Mogelijkheden hemelwater - Wageningen UR E

Mogelijkheden hemelwater
Mogelijkheden stedelijk groen
voor verwerking / benutting van
hemelwater
Kees Broks
Openbaar groen voor waterberging
wateroverlast
water in het groen geborgen
grasveld is droog
Reinigende werking (hemel)water
Ruimtelijke kwaliteit
in parken
op pleinen, of waterspeelplaatsen
Brandbestrijding (‘hittestress’)
voeding blusvijvers en brandputten
Energie opslag, soortelijke warmte
De soortelijke warmte (in J / kg / K)
is de benodigde warmte-energie
(in J) om één kg stof één graad in
temperatuur te doen stijgen.
Verkoeling, verdampingswarmte
De verdampingswarmte (in J / kg / K) is de
benodigde warmte-energie (in J) om één kg
stof van een gecondenseerde toestand (vast,
vloeibaar) in een gas om te zetten.
in kJ/kg,
bij normale
omstandigheden
in J/kg
Verkoeling door groen
verkoeling door groen
• albedo
• schaduw
• verdamping
95-percentiel maximale
dagelijkse UHI
mediaan maximale
dagelijkse UHI
Steeneveld et al, , J. of Geophysical Research, 2011
raakt alle koel-effecten groen
dagelijkse sapstroom per cm2
sapstroom oppervlak
Water voorwaarde voor groen
Den
Es
Peters et al, J. of Geophysical Research, 2010
Water voorwaarde voor groen
gemiddelde neerslag:
• 850 mm per jaar
De Bilt, laatste 25 jaar
watertekort in stad:
huidig klimaat
• 252 mm in gemiddeld jaar
• 337 mm in zeer droog jaar
DeltaSync, 2013
stedelijke ondergrond uitgesloten van waterkringloop:
• 30 – 55% neerslag snel afgevoerd, 10% is natuurlijk
• 15 – 25% neerslag infiltreert, 50% is natuurlijk
kringloop herstellen:
• hemelwater vasthouden en benutten
• watervasthoudend vermogen stedelijke bodem vergroten
Waterbalans en energiebalans
.
neerslag
+
aanvoer
=
afvoer
+
Qzon+Qmens=Qverwarming_lucht+Q
+Qwarmteopslag_bodem (in W/m2)
verdamping_water
+
infiltratie
+
berging
(in mm/uur)
belangrijk rol bodem en groen
Verwerken én benutten hemelwater
Lasten én lusten van hemelwater
• waterberging in groen
• reinigende werking
• ruimtelijke kwaliteit
• brandbestrijding
• energie opslag
• verkoelende werking
• watervoorziening voor groen
herstel sponswerking bodem
Vragen
• inzicht in stedelijke waterbalans, m.n. rol bodem en groen
• verbinden met stedelijke energiebalans
Kansen
• stedelijk groen beter benutten voor opvang te veel hemelwater
• hemelwater op vele manieren te benutten,
voor stedelijk groen, openbaar gebied en particulier gebruik