Factsheet Grondbeleid

Factsheet Grondbeleid
De traditie van de Nederlandse ruimtelijke ordening is
ring aan het ruimtelijk beleid (woningbouw, kantoren,
de laatste jaren aan verandering onderhevig.
bedrijventerreinen, openbare ruimte, groenvoorzie-
Daarin zijn twee trends te onderscheiden:
ningen, natuur) door actief gronden te verwerven en
• Van grootschalige naar meer kleinschalige ontwik-
deze uit te geven aan burgers, ontwikkelaars, bouwers
keling
• Van actief naar passief faciliterend grondbeleid
om de percelen te bebouwen. Bij passief grondbeleid
verwerft de gemeente geen gronden, maar laat de
grondverwerving (vrijwillig of gedwongen) over aan
Naar kleinschalige vraaggerichte
ontwikkeling
de private partijen en stuurt het ruimtelijk beleid aan
Ter eerste is er een verschuiving gaande van groot-
bliekrechtelijk instrumentarium. Passief grondbeleid
schalige, veelal buitenstedelijke en van overheidswege
komt inmiddels steeds meer in zwang bij gemeenten.
geplande ontwikkelingen naar ontwikkelingen die
Nieuwe wet- en regelgeving en de huidige economi-
kleinschalig, in grote mate binnenstedelijk en orga-
sche omstandigheden vormen daar de aanleiding voor.
via samenwerkingsovereenkomsten of via het pu-
nisch van aard zijn. Meer dan de laatste decennia het
geval is geweest vormtde toekomstig gebruiker c.q.
Veranderende rol gemeente
bewoner het uitgangspunt. Een nieuwe, vraaggericht
De vraag die aan de orde is of de gemeenten in staat
vorm van ontwikkelen zal het oude, aanbodgericht
zijn en blijven (in bestuurlijke, juridische en financiële
bouwen vervangen als leidend motief in de ruimtelijke
zin) om gegeven de bovengenoemde veranderin-
ordening. Tevens worden delen van ons land gecon-
gen te sturen op ruimtelijke ordening. Daarbij moet
fronteerd met de gevolgen van bevolkingskrimp.
rekenschap worden gegeven aan de diversiteit van de
Nederlandse gemeenten, die al dan niet in regionale
Naar passief faciliterend grondbeleid
samenwerking, elk voor zich keuzes maken in ontwik-
Tegelijkertijd is een verschuiving waarneembaar van
kelings- en grondpolitiek.
actief grondbeleid naar passief, faciliterend grondbeleid. Bij actief grondbeleid geeft de gemeente uitvoe-
Juni
2013
De praktijk van de laatste jaren met overwegend
actief en grootschalig grondbeleid laat zien dat de gemeentelijke grondexploitatie met risico’s gepaard gaat.
Het Rijk is van mening dat de gemeenten de keuze
tussen actief en passief grondbeleid bewuster moeten
gaan maken. De VNG kan zich hier in vinden, maar benadrukt ook dat het de gemeente in beginsel vrij moet
zijn om te kiezen welk grondbeleid de gemeente voert.
Tevens zal moeten worden bekeken of het grondbeleid
(en dan in het bijzonder het passief grondbeleid) voldoende toegerust is om de verandering van grootschalige ontwikkelingen naar ontwikkelingen die kleinschalig te faciliteren.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten