DWvdO: rollen

Samenwerken
In veel gevallen moet je samenwerken met mensen die je niet zelf hebt uitgekozen. In het begin van de
samenwerking zal iedereen dan ook de kat uit de boom kijken. Pas als de groepsleden elkaar beter hebben leren
kennen, zullen ze zichzelf meer laten zien en hun gevoelens en ideeën durven uiten.
Als je gaat samenwerken met anderen moet je het eens worden over het doel dat je wilt bereiken en hoe je dit
doel gaat bereiken. Hierbij kan één van de samenwerkende partners de leiding hebben of nemen. Hij zegt wat er
moet gebeuren en hoe. Het kan ook door onderling overleg; er wordt met elkaar overlegd over het wat en het hoe,
of door te werken volgens standaardprocedures die je van te voren hebt afgesproken.
Afspraken maken en taken en rollen verdelen
Om goed met elkaar te kunnen samenwerken, is het belangrijk dat er afspraken worden gemaakt. De afspraken
moeten duidelijk geformuleerd worden, zodat ze niet op meerdere manieren uit te leggen zijn. Bovendien is het
belangrijk dat iedereen zich aan deze afspraken houdt. Zodra een groepslid zich niet aan een afspraak houdt en
dat storend is voor de andere groepsleden, moet hij hierop feedback krijgen.
Samenwerken betekent dat je taken verdeelt. Zorg dat duidelijk is wie welke taak uitvoert. Informeer elkaar
regelmatig over de voortgang. Vaak zullen de verschillende taken raakvlakken met elkaar hebben. Geef elkaar
feedback. Dit kan zowel positieve als negatieve feedback zijn.
De Wereld van de Ondernemer: rollen (product)
De Wereld van de Ondernemer (DWvdO) onderscheidt op elk thema twee verschillende rollen die uitgevoerd
moeten worden. Een samenvatting van de rollen en bijbehorende competenties:
PRODUCT
Rol
Beschrijving
Competenties
(onderstreept)
Producent
Als producent geef je vorm
aan het productieproces. Je
maakt een product. Je hebt
vakkennis en ervaring met
het vervaardigen van het
product. Kortom: je bent een
vakman.
Als producent moet je in staat zijn
om je product te realiseren en een
optimale prestatie neer te zetten
om absolute kwaliteit te leveren.
Een grote
dosis doorzettingsvermogen is
nodig op momenten dat het
minder goed loopt dan gewenst.
Ontwikkelaar
Een product is nooit af want
klanten ontwikkelen nieuwe
behoeften waarop je moet
inspelen. Als ontwikkelaar
houd je je bezig met
vernieuwing van je product.
Je bent creatief en hebt een
open blik om buiten
bestaande kaders te denken.
Als ontwikkelaar van nieuwe
ideeën zul je oren en ogen
moeten openhouden om te weten
waar de markt behoefte aan
heeft.
Dit vraagt
om marktgerichtheid.Creativiteit is
onmisbaar bij het ontwikkelen en
uitvoeren van nieuwe plannen.
DwvdO: rollen (markt)
MARKT
Rol
Beschrijving
Competenties
(onderstreept)
Marketeer
De marketeer houdt zich
bezig met de vraag hoe
het product gepresenteerd
moet worden aan
potentiële klanten. Hoe
kan je de markt bewerken
en klanten verleiden om je
product te kopen? Door
marktonderzoek te doen
leer je je markt kennen.
Als marketeer onderzoek je en bewerk je
de markt. Je zoekt contact met
potentiële klanten en geïnteresseerde
partijen om informatie te verzamelen.
Dit vraagt om sociale
oriëntatie enmarktgerichtheid. Daarnaast
wordt ercreativiteit van je verwacht om
te beslissen op welke wijze je de klant
het beste kunt benaderen.
Verkoper
Als verkoper voer je
netwerkgesprekken en
probeer je met zoveel
mogelijk klanten in contact
te komen. Je hebt
interesse in mensen en het
voeren van een
verkoopgesprek is je
specialiteit. Je doel is
verkopen en klanten
tevreden stellen. Je
maakt offertes en stelt
facturen op.
In de rol van verkoper is het van belang
dat je niet snel afhaakt als klanten niet
meteen je product willen kopen. Je zult
op een aantal
momenten doorzettingsvermogenmoeten
laten zien om je verkoop te realiseren.
DwvdO: rollen (financiën)
FINANCIEN
Rol
Beschrijving
Competenties
(onderstreept)
Administrateur
Als administrateur zorg
je voor een
overzichtelijke
financiële administratie.
Je zorgt voor de
aanlevering van de
juiste gegevens aan de
belastingdienst, je
boekhouder en/of
accountant. Het is
belangrijk dat je
nauwkeurig, actueel en
op tijd bent en
administratief inzicht
hebt.
Voor de administrateur zijn prestatiegerichtheid endoorzettingsvermogen van
belang. Vanuit prestatiegerichtheid vertaal je
de visie en doelstellingen van je bedrijf naar
concrete acties, aantallen en bedragen.
Financieel Planner
Als financieel planner
zorg je ervoor dat je
bedrijf financieel
gezond is en blijft. Je
Voor de financieel planner zijn prestatiegerichtheid endoorzettingsvermogen van
belang. Met je zakelijke doelen voor ogen
maak je de financiële planning voor je
verwerkt financiële
gegevens en
controleert cijfers van
omzet en kosten. Je
berekent financiële
kengetallen en stelt
financiële begrotingen
op voor de toekomst.
bedrijf. Na het opstellen van de planning is
het zaak deze zorgvuldig te volgen en
doorzettingsvermogen te tonen.
DWvdO: rollen (organisatie)
ORGANISATIE
Rol
Organisator
Beschrijving
Competenties
(onderstreept)
Als organisator regel je de
(rand)voorwaarden die nodig
zijn voor de bedrijfsvoering.
Denk hierbij aan huisvesting,
verzekeringen etc. De
organisator heeft een
ondersteunende, faciliterende
rol en is een echte
“regelneef’.
De organisator
toont flexibiliteit om de
organisatie soepel te laten
verlopen en voert vervolgens de
juiste acties in de juiste volgorde
uit. Met de
nodigezelfstandigheid neemt de
organisator het initiatief om alles
wat geregeld moet worden voor
elkaar te krijgen
Hierbij hoort ook de afweging
om alle taken zelf te doen of
taken uit te besteden aan
derden of eigen personeel.
Leidinggevende
Rollen: test
Een leidinggevende weet wat
hij kan overlaten aan anderen
en wanneer hij in moet
grijpen. Hij houdt overzicht.
Leiding geven betekent ook
het motiveren en inspireren
van anderen (personeel) om
ze aan te zetten tot
prestaties. Een
leidinggevende beschikt over
communicatieve
vaardigheden.
Binnen je organisatie zul je
allereerst leidinggeven aan
jezelf. Je motiveert jezelf om
doelgericht aan het werk te gaan
en voldoende resultaten te
behalen. Een zekere mate
vanprestatiegerichtheid is
hiervoor nodig. Als je personeel
in dienst hebt, is het je taak om
in gesprek te gaan met de
werknemers en ze te motiveren
en inspireren. Ook het voeren
van ‘moeilijke’ gesprekken
behoort tot je taak. Dit vraagt
om goede contactuele
vaardigheden en eensociale
oriëntatie.
Als je samenwerkt is het handig om de rollen toe te wijzen aan personen die hier het meest geschikt voor zijn. Om
na te gaan welke rol het best bij je past kun je aan zelfreflectie doen of feedback aan anderen vragen. Doe
bijvoorbeeld de oefenopdrachten van Module 3.
Je kunt ook een test doen.
De e-scan van Martijn Driessen (http://www.ondernemerstest.nl) is een test die speciaal is gericht op het
onderzoeken van ondernemende eigenschappen. Het geeft een goed beeld van je ondernemersprofiel. In
een uitgebreid persoonlijk rapport worden je resultaten afgezet tegen de ondernemerscompetenties van
succesvolle branchegenoten. Je krijgt tips over hoe je je het beste kunt ontwikkelen om nog ondernemender te
worden.
Een andere bekende test is die van Meredith Belbin.
Belbin
Deze test is gericht op de rol die iemand binnen een groep vervult. Belbin onderscheidt acht groepsrollen:
1. De bedrijfsman, ook wel de ‘organisator’ of de ‘uitvoerder’ genoemd. Hij zorgt ervoor dat besluiten omgezet
worden in concrete werkzaamheden. Hij is nuchter en ordelijk, gedisciplineerd, houdt van hard werken en pakt de
zaken op een systematische manier aan. Soms kan hij zich behoudend en weinig flexibel opstellen, als het
praktisch nut van een nieuw plan niet meteen duidelijk is. Hij heeft behoefte aan ritme en regelmaat, aan vaste
afspraken en duidelijke structuren.
2. De brononderzoeker. De brononderzoeker is een extraverte en innemende persoon die makkelijk contacten legt
en over talloze relaties lijkt te beschikken. Hij is altijd op zoek naar nieuwe informatie en interessante
contactpersonen. De brononderzoeker is gericht op vernieuwing en ontwikkeling en houdt van improviseren. Hij is
sterk in het verkennen en inbrengen van ideeën en bronnen van buiten de groep. Hij kan verbindingen leggen,
gebieden exploreren en onderhandelingen voeren. Hij ontdekt waar de kansen liggen en weet ze te grijpen. Drukte
en afwisseling zijn voor hem essentieel. Wordt hij onvoldoende gestimuleerd door zijn omgeving, dan raakt hij snel
verveeld en ineffectief. Ook heeft hij wel eens de neiging om dingen net zo makkelijk te laten vallen als hij ze heeft
opgepikt.
Belbin (vervolg 1)
3. De plant. De plant is de vernieuwer, de verzinner, de creatieve denker. Hij genereert ideeën en alternatieven en
verzint mogelijke oplossingen voor complexe problemen. Hij stopt veel energie in zijn scheppingen, maar verliest
wel eens de realiteit uit het oog. De plant is introvert en eigenzinnig. Hij werkt het liefst op enige afstand van het
team. Hij is zeer gevoelig voor waardering en kritiek.
Een plant is vooral van belang in de beginfase van een project of als schepper van een nieuw product. Maar ook als
(intern of extern) adviseur komt hij goed tot zijn recht. Dikwijls is één plant in een team voldoende. Als er meer
zijn, bestaat de kans dat alle energie opgaat in het bestrijden van elkaars denkbeelden.
4. De monitor. De monitor wordt ook wel de waarschuwer genoemd. Hij is van grote waarde als het aankomt op
het analyseren van problemen en op het evalueren van ideeën en suggesties. Hij ziet snel de zwakke plekken in
een plan of argumentatie. De monitor wil weten waarom, wil onderzoeken en begrijpen. Hij is verstandig en
voorzichtig en laat zich graag alles uitleggen. Hij legt ook zelf graag alles uit, met als gevolg dat hij er lang over
kan doen voor hij een beslissing neemt. Zijn oordeel is echter zelden onjuist.
5. De groepswerker. De groepswerker is het meest gevoelige en ondersteunende lid van het team. Hij is vriendelijk
van aard, meegaand en sterk gericht op het creëren van sfeer en een gevoel van gezamenlijkheid. Hij kan
luisteren en moedigt anderen aan dat ook te doen. De groepswerker heeft een hekel aan conflicten. Hij zoekt dan
ook naar evenwicht en harmonie en probeert met tact en diplomatie conflicten te voorkomen. In kritieke
momenten kan hij moeilijk een beslissing nemen.
Belbin (vervolg 2)
6. De vormer. De vormer is een gedreven, wilskrachtig persoon, met een sterke drang om te presteren. Hij is
gericht op resultaat en weet anderen in beweging te zetten. Hij is dan ook van groot belang als er wezenlijke
veranderingen dienen te komen. De vormer is vlot, impulsief en ongeduldig. Hij daagt uit en voelt zich snel
uitgedaagd. Hij geniet van strijd en woordenwisseling, maar moet wel winnen. Als het tegenzit, raakt hij snel
gefrustreerd, geëmotioneerd en ongedurig.
7. De voorzitter. De voorzitter is de natuurlijke coördinator van een groep. Hij geeft de procedure aan, verheldert
de bedoelingen, inventariseert de opvattingen en vat tenslotte samen wat een ieder wil. Hij zoekt consensus, maar
hakt zonder aarzelen de knoop door als zich een meerderheid heeft afgetekend of als de tijd begint te dringen. Hij
heeft een goede neus voor ieders sterke kant en probeert elk teamlid aan te moedigen om bij te dragen. De
voorzitter komt tot zijn recht op een plaats waar uiteenlopende belangen en kwaliteiten moeten worden
samengebundeld en waar doestellingen moeten worden gecoördineerd.
8. De zorgdrager. De zorgdrager is van groot belang als het gaat om taken die een hoge concentratie en een grote
nauwkeurigheid vereisen. Achter de schermen zorgt hij dat alles voorbereid is, volgens plan verloopt en tot in
detail wordt uitgewerkt. De zorgdrager is degene die de kwaliteit bewaakt. Hij is nauwgezet en houdt van
duidelijke afspraken. De zorgdrager is snel bezorgd en heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Hij is bang om
zaken over het hoofd te zien. Dit maakt hem enigszins tobberig en zorgt ervoor dat hij moeilijk iets aan anderen
over kan laten.
De samenwerking in een groep verloopt het beste als in de groep meerdere groepsrollen vertegenwoordigd zijn.