Belang vh huwelijk? Wat?

(Niels)
Katholieken: Geboorterituelen
(Tine)
Katholieken: Huwelijksrituelen
Het burgerlijk huwelijk moet voltrokken zijn voor kerkelijk huwelijk kan plaatsvinden (in België is dit zo)
Het kerkelijk huwelijk moet in de parochiekerk van de bruid gebeuren, ten overstaan van een priester en
minstens 2 getuigen (= verplicht)
Er moet geen heilige mis worden opgedragen, maar is meestal wel zo
Huwelijksformulier moet getekend worden, dit is een verklaring dat er niet eerder een kerkelijk huwelijk
heeft plaatsgevonden
Een burgerlijke echtscheiding maakt het Kerkelijk huwelijk niet ongedaan
 hier onderzoekt men de periode na het huwelijk
Het kerkelijk huwelijk kan ontbonden worden = annulatie / nietig verklaring
 hier onderzoekt men de periode die aan het huwelijk vooraf is gegaan, of dat ze
met de juiste instellingen getrouwd zijn (vb: of men voor het geld getrouwd is,…)
 als ze nog geen seks hebben gehad na het huwelijk (ook niet voor het huwelijk), is
annulatie mogelijk
Het kerkelijk huwelijk is een sacrament, niet door de priester, maar door de twee mensen aan elkaar
gegeven
Symbolen:
-Witte bruidsjurk: reinheid van de bruid (nu alleen voor de show, aangezien de bruid meestal niet rein
nimeer is)
-De ringen: verbondenheid & eeuwigdurende liefde voor elkaar
Men kiest zelf de partner  liefdeshuwelijk
Het is een vereniging van twee personen, niet van twee families
Men moet openstaan voor de mogelijkheid kinderen te krijgen, maar het is niet verplicht kinderen te
krijgen
(Lissens) Katholieken: Uitvaartrituelen
Wanneer een christen sterft, wordt in een (kerkelijke) uitvaartplechtigheid afscheid genomen van de dode.
In de katholieke kerk wordt er door de nabestaanden doorgaans een (eucharistie)viering georganiseerd
waarin het leven van de overledene wordt herdacht om het vervolgens in handen van God te leggen. Op de
dienst in de kerk volgt de begrafenis op het kerkhof. Daarna blijft de familie meestal samen om tijdens een
maaltijd herinneringen op te halen aan de overledene.
De ziekenzalving
Wanneer vroeger vermoed werd dat iemand zou sterven, werd hem of haar door een priester het
zogenaamde laatste oliesel toegediend. In dat ritueel werd aan de stervende gevraagd zijn zonden te
belijden, om vergiffenis van de zonden te verkrijgen vooraleer de reis te maken naar het leven na de dood.
Als teken van die tocht werd de stervende gezalfd met chrisma, gewijde olie. Men diende de stervende
ook voor het laatst de communie toe, die werd beschouwd als de ‘spijs voor onderweg’.
In feite gaat de traditionele praktijk zoals hierboven geschetst, in tegen de oorspronkelijke bedoeling van
het sacrament van de ziekenzalving, namelijk door de zalving een zieke persoon weer kracht geven om het
leven met hernieuwde moed aan te vatten. In de dienst van de ziekenzalving zoals die nu bij voorkeur
wordt uitgevoerd, wordt de zieke uitgenodigd stil te staan bij zijn leven. Als hij dit wenst, kan hij zijn
schulden belijden. Na een lezing uit de bijbel, gevolgd door enkele voorbeden, vindt de kern van de ritus
plaats waarbij men de zieke de handen oplegt als teken van troost en geborgenheid. Hierop volgt de
zalving op het voorhoofd en de handen. Hiermee wordt de Heilige Geest gevraagd de zieke bij te staan in
zijn genezingsproces. Tot slot wordt de communie uitgereikt.
Een uitvaart regelen
In België worden de uitvaarten doorgaans geregeld door begrafenisondernemers. Die helpen de familie
met de praktische zaken en doorlopen de verschillende stappen om tot een uitvaartplechtigheid en
begrafenis of crematie te komen.
1) Het eerste wat na een overlijden dient te gebeuren, is het lichaam van de overledene naar een
funerarium te laten brengen om het te laten opbaren. Het is precies één van de taken van een
begrafenisondernemer om het lichaam mooi op te baren. Het lichaam wordt eerst gewassen en behandeld
tegen verdere aftakeling. Vervolgens wordt het mooi aangekleed. Dat gebeurt in de kledij van de
overledene zelf; de familie beslist hierover. Tot slot wordt het lichaam in een open kist gelegd. Op die
manier wordt aan familie en vrienden de kans gegeven om een laatste keer te komen kijken naar de
overledene en afscheid te nemen, het zogenaamde groeten. Er zijn geen religieuze rituelen die dat opbaren
omgeven. De bezoekers kunnen hun gevoelens neerschrijven in het rouwregister.
2) Een tweede dringende taak is het vastleggen van de datum van de uitvaart. Binnen de tien
kalenderdagen (of negen naargelang de gemeente) dient een lichaam begraven te worden. In de praktijk
hebben de meeste mensen een voorkeur voor een uitvaartplechtigheid op zaterdag.
3) Nadat de datum van de uitvaart is vastgelegd, kunnen de doodsbrieven opgesteld worden, waarin de
dood van de persoon in kwestie wordt aangekondigd. Zij worden opgesteld vanuit het perspectief van het
gezin waartoe de overledene behoorde. De gezinsleden nodigen de verdere familieleden en de vrienden uit
om deel te nemen aan de afscheidsviering.
4) Naast de doodsbrieven moeten ook herinneringsprentjes gedrukt worden. Die worden in de
uitvaartplechtigheid meegegeven aan degenen die de uitvaart hebben bijgewoond. Zij dienen als een
aandenken aan de overledene.
5)Tot slot moet er nagedacht worden over de rouwadvertentie die in kranten gepubliceerd wordt om een
bredere groep van kennissen op de hoogte te brengen van het overlijden.
Dodenwake
De avond voor de uitvaartplechtigheid kan een dodenwake gehouden worden. De bedoeling is dat familie
en vrienden waken bij het dode lichaam. Tijdens de wake wordt zowel gebeden en gezongen voor het
zielenheil van de dode als tot troost van de nabestaanden. Met een onzevader wordt de wake afgesloten.
Dergelijke dodenwake kan plaatsvinden in de (parochie)kerk of in een parochiale zaal.
Uitvaartliturgie
De betekenis van de katholieke uitvaartliturgie is meervoudig. Terwijl gebeden wordt voor de ziel van de
overledene, moet de viering ook troost schenken aan de nabestaanden. Tegelijk wordt de hoop uitgedrukt
dat het paasmysterie, namelijk dat Jezus na drie dagen uit de doden is opgestaan en is verrezen, ook voor
de overledene mag gelden. De actieve deelname van nabestaanden aan de uitvaart en de invulling ervan
heeft tot gevolg dat er oneindig veel verschillende uitvaartdiensten zijn.
De liturgie van de uitvaart wordt gevierd in aanwezigheid van de overledene. De kist wordt in processie
tot voor het altaar gebracht nadat de voorganger de kist aan het kerkportaal heeft begroet. De kist wordt te
midden van brandende kaarsen neergezet op een tapijt of een kleine verhoging.
Graflegging
Na de uitvaartdienst moet de lijkkist verplaatst worden van de kerk naar de begraafplaats. Meestal gebeurt
dat met de lijkwagen van de begrafenisonderneming. De lijkwagen wordt gevolgd door de auto’s van de
familie en al wie zich geroepen voelt het lichaam te begeleiden naar de laatste rustplaats. Meestal liggen er
op de lijkwagen verschillende bloemenkransen van familie en vrienden.
Op het kerkhof vindt een kort ritueel plaats waarin bij voorkeur de priester voorgaat, maar ook een
gebedsleider de gebeden kan verzorgen. Meestal blijft men op enige afstand van het graf en doen de
grafdelvers hun werk nadat iedereen vertrokken is. De grond waarin het graf zijn definitieve rustplaats
krijgt, is voordien door de priester gewijd. In het gebed wordt tot uitdrukking gebracht dat het lichaam
wordt toevertrouwd aan God. Vervolgens worden zowel de kist als het graf besprenkeld met wijwater,
bewierookt en bekruist. De aanwezigen krijgen de kans een bloem op de kist te leggen of een kruisteken te
maken over de kist als teken van het laatste afscheid.
Protestanten: Geboorterituelen (zie onderste stuk Niels)
Men heeft geen meter & peter, de gemeenschap vervult die rol
Geen kinderdoop, maar doop op belijdenis
Lutheranen (deel van de Protestanten) hebben kinderdoop & volwassenendoop
(Yannick)
Orthodoxen : geboorterituelen
=Kinderdoopsel
=Zelfde betekenis als bij de katholieken
Op vooravond van het doopsel vinden er 4 duiveluitdrijvingen plaats: De 1ste twee bevelen de duivel om
het kind te verlaten; de laatste twee smeken om Gods hulp.
Daarna blaast de priester op mond, voorhoofd en borst v/d dopeling, alvorens het kind te vragen satan te
verzaken. Dan wordt het kind naar het oosten gekeerd als afkeer van het kwade. Ten slotte worden peter
en meter aangesteld.
Eigenlijke doopviering: Ceremonie begint reeds aan het portaal v/d kerk waar de priester het kind samen
met de peter en de meter opwacht. Priester spreekt dan een formule uit en bevestigt de naamgeving.
- In de kerk zelf besteedt men veel aandacht aan het zegenen van water en olie.
- Priester heft wijdingsgebed aan en doet kruisteken over het water.
- Priester giet de gezegende olie in het water.
- De dopeling wordt ontkleed en door peter aan borst en rug (als teken van genezing van ziel en lichaam),
oren (om het geloof te verstaan), handen (Gods handen hebben geschapen) en voeten (om te wandelen op
Gods wegen) geolied.
- Kind wordt dan 3x ondergedompeld (heilige drievuldigheid), daarna krijgt het een nieuw doopkleed en
een kruisje dat het hele leven gedragen moet worden.
- Dan krijgen de ouders een doopkaars die ze 3x na het doopsel moeten meenemen naar de communie en
de laatste keer ze achterlaten in de kerk.
Als de dopeling 40 dagen oud is wordt hij de kerk binnengeleid => symbool voor Jezus die waneer hij 40
dagen oud was voor het eerst naar de tempel in Jeruzalem gebracht werd.
Vragen Tina: Is het een sacrament? Antw.: Ja
Wat is de betekenis van het sacrament? Antw: Lid worden van de kerk.
(dana)
Orthodoxen: Huwelijksrituelen
(=sacrament)
Er zijn verschillende strekkingen volgens ethnische indeling. Voorbeelden zijn : de kerk van Griekenland,
de kerk van Cyprus, de Russische Orthodoxe kerk, ..
Voorbereiding
De bruidegom vraagt de hand van de bruid 6 maanden voor het huwelijk. Daarbij werd ook een prijs
geregeld, namelijk de bruidschat, die men onderling overeen kwam. Nu nog is deze bruidschat symbolisch
zichtbaar als een zakje gouden munten, die aan het bruidsboeket bengelen.
Het paar moet het huwelijk voorbereiden bij een priester, die alle symboliek uitlegt
Voor het huwelijk moet je gedoopt zijn en tevens biechten, om vrij van alle zonden het huwelijk aan te
gaan. De ringen moeten de dag voor het huwelijk al in de kerk aanwezig zijn. Orthodoxen mogen met
niet-Orthodoxen huwen maar worden daartoe niet aangemoedigd. Men mag kiezen tussen gearrangeerd
huwelijk of liefdeshuwelijk
Dienst
De ceremonie begint buiten de kerk, waar de ringen gezegend worden en uitgewisseld (3x). De ring wordt
aan de rechter hand gedragen.Het verder verloop moet in de kerk gebeuren. De priester vraagt het koppel
uitdrukkelijk of ze elkaar gekozen hebben uit liefde en of ze niet ergens anders iemand liefhebben. Het
huwelijk is hier de absolute eenwording, je wordt als het ware één persoon, dit kan enkel als beiden elkaar
liefhebben.
Volgorde
Bruid en bruidegom treden binnen en staan op een matje dat slechts éénmaal gebruikt wordt.
Achter bruid en bruidegom staan 3 mannelijke getuigen (waarvan 1 de dooppeter is van de bruidegom),
met een verwijzing naar de drievuldigheid.
Deze houden een zware kroon boven het hoofd van bruid en bruidegom, dit vormt het centrale gebeuren.
De kronen zijn het symbool van de nieuwe familievorming, van verbondenheid, maar doet ook denken aan
het offer van de martelaars die destijds een kroon van doornen droegen. Het koppel maakt 3 cirkels rond
de bijbel voor de heilige drievuldigheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, de ringen worden 3
maal gewisseld, als een teken van eenwording.Bij het wisselen van de ring worden de rechter hand van
bruid en bruidegom met een lint vastgehouden.
Het paar houdt een brandende kaars vast, ze eten geen brood maar drinken uit een beker met wijn en
stukjes brood. Op het einde van de dienst verwijdert de priester de kronen en geeft het koppel zijn zegen.
Na de viering krijgt het paar een ikoon die door de ouders van de bruid is gekozen
Feest
Er wordt uitbundig gevierd. De gasten brengen geschenken mee op het feest en het koppel komt die
afhalen door betaling met een dans, Dikwijls wordt er geld op de kledij van het jonge paar gespeld.
Een ikonostase = de scheidingswand tussen de altaarruimte en het overige deel van de kerk.
Oorspronkelijk bestond deze scheiding uit een gordijn. In de Middeleeuwen heeft men er ikonen op
aangebracht, en dat is zo gebleven.
Bovenop staat een kruis. Daaronder één of twee banden met geloofsgetuigen: aartsvaders (van Adam tot
Mozes) en profeten (vanaf Mozes tot Christus). Daaronder een band met feestikonen. Daaronder een
deësis: in het midden een tronende Christus geflankeerd door Johannes de Doper en de Moeder Gods, met
daarnaast dikwijls engelen, Petrus en Paulus en andere heiligen. Daaronder: in het midden de koninklijke
deuren met een voorstelling van de aankondiging van de geboorte van Christus door de engel Michaël, en
de vier evangelisten; naast deze deuren dikwijls een aantal staande gestalten: Christus, de Moeder Gods,
engelen en heiligen die een bijzondere relatie hebben met de kerk.
(Bart)
Hindoes : Algemeen
Monistische godsdienst  ze hebben maar één God, maar die doet zich voor onder verschillende
gedaantes, en krijgen allemaal een naam als verschillende Goden
1)De namen van de belangrijkste goden
Brahma => vertegenwoordigt het genererende of scheppende effect van god, de universele wereld zien
Vishnu =>de onderhoudende aspect van god
Shiva=> vernietigende aspect van god
Ganesh=>zoon shiva, neemt hindernissen weg
Krishna=> god van de devotie
Durga=> god van de kracht
Parvathi
Kali
2) Ontstaan wanneer en door wie?
Het is afkomstig uit het Indisch subcontinent. Het is niet door iemand gesticht en heeft dus ook geen vaste
organisatie. Er zijn vele verschillende stromingen en verschillende Hindoes vinden niet elke god
belangrijk. Het is de oudste nog bestaande wereldgodsdienst, meer dan 3-4000 jaar geleden gesticht. (met
belangrijkste teksten= de vedas).
3) Zijn er heilige boeken?
De belangrijkste teksten van het Hindoeisme zijn de Vedas.
Upanishads en Baghawad Ghita
4) Zijn er priesters?
Ja, Brahmanen.
5) Reïncarnatie.
Hindoes hebben een cyclisch wereldbeeld. De kosmische orde blijft zich herhalen in een bewging van
ontstaan, vernietigng en opnieuw ontstaan. Ook de mensvisie is cyclisch, dus men gelooft in reïncarnatie.
Het totaalgedrag van de mens (karma) is bepalend voor een goede of slechte reïncarnatie.
Athman (= goddelijke vonk die iedereen in zich heeft) opgelost met wereldziel, vergeving bestaat niet. Het
uiteindelijke doel is loskomen uit de herhaling van wedergeboortes en de verlossing (moksa) bereiken =
niet meer reïncarneren.
6) Kastensysteem?
Elke Hindoe wordt geboren in een bepaalde kaste (varna) en die is bepalend voor je hele leven. In welke
kaste je zit, heeft te maken met je verleden. Men kan Brahmaan, ksatriya, vaisva of shudra worden. Hoe
hoger je kaste is, hoe meer je als ritueel rein wordt beschouwd. De mensen die kasteloos zijn, staan
onderaan in de maatschappelijke ladder en oefenen dus ook de meest onreine beroepen uit. Men kan zich
niet bekeren tot een andere religieuze strekking.
7) Kan je een Hindoe worden?
Neen….
8) Wet van de Karma?
De wet van oorzaak en gevolg.
De status van iemand zijn leven is het gevolg van alle fysische en mentale acties die gebeurd zijn in
voorbije incarnaties en de huidige acties kunnen je lot in toekomstige reïncarnaties beïnvloeden.
9) Waarom is Hindoeïsme een monisme?
Alles wordt tot 1 wezen of beginsel teruggebracht.
10) De belangrijkste manieren om tot moksa te komen.
Moksa = de verlossing
Men kan dit bereiken door onder andere aan alle rituelen (samskaras) mee te doen.
Er zijn 16 rituelen en 9 daarvan zijn in verband met de geboorte, die de Hindoes dus heel belangrijk
blijken te vinden. Andere hebben te maken met leerling zijn, de volwassenheid en de dood. Belangrijke
elementen die bij elke samskara (= oneindige cirkel van leven en dood) voorkomen, zijn het heilige
huisvuur, spirituele reiniging met water en het uitvoeren van puja, een ritueel offer. Offers zijn meestal
wierook, vruchten, bloemenkransen, rijst…
(Anneleen)
Hindoes: Geboorterituelen
Overgangsrituelen= SAMSKARA’S
 Stap in leven begeleiden met rituelen => kwade afweren.
 16 rituelen in leven: 9 daarvan geboorterituelen
 dus belangrijke gebeurtenis!
1) Rituelen voor de geboorte
2) Rituelen na de geboorte
 Uitvoering daar vader (soms + brahmaan (= lid van de hoogste kaste vd Indische
samenleving, de geestelijke adel))
1) rituelen VOOR de geboorte
 rituelen van conceptie (nix meer van weten)
 Het verlangen naar een zoon meedelen
 Haarscheiding bij de vrouw (man brengt middenscheiding in het haar vd vrouw aan, dit
tegen kwade geesten)
2) rituelen NA de geboorte
 geboorteceremonie (0-10 na geboorte)
* man kijkt baby aan => intelligentie peilen
* 1e bad + mantra’s (= spreuken)
* kind honing geven
* Ohmteken op tong getekend => ‘aum’ is geluid vh ontstaan vd wereld en geluid voor
meditatie
* Mantra’s uitgesproken ter hoogte van de NAVEL
(* adem van brahmaan over kind geblazen)
=> <adem => <sterk
 Naamgevingsritueel (12e dag na de geboorte door familiepriester)
* baby krijgt relatieve astrologische naam (= nt de naam die ouders hebben gegeven)
* familiepriester stelt horoscoop op en schrijft geboortebrief met astrologische gegevens
* astrologische (op basis van horoscoop) naam wordt ingefluisterd tegen de navel
* mantra’s uitgesproken
 Andere rituelen
 Kind verlaat 1e keer huis: Mantra’s + feest voor familie en vrienden
 1e keer vast voedsel: Mantra’s + voedsel geofferd + grootvader geeft kind zoete rijst met
gouden lepeltje
 1e verjaardag: haar kind afscheren in familiepatroon + mengsel van water en geklaarde
boter op hoofd kindje + gaatjes in oren voor oorringen, das tegen ziektes en om heilige
woorden beter te begrijpen.
(Esther)
Hindoes: Huwelijksrituelen
Gearrangeerde huwelijken gebaseerd op:
 streek
 gemeenschap
 kaste
 opvoeding
 taal
 religieuze overtuiging
voor een evenwichtig en langdurig huwelijk
Nu: meer en meer vrije keuze
Verloving = vagdanam (= schenking van het woord)
Astrologisch onderzoek: karakters passend?
 indien negatief: huwelijk afgelast
Rituele handelingen op de huwelijksdag = samskara vd vivaha: 7 stappen
1 voedsel
2 kracht
3 voorspoed
4 geluk
5 kinderen
6 genieten van genoegens
7 levenslange vriendschap
Afscheid nemen van het leven als kind => thuis een rijstmaaltijd delen met kinderen
Bruidegom:
 gebaad door vrouwen
 gekleed in tuniek met broek door mannen (meestal in geel = kleur van de vruchtbaarheid)
 afscheid nemen van moeder: rituele scène: moeder verdrinkt zich uit verdriet
 met familie en vrienden naar huis vd bruid trekken
Bruid:
 speciale sierraden
 rode zijden sari
Bruidstoet met tromgeroffel en vuurwerk: boze geesten afweren
Schenking bruid door vader:
Bruid krijgt in rechterhand een stuk deeg/schelp met rijst, geld of bloemen in. Bruidegom ondersteunt
rechterhand, ouders houden elleboog vast.
Broer vd bruid druppelt water over het stuk deeg/schelp = verantwoordelijkheid bevestigen
Vader begeleidt bruid tot bij bruidegom, citeert uit Ramayana.
Bevestiging weggeven bruid: ouders wassen dochter’s voeten en geven geschenken:
- voedingswaren (kokosnoot = teken vruchtbaarheid, hoop op gezonde kinderen)
- ringen
- kledij
Centraal = eenwording van man en vrouw tot nieuwe eenheid.
 vastgebonden door sjaals
 samen rond heilig vuur/boek lopen
Huwelijk symboliseren: gasten gooien rijst in heilig vuur, lopen er 7x rond
Slot: pandit (= hindoepriester) verklaart wederzijdse plichten en verantwoordelijkheden, trouw beloven
voor 7 levens
(thomas)
Hindoes: Uitvaartrituelen
Overtuigingen
Hindoes geloven dat de dood een deel is van de voortdurende cyclus van geboorte, leven, dood, en
wedergeboorte. De ziel van de overledene gaat een ander lichaam binnen na de dood om weer opnieuw
geboren te worden.
Begrafenisgebruiken
Over het algemeen cremeren Hindoes hun doden. Ter voorbereiding van de crematie wordt het lichaam
gewassen, in een kist gelegd, versierd met sandelhoutpasta en bloemenkransen om daarna gewikkeld te
worden in een wit doek. Tijdens de crematie ceremonie wordt het lichaam driemaal, in tegen wijzerzin,
rond de brandstapel gedragen en daarna er boven op geplaatst. De belangrijkste rouwende ontsteekt het
vuur.
Rouwrituelen
De dagen van rouw worden beschouwd als een tijd van rituele onreinheid. Rouwenden bedekken alle
religieuze afbeeldingen in het huis en nemen niet deel aan festivals, huwelijksceremonies en mogen geen
swamis (=spirituele leider?) bezoeken. De rouwperiode varieert in lengte, maar de Hindoe geschriften
waarschuwen tegen overdreven rouwen
Overgangsriten:
De Hindoe stervensrituelen volgen in alle tradities een redelijk gelijk patroon, afkomstig uit de Vedas (=
teksten die gaan over de zin van het leven en de relatie van mens en kosmos, heilige boeken van de
Hindoes), met variaties afhankelijk van de sekte, regio, kaste en familietraditie. De meeste riten worden
uitgevoerd door de familie van wie iedereen deelneemt inclusief de kinderen, die niet beschermd hoeven
te worden tegen de dood. Sommige riten worden traditioneel uitgevoerd door een priester maar kunnen
ook de familie zelf uitgevoerd worden als er geen priester aanwezig kan zijn. Hieronder een eenvoudige
uitleg van de riten.
Als de dood nadert
Traditioneel sterft een Hindoe thuis. Tegenwoordig worden de stervenden echter steeds vaker in een
ziekenhuis gehouden, zelfs als eventueel herstel niet meer mogelijk is. De Hindoes, de voordelen van het
thuis sterven kennende, brengen de zieken naar huis, omringd door hun dierbaren. Als de dood nadert
worden de nabestaanden op de hoogte gebracht. De persoon wordt geplaatst in diens kamer of bij de
ingang van het huis met hoofd naar het oosten gericht. Een lamp wordt aangestoken naast het hoofd, en de
stervende wordt aangeraden om zich op zijn of haar mantra (= gewijde teksten, een combinatie van
heilige lettergrepen die samen een kern van geestelijke energie vormen, "het denken dat bevrijdt en
beschermt") te concentreren. Familieleden houden de wacht tot aan het grote vertrek, hymnen zingend,
biddend en voorlezend uit de geschriften. Als de stervende niet thuis kan komen, gebeurt dit alles in het
ziekenhuis, ongeacht eventuele bezwaren van het instituut.
Het moment van sterven
Als de stervende buiten bewustzijn is bij diens vertrek, reciteert een familielid de mantra zachtjes in het
rechteroor. Als er geen bekend is, wordt er 'Aum Namo Narayana' of 'Aum Nama Sivaya' gebruikt (dit
wordt ook gedaan van slachtoffers van een plotselinge dood zoals verkeersongevallen of op het slagveld).
Heilige as of sandelhoutpasta wordt aangebracht op het voorhoofd, Vedische (komt van de Veda’s) verzen
worden opgezegd, en een paar druppels melk, Ganga of heilig water wordt in de mond gedruppeld. Na het
overlijden wordt het lichaam bij de ingang van het huis gelegd met het hoofd naar het zuiden, op een
stretcher of op de grond, symbolisch voor het terugkeren in de schoot van Moeder Aarde. De lamp blijft
aan vlakbij het hoofd en wierook wordt gebrand. Een doek wordt onder de kin en over het hoofd
gebonden. De duimen worden aan elkaar vastgebonden, net als de grote tenen. In een ziekenhuis ontvangt
de familie gelijk een getekende overlijdensakte en transporteren het lichaam naar huis. Onder geen enkele
voorwaarde mag het lichaam gebalsemd worden of mogen er organen verwijderd worden ter gebruik door
anderen. Religieuze afbeeldingen worden omgedraaid naar de muur en in sommige tradities worden
spiegels bedekt. Familieleden worden gevraagd om afscheid te nemen en zingen heilige liederen aan de zij
van het lichaam.
Het Homa (= vuur ritueel)
Indien mogelijk wordt er een speciale begrafenispriester geroepen. Op een beschutte plek gebouwd door
de familie, wordt een vuur ritueel uitgevoerd om negen koperen kumbhas (= waterpotten) en één
aardewerken pot te zegenen. Als er geen beschutte plaats aanwezig is, mag het vuur in huis worden
gemaakt. De "hoofd rouwende" leidt de riten. Het is de oudste zoon indien de overledene de vader is, of de
jongste zoon indien de moeder is overleden. In sommige tradities leidt de oudste zoon in beide gevallen,
of de echtgenote, schoonzoon, of dichtstbijzijnde mannelijke verwant.
Klaarmaken van het lichaam
De hoofd rouwende voert het arati (= met een olielamp over de stoffelijke resten gaan) uit en offert
daarna bloemen. De mannelijke -of vrouwelijke, afhankelijk van het geslacht van de overledenefamilieleden dragen het lichaam naar de achterkant van het huis, verwijderen de kleren, wassen het
lichaam en kleden het in een witte doek. Elk doet sesamolie op het hoofd, en het lichaam wordt gewassen
met water uit de negen kumbhas, gekleed, geplaatst in de kist -of op een draagstoel- en wordt vervolgens
gedragen naar het homa vuur. De jonge kinderen die kleine brandende stokjes vasthouden, omringen het
lichaam en zingen hymnen. De vrouwen lopen daarna rond het lichaam en offeren gepofte rijst in de mond
om de overledene te voeden op de komende reis. Een weduwe zal haar tali (= huwelijkshanger) om de
hals van haar echtgenoot doen, symbolisch voor haar voortdurende band met hem. De kist wordt dan
gesloten.
Indien het onmogelijk is om het lichaam naar thuis te halen, regelt de familie om het in het mortuarium te
wassen en aan te kleden i.p.v. deze taken aan vreemden over te laten. Het rituele homa vuur kan dan thuis
of in het crematorium worden gemaakt.
Crematie
Alleen de mannen wonen de crematie bij, aangevoerd door de hoofdrouwende. Twee potten worden
gedragen: de aardewerken kumbha, en een andere waarin gloeiende kolen zijn geplaatst uit het homa
vuur. Het lichaam wordt driemaal tegen wijzerzin rond de brandstapel gedragen om er vervolgens
bovenop geplaatst te worden. Alle rondgangen, en sommige arati, zijn altijd in tegen wijzerzinsrichting.
Als er een kist wordt gebruikt, wordt het deksel nu verwijderd.
De mannen offeren nu gepofte rijst net als de vrouwen al eerder deden, bedekken het lichaam met hout en
offeren vervolgens wierook en ghee (= ongeklaarde boter). Met de aardewerken kruik op zijn
linkerschouder, gaat de hoofd rouwende rond de brandstapel, een brandende fakkel achter zijn rug
houdend. Bij elke bocht rond de brandstapel, slaat een verwant een gat in de aardewerken pot met een
mes, waardoor het water eruit kan stromen wat symbolisch is voor het leven dat het omhulsel verlaat. Na
drie rondgangen, laat de hoofdrouwende de pot vallen. Dan, zonder zich om te draaien naar het lichaam,
steekt hij de brandstapel aan en verlaat de plek. De anderen volgen. In een crematorium wordt er heilig
hout en ghee in de kist geplaatst. Waar het toegestaan is, wordt het lichaam rond de ruimte gedragen en
een klein vuur aangestoken in de kist net voordat het aan de vlammen wordt geschoven. De knop van de
crematieoven wordt bedient door de hoofd rouwende.
Thuiskomst: rituele onzuiverheid
Bij terugkomst in het huis, baden allen zich en reinigen het huis gezamenlijk. Een lamp en een waterpot
worden daar neergezet waar het lichaam heeft gelegen. Het water wordt dagelijks verschoont en
afbeeldingen blijven omgedraaid hangen aan de muur. De schrijnruimte wordt gesloten en alle iconen
bedekt met witte doek. Tijdens deze dagen van rituele onzuiverheid bezoeken de familie en naaste
verwanten niemand, ofschoon buren en verwanten hen dagelijks maaltijden komen brengen om de lasten
tijdens het rouwen te verlichten. Ze wonen ook geen festivals bij, bezoeken geen tempels en swamis, en
nemen niet deel aan huwelijksvoorbereidingen. Sommige houden zich hier één jaar aan. Voor de dood van
vrienden, leraren of studenten zijn de regels optioneel. Hoewel het rouwen nooit onderdrukt of ontkend
wordt, waarschuwen de geschriften tegen overdadig geklaag en stimuleren een vreugdevolle uiting. De
vertrokken ziel is zich zeer bewust van de emotionele krachten die aan hem of haar zijn gericht. Langdurig
verdriet kan de ziel in het aardse bewustzijn houden waardoor de volledige overgang naar de hemelse
werelden wordt tegengehouden. In Hindoeïstisch Bali is het een schande om te huilen voor de doden.
Bottenverzamelingsceremonie
Ongeveer twaalf uur na de crematie, keert de familie terug om de overblijfselen te verzamelen. Water
wordt gesprenkeld over de as; de resten worden verzameld op een grote schaal. In crematoria kan de
familie regelen om zelf de overblijfselen te verzamelen: as en kleine stukjes wit bot worden 'bloemen'
genoemd. In crematoria worden deze gemalen tot stof, en het moet geregeld worden om ze te bewaren. As
wordt gedragen of verstuurd naar India om gestrooid te worden in de rivier Ganges of in een gunstige
rivier of de oceaan, samen met kransen en bloemen.
Eerste herdenking
Op de 3e, 5e, 7e of 9e dag verzamelen de verwanten zich om een maaltijd gebruiken van het favoriete
voedsel van de overledene. Een portie wordt geofferd voor diens foto en later ceremonieel achtergelaten
op een verlaten plek, samen met wat aangestoken kamfer (= etherische olie die doorbloeding stimuleert
en heilzaam
bij kneuzingen, verstuikingen, spierpijn en reumatische pijn is). De gebruiken voor deze periode zijn
variabel. Sommige offeren pinda (= rijstballen) dagelijks gedurende negen dagen. Anderen combineren al
deze offeringen met de volgende sapindikarana rituelen gedurende enige dagen of één dag van
ceremonies.
31e dag-herdenking
Op de 31e dag wordt er een herdenkingsdienst gehouden. In sommige tradities is dit een herhaling van de
begrafenisriten. Thuis maken allen het huis grondig schoon. Een priester reinigt het huis en voert
sapindikarana uit, en maakt één grote pinda (representatief voor de overledene) en drie kleine (de vader,
grootvader en overgrootvader representerend) klaar. De grote bal wordt in drie stukken gesneden en elk
stuk wordt toegevoegd aan een kleinere; dit stelt de vereniging van de ziel met diens voorouders voor in
de volgende wereld. De pindas worden gevoerd aan de kraaien, aan een koe, of in een rivier gegooid voor
de vissen. Sommigen voeren deze rite uit op de 11e dag na de crematie. Anderen doen het tweemaal: op
de 31e dag -of op de 11e, 15e, etc.- en na één jaar. Nadat de eerste sapindikarana is uitgevoerd, eindigt
de rituele onzuiverheid. Maandelijkse herhaling gedurende een jaar is ook gebruikelijk.
Eén jaar-herdenking
Op de jaarlijkse sterfdag van de overledene -volgens de maankalender- voert een priester de shraddha (=
geloof en vertrouwen, eerbied) riten uit in het huis, waarbij pinda aan de voorouders wordt geofferd. Deze
ceremonie wordt jaarlijks uitgevoerd zo lang als de zonen van de overledene in leven zijn (of gedurende
een specifieke periode). Tegenwoordig is het gebruikelijk in India om shraddha te doen voor de
voorouders net vóór het jaarlijkse Navaratri (= negendaagse vieringen gewijd aan de Goddelijke Moeder)
festival. Deze tijd is ook geschikt voor de gevallen waarin de juiste dag van overlijden niet bekend is.
Hindoe begrafenisrituelen kunnen eenvoudig of erg complex zijn. Deze tien stappen, uitgevoerd met
toewijding volgens de gebruiken, middelen en mogelijkheden van de familie, vormen een geschikt einde
aan het aardse bestaan van elke Hindoe ziel.
(Anke)
Islam: Geboorterituelen
Islamitische leer = gebaseerd op de Koran en de Scenna
 kent geen centrale instelling
 veel verspreid
 gesticht in de 7e eeuw door Mohammed in Saoedi-Arabië
Rituelen:
 amulet: - beschermen van de pasgeboren baby tegen kwade, jaloerse krachten
- wordt gegeven door de moeder
- het boze oog met inscriptie “zo god het wil”
- de hand van fatima (: ook een symbool)
- stukje stof met opschrijft (vers uit palm) dat opgerold is
 influisteren: oproep tot gebed influisteren bij het pasgeboren kind, samen met het influisteren vd
Shahada (= geloofsbelijdenis= ook Maladay) door de man
 naamgeving: meestal een naam uit de Koran, wordt na de Koranvers ingefluisterd, allesbehalve Allah
 7e dag na geboorte: - hoofdje kaalscheren: het haar wordt gewogen en die hoeveelheid wordt omgezet
in geld en aan de armen geschonken
- dier slachten: vlees wordt ook aan de armen geschonken
 symbool van de Moslim die Allah dankt. De naam vh kindje wordt tijdens de slachting
uitgesproken
 besnijdenis: wordt aanzien als islamitische identiteit
 voorhuid wordt weggesneden zodat de eikel onbedekt blijft
 in nauw verband met de rituele reinheid
 verplicht
 tussen 3 en 8 jaar: bij Marokkanen vroeger dan bij Turken
 niet besneden op de sabbat
 in België in een ziekenhuis in een speciaal kleed: broek met vest of cape
 groot feest erna
5 pijlers van de Islam:
shahada =
geloofsbelijdenis: er is maar 1 god Allah, en Mohammed is zijn profeet
zakaat =
aalmoes, belasting (soort sociale zekerheid)
salaat =
bidden 5x per dag richting Mekka
hadj =
1x in je leven: bedevaart naar Mekka in wit kleed (waarin ge later begraven wordt)
gaan en 7x rond tempel (Kahaba) lopen, verplicht, tenzij je arm/ziek bent.
ramadan =
9e maand is de vastenmaand (let wel: zij werken met het maanjaar=> langer dan
31dagen)
(Wim)
-
Islam: Huwelijksrituelen
bruidspaar naar moskee om voor Allah te trouwen.
Turkije: burgerlijk huwelijk ≠ religieus huwelijk
geen Imam verplicht voor religieus huwelijk
Marokko: burgerlijk huwelijk = religieus huwelijk
geen religieuze autoriteit of formulieren verplicht
De Islamitische wet  2getuigen verplicht + een wali (=vriend). Deze zijn beschermer die de
bruid en haar rechten moeten beschermen.
-
Partnerkeuze gebeurt vrijwel altijd door de ouders en familie. De moeder legt de eerste contacten.
Partnerkeuze wordt besproken onder de vrouwen uit beide families: vrouwen uit familie jongen
gaan op bezoek bij toekomstige familie met ‘het goede nieuws’.
-
Na huwelijk: versierde auto (pop op motorkap), papiergeld wordt op de trouwkledij van het
bruidspaar gespeld.
-
Marokko: SOMS verlovingsfeest waar verlovingsringen worden uitgewisseld. Onderscheid tussen
gemengd en apart feest
Gemengd: koppel heel de avond samen
Apart: de jongen gaat ’s avonds heel even naar het feest van de vrouwen, eet een
dadel en drinkt melk (symbolen voor geluk en vruchtbaarheid) Familielid van het
meisje versiert rechterhand van het meisje en jongen met henna.
Deze tekst is nog niet goedgekeurd door mevrouw Tina Blommaert en kan dus
mogelijk nog foutieve informatie bevatten. Dank
(Sven en Ils)
Sikhs: Geboorterituelen
Rituelen vormen een heikel punt binnen het sikhisme. Goeroe Nanak reageerde immers tegen het
ritualisme van hindoeïsme en islam. Hij vatte het sikhisme op als een religie van de dagelijkse praktijk, de
eerste taak van een sikh is een goede huisvader/moeder te zijn. Nanak ging echter voorbij aan de behoefte
die de meeste mensen hebben om hun band met het goddelijke feestelijk uit te drukken. Ook belangrijke
momenten in het leven verdienen volgens deze mensen een ritueel. Daarom bleven vele sikhs de rituelen
van het hindoeïsme trouw. De Goeroes konden het natuurlijk niet laten gebeuren dat hun religie terug in
het hindoeïsme, waar ze zich net tegen afzetten, zou afglijden. Ze moesten daarom toch enkele
toegevingen doen aan het algemeen menselijke verlangen naar rituelen.
Daarom componeerde Goeroe Ram Das een sikh huwelijkshymne. De zoektocht naar een eigen
sikhidentiteit op ritueel vlak was echter nog niet voltooid. Begin twintigste eeuw ijverde de Sing Sabhabeweging nog steeds voor eigen rituelen. Zij zorgden er bijvoorbeeld voor dat het huwelijkspaar in plaats
van driemaal rond een vuur te draaien, nu driemaal rond de Goeroe Granth Sahib (= heilig boek van de
Sikhs, het boek heeft de taak van de spirituele leraar die u van duister(goeroe) naar licht(granth) brengt,
overgepakt) moet draaien. In feite is de aanwezigheid van de Goeroe Granth Sahib het enige element dat
sikh-rituelen van hindoeïstische rituelen onderscheidt. Ook in de naamgevingceremonie speelt de schrift
een belangrijke rol.
De Sikhs aanzien kinderen als een geschenk van god. Hoewel Goeroe Nanak de gelijkheid tussen mannen
en vrouwen verkondigde, kunnen we onder Sikhs toch nog een voorkeur voor mannen onderscheiden.
Mannen zetten immers de familie verder en zullen de begrafenisriten van hun ouders verzorgen. Vrouwen
vertrekken echter na hun huwelijk naar een andere familie en worden daarom meer als buitenstaanders
gezien. Op dit vlak weegt de Indiase cultuur blijkbaar zwaarder door dan de leer van de goeroes.
Het is belangrijk dat het kind zo snel mogelijk na de geboorte de mool mantra (geloofsbelijdenis) wordt
ingefluisterd. De amritdharis, Sikhs die in de khalsa zijn ingeleid, verlangen ook dat hun kind een beetje
amrit te drinken krijgt. Meestal leest men de eerste vijf verzen van het ochtendgebed waarna de
voorganger de in amrit gedoopte kirpan (het zwaard) neemt en enkele druppels op de tong van de baby
legt terwijl hij een zegen uitspreekt:
I present this child, and with thy grace,
I administer to him/her amrit.
May he/she be a true Sikh
May he/she devote himself/herself to the service of his/her fellows and motherland.
KEENE , Truth, p.153.
De rest van de amrit wordt opgedronken door de moeder en de vader.
Na de periode van rituele onreinheid, neemt de vrouw een ritueel bad en trekt ze nieuwe kleren aan om
met haar kind naar de gurdwara te gaan. Daar voltrekt zich de naamgevinsceremonie of de nam karan.
Eerst betuigt het gezin echter zijn dank voor de behouden bevalling door een geschenk aan te bieden aan
de Goeroe Granth Sahib. Meestal gaat het om karah prasad, een zoetigheid die bij elke dienst in de
gurdwara (=tempel van de Sikhs) wordt uitgedeeld. Maar men kan ook bijvoorbeeld een stuk brokaat of
zijde schenken om de Goeroe Granth Sahib mee te bedekken (= een romalla). Uit de schrift worden dan
enkele hymnen gelezen rond het thema dankbaarheid of sommige families laten een volledige lezing van
de schrift plaats vinden.
Daarna kan de eigenlijke ceremonie beginnen. De voorganger begint met enkele gebeden om vervolgens
aan te kondigen dat een familie onder hen gezegend is met een kind en dat zij "een letter" zoeken. Dan
wordt de Goeroe Granth Sahib op een willekeurige pagina geopend en het eerste woord van die bladzijde
luidop gelezen. De naam van het kind moet de zelfde beginletter hebben als dat woord en de naam zelf
moet ook in de schrift voorkomen. Dit heeft tot gevolg dat er geen verschil is tussen jongens en
meisjesnamen .Om dit aan te duiden wordt aan een jongensnaam Singh, dat leeuw betekent, toegevoegd
en aan een meisjesnaam Kaur, dat prinses betekent. De gemeenschap moet zijn goedkeuring uitspreken
over de naamkeuze vooraleer men de ceremonie eindigt met enkele gebeden.
Deze naamgevingceremonie lijkt nogal sober in vergelijking met de geboorterituelen van andere religies.
De sikhs beschouwen de nam karan echter als ondergeschikt aan de inwijding in de khalsa, die op een
latere leeftijd plaatsvindt. Vraag een sikh naar hun 'doopritueel' en zij zullen verwijzen naar deze
initiatierite, genaamd de amrit sanskar.
(Marijke)
Sikhs: Huwelijksrituelen
Het huwelijk heeft bij de sikhs een sterke sociale functie. Het brengt immers twee families bij elkaar.
Vandaar dat huwelijken bij de sikhs meestal gearrangeerd worden, al spreken sikhs zelf liever van
'geassisteerde' huwelijken. Het idee erachter is dat ouders hun kinderen het beste kennen en daarom de
uitgelezen personen zijn om een goede en passende partij te kiezen. Aangezien de vrouw na haar huwelijk
komt inwonen bij de familie van haar man, moet zij ook met haar schoonfamilie overeenkomen.
Verliefdheid is zeker geen voorwaarde. Men gaat ervan uit dat de liefde komt met de jaren. Er zijn
liefdeshuwelijken, maar die zijn in de minderheid. Net als gemengde huwelijken houden zij niet lang
stand, zeggen de sikhs.
Aangezien het merendeel van de sikhs in onze streken ongetrouwde mannen zijn, keren velen naar Punjab
terug om een vrouw te vinden. Dat gebeurt doorgaans op de leeftijd van 27 of 28 jaar. Een sikh zegt dan
dat 'zijn tijd gekomen is'. In Punjab schakelt hij zijn familie en op de eerste plaats zijn moeder in om hem
te helpen bij zijn zoektocht naar een geschikte partner. Soms wordt vertrouwd op een bichola, een verwant
die optreedt als koppelaar. Er wordt nagegaan of het meisje een onbesproken reputatie heeft, de familie
een zekere status geniet en de karakters van man en vrouw bij elkaar passen. Daarnaast is het
belangrijk dat beide partijen uit dezelfde kaste komen, terwijl zij niet uit dezelfde voorouder mogen
stammen en niet uit hetzelfde dorp mogen komen. Overtredingen op de laatste twee bepalingen worden
beschouwd als incest. Een geschikte huwelijkskandidate is doorgaans vijf of zes jaar jonger dan de man.
Wanneer een mogelijke bruid gevonden is, wordt een ontmoeting tussen beide families georganiseerd.
Hierbij krijgen de beide partijen de kans elkaar, weliswaar kort, te zien en te spreken. De twee families
onderzoeken de geschiktheid van de kandidaat of kandidate. Als de vrouw de man bevalt en ook zijn
familie haar geschikt vindt, vraagt hij haar ten huwelijk. De vrouw kan weigeren. In dat geval begint de
zoektocht van voor af aan. Wanneer de vrouw instemt, worden de voorbereidingen getroffen voor het
huwelijk en wordt onmiddellijk een datum vastgelegd.
Het eigenlijke huwelijk gaat als volgt:
De vader van de bruid komt naar voren om het gewaad van zijn dochter vast te binden aan de
felgekleurde sjaal van de bruidegom, de palla . Met dat gebaar geeft hij zijn dochter uit handen en
plaatst haar onder de hoede van haar toekomstige echtgenoot. Het is dus een zeer symbolisch gebaar. Op
dat moment wordt volgende toepasselijke hymne gereciteerd (hymne 963):
Ik verzaak zowel aan lofprijzingen als aan verwijten.
Ik houd me vast aan de zoom van jouw sjaal.
Al het andere laat ik voorbijgaan.
Ik heb alle relaties als vals ervaren.
Ik houd me vast aan u, mijn heer.
Daarna wordt overgegaan tot de bezegeling van het huwelijk. De getuigen spelen hier ook een
belangrijke rol. De broer langs moederzijde helpt traditioneel bij de opvoeding van de zogenaamde
zusterkroost. Bij het huwelijk bevestigt hij zijn verantwoordelijkheid.
Na de huwelijksceremonie wordt iedereen uitgenodigd om deel te nemen aan de langar, de
gemeenschappelijke maaltijd. Ook die vindt plaats in de tempel. In de namiddag leidt de kersverse
echtgenoot zijn vrouw naar zijn huis. Eerst trekt hij samen met zijn vader en andere mannelijke
familieleden naar het ouderlijke huis van de bruid. Daar ontvangt hij eventueel zijn bruidsschat.
De bruid kleedt zich om en trekt voor het eerst kleren aan van de familie van haar man. Haar familie doet
haar uitgeleide, terwijl zij liederen zingen over de scheiding tussen een dochter en haar ouders. Het is een
heel emotioneel moment.
Het koppel wordt opgewacht bij de bruidegom thuis door de moeder van de man. Zij laat hen wachten
voor de deur. Vervolgens giet zij een aantal keer een mengsel van melk en water uit over hun hoofden.
Daarna stopt ook zij wat van de typische zoetigheden in de monden van de echtgenoten. Het is haar
manier om haar nieuwe status van schoonmoeder te vieren. Pas na die gebeurtenis mag het bruidspaar
het huis betreden.
(Bram)
Sikhs: Uitvaartrituelen
Hoe zien zij de dood? Hoe komt dat?
Voor de sikhs is de dood een vanzelfsprekend en natuurlijk gegeven dat deel uitmaakt van de cirkel van
het leven. Het dode lichaam wordt beschouwd als het omhulsel waarin de ziel huist, de eeuwige essentie
van de mens.
Wat gebeurt er voor de dood?
Tijdens de laatste levensuren wordt een stervende omgeven door zijn familie. Om steun te bieden wordt
geciteerd uit de zogenaamde hymne voor de vrede. Daarin wordt opgeroepen zich over te geven aan God.
Een houding van overgave brengt de stervende tot rust.
Wat na de dood?
Dat geloof in reïncarnatie heeft gevolgen voor de manier waarop sikhs omgaan met het dode lichaam: het
wordt met relatief weinig zorg omringd.. De gedachte dat de dood behoort tot de normale gang van zaken
heeft ook haar weerslag op de wijze waarop het verlies wordt verwerkt. Nabestaanden worden eerder
gefeliciteerd dan gecondoleerd. De ziel van de overleden persoon is immers een stap dichter bij de ultieme
vereniging met God. De rouwstoet wordt dan gevolg door een muziekband en na de crematie volgt een
feest waarbij de kleinkinderen cadeaus ontvangen. Zichtbare tekenen van rouw, zoals huilen of luid
jammeren worden in het algemeen niet aangemoedigd.
Wat doen ze met het lichaam?
Nadat de dood is vastgesteld, wordt het lichaam door de familie gewassen. Het moet immers ritueel rein
zijn vooraleer het aan het vuur geschonken kan worden.
Begraven of cremeren?
Sikhs cremeren hun doden. Wanneer er geen andere mogelijkheid is, kan het ook gebeuren dat het lichaam
begraven wordt of aan de zee wordt toevertrouwd. De brandstapel wordt aangestoken door de
hoofdrouwende. Ondertussen worden door de gemeenschap hymne gereciteerd. Die drukken gevoelens
van onthechting uit. Op het eigenste moment van de verbranding wordt het zogenaamde avondgebed
gereciteerd.
De sikh-rituelen bij een overlijdenlijken op het eerste gezicht sterk op de hindoeïstische gebruiken. De dag
na het overlijden wordt het lochaam van de overledene gecremeerd op een brandstapel die aangestoken
wordt door de oudste zoon. In België is een soortgelijke crematie weliswaar onmogelijk, maar ook hier
vallen de overeenkomsten op met het hindoeïstische dodenritueel. Terwijl bij de Hindoes de rituelen echt
er uitvoerig uitgesponnen worden, is de crematie voor de sikhs eerder een sobere aangelegenheid.
(Timothy)
Sikhs: Algemeen denkek
*sikh=discipel
*1 god
*stichtter=>Guru Nanak Patshah. Hij werd in 1469 geboren in 'Nankana Dahib' ( in pakistan )
*gesticht in pakistan
*khalsa: betekent ‘puur’…dit zijn sikhs die de heilige Amrit Ceremonie ondergaan hebben
* verbod op buitenhuwelijkse seksuele relaties. Een Sikh kan altijd zijn / haar partner kiezen.
(gearrangeerde huwelijken =>NIEMAND trouwt tegen eigen wil)
*dragen tulband=>respect + vrede medemens
*lange haren=>compleet man..( god geeft baard….)
*Guru
Nanak
Sahib
ji's
drievoudige
openbaring
voor
de
mensheid:
1)Naam
Japna
–
mediteer
op
Godsnaam
2)Kirat
Karni
–
op
eerlijke
wijze
je
kost
verdienen
3) Wand Chakna - deel met anderen, naastenliefde
primaire doel : God vereren door samenleving te dienen
wat is am ritsar => Amritsar is de hoofdstad van de provincie Punjab en het thuis van de Sikhs
wat zijn de 5 kenmerken van een echte sik =>
Kesha (haar)
Kangha (kam)
Kada (armband)
Kirpan (dolk)
Kachha (ondergoed).
Zijn man en vrouw gelijk? Ideologisch wel, maar de realiteit is anders
Zijn er priesters? Ja
Hebben ze heiligen? Ja, Bidhu, Kabir, Mardana, Mianmir
Wat is voor hen de heiligste plaats? Am ritsar
(stijn)
Boeddhisme: Algemeen
Individuele godsdienst
Ze hebben geen god, en geen schepper
Goeroe = spirituele leider die je van goe naar roe leidt (van duister naar licht)
Wat is de wet van de Karma? (of de wet van oorzaak en gevolg)
De Boeddha onderwees het principe van karma: goede acties leiden tot goede resultaten, en slechte acties
hebben slechte gevolgen. Boeddha zei dat karma intentie is. Het gaat bij karma dus om de intentie die de
actie motiveert.
Stichter waar? Wanneer?
Sidharta Goutama. Hij werd geboren 560 v.C., als zoon van een rijk stamhoofd, huwde een weduwe en
had bij haar een zoon. Op 29-jarige leeftijd kwam hij in een ernstige religieuze crisis, verliet huis en haard
en probeerde eerst door een strenge ascese en zelfkastijding een oplossing te bereiken. Na zes jaar aldus
geleefd te hebben en na een periode van 49 dagen van eenzame meditatie kwam de verlossing in de vorm
van de verlichting. Gautama werd tot Boeddha (= dé Verlichte) en daarmee tot het centrum van de
mensheid en zijn geschiedenis. Boeddha verzamelde een groep monniken om zich heen aan wie hij zijn
(mondeling) leer doorgaf
Wat is reïncarnatie?
-wedergeboorte van de zielDe manier waarop hergeboorte plaatsvindt heeft veel te maken met hoe een persoon in het verleden
gehandeld heeft. Goede acties brengen een hergeboorte als een hogere of lagere god, of als een mens in
een comfortabele situatie. Slechte acties veroorzaken een wedergeboorte in een hel, als een geest of dier,
of als mens in een slechte situatie. Ook een leven in een hemel is echter slechts tijdelijk. Als het leven daar
voorbij is, volgt een geboorte in misschien een lagere hemel, een mens, dier of in een hel. Het hangt af van
het karakter van je vroegere acties.
3 juwelen?
Een centraal begrip in het boeddhisme is het Drie-voudig Juweel (pali: tiratana). Dit Drie-voudig Juweel
bestaat uit de Boeddha, Dhamma (= de leer hoe je in het leven staat) en Sangha.
De Boeddha is de ontdekker van het principe van de Dhamma. De Dhamma wordt beschreven als
doodloos, en bestaat onafhankelijk van de Boeddha. De Dhamma is altijd aanwezig, of er nu een Boeddha
is of niet. De Boeddha is ontwaakt aan de Dhamma, verlicht door de superieure kennis van de realiteit in
het hier en nu. Dit Dhamma is wat de Boeddha zijn discipelen onderwijst. Als de discipelen de instructies
van de Boeddha begrijpen en er naar handelen en het uitvoeren, kunnen zij zelf ook de Dhamma zien. Dan
zijn zij ook verlicht, en bereiken hetzelfde einde aan lijden en ontevredenheid dat de Boeddha bereikte. De
Sangha is de gemeenschap van personen die deze staat van verlichting bereikt hebben.
Boeddha verwijst zowel naar de historische Boeddha in de persoon van Boeddha Gotama, als naar het
‘Boeddhaschap’. Het Boeddhaschap is een titel die gegeven wordt aan personen die door hun eigen
inspanning en zonder leraar de Dhamma hebben gezien.
Vier waarheden
(1) Leven is lijden (De uitspraak "alles is lijden" wijst op het inzicht dat alles vergankelijk, tijdelijk is)
(2) De oorzaak van het lijden is het verlangen of de begeerte.
We lijden omdat we zonder ophouden verlangen. We lijden omdat we hechten aan van alles en nog
wat en het moeilijk vinden veranderingen toe te laten.
(3) Verlossing van de hunkering is de verlossing van het leiden
(4) Het achtvoudige pad leidt tot verlossing van het leiden.
Achtvoudige pad
Een leidraad voor het leven:
(1) het juiste pad, inzichten: overeenkomst met de vier waarheden
(2) de juiste doelstelling, bedoelingen (geen bezitsdrang, wreedheid of boosheid)
(3) het juiste woord (geen leugens, laster of ruwe taal)
(4) het juiste gedrag (niet stelen, niet doden),
(5) het juiste middel voor het levensonderhoud: een eerlijk en heilzaam beroep
(6) de juiste inspanning (om het heilzame te bevorderen door wilskracht, training),
(7) het juiste bewustzijn (kennen van de drijfveren, alert zijn voor het hier en nu
(8) de juiste meditatie.
Nirwana,Waar?
Toestand van harmonie en rust, bereikt na de laatste wedergeboorte.
Is de staat waarbij de vlam van de levensdorst geheel gedoofd is. Het is het hoogste goed in het
boeddhisme. Nirvana en de waarneembare wereld zijn niet twee verschillende werkelijkheden of twee
verschillende toestanden van de werkelijkheid. Nirvana is de waarneembare wereld te beleven sub specie
aeternitatis, d.w.z. vanuit het gezichtpunt der eeuwigheid. Het is, met andere woorden, de ene
werkelijkheid ontdaan van al onze denkbeelden, met inbegrip van deze.
Zijn er heilig boeken?
Het Boeddhisme is een 'godsdienst' zonder heilige geopenbaarde boeken. Wel zijn de leringen van de
Boeddha in later tijd vastgelegd. In de loop van de tijd is aan de overlevering over het leven en de leer van
Boeddha veel toegevoegd. De teksten werden alleen in de kloosters bewaard en zijn in de meeste gevallen
met de invallen van de Islam verloren gegaan. Een reconstructie van de leer in zijn meest oorspronkelijke
vorm is daarom echter niet goed mogelijk.
Is er een god? Is er een schepper?
Voor een boeddhist is er geen noodzaak om in een god of schepper te geloven, in tegenstelling tot de drie
monotheïstische wereldreligies. In het boeddhisme is nergens sprake van een almachtige god. De
bevrijding is op eigen kracht te bereiken.
Toch kennen de tibetaans boeddhisten een veelheid aan goden en geesten die heel echt voor hen zijn. Het
zijn geen persoonlijke goden in die zin dat ze er contact mee hebben. Men vereert de Boeddha, zijn
onderwijs en het monnikkendom. Er is geen concept van een god aan wie ze verantwoording af moeten
leggen en die zich uitstrekt naar gewonen mensen.
Doopsel Boeddhisten
Geen specifiek doopritueel, maar wel zegening in de tempel
 koordje met knoop erin wordt rond de pols van het kind gedaan voor bescherming
Boeddhisten hebben meestal geen specifieke rituelen
(Sofie)
Boeddhisme: Uitvaartrituelen
Dood: belangrijke rol
-bewijs van vergankelijkheid van alle dingen
-schept mogelijkheid te ontsnappen uit de kring van de wedergeboorten en het nirvana bereiken.
-is niet gezien als vanzelfsprekend en natuurlijk gegeven, het is een relatief hoopvol gebeuren.
(gevoelens van verdriet en wanhoop  niet tonen, zij zouden de dode vasthouden in het aardse bestaan en
goede wedergeboorte verhinderen)
Bij naderen van levenseinde: nabestaanden goede omgeving creëren gemoedstoestand waarin iemand
sterft heeft nl. gevolgen voor de aard van zijn/haar wedergeboorte.
Boeddhisten geloven dat op het moment dat de dood intreedt, de ziel het lichaam verlaat en ze op zoek
gaat naar een nieuw lichaam om in herboren te worden.
Belangrijk! Tocht van de geest:
Overledene met weinig egard behandeld
 lijk = leeg omhulsel
fysieke lichaam:slechts deel van voortdurend proces van reïncarnatie totdat men verlichting bereikt.(na
dood ondergaat overledene transformatie waarin zij de dood ontdekken en zich klaarmaken voor volgende
incarnatie)
 eerste dagen bewustzijn nog aanwezig  aanraking vermijden
 mediteren ten gunste van goede wedergeboorte van de gestorvene
Dag van uitvaart:
lichaam in processie naar vuurstapel geleid
oudste zoon : steekt brandstapel aan
na crematie: gemeenschappelijke maaltijd
Rouwrituelen
speciale rituelen op latere tijd: na 7 dagen, na 3 maanden en na 1 jaar
verdiensten verzamelen en die overbrengen op de gestorvene voor positieve beïnvloeding tussenstadium
dood en volgend leven.
Wekelijks worden er gebeden opgezegd gedurende een 49 dagen durende begrafenisperiode.
Ze kennen geen specifieke herdenkingsdag voor alle gestorvenen.
(Kelly) Joden: Huwelijksrituelen
Bij de azjkenazische orthodoxe joden wordt de bruidegom op de laatste sjabbat vóór het huwelijk in de
synagoge opgeroepen de zegen uit te spreken. Dat gebruik wordt de oifriefen genoemd. (niet zo
belangrijk)
Om een joods huwelijk te hebben, moeten zowel bruid als bruidegom jood zijn. Het huwelijk is een
contract dat beiden afsluiten met elkaar en waarin zij beiden moeten toestemmen. De ceremonie kan
zowel thuis als in de synagoge gebeuren. Dit laatste is geen verplichting. Het koppel plaatst zich onder een
baldakijn en doorgaans is het de rabbijn die hen de zegeningen geeft.
Vermits het huwelijk een contract is tussen man en vrouw, kan het ook verbroken worden. De
echtscheiding verloopt volgens een religieuze procedure en moet met de vrijwillige toestemming van
beiden gebeuren. (lezen)
Bij de joden verbeeldt het baldakijn het samen wonen onder één dak."
Het joodse huwelijk
"Vervolgens breekt het moment van de eroesin aan: de schenking van de ring in aanwezigheid van de
getuigen. Tijdens de eroesin komt het voor een rechtsgeldig huwelijk noodzakelijke element van
overdracht aan bod: de man schenkt in het bijzijn van de twee getuigen aan zijn toekomstige vrouw een
geschenk van waarde. (Traditioneel kon dat een klomp goud zijn of een sieraad; in de praktijk is het al
vele eeuwen een ring. Bij de liberale joden geeft ook de vrouw aan de man een ring. )
 geen details: enkel weten dat ring soort bruidsschat is
Joodse Viering
De persoon die een huwelijk voorzit kan een rabbi, een cantor, een leider van de gemeenschap of een
geleerde zijn. Joden worden echter niet gehuwd door iemand, Joden trouwen elkaar.
Rabbi
De godsgeleerde die de viering meestal leidt
Sabat
De vrijdag zonsondergang tot de zaterdag zonsondergang is de sabat en op deze dag is werken, reizen
maar ook een huwelijk verboden, je kan immers geen 2 feestdagen combineren.
Chuppah!
Een joods huwelijksbaldakijn,.
Symboliek hiervan is het huis waarin de bruidegom zijn bruid onderbrengt, de openheid wijst op de
gastvrijheid, de afwezigheid van een dak wijst ernaar dat het koppel hoopt zoveel kinderen als sterren te
kunnen krijgen.
Ketubah!
Een document dat door twee mannen, die noch familie van elkaar , noch familie van bruid of bruidegom
zijn, als getuigen moet ondertekend worden.
Ceremonie
De mate van toepassen van de ceremonie is afhankelijk van de graad van geloof. De bruidegom vergezelt
vooaleer in de chuppah te stappen zijn bruid.
- de rabbi verwelkomt en vraagt Gods zegen
- zegening van de wijn
- bruid en bruidegom drinken wijn
- de sluier wordt afgenomen door haar moeder of een vriend
- de bruidegom schuift een steenloze ring over de rechter wijsvinger
- de rabbi leest de ketubah
- de bruidegom geeft deze aan de bruid, die het aan de ouders doorgeeft ter bewaring
- nieuwe wijnzegening en drinken van de wijn uit 2 kiddush bekers als symbool van verleden en toekomst
- 7 zegens
- de rabbi roept het wettelijk huwelijk uit
- glas wordt gebroken : symbool voor de vernietiging van de tempel, de breekbaarheid van het huwelijk en
een perfecte seksuele vereniging
- muziek bij het verlaten van de chuppah
( nieuwe volgorde van processie : paar, bruid’s ouders, bruidegom’s ouders, getuigen, ceremoniemeesters,
bruidsmeisjes
- Yichud : een korte rustpauze voor het paar)
Noot : om te hertrouwen moet men eerst religieus gescheiden worden
Sacrament?
Eigen partnerkeuze?
Belang vh huwelijk? Wat?
Belang huwelijkscontract? In synagoge? Rabbi?
Waar??
Waarom daar?
Speciale kledij?
Belang vd beker met wijn?
Wat is een shuppa?
Belang/betekenis gebroken glas?
Samen/apart feesten?
Wat na huwelijkssluiting?
Wanneer zijn 2 mensen echt gehuwd?
 vragen van haar maar die zijn niet allemaal beantwoord
(Steven)
Joden: Uitvaartrituelen
Joodse afscheidsrituelen
Joden maken een strikt onderscheid tussen de wereld van het leven en de wereld van de dood. Zolang een
mens ademt, is hij in leven en moet hij behandeld worden als een levende. Dat is vooral een richtlijn voor
de omringende familieleden. Het is hen dan ook verboden om, wanneer ze de indruk krijgen dat het einde
nadert, regelingen te treffen voor de begrafenis. Het is immers altijd mogelijk dat het leven alsnog de
overhand haalt op de dood. De joden stellen zich de doodsstrijd voor als een gevecht tussen de stervende
en de doodsengel. Door gebeden of daden van liefdadigheid probeert men de doodsengel ervan te
weerhouden de ziel mee te nemen. De jood die het levenseinde voelt naderen, wordt vrijgesteld van zijn
religieuze verplichtingen: hij hoeft de sjabbat niet meer te vieren, evenmin moet hij zich houden aan de
geboden. Een jood met de dood voor ogen dient zich slechts op één doel te concentreren en dat is beter
worden.
De stervende
Men spreekt pas van een stervende, een goses, wanneer het nagenoeg vaststaat dat de persoon in kwestie
zal overlijden. Maar zelfs die goses wordt beschouwd als een levende en beschikt over al zijn rechten. Een
goses laat men niet meer alleen. Nu bereidt men de stervende voor op zijn heengaan en vraagt men hem of
hij zijn zonden wil belijden. Dit geeft de stervende de mogelijkheid om zich te zuiveren van onreinheden.
Wanneer men vermoedt dat de stervende zijn laatste adem zal uitblazen, zeggen de aanwezige
familieleden de geloofsbelijdenis op. Het is ideaal wanneer de ziel het lichaam verlaat in herinnering aan
de eenheid van jhwh (God). De doodsengel, die staat te wachten aan het voeteinde van het bed tot de
onsterfelijke ziel zich losmaakt uit het omhulsel van het lichaam, brengt de ziel dan voor de troon van
jhwh. Over wat er met de overledene gebeurt na de dood, circuleren verschillende voorstellingen. Twee
belangrijke punten zijn in elk geval: het geloof in het voortbestaan van de unieke ziel na de dood en het
geloof dat de mens na zijn dood verantwoording moet afleggen voor zijn daden. Joden geloven in de
komst van de Messias (Jezus was of is voor hen dus de Messias niet), in een toekomstige, nieuwe wereld
en in de (lichamelijke) wederopstanding van de doden.
De joodse begrafenisonderneming
De familieleden worden in hun zorg voor de dode bijgestaan door een speciaal voor dat doel opgerichte
organisatie, 'de heilige vereniging’ (de chewra kadiesja) . Deze mensen nemen de belangrijke mitswa (het
gebod) van het bezoeken van de zieken en het verzorgen van de doden op zich. Mannen ontfermen zich
hierbij over mannen, vrouwen over vrouwen. Het gaat hier over vrijwilligers die vaak ook nog een eigen
job hebben. Deze moeten zij laten vallen zodra ze bij een sterfgeval geroepen worden. Uit liefdadigheid
voltrekken zij de vereiste rituelen en nemen de praktische zaken uit handen van de familie. Hun zorg laat
de nabestaanden toe zich te concentreren op hun verdriet en het afscheid van hun geliefde. Zij regelen ook
de begrafenis. Daarom wordt de chewra kadiesja soms vergeleken met een begrafenisonderneming. Het
bestaan van die organisatie toont in elk geval het belangrijke gemeenschapsaspect van de joodse religie.
Na het overlijden
Zodra een familielid sterft, wordt men volgens de joodse wet een rouwende. In de praktijk zijn alle
verwanten van de eerste graad rouwenden: de vader, de moeder, de broer, de zus, de zoon, de dochter, de
echtgenoot/echtgenote. Zij vasten en onthouden zich van vlees en wijn. Verder zijn zij ook vrijgesteld van
de religieuze geboden (niet de verboden). Zij hoeven dus hun dagelijkse gebeden niet uit te spreken.
Nadat men heeft vastgesteld dat de dood is ingetreden, sluiten de leden van de 'heilige vereniging’ de ogen
en de mond van de overledene. Het lichaam wordt op de grond gelegd en bedekt met een witte doek. De
rouwenden raken het lichaam niet meer aan en bekijken het zelfs niet meer. Dat gebeurt uit diep respect
voor de dode. Om de dode toe te laten zijn integriteit te bewaren, schermt men hem af van de
buitenwereld. Voor de jood is de overledene niet meer mens te noemen. Het dode lichaam is voor hen
immers louter omhulsel, louter stof.
In herinnering aan de ziel die het lichaam heeft verlaten, steekt men een kaars of een lichtje aan ter hoogte
van het hoofd. Op die manier blijft de ziel symbolisch aanwezig. Soms bedekt men alle spiegels in huis en
verwijdert men het stilstaande water. Tot aan de begrafenis laat men het overdekte lichaam niet alleen. In
orthodoxe kringen wordt er dag en nacht gewaakt terwijl er zoveel mogelijk wordt voorgelezen uit
religieuze literatuur. Dit gebeurt in de kamer van de overledene, maar buiten zijn gezichtsveld.
De rituele reiniging
Vlak vóór de begrafenis wordt het lichaam ritueel gereinigd door de leden van de begrafenisonderneming.
De idee hierachter is dat het lichaam aan jhwh wordt teruggegeven zoals het ontvangen is: puur en zuiver.
Traditioneel gebeurde dit in een specifiek huis, namelijk het metaheer-huis, maar tegenwoordig gebeurt de
rituele wassing in het mortuarium.
Nadat het lichaam ontdaan is van kledij en de nagels geknipt zijn, wordt het zorgvuldig gewassen. Dat
gebeurt in respectvolle stilte. Pas hierna vindt de eigenlijke reiniging plaats waarbij een vastgestelde
hoeveelheid water in verschillende beurten ceremonieel over het lichaam uitgegoten wordt. Gedurende
heel dat ritueel blijft het lichaam bedekt met een wit laken. Nadat het lichaam afgedroogd is, krijgt het
eenvoudige witte kleren aan. Het doodsgewaad wordt met strikjes rond het lichaam geknoopt.
Nabestaanden worden doorgaans niet toegelaten.
Het lichaam wordt vervolgens in een eenvoudige kist gelegd. Alle attributen zijn zeer eenvoudig en voor
alle joden gelijk: geen sieraden als bijgiften, geen rijkelijke stoffen voor het doodsgewaad of bijzondere
houtsoorten voor de kist.
Voorschriften voor de begrafenis
De regels voor de begrafenis zijn strikt vastgelegd. Naast de tora volgen de orthodoxe joden in België de
Sefer Chajiem Lanafesj, 'Het levensboek van de ziel’. De liberale joden volgen hun eigen instructies die
neergeschreven staan in de Beartsot Hachajiem, 'In het land der levenden’.
Voor joden vertegenwoordigt een dood lichaam de hoogste graad van onreinheid. Hierom en om te
vermijden dat het lichaam zou degenereren, vindt de begrafenis zo snel mogelijk plaats – al moet men in
België rekening houden met een verplichte wachttijd van 24 uur. Het heeft bijgevolg geen zin
doodsbrieven te versturen. In de plaats hiervan wordt in de krant een aankondiging gepubliceerd of een
doodsbericht opgehangen in de synagoge.
Het rouwteken
Op de dag van de begrafenis wordt bij de orthodoxe joden de rituele inscheuring van de kleren voltrokken.
De leden van de 'heilige vereniging’ brengen bij de naaste verwanten een scheur aan in hun bovenkledij.
Dit ritueel is een overblijfsel van het geweeklaag in oosterse culturen, waarbij de haren werden
uitgetrokken en de kleren van het lichaam werden gescheurd, een uitweg voor gevoelens van wanhoop en
verdriet.
De uitvaartplechtigheid
De uitvaartplechtigheid bestaat uit twee delen. Eerst verzamelt men zich in het uitvaartcentrum rond de
lijkkist waarbij een korte gebedsdienst gehouden wordt met psalmrecitaties. De gewoonte om de kist
persoonlijk naar de begraafplaats te dragen verdwijnt, onder meer omdat die vaak ver verwijderd is van
het uitvaartcentrum. Men voert de lijkkist dan weg in een auto. De nabestaanden volgen. De lijkstoet
verloopt zonder pracht en praal.
Op de begraafplaats wordt vervolgens een sobere rouwdienst gehouden. Na het voorlezen van gebeden
wordt door de familieleden en de kennissen een rouwrede uitgesproken. Hierbij wordt de overledene
discreet geprezen waarbij tegelijk ook het verdriet om zijn heengaan geuit wordt. Tot slot spreken alle
aanwezigen het gebed uit voor de zielenrust. Aan het einde van de rouwdienst doet men de dode uitgeleide
door de kist met zes mannen naar het graf te brengen.
Teraardebestelling
Het graf wordt pas gedolven op de dag van de begrafenis. Wanneer een put reeds de dag voordien
gegraven zou zijn, zou het lijken alsof de aarde erop gebrand is haar prooi te verslinden. De naaste
verwanten laten de kist in de kuil zakken. De teraardebestelling wordt beëindigd door het gezamenlijk
uitspreken van het kaddiesj-gebed, een loflied op het koningschap van jhwh. Door het geloof uit te
spreken dat jhwh’s heerschappij ooit aanbreekt, maakt men duidelijk dat men verder kijkt dan het
tijdelijke verdriet, dat men met andere woorden vertrouwen heeft dat het ooit weer beter wordt.
De rouwweek
Pas na de begrafenis wordt echt aandacht besteed aan de rouwenden. De focus verschuift nu van 'respect
voor de dode’ naar 'respect voor de levenden’. Pas nadat de eerste schok van de dood en de eerste zorg van
de begrafenis achter de rug zijn, kan het verwerkingsproces beginnen.
Onmiddellijk na de begrafenis gaat de rouwweek van zeven dagen in. Gedurende die week blijven de
rouwenden in het rouwhuis. Meestal is dat het huis van de persoon die is overleden. De rouwenden
ontdoen zich van schoeisel en gaan zitten op de grond op speciale lage rouwstoeltjes. Er zijn uitgebreide
voorschriften die bepalen wat mag en niet mag. De rouwenden mogen niet werken, noch in het
huishouden, noch buitenshuis. Dagelijkse dingen zijn verboden: zich wassen, de haren en de baard
knippen, schoeisel dragen, geslachtsgemeenschap hebben, radio en tv opzetten, enzovoort. De
gemeenschap, bijgestaan door de 'heilige vereniging’, neemt in principe de dagelijkse taken op zich.
Gedurende de rouwweek komen familieleden, vrienden en leden van de gemeenschap naar het rouwhuis
om te delen in het verdriet. Ook hier geldt dat er geen uitnodigingen verstuurd worden. Men komt omdat
het zijn religieuze plicht is. De eerste avond bieden de bezoekers de rouwenden een eenvoudige maaltijd
aan, de zogenaamde maaltijd van herstel. Traditioneel bestaat die maaltijd uit wat brood en een paar
gekookte eieren. Dat eenvoudige voedsel is het eerste wat de rouwenden gebruiken sinds het overlijden
van hun familielid. Het drukt de solidariteit van de gemeenschap uit en is tegelijk een middel om de
rouwenden te helpen het leven opnieuw op te nemen.
Meestal zijn in het rouwhuis collectebussen aanwezig waarin iedereen naar believen een bedrag kan
steken. Men beschouwt het geven van aalmoezen als een afkoop van de dood.
De rouwtijd
Na de rouwweek breekt de rouwtijd aan, de sjelosjiem. Die varieert naargelang de graad van verwantschap
met de overledene. Voor een vader of een moeder rouwt men een heel jaar. Voor andere verwanten duurt
de rouwtijd dertig dagen. Gedurende die periode komt het dagelijkse leven opnieuw op gang. Men houdt
zich wel ver van plezier en feestelijkheden. Uiterlijk blijft het ook zichtbaar dat men in rouw is: het haar
wordt nog niet geknipt en de baard blijft staan. Heel de rouwtijd door blijft het 'herinneringslichtje’
branden.
De jaartijd
Elk jaar opnieuw wordt de sterfdag herdacht op de jaartijddag, de Jahrzeit. Het eerste jaar vindt meestal de
steenzetting plaats. Bij de orthodoxe joden kan dat gepaard gaan met een korte ceremonie. Vervolgens
wordt de grafsteen onthuld. Deze is zeer eenvoudig. Alleen de naam en de datum van geboorte en
overlijden worden vermeld.
Het graf wordt elk jaar bezocht. Doorgaans doet men bij die gelegenheid een schenking voor een goed
doel. Ook wordt het herinneringslichtje aangestoken. Praktiserende joden vasten die dag en spreken met
tien mannen (of vrouwen bij de liberale joden) bij het graf het kaddiesj -gebed uit. Dat gebed kan ook
uitgesproken worden tijdens een dienst in de synagoge.
Doden herdenken
Om te vermijden dat nabestaanden te veel in het verdriet blijven steken, wordt een frequent bezoek aan de
begraafplaats afgeraden. Naast de jaartijd zijn er drie gelegenheden waarbij men de doden herdenkt en het
toegelaten is een bezoek te brengen aan de graven: tijdens de maand elloel vlak vóór het nieuwe jaar; op
de 9de van de maand aw, de nationale rouwdag die de vernietiging van de tweede tempel herdenkt; en op
de vooravond van Jom Kippoer, de grote verzoendag.
Joden hebben niet de gewoonte bloemen op het graf te zetten. Evenmin worden er planten aangeplant.
Volgens de joden zouden de wortels de dode kunnen verstoren in zijn eeuwige rust. In de plaats daarvan
legt men een kiezelsteen op het graf als teken dat men aan de dode heeft gedacht, een gebruik waarvan de
oorsprong niet bekend is.
(Dries)
Joden: Geboorterituelen
Bij de joden is de langverwachte de messias
Besnijdenis (alleen bij jongens)
 8 dagen na de geboorte
 wordt thuis gedaan door Mohiel (≠ dokter)
 grootpapa (Sandik) houdt kind vast op schoot
 het kind krijgt zijn naam
1 maand na de besnijdenis van de eerstgeborene  afkoopritueel (1e kind moet aan God
toegewijd worden)
Wim niels anneleen
Tine esther marijke
Sven ils timothy anke Thomas w Yannick
Sofie bram
Nog niet:
Van nuffel