Vierhonderdduizend mensen extra aan het werk

Vierhonderdduizend mensen extra aan het werk
Speech van de Minister van SZW voor de ledenvergadering van AWVN
Paul de Beer
Pp.76-79 in: Boggelen, B. van & A. van der Gaag (red.). Stempel geschikt! Pamflet 2.NL. Assen: Van
Gorcum.
Werkgevers van Nederland!
Ik realiseer mij dat u in deze economisch zware tijden niet zit te wachten op een oproep van het
kabinet om een extra inspanning te leveren voor het realiseren van het regeerakkoord. Velen van u
hebben het al moeilijk genoeg om de hoofd boven het water te houden in deze periode van haperende
economische groei en scherpe internationale concurrentie. Reductie van productiekosten door
personeel te laten afvloeien lijkt dan in veel gevallen de meest effectieve, soms zelfs de enige methode
om u in de concurrentiestrijd op een stagnerende of krimpende markt staande te houden.
Toch wil ik vandaag een oproep aan u doen om niet minder maar juist meer personeel in dienst te
nemen. We hebben het de afgelopen jaren uit den treure gehoord: nu de babyboomers die met
pensioen gaan de jongeren die de arbeidsmarkt betreden in aantal overtreffen, gaat de
beroepsbevolking krimpen. Daarom, zo verzekeren wetenschappers, politici en beleidsmakers ons
regelmatig, hebben we iedereen hard nodig om onze toekomstige welvaart veilig te stellen. De krimp
van de beroepsbevolking is enerzijds een bedreiging, omdat ze kan leiden tot knelpunten in de
personeelsvoorziening, Maar ze biedt anderzijds ook een kans aan mensen die langdurig aan de kant
staan om eindelijk weer mee te doen. Het vorige kabinet leek het als min of meer vanzelfsprekend te
beschouwen dat er in een krimpende arbeidmarkt voor iedereen voldoende werk is. De economische
crisis, die veel hardnekkiger is dan zich aanvankelijk liet aanzien, heeft echter roet in het eten gegooid.
Vooralsnog is het aantal langdurig werkzoekenden alleen maar toegenomen. En zelfs als de economie
het komend jaar weer aantrekt, is het een illusie dat zij allen vanzelf weer aan het werk zullen komen.
U heeft als ondernemer immers nog allerlei alternatieven om in uw personeelsbehoefte te voorzien: u
kunt scholieren en studenten inzetten, arbeidsmigranten uit de nieuwe lidstaten aantrekken,
werkzaamheden naar het buitenland verplaatsen, nieuwe technologieën toepassen, et cetera.
Omdat dit kabinet niet met de armen over elkaar wil afwachten tot dit grote maatschappelijke
probleem zich vanzelf heeft opgelost – als dit al ooit het geval zou zijn – wil ik vandaag een dringend
beroep op u doen om uw steentje bij te dragen aan het bieden van kansen aan iedereen. De oplossing is
eigenlijk heel simpel: iedere onderneming in Nederland zou op iedere twintig personeelsleden die zij
nu in dienst heeft één persoon moeten aannemen uit de doelgroep van kansarme werkzoekenden. Zo’n
vierhonderd duizend mensen, die nu aan de kant staan, zou dan een baan krijgen aangeboden.
Daarmee zou het probleem van de langdurige werkloosheid grotendeels zijn opgelost.
1
Ik hoor sommigen van u al tegensputteren, dat dit in een periode van crisis economische zelfmoord
zou betekenen. De extra loonkosten zijn onmogelijk op te brengen en het zou de concurrentiepositie
van uw bedrijf ernstig schaden. Dat, nu, is een misvatting. Allereerst heeft een afspraak waaraan alle
bedrijven zijn gebonden, het grote voordeel dat het hun onderlinge concurrentiepositie niet verandert.
Als uw bedrijf bereid is enkele kansarme werkzoekenden aan te nemen, maar uw concurrent niet, dan
schaadt dat inderdaad uw concurrentiepositie. Ik kan me dan ook voorstellen dat veel werkgevers die
van goede wil zijn, er nu voor terugschrikken om hun bijdrage te leveren aan de oplossing van dit
sociale probleem. Maar als alle bedrijven naar evenredigheid een bijdrage leveren, dan zullen ook de
kosten evenredig over de bedrijven worden verdeeld en zullen de onderlinge
concurrentieverhoudingen niet veranderen.
Maar dan houdt u geen rekening met de buitenlandse concurrenten, die niet met deze extra last worden
opgezadeld, hoor ik u tegenwerpen. Ook dat is niet juist. Immers, het Nederlandse bedrijfsleven
betaalt nu ook voor degenen die aan de kant staan, in de vorm van belastingen en sociale premies om
hun uitkeringen te financieren. Als het Nederlandse bedrijfsleven vierhonderd duizend mensen extra
aan het werk helpt, hoeven er in principe ook voor vierhonderd duizend mensen minder uitkeringen te
worden gefinancierd. Dat kan een aanzienlijke lastenverlichting opleveren, die de stijging van de
loonkosten voor een belangrijk deel compenseert. Daarmee wordt het mogelijke concurrentienadeel
ten opzichte van het buitenland sterk gereduceerd. En vergeet niet dat deze vierhonderd duizend
nieuwe werknemers een productieve bijdrage leveren aan uw bedrijf en aan de economie als geheel, al
ligt hun productiviteit dan misschien wat lager dan van de gemiddelde werknemer.
Werkgevers van Nederland, het kabinet wil graag een afspraak met u maken. Als u bereid bent op
iedere twintig werknemers een kansarme werkzoekende aan te nemen, wil het kabinet daar van zijn
kant twee dingen tegenoverstellen. Allereerst zult u voor deze groep nieuwe werknemers gedurende de
eerste twee jaar worden ontheven van de plicht om het loon door te betalen in geval van ziekte en om
gedurende een half jaar de werkloosheidsuitkering te financieren. In de tweede plaats wil de overheid
u graag zoveel mogelijk ontlasten van de ondersteuning van nieuwe medewerkers die extra
begeleiding nodig hebben. Dat wil zeggen dat wij voldoende werkcoaches beschikbaar stellen die
medewerkers begeleiden die bijvoorbeeld kampen met alcoholverslaving, een burn-out of
problematische schulden. Zodat u al uw aandacht kunt richten op datgene waar u sterk in bent:
ondernemen.
Beste werkgevers: iedereen doet mee! is het motto van dit nieuwe kabinet. Daarmee doelen wij niet
alleen op de groep kansarmen die wij een reële kans op werk willen bieden, maar ook op u als
toekomstige werkgevers van deze groep. Wij vertrouwen erop dat u met enthousiasme aan onze
oproep gehoor zult geven!
2
Ik dank u voor uw aandacht.
3