merijn had leuke ideeën voor ons onderwerp van gedrag. Na de verdeling van
de deelvragen zijn we zelfstandig op onderzoek uit gegaan. Merijn zijn houding was goed,
alhoewel er in het begin wat meer had moeten gebeuren. Uiteindelijk is het allemaal
afgekomen en zag het er mooi uit.
Inhoudelijke bijdrage: Merijn heeft de leskist meegenomen en een originele opdracht
bedacht (een rollenspel met verschillende attributen) Hij heeft hier goed over nagedacht en
de leerlingen van impuls zijn een stuk bewuster geworden door zijn werk. Verder is zijn deel
van het verslag netjes geworden en er is serieus aan gewerkt.
Joelle
Werkhouding: Joelle heeft met Wytze samengewerkt en ik heb niet veel meegekregen over
haar deel. Tijdens de vergaderingen was ze wel actief bezig en zorgde voor een leuke zweer.
61
Inhoudelijke bijdrage: Ik heb niet veel meegekregen van haar inhoudelijke deel, maar het
deel wat ik gezien heb zag er leuk uit. Haar product was jammer genoeg niet op tijd af en
bevatte niet informatie over het onderzoek.
Persoonlijke reflectie
Werkhouding (in de groep): Deze periode heb ik als zeer informatief en leuk beschouwd. Ik
heb veel informatie kunnen opzoeken die me aansprak en door een enquête en het
interview heb ik een goed beeld gekregen van bepaalde factoren van gedrag.
Ik vond mijn houding afgelopen periode goed gaan in de groep. Naar mijn mening heb ik
informatie ingebracht en goed afspraken kunnen maken in de groep.
Het merendeel van het onderzoek heb ik thuis gedaan en buiten op straat. Ik heb elke week
onderzoek gedaan over een deelvraag en de opgezochte informatie verwerkt. Zo had ik in
week 5 mijn deel van het onderzoek af en kon ik mij richten op het spel. Hierbij heb ik zoveel
mogelijk de gevonden informatie verwerkt in het spel.
Inhoudelijke bijdrage: De bijdrage aan het onderzoek vind ik goed, maar ik had de
deelvragen misschien wat anders moeten indelen. Over sommige delen was niet heel veel
te vinden, waardoor in veel tijd kwijt was in informatie zoeken. Ik vind mijn deel veelzijdig
met veel verschillende bronnen. Het krantenartikel en interview heb ik in mijn deelvragen
verwerkt om zo antwoord op deze deelvragen te kunnen geven.
Voor de leskist heb ik een verantwoordelijkheidspel gemaakt wat betrekking had op de
informatie uit mijn onderzoek. Al het plastificeren was een heel karwij, maar ik vind het zelf
heel mooi gelukt. De leerlingen van impuls vonden het leuk om te doen en daar ben ik erg
blij mee. Ik heb zelf niet de leskist versierd (dit heeft Michel gedaan) en dat was een beetje
jammer van mezelf. Ik hoorde dat het versieren veel werk was, en ik had zelf initiatief
moeten tonen om dat nog te doen.
Alles bij elkaar genomen vond ik het een leuk en informatief project en ik hoop dat mijn
medestudenten mijn bijdrage leuk en goed vonden in het project.
62
Feedback door Michel
Jorn
Werkhouding
Jorn heeft altijd goede inzet getoond. Hij hield zich altijd aan de planning en was altijd
aanwezig. Werk was altijd op tijd af en hij toonde initiatief. Hij wilde altijd dat alles af was en
deed goed zijn best om dit te realiseren. Hij was aanwezig bij de vergaderingen, kwam met
goede ideeën en leverde positieve kritiek.
Inhoudelijke bijdrage
Het stuk in het onderzoeksverslag van Jorn voldeed aan de eisen. Hij heeft de deelvragen
goed behandeld en zich goed verdiept en verschillende bronnen gebruikt. Zijn spel voor de
leskist was erg leuk en origineel. Je zag dat de leerlingen er plezier in beleefden om het uit te
voeren.
Dorieke
Werkhouding
Ik heb samen gewerkt met Dorieke, ik heb dit als prettig ervaren. Ze kwam met goede
ideeën over ons onderwerp en had een actieve werkhouding in de vergaderingen. Ze was
niet altijd aanwezig, maar ze meldde dit altijd keurig af.
Inhoudelijke bijdrage
Ze wist van haar deel al veel af, namelijk: christendom. Ze is christelijk opgevoed en heeft
veel christenen om haar heen. Dit maakte het dus een ideaal onderwerp voor haar. Ze heeft
het uitgevoerd en het ziet er netjes uit. Haar bordspel was in de leskist ook leuk, ze heeft
erbij gezeten om het te begeleiden en dat zag er goed uit!
Wytze
Werkhouding
Wytze heeft samengewerkt met Joellë. Wytze is vaak aanwezig bij de vergaderingen, maar
speelde hier niet echt een hele actieve rol. Hij was vorige periode nog minder actief, dus het
gaat de goede kant op.
Inhoudelijke bijdrage
Het deel van Wytze vond ik wat beperkt, hij heeft wel leuke ideeën en goed onderzoek
gedaan. Dit heeft hij helaas niet super goed op papier overgebracht. Zijn enquête was erg
leuk en flink uitgebreid! Hij heeft een leuk spelletje gemaakt, het pim pam pet! Wat jammer
was, de papiertjes waren niet netjes uitgeknipt en daardoor zag het er wat minder mooi uit.
Merijn
Werkhouding
Merijn heeft samengewerkt met Jorn. Merijn had een goede houding in de vergaderingen,
maar was een aantal keer niet aanwezig. Soms is dit goed gecommuniceerd, maar soms is er
door communicatiefouten niks door gekomen! Zijn deel zag er net zoals dat van Jorn
verzorgd uit.
Inhoudelijke bijdrage
Merijn heeft de leskist bijgedragen. Deze had hij nog van een vorige leskist te liggen. Zijn
deel zag er goed uit en hij heeft goede bronnen gebruikt. De activiteit die hij had bedacht
voor in de leskist was erg goed. Het liet de leerlingen realiseren wat algemene problemen
zijn en hoe ze daar op zouden moeten reageren.
63
Joellë
Werkhouding
Joellë heeft zichzelf weer bewezen als creatief. We waren het aan het begin wel eens dat we
een leskist wilden, maar Joellë had een ander creatief idee. De laatste weken was haar
motivatie wel wat minder, en er is slecht gecommuniceerd.
Inhoudelijke bijdrage
De inhoud van haar verslag is goed, maar het sluit niet echt aan met dat van Wytze. Er is
misschien wel niet goed gecommuniceerd. Door slechte communicatie is haar product in de
leskist niet in kleur geprint en mooi uitgewerkt, helaas. Er is ook niet mee gewerkt bij de
presentatie op Piter Jelles, dit kwam doordat we door de tijd heen waren.
Persoonlijke reflectie
Mijn werkhouding was altijd goed, ik toonde intiatief en ik nam veel werk op me. Vooral aan
het einde, met de leskist. Ik heb dit als enorm leuk ervaren, zo’n leskist in elkaar zetten is
heel veel werk, maar enorm dankbaar werk. Ik heb er ook voor gezorgd samen met Jorn dat
het uiteindelijke verslag in elkaar zat. Ook heb ik een aantal keren naar iedereen
gecommuniceerd dat er werk gedaan moest worden en dat we af moesten spreken op
school.
Ik vond dit een leuk project. We zijn gelijk creatief en leuk begonnen, het enige nadeel was
dat Dorieke en Joellë niet aanwezig waren bij de uitleg. Doordat Piter Jelles naast deze Ptaak liep is er aan het begin enorme verwarring ontstaan. We wisten niet wat we moesten
en wat er van ons verwacht werd.
Mijn inhoudelijke verslag heb ik heel veel werk ingestoken, veel onderzoek gedaan, boeken
gelezen, op internet gekeken en ik ben zelfs naar Amsterdam gedaan om me te verdiepen in
het Jodendom.
Wat volgende keer beter kan is dat we gelijk aan het begin van de periode aan de slag
moeten gaan. We hebben te lang afgewacht en te lang niks gedaan, waardoor er op het
laatst nog veel in elkaar gezet moest worden. Dit deed de kwaliteit ook niet ten goede. Maar
alles bij elkaar hebben we goed verslag gemaakt en is ons creatief leermiddel zeer zeker
geslaagd!
64
Feedback door Dorieke
Jorn:
Serieus met het project aan de slag gegaan, had al redelijk snel zijn informatie bij elkaar, en
had al snel een idee hoe hij dit wilde vormgeven in de les kist. Heeft zich goed aan eigen
planning gehouden en is altijd aanwezig geweest. Je kan er van op aan dat hij zijn zaken
netjes en op tijd regelt.
Joelle:
Met haar creativiteit al gauw een idee hoe ze haar producten over thuissituatie vorm wilde
geven. Taakverdeling met Wytze verliep prima. Is een aantal keer niet aanwezig geweest wat
af en toe voor frustraties binnen de groep zorgde.
Michel:
Michel was voorzitter deze periode, en heeft dat in mijn ogen heel goed gedaan. Hoe zorgde
voor orde in de vergaderingen, en zat als het nodig was soms even iemand achter de broek
aan. Had al gauw al zijn informatie bij elkaar, ik werkte met hem in een tweetal samen, en
dat verliep soepel. We hebben de onderwerpen verdeeld, en zijn daarin onze eigen gang
gegaan. als we ergens tegen aanliepen hebben we dat met elkaar besproken en samen naar
een oplossing gezocht.
Wytze:
Heb ik eigenlijk niet zo’n duidelijk beeld van gekregen deze periode, omdat ik niet met hem
heb samengewerkt. Hij is niet een jongen die van de daken schreeuwt wat hij allemaal heeft
gedaan, maar ik had het idee dat hij prima op zijn eigen schema werkte. Had alles op tijd af,
en zijn stuk zag er goed uit.
Merijn:
Merijn heeft samengewerkt met Jorn. Door een kleine miscommunicatie hadden ze beide
dezelfde deelvragen gemaakt, maar dit werd al snel opgelost. Merijn had door zijn ervaring
op de PABO al heel snel enthousiaste ideeën over de vormgeving van de les kist en
inspireerde ons daardoor. Had een leuke creatieve dramaopdracht gemaakt!
Dorieke:
Ik werkte samen met Michel. We hadden het onderdeel Religie. We hebben al gauw de
onderdelen verdeeld en zo aan ons eigen deel gewerkt. Ik had deze periode zoals eigenlijk
altijd rond deze tijd van het jaar een stuk minder motivatie. Ik heb wel al mijn info en ideeën
op tijd ingeleverd, en geprobeerd me ze goed mogelijk in te zetten voor het groepsproces.
Wel had ik eerder moeten beginnen met het verzamelen van de informatie, wat nu werd het
een beetje last minute werk.
Uiteindelijk vind ik dat dit goed gelukt is en dat we met z’n allen een heel mooi product
hebben kunnen neerzetten.
65
Feedback door Merijn
Tijdens P-taak 2 hadden we de opdrachten verdeeld over verschillende hoofdvragen die uit
de mindmap kwamen.
Om deze verschillende hoofdvragen te kunnen beantwoorden hebben we de groep
opgedeeld in verschillende groepjes van 2.
Michel en Dorieke zochten uit wat geloof voor invloed had op de belevingswereld van de
jongeren.
Joelle en Wytze zochten uit wat thuissituatie voor invloed had op de belevingswereld van de
jongeren.
Merijn en Jorn zochten uit wat gedrag voor invloed had op de belevingswereld van jongeren.
Nadat we deze hoofdvragen hadden verdeeld hebben we per groep verschillende
deelvragen gemaakt om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden.
Jorn:
Tijdens P-taak 2 heb ik samen met Jorn de hoofdvraag over gedrag proberen te
beantwoorden door middel van 6 verschillende deelvragen.
Nadat we de deelvragen hadden verdeel onder tussen ons 2en zijn we aan het werk gegaan
om deze vragen te kunnen beantwoorden.
Helaas ging er door miscommunicatie wat mis met het beatwoorden van de deelvragen
waardoor e beide de zelfde 3 deelvragen hadden beantwoord.
Gelukkig konden we nog voor de presentatie op Piter Jelles de andere 3 deelvragen
beantwoorden waardoor we een goede presentatie en leuke opdrachten voor de leerlingen
van impulse hebben kunnen maken.
Op de miscommunicatie na heb ik prima kunnen samenwerken met Jorn.
Michel:
Aangezien michel een andere hoofdvraag heeft gemaakt he ik deze periode minder
samengewerkt met michel.
Michel was de voorzitter deze periode en ik vond persoonlijk dat ik dit goed deed.
Hij was duidelijk in de te maken van de afspraken, alleen helaas door miscommunicatie
hebben we een paar keer gehad waardoor de afspraken wat onduidelijk waren of niet
overkwamen.
Dorieke:
Net als bij michel heb ik ook deze periode niet zo veel samengewerkt met Dorieke wat de ptaak betreft.
Wat Dorieke aan het eindproduct heeft toegevoegd zag er goed en verzorgt uit waardoor er
een goed product voor in de leskist kon worden gemaakt.
Wytze:
Met Wytze heb ik deze periode bijna helemaal niet samengewerkt omdat hij met joelle hun
hoofdvraag hebben beantwoord.
Wel was Wytze altijd aanwezig op de bijeenkomsten.
En heeft zijn deel toegevoegd aan een leuke en spannende les voor in de leskist.
66
Joelle:
Joelle heeft samen met Wytze hun hoofdvraag beantwoord waardoor ik ook niet veel met
Joelle heb samengewerkt.
Helaas was tijdens de presentatie op Piter jelles Impulse Joelle ziek en was haar deel nog niet
helemaal klaar voor de presentatie en de les die daar op volgde. Denk dat ze de volgende
keer de opdrachten die zij heeft voorbereid beter had kunnen uitwerken om ze vervolgens
eerder in de leskist te kunnen doen zodat wij de les wel kunnen geven.
Eigen reflectie op P-Taak:
Deze periode merkte ik aan mezelf dat ik in een dip zat, hierdoor heb ik werk wel later liggen
en ben ik te laat bezig gegaan met de opdrachten ook voor de andere vakken.
Hierdoor heb ik deze periode helaas mijn groepsgenoten in het begin naar eigen gevoel wel
laten zitten.
Ik hoop en denk wel dat ik nadat ik het zelf inzag dat ik nu toch wel aan het werk moest de
schade heb kunnen goed maken bij mijn groepsgenoten maar ook voor mezelf.
Voor de volgende periode wil voor mezelf de doelen stellen dat ik eerder en beter aan het
werk ga, ook wil een manier van plannen zoeken die goed voor mezelf werkt zodat ik mijn
opdrachten optijd af heb en niet weer alles op het laatste moment moet doen.
67
Feedback door Joëlle
Michel:
Was deze periode de voorzitter. Mocht af en toe wel iets meer de taak hiervan op zich
nemen, door bijvoorbeeld te vragen hoe het proces vorderde bij iedereen, en telefonisch
bereikbaar te zijn. Maar verder was hij als voorzitter coulant en prettig om mee samen te
werken.
Merijn:
Deed zijn werk goed en leverde de essentie van ons eindproduct; de kist zelf. Over het
algemeen fijn om mee te werken, mocht alleen iets beter in de gaten houden dat de
bijeenkomsten waren verschoven.
Dorieke:
Had een erg leuk bordspel gemaakt voor in de leskist en leverde creatief werk, en was optijd
klaar. Zorgde voor een gezellige sfeer en maakte dat soms alle informatie even op een rijtje
werd gezet.
Jorn:
Is altijd serieus met z'n werk bezig en levert hierdoor goede resultaten. Heeft altijd alles op
tijd af en strest daarom niet tijdens het proces van het werk leveren.
Wytze:
Was leuk om mee samen te werken, doet niet moeilijk om taakverdeling etc. Heeft een
leuke bijdrage geleverd voor de leskist.
Het proces zelf, persoonlijke reflectie:
Ik vond het proces dit keer wat minder geslaagd dan de vorige samenwerking met het
groepje. Ik denk dat dit vooral kwam doordat het de vorige keer zo goed ging dat we het nu
een beetje onderschat hebben. Ik miste een plan van aanpak en duidelijke onderlinge
afspraken. Sommigen hebben dat niet nodig, maar ik wel, wat resulteerde in misverstanden
en verwarringen. Ik heb dit wel aangegeven, maar het was toch blijkbaar niet nodig. Verder
vond ik het wel jammer dat we niet de rol van voorzitter wisselden, zo had ik het idee dat
deze rol uiteindelijk wat verslapte en iets minder goed werd ingevuld. Op minder formeel
niveau, vond ik het wel weer gezellig om met mijn groepje samen te werken en ben ik blij
dat de sfeer tussen iedereen nog steeds goed is.
Ik heb niet het idee dat ik deze p-taak erg succesvol heb doorstaan, doordat ik niet zo goed
hoe en wat en waar ik precies aan toe was en wat ik moet doen, heb ik een beetje het gevoel
dat ik maar halfslachtig bezig was, hoewel ik wel erg m'n best heb gedaan om een leuk
product te leveren (levend kwartet) en een goed verslag in column stijl te schrijven. Helaas
was ik bij de uitvoering van de presentatie van de leskist op PJ! en is mijn levend kwartet niet
gebruikt. Dat vind ik op zich wel jammer, want het was een erg leuk spel. Al met al ben ik
tevreden over het resultaat, maar minder tevreden over het proces en over de
communicatie.
68
Feedback door Wytze
Ik kijk in het algemeen positief terug op p-taak2. We hebben een mooi eindproduct
gemaakt, en de presentatie was naar mijn mening van hoog niveau.
Natuurlijk waren er een paar verbeterpunten, maar die heeft natuurlijk elk project. Er zijn
een aantal deadlines overschreden bij het inleveren van het leermiddel, en bij het inleveren
van de stukjes.
Maar als je dat gaat vergelijken met het eindresultaat is het uiteindelijk toch goed gekomen.
Ook was het leuk dat de presentatie gefilmd is.
Eigen feedback
Ik had zelf wel meer kunnen doen voor deze p-taak. Ik heb meer tijd gestoken in
bijvoorbeeld project 2. Maar dit heeft ook te maken met taakverdeling natuurlijk, ook al vind
ik dat ik mezelf wel eens vaker mocht aanbieden om iets te gaan maken. Wat ik bij project2
wel heb gedaan.
Verder vond ik het leuk om een enquête te houden en mensen te interviewen/bellen.
Feedback per medestudent
Michel:
Heeft verreweg de meeste tijd erin gestoken, en dat is natuurlijk positief. Aan de andere
kant zou hij iets meer last van z’n schouders kunnen halen door ook anderen veel te laten
doen. Heel goed en uitgebreid stukje.
Dorieke:
Heeft de presentatie op Piter Jelles goed geleid ondanks de geringe voorbereidingstijd.
Verder vaak/altijd aanwezig.
Jorn: Werkt hard, probeert ook iedereen iets te laten doen en kan zich dan ook ergeren als
iemand dat niet doet. Is naar mijn mening wel belangrijk om in de groep te hebben.
Joelle: Heeft veel goede ideeën, maar deze moeten dan ook uitgevoerd worden en op tijd.
Merijn: Heeft altijd tot nu toe op tijd af, had wel gewaagd leermiddel. Geloof kan nogal
gevoelig liggen bij leerlingen en lijden tot discussies/ruzies. Uiteindelijk gebeurde dit niet,
wat betekend dat de opdracht dus wel goed was.
69
Bijlage
Bijlage 1
Enquete over gedrag:
Deze enquête is voor leerlingen die in de 1e t/m 4e klas van het voortgezet onderwijs zitten. De
resultaten van deze enquête worden gebruikt bij een project voor studenten van de NHL
Leeuwarden. Vul het zo eerlijk mogelijk in, zodat de resultaten betrouwbaar zijn.
Je hoeft je naam er niet op te zetten.
Ik zit in jaar/klas
Ik ben een
1
2
Jongen /
3
4
Meisje
Hobby’s, Interesses en vrije tijd.
In mijn vrije tijd ben ik het liefst aan het: ( 1 antwoord mogelijk)
Sporten
0
Gamen
0
TV Kijken
0
Ergens verzamelen met vrienden/vriendinnen 0
Met school bezig
0
Anders namelijk……………………………………….
Hoeveel tijd besteed je aan de volgende hobby’s/interesses ongeveer per week?
Geen
0 tot 5 uur
5 tot 10 uur
10 tot 15 uur
15 uur of
meer.
Sporten
Gamen
Tv Kijken
Huiswerk
Hangen op
straat.
Vind je dat je genoeg tijd aan school besteed?
Ja
Nee
0
0
Op welk schoolniveau vind je dat jij thuishoort?
Vmbo-bb
0
Vmbo-kb
0
Vmbo-Tl
0
Havo
0
Vwo
0
Atheneum
0
Gymnasium. 0
70
Sport je bij een sportclub? En hoe vaak train je hier?
Ja, ik train 1x in de week
0
Ja, ik train 2x in de week
0
Ja, ik train 3x in de week
0
Ja ik train vaker dan 3x in de week.
0
Nee, ik train niet bij een sportclub.
0
Nee, ik train niet bij een sportclub maar wel 1x in de week.
0
Nee, ik train niet bij een sportclub maar wel vaker dan 1x in de week
0
Doe je aan een individuele sport of een teamsport?
Individuele sport
0
Teamsport (met 1 teamgenoot)
0
Teamsport ( met meer dan 2 personen)
Anders namelijk…….
0
Heb je naar je eigen mening, veel vrienden op je sportclub?
Ja, veel vrienden
0
Ja, maar niet meer of minder dan anderen
Nee, een paar
0
Nee, niemand
0
Anders namelijk……..
0
Ik heb vrienden of vriendinnen bij me in de buurt wonen. Meerdere antwoorden mogelijk.
Ja mijn buurjongen/buurmeisje.
0
Ja in dezelfde straat.
0
Ja in dezelfde wijk/dorp
0
Ja in dezelfde stad.
0
Nee buiten mijn dorp of stad heb ik ook vrienden.
Nee ik heb geen goede vrienden
Anders namelijk………………
0
0
Ik ken mijn vrienden van: (meerdere antwoorden mogelijk)
School
0
Buurt
0
Via mijn ouders
Via andere vrienden
Via internet
Via je sportclub
0
0
0
0
71
Zijn er afgelopen maanden veel vrienden/vriendinnen bij je thuis geweest?
Nooit.
Heel soms 1 of 2x
Iets van 3 tot 5x
5x of meer..
Anders namelijk…..
0
0
0
0
Kom je vaak bij vrienden/vriendinnetjes thuis?
Nooit.
Heel soms 1 of 2x
Iets van 3 tot 5x
5x of meer..
Anders namelijk…..
0
0
0
0
Bedankt voor het invullen.
72
Geraadpleegde bronnen:
Bronnen interesses:
www.tweenul.nl/nieuws/algemeen/.../voetbal-blijft-populairste-sport
http://www.debibliotheken.nl/fileadmin/documenten/pdf_marketing/Klantsegmentatie/Ra
pportage%20VOB%20jeugd%20en%20jongeren%20onderzoek_The%20Choice.pdf
http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/dossiers/jongeren/publicaties/artikelen/archief/2010/2010-3144-wm.htm
blog.youngworks.nl/facts/vrije-tijd-en-maatschappelijke-participatie
www.miramedia.nl/.../F&C%20Jongeren%20en%20Nieuws_def.doc
wetenschap.infonu.nl/.../2468-het-mediagebruik-van-jongeren.html
http://www.heiloo-online.nl/nieuws/4452-workshop-omgaan-met-pubers
http://www.nederlandsinuitvoering.nl/pdf/Trends_handleiding.pdf
Leerlingen Piter Jelles !mpulse Leeuwarden, En Lauwers College Buitenpost
http://www.encyclo.nl/begrip/gastvrij
4 ouders als deskundigen. Dhr: P.Veenstra, A.Sipkema, G.Pilat en J. Broekhuizen.
Bronnen: gezin
CBS:
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37192&D1=0,16-32,4358&D2=2-l&HDR=G1&STB=T&VW=T
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=80399NED&D1=a&D2=0&D3=a&
D4=a&VW=T
http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=71487ned&LA=NL
Literatuur:
http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/2460117/2011/06/30/Meerpleegkinderen-en-meer-pleeggezinnen.dhtml
Identiteitsontwikkeling en Leerlingbegeleiding - Jos van der Wal en Jacob de Wilde
Websites:
http://www.dibevo.nl/uw-klant/huisdieren-in-nederland/
http://www.animalfreedom.org/paginas/opinie/huisdier.html
Externe bronnen:
Relatietherapeute
Pleeggezin expert
Bronnen: gedrag
http://www.alcoholinfo.nl/index.cfm?act=qena.antwoord&vraag=572
http://www.alcoholinfo.nl/index.cfm?act=esite.tonen&pagina=285
http://www.novadic-kentron.nl/default.aspx?DocumentID=88a69ddb-246d-473c-84bb011851dd3e74
73
http://www.nu.nl/binnenland/2659376/jeugd-koopt-nog-steeds-makkelijk-alcohol.html
http://www.nu.nl/gezondheid/2673509/alcohol-doet-ontwikkeling-kind-teniet.html
http://www.pubersplus.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=27&Itemid=60
http://artikelen.foobie.nl/leven/wat-gebeurt-er-met-je-lichaam-en-geest-als-je-in-de-pubertijdkomt/
http://nl.wikipedia.org/wiki/Puberteit#Psychische_veranderingen
http://www.kennislink.nl/publicaties/gewelddadige-games-en-internetporno-geen-reden-voorpaniek
http://pc-en-internet.infonu.nl/geschiedenis/55563-de-invloed-van-het-internet-op-ons-leven.html
http://pc-en-internet.infonu.nl/geschiedenis/55563-de-invloed-van-het-internet-op-ons-leven.html
http://www.pestweb.nl/aps/pestweb/voor+leerkrachten/Over+pesten/Gevolgen+van+pesten/
http://www.dedriehoek.nl/file/document/1248099830?filename=pesten.pdf
http://www.psychischegezondheid.nl/meer-weten-over-pesten?gclid=CPGBmJ7uz60CFQ63godKA8m7w
http://mens-en-samenleving.infonu.nl/pedagogiek/27612-opvoedingsstijlen-warm-koel-dominanten-toegeeflijk.html
Bronnen: geloof
Islam in een notendop, Dick Houwes
Mythe van de jeugd 1 Cultuur en leefwereld, Mick Matthijs
Inleiding in de godsdienstpedagogiek, Albert K. Ploeger
Jodendom, Elsevier
http://www.nu.nl/binnenland/2710019/koningin-hult-zich-in-abaya-moskeebezoek-.html
74