Expressed Emotions, ward attitude and coercive measures
advertisement
ROM; wordt de zorg voor mensen met schizofrenie er beter van ? 18 februari, 2010 Ede Ronald van Gool, MANP GGZ inGeest Agenda Inleiding Routine Outcome Monitoring (ROM) Pilot ROM psychose GGZinGeest Ervaringen en resultaten Invoering ROM Routine Outcome Monitoring (ROM) Resultaten van de pilot ROM psychose GGz inGeest Waarom Routine Outcome Monitoring ? Prestatie-indicatoren GGZN en IGZ Multidisciplinaire richtlijnen Evaluatie en effectmeting van individuele zorg Vroegsignalering somatisch problemen Regionale/locale zorgbehoeften en zorgontwikkeling (diseasemanagement) ROM; wat zegt de richtlijn Schizofrenie ? Behandelaren moeten patienten met schizofrenie jaarlijks screenen op hun algeheel functioneren en hun bijkomende gezondheidsproblemen. Tevens wordt aanbevolen om de voortgang van de behandeling systematisch na te gaan en te evalueren. Duurzame verbeteringen in de zorg voor mensen met schizofrenie 1. Vergroten van patiëntenparticipatie; CAN, actueel behandel- en begeleidingsplan 2. Verbeteren van somatische gezondheidstoestand; (vroeg)signalering, behandeling en preventie van somatische gezondheidsproblemen incl. bijwerkingen 3. Beschikbaar krijgen van effectieve interventies uit de richtlijn schizofrenie; CGT, Psychoeducatie, Lotgenotencontact, screening negatieve symptomen 4. Routinematig monitoren van uitkomsten; kwaliteit van leven, tevredenheid, symptomen en functioneren Kenmerken Schizofrenie Complexe hersen- en ontwikkelingsziekte Prevalentie van 0,8 %, in Nederland ruim 100.000 mensen Suïcide 8 -10 % Oorzaak: genetische- en omgevingsfactoren (geboortecomplicatie, virale infecties, migratie/exclusie, cannabisgebruik en emotionele trauma/stress) Behandeling: farmacotherapie en psychosociale interventies Mogelijk invaliderende gevolgen op (gehele) functioneren, herstel mogelijk (Chronisch) fluctuerend karakter Validiteit schizofrenieconcept ter discussie Schizofrenie Positieve symptomen Sociaal Lichamelijke gezondheid Negatieve symptomen Cognitieve symptomen Arbeid Intieme relaties Zelfzorg Affectieve symptomen Veel voorkomende somatische aandoeningen bij schizofrenie Obesitas Diabetes mellitus type 2 Metabool syndroom Hart- en vaatziekten Bewegingsstoornissen Seksuele functiestoornissen Marder et al, (2004) Physical health monitoring of patients with Schizophrenia.Am.J.Psychiatry Burden of disease Stoornis 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Depressie Gehoorsverlies Ferriprive anemie COPD Stoornissen gebruik van alcohol Osteoarthritis Schizofrenie Gevolgen van vallen Bipolaire stoornis Asthma World Health Report, WHO 2001 % YLD’s 11,9 % 4,6 % 4,5 % 3,3 % 3,1 % 3,0 % 2,8 % 2,8 % 2,5 % 2,1 % Mortaliteits onderzoek Tiihonen et al. (2009) Schizofrenie-patiënten sterven 22,5 jaar eerder Mortaliteits onderzoek Tiihonen et al. (2009) Schizofrenie-patiënten sterven 22,5 jaar eerder In 2006 was de levensverwachting van schizofreniepatiënten die antipsychotica slikken 22,5 jaar lager dan die van de totale bevolking. In 1996 was het verschil 25 jaar. Dat blijkt uit een groot Fins bevolkingsonderzoek naar de mortaliteit van niet opgenomen patiënten die antipsychotica slikken. Het onderzoek strekt zich over elf jaar uit en is onlangs gepubliceerd in The Lancet. Ontwikkeling Mortaliteit Studie SMR (all causes, m/v) Brown(1997) Harris(1998) Saha (2007) 1.51 1.57 2.58 Osby (2000) 4.70/2.70 (CV, m/v) SMR = Standardized mortality ratio Brown et al. Excess mortality of schizophrenia: a meta analysis. BJP (1997) Harris et al. Excess mortality of mental disorder. BJP (1998) Saha et al. A systematic review of mortality in Schizophrenia. Ach. Gen. Psy. (2007) Osby et al. Time trends in schizophrenia mortality. BJP (2000) Pilot ROM psychotische stoornissen November ’08 tot augustus ’09 4 teams langdurende zorg: Amsterdam, Hoofddorp, Amstelveen en Haarlem Ambulant FACT (n=120) Uitvoering; ROM verpleegkundigen en behandelaren (SPV in Haarlem) Deelnemende instellingen UCP - UMCG Lentis Van Mesdag Kliniek GGZ Friesland GGZ Drenthe ECPS Adhesie Mediant Parnassia GGZ inGeest UCP Uitkomstmaten en instrumenten Phamous Algeheel functioneren/ernstmeting Remissie Functioneren Medicatie en bijwerkingen Tevredenheid van zorg Kwaliteit van leven HoNOS PANNS-r GAF SRA CSQ MANSA Somatische gezondheidstoestand; incl. bloed- en lichamelijk onderzoek Uitkomsten pilot Ervaringen pilot Patiënten bereidwillig en positief ook over onafhankelijke onderzoeker, wel overlap ervaren in vragenlijsten Tegenvallend aantal screeningen Gemiddelde duur ROM assessment langer dan verwacht Zelfinvullijsten (MANSA en CSQ) worden soms als lastig ervaren Veel afstemmingsproblemen bij betrokkenheid van meerdere hulpverleners (aanmelding, uitnodiging, labonderzoek, terugrapportage) Behandelaren afwachtend en voorzichtig Kenmerken patiënten pilot en database Overige Ingeest 2122 113 41 43,4 Ziekteduur 13.7 jr 17 jr M/V 64/ 36 59/ 41 86% 76% n= Leeftijd Etniciteit caucasisch Kenmerken patiënten Ingeest Haarlem A’veen H’dorp Osdorp 22 11 68 12 Leeftijd 52.5 47.1 40.9 37.7 Ziekteduur 27.8 20.1 13.1 14.7 n= Overgewicht Body Mass Index (BMI) Geselecteerde instelling Overige instellingen InGeest 40 Percent 30 20 10 0 gezond overgewicht BMI_klasse Obesitas Overgewicht en obesitas MetS GGZinGeest Criteria Mets Gebruik medicatie Voorschrijfgedrag geselecteerde instelling Voorschrijfgedrag overige instellingen Antipsychoticum Geen antipsychotica Clozapine (leponex) Olanzapine (zyprexa) Risperidon (risperdal) Quetiapine (seroquel) Aripiprazol (abilify) Haloperidol (haldol) Pimozide (orap) Zuclopentixol (cisordinol) Pipamperon (Dipiperon) Perfenazine Penflurdol (Semap) Chloorprotixeen (truxal) Lithium (lithiumcarbonaat; priadel) Sulpiride (dogmatil) Overige Antipsychoticum Geen antipsychotica Clozapine (leponex) Olanzapine (zyprexa) Risperidon (risperdal) Quetiapine (seroquel) Aripiprazol (abilify) Haloperidol (haldol) Pimozide (orap) Zuclopentixol (cisordinol) Pipamperon (Dipiperon) Perfenazine Penflurdol (Semap) Chloorprotixeen (truxal) Lithium (lithiumcarbonaat; priadel) Sulpiride (dogmatil) Overige Metabool syndroom benchmark 8 31 pt 6 pt 7 Instelling 6 28 pt 40 pt 5 4 12 pt 44 pt 3 6 pt 2 67 pt 1 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% Percentage patienten met het metabool syndroom 65% 70% Onderdiagnostiek en onderbehandeling Risico factor Aantal patienten (n=35) Hypertensie (bloeddruk ≥130/85 mmHg) 17 (49%) Hoog cholesterol (totaal ≥ 6.5 mmol/L of 20 (57%) LDL≥2.5 mmol/L) Diabetes (nuchter plasma glucose ≥7.0 mmol/L) 3 (9%) Conclusies en aanbevelingen Sluit aan bij de heersende praktijkvoering en behandelplancyclus Ontwikkeling van ROM Severe Mental Illness/EPA Kiezen voor beperkte basisset van generieke instrumenten Aanvullend gebruik van stoornisspecifieke instrumenten Dekking van prestatie-indcatoren GGZ en richtlijn schizofrenie Uitvoering ROM (bij voorkeur) door eigen behandelaren Bruikbaarheid ROM informatie Evaluatie individuele behandeling/doelen Ontwikkeling zorgaanbod en diseasemanagement Benchmarking (Wetenschappelijk) onderzoek Project ROM GGZinGeest circuits LZ Vijf circuits langdurende zorg: Amstelland, Meerlanden, Zuid-Kennemerland, Amsterdam west en Amsterdam zuid Totaal 4000 patienten 500/3500 28 teams klinisch en ambulant > 200 behandelaren Start ROM GGZinGeest: voorjaar 2010 ROM-EPA Uitkomsten en instrumenten Evaluatie individuele rehabilitatiedoelen Functioneren/ernstmeting * Kwalteit van leven * Zorgbehoeften ** Lichamelijke gezondheidstoestand ** Behandelplan HoNOS en GAF MANSA CANSAS Somatische screening Aanvullend stoornisspecifiek onderzoek bijv. PANSS, MATE, CAGE, BDI, CDSS * prestatie-indicatoren GGZ ; ** richtlijn Schizofrenie ROM 2e lijn ROM somatoforme stoornis ROM 0e en 1e lijn SCREENING / DIAGNOSTIEK: ROM stemmingsstoornis WSQ ROM angststoornis MINI Standaard basisset generieke instrumenten ROM persoonlijkheidsstoornis ROM psychose / SMI ROM Ouderen (gerontopsychiatrie) SCID-II / IPDE BSI (p) SF 36 (p) BSI (p) SF 36 (p) BSI (p) SF 36 (p) LKV55 (p) CQI (io) DAPPs (p) CQI (io) DAPPs (p) CQI (io) OQ (p) SIPP-SF (?) MINI HoNOS (b) GAF (b) HoNOS 65+ (b) Mansa (p) CANSAS (b) MNSE GAF (b) CQI (io) Facultatief basisset generieke instrumenten OQ (p) CGI (o) OQ (p) CGI (o) IDS (p) GAF (o) IDS (p) GAF (o) WAV (?) ?somscr? SRA CGI (o) SRS (?) vCPRS (o) Standaard specifieke instrumenten BSI (p) vCPRS (o) depressie alcohol somatisatie fibromyalgie CVS depressie dysthemie paniek paniek + ag.fobie (1e) psychose verslaving angst depressie PHQ AUDIT SOM-SR (o) FIQ (p) CIS-20R (p) BDI-II (p) BDI-II (p) POL (p) POL (p) + AGO (p) PANSS-R MATE HADS-A GDS (p) dwang GAD ongediff som PDS NC-POB bipolair agorafobie socialefobie YBOCS GAD7 SOM-SR (o) CS-FBD (p) BSQ (p) BDI-II (p) AGO (p) SFS (p) + SIAS (p) paniek PTSS conversie st. hypochondrie BDD dwang PTSS PDSS IES CIS 20R (p) IAS (/) + WI (p) BICI (p) PADUA (p) IES (p) fobie som.st NAO pijnstoornis GAD FQ SOM-SR (o) MPI (?) PSWQ (p) Facultatief specifieke instrumenten conversie st. depressie dysthemie GAD paniek hechting borderline SOM-SR (o) DAS13 (p) DAS13 (p) WDQ (p) PDSS (o) ECR BPDSI paniek + ag.fobie socialefobie PDSS (o) LSAS (o) bipolair DAS13 (p) +MDQNL (p) O= afname door onderzoeker / testmedewerker B= afname door beoordelaar P=zelfinvullijst gedrag GIP (semi+intram.) Meet ernst klachten Meet functioneren / kwaliteit van leven Meet tevredenheid Meet somatische klachten Meet behandelrelatie Meet zorgbehoefte MPI (?) Lijst met onderbroken lijn = niet publiek / afspraken over gebruik nodig ROM Severe Mental Illness Aandachtspunten en te overwegen interventies uit de richtlijn: Behandelplan (richtlijnproof) Evaluatie individuele doelen behandelplan Kwaliteit van leven (MANSA) Somatische screening incl. bloed- en lichamelijk onderzoek Evaluatie bijwerkingen farmacotherapie Ernstmeting/algeheel functioneren (HoNOS en GAF) Zorgsatisfactie (CQ) Inventariseren van zorgbehoeften (CANSAS) Aanvullend stoornisspecifiek onderzoek Herstel (Mental Health Confidence Scale) Evaluatie behandelplan IPS/dagbesteding Familiebegeleiding/ gezinsinterventie Uitvoering van behandel- en begeleidingsplan Signaleringsplan/crisiskaart Cognitieve gedragstherapie Lotgenotencontact Vaststellen begeleidingsplan Psycho-educatie Risicotaxatie suïcidaliteit Farmacotherapie o.a. Clozapine Definitief behandelplan en overeenkomst Gezondheidsbevord. interventies Indiceren zorgint.: FACT, BOR, opname, PTV, ADB, deeltijd Bespreken en vaststellen doelen (Terug)verwijzing naar huisarts, tandarts of specialist Elektroconvulsie therapie Relevante aanbevelingen uit richtlijn depressie en angst Concept Behandelplan Bevindingen Jaarlijkse Evaluatie Psychosecircuit Assen (2005, n=416) Symptomatologie en sociaal functioneren, bijwerkingen en tevredenheid Positieve symptomen Negatieve symptomen Depressieve symptomen Cognitieve symptomen Matig 31 46 38 58 Wonen Nauwelijks Contacten Familie herkomst Familie procreatie Zelfstandig alleen Verblijf APZ RIBW Zwervend Spec interventies Bereik Dubbele Diagnose 13 15 42 13 16 1 GAF SY =< 50 GAF SF =< 50 Quality of life =< 5 Quality of care =< 5 Familie Vrienden Beiden 20 30 8 Problemen met… Zelfverzorging Huishouding 20 35 Betaald werk Studie/ opleiding Beschermd werk Arbeidsrehabilitatie Vrijwilligerswerk Totaal Geheel geen Overig alleen (hobby’s etc) Antidepressiva Anxiolytica Slaapmiddel Beide Anticholinergica Stemmingsstabilisatoren Overig somatisch 11 6 8 9 14 48 30 22 Ontevredenheid met… Comedicatie 78 28 62 38 19 39 15 26 21 28 10 Dagbesteding 29 11 Bijwerkingen med. Totaal Metabool syndroom Overgewicht Moeheid, lusteloosheid EPS Hypertensie Diabetes Ernstig 9 9 4 13 38 17 16 5 8 17 26 Geestelijke gezondheid Lichamelijke gezondheid Wonen Werk en opleiding Contact behandelaar Contacten vrienden/kennissen 18 16 9 24 5 12 Implementatie Ersösz Visie Vaardig heden Prikkels Middelen Plan van aanpak Succesvolle verandering Vaardig heden Prikkels Middelen Plan van aanpak Verwarring Prikkels Middelen Plan van aanpak Onzekerheid Middelen Plan van aanpak Weerstand Plan van aanpak Frustratie Visie Visie Vaardig heden Visie Vaardig heden Prikkels Visie Vaardig heden Prikkels Middelen Valse start Samenvatting ROM geeft aanknopingspunten voor behandelovereenkomst ROM gegevens vormen onderlegger voor behandelplan ROM geeft aanwijzingen voor zorgontwikkeling en diseasemanagement ROM biedt informatie voor SDM De kwaliteit van de behandeling voor patiënten met schizofrenie kan beter worden door ROM Dank voor de aandacht ! [email protected]
