OVER HET AL DAN NIET VEILIG ZIJN van zetmeel en derivaten van

Hypoglycemie bij kinderen en
adolescenten met diabetes mellitus
Dr. G. Massa
in samenwerking met de
Kinder- en Jeugddiabetesteam
Jessa Ziekenhuis
Hasselt
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Hypoglycemie : definitie
 Bloedsuiker < 65 (70) mg/dl
 Lichte hypoglycemie : 50 – 65 mg/dl
 Matige hypoglycemie : < 50 mg/dl
 Ernstige hypoglycemie :
bewustzijnsverlies en/of stuipen met
een glycemie < 70 mg/dl
Hypoglycemie : voorkomen
 Lichte hypoglycemie : alle patiënten
met diabetes mellitus
 Ernstige hypoglycemie : 15 – 22
gevallen per 100 patiëntenjaren
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Hypoglycemie : oorzaken
70 – 140 (180) mg/dl
Hypoglycemie : oorzaken
< 65 mg/dl
Te weinig glucose
. Te geringe inname
Te veel insuline
. Te groot verbruik
Hypoglycemie : oorzaken
Wanneer neemt het risico op hypoglycemie toe ?
De vorige maaltijd bevatte te weinig KH
Een maaltijd werd te laat genomen
Te veel insuline ingespoten
Tijdens of na het sporten
Bij braken of diarree
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Hypoglycemie : reacties
 Symptomen van verdediging (adrenerge
en autonome symptomen)
het lichaam probeert de bloedsuikerconcentratie te doen stijgen
 Symptomen van de hersenen ten gevolge
van een lage bloedglucose
(neuroglycopenische symptomen)
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
adrenaline
Hypoglycemie : verdedigingsreacties









Beven
Angst
Hartkloppingen
Bonzen in borst en buik
‘Doofheid’van lippen, vingers en tong
Irritatie
Honger, misselijkheid
Bleekheid
Koud zweet
Hypoglycemie : ‘hersen’reacties














Slapte, duizeligheid
Concentratieproblemen
Gestoord korte termijn geheugen
Onduidelijke spraak
Warmtegevoel
Onvaste gang, gebrek aan coördinatie
Hoofdpijn
Verwardheid
Gedragsveranderingen
Dubbel zien of troebel zicht
Gestoord kleurenzicht
Lusteloosheid
Verminderd bewustzijn
Stuipen
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie : reacties
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Nachtelijke hypoglycemie
 Oorzaken
 te hoge dosis insuline
 niet genoeg koolhydraten ‘s avonds of een
avondsnack die voornamelijk
‘kortwerkende’ koolhydraten bevatte en te
snel opgenomen werd
 lichaamsbeweging in de namiddag of
avond zonder de dosis bedtijdinsuline te
verlagen
Nachtelijke hypoglycemie : symptomen








Geen
Nachtmerries
Onrustige slaap
Hevig zweten
Hoofdpijn bij het ontwaken
Vermoeidheid bij het ontwaken
Bewusteloosheid
Stuipen
Nachtelijke hypoglycemie
Nachtelijke hypoglycemie
 Behandeling/preventie
 Glycemie 120 - 150 mg/dl bij slapen
gaan
 Minder insuline
 Langwerkende koolhydraatsnack
 Graanproducten
 ‘Chips’
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Hypoglycemie : gevolgen
 Korte termijn






hoofdpijn
misselijkheid, braakneigingen
slaperigheid, verwardheid
humeurigheid
verminderde aandacht
verminderd aanvoelen van hypoglycemie
Hypoglycemie : gevolgen
 Lange termijn
 frequente lichte hypo’s : geen
hersenbeschadiging
 herhaalde ernstige hypo’s met langdurig
bewustzijnsverlies of hardnekkige stuipen :
hersenbeschadiging met als gevolg
leerstoornissen, karakterveranderingen,
gedragsstoornissen, epilepsie
Hypoglycemie : gevolgen
 ‘Angst voor hypoglycemie’ syndroom










Niet herkennen van de hypoglycemie
Onaangename gewaarwordingen
Neurologische dysfunctie
Abnormaal/vervelend gedrag
Om fouten te maken
Bijzijn van anderen
Geen hulpverlener/geen hulp kunnen bieden
Ongeval veroorzaken
Blijvende letsels
…
 Minder goede metabole controle
Hypoglycemie
 Definitie en voorkomen
 Oorzaken
 Symptomen – gewaarwordingen
 Nachtelijke hypoglycemieën
 Gevolgen
 Behandeling
 Preventie
Hypoglycemie behandeling : doel
 Doel van de behandeling van een hypoglycemie is
een (snelle) bloedglucosestijging tot
normoglycemie
100 mg/dl
 Aandachtspunten:
 voorkomen van ‘overbehandeling’ (te veel
koolhydraten) met als gevolg hyperglycemie
 voorkomen van extra energie-intake uit vet, eiwit
bij (risico op) overgewicht
Hypoglycemie behandeling
Moet er altijd gegeten worden bij het voelen van
een hypo ?
1. Meten
2. BG <65 mg/dl behandelen (bij voorkeur glucose)
3. BG 65-70 mg/dl
 eet iets als de maaltijd later dan ½-1 uur is
 of als de hypo het gevolg is van fysieke activiteit
4. BG 70-80 mg/dl met symptomen van hypoglycemie
 Wachten en test opnieuw
 Eet niet tot de bloedglucose < 70 mg/dl
Hypoglycemie : behandeling
 Als kind bewust is en kan eten of drinken :
 Snelle koolhydraten
 Trage koolhydraten
 Bij bewusteloosheid of stuipen
 Hypofit gel
 Glucagon
Hypoglycemie : behandeling
 Hoeveelheid koolhydraten is afhankelijk van:
• Gewicht van het kind
• Type van insulinetherapie
• Tijdsverschil tussen toegediende insuline en
hypo
• Oorzaak van hypoglycemie
• Sportbeoefening
• Type koolhydraten
Hypoglycemie : behandeling
Hypoglycemie : behandeling
 Snelle suikers: glucose = druivensuiker
= dextro of dextrose
 Hoeveelheid
 0,3 gram glucose per kg
lichaamsgewicht
 Let op: maximum 20 gram glucose
Hypoglycemie : behandeling
Hypoglycemie : behandeling
 Snelle suikers





Dextro Energy : 1 tablet = 3 g KH
Dextro Energy mini : 1 tablet = 1,5 g KH
Limonade siroop : 6 g/10 ml
Gewone cola-limonade = 10 g/100 ml
Hypo-Fit gel
 Junior : 5 g KH = 1 ½ druivensuiker
 Gewoon : 15,66 g KH = 4 ½ druivensuiker
Schema: geschatte stijging van de bloedglucose
bij inname snelwerkende koolhydraten
Lichaamsgewicht
in kg
Stijging van de bloedglucose
35 mg/dl
70 mg/dl
10
½
tablet
1
tablet
20
1
tablet
2
tabletten
30
1½
tablet
3
tabletten
40
2
tabletten
4
tabletten
50
2½
tabletten
5
tabletten
60
3
tabletten
6
tabletten
70
3½
tabletten
7
tabletten
1 dextro energie tablet = 2 tabletten dextro energie mini
= 30 ml gewone cola of limonade
= 5 ml of 1 koffielepel grenadine of roosvicee
= 1 koffielepel honing, siroop of gewone confituur
Hypoglycemie : behandeling
1. Ongeveer 5-15 gram snelresorbeerbare suikers
toedienen :
.
druivensuiker
.
gewone cola of limonade
2. Als het eten of drinken niet binnen één minuut lukt:
geef Hypo-Fit of spuit glucagon
3. Na 15 – 20 minuten : opnieuw bloedsuiker meten
4. Indien bloedsuiker nog < 65 mg/dl : handeling 1
herhalen
Hypoglycemie : behandeling
5. Als het kind weer wat beter is en nog meer dan 30 minuten
moet wachten voor de volgende maaltijd moeten ook
traagresorbeerbare koolhydraten gegeven worden :
· overdag : . of een halve snede brood extra
. of 1 beentje van een vitabiskoek
. of 1 petit beurre koekje
· ‘s avonds en ‘s nachts :
. of een volledige snede brood
. of 1 vitabiskoek
. of 2 petit beurre koekjes
6. Bij een lichte hypoglycemie voor de maaltijd begint men direkt
aan de maaltijd en drinkt men hierbij 100 – 150 ml gewone cola
of limonade.
Hypoglycemie : behandeling
 Als kind bewust is en kan eten of drinken :
 Snelle koolhydraten
 Trage koolhydraten
 Bij bewusteloosheid of stuipen
 Hypo-Fit gel
 Glucagon
Hypoglycemie : behandeling
 Hypo-Fit gel doseringen:
 < 20 kg : 7 gram Hypo-Fit junior
 > 20 kg : 20 gram gewone Hypo-Fit
 Strijk de inhoud van een zakje gel op de
binnenkant van de wangen
 Indien Hypo-Fit niet helpt : glucagon toedienen
www.HYPOFIT.COM
Hypoglycemie : behandeling
 Als kind bewust is en kan eten of drinken :
 Snelle koolhydraten
 Trage koolhydraten
 Bij bewusteloosheid of stuipen
 Hypofit gel
 Glucagon
Hypoglycemie : behandeling
 Glucagon doseringen:
 < 12 jaar 0,5 mg (= halve ampul)
 ≥ 12 jaar 1,0 mg
 0,1 – 0,2 mg per 10 kg lichaamsgewicht
 Intramusculair of subcutaan
 Glucagonwerking start na 5 – 15 minuten
 Bijwerking : misselijkheid
! Niet meteen beginnen te eten
Hypoglycemie : preventie
10 tips op het risico op ernstige hypoglycemie te
verminderen
1. Regelmatige bloedsuikermetingen om de
insulinedosis tijdig aan te passen
2. Milde hypoglycemie (55 – 65 mg/dl) zoveel mogelijk
vermijden
3. Af en toe ‘s nachts (2-3 uur) bloedsuiker controleren
4. Voorzichtig zijn met bijspuiten van insuline, vooral ‘s
avonds
5. Speciale aandacht voor vroege verschijnselen van
hypoglycemie
Hypoglycemie : preventie
10 tips op het risico op ernstige hypoglycemie te
verminderen (vervolg)
6. Spierarbeid kan een laattijdige hypoglycemie
geven
7. Steeds snel resorbeerbare suikers bij de hand
hebben
8. Omgeving moet glucagon kunnen toedienen
9. ‘s Avonds voldoende traagresorbeerbare
suikers innemen
10. Bij terugkerende ernstige hypoglycemies de lat
hoger leggen