Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en verplaatsing

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
Frans Thissen
Verwoesting en Verlies
Japan, tsunami
Detroit, loss of jobs GM
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
2
Verandering en Verplaatsing
Groene Hart, bevolkingsverandering
Westhoek, jongerenmigratie
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
3
Krimp

Verwoesting, Verlies, Verplaatsing, Verandering

De betekenis van een (veranderende)
ruimtelijke schaal: schaalvergroting /
schaalverkleining

Verandering: Hoe belangrijk is de ontwikkeling
van het aantal inwoners voor bewoners?

Verplaatsing: Wat is er mis met de migratie van
jongeren op zoek naar opleiding en werk?
Krimp in het Groene Hart?
(Woerdens Beraad)

Afname aantal inwoners
is steeds vaker het
geval:


Maar er lijkt zelden sprake
van stagnatie (vraaguitval)
Belangrijker is
verandering van de
bevolkingssamenstelling



Vergrijzing / Ontgroening
Toename alleenstaanden
Toename ‘anderen’
Westhoek: oude verscheidenheid
Traditionele benadering leefbaarheid
Relatie wordt steeds losser:
1. Schaalvergroting van veel
voorzieningen is autonoom
2. Gedrag van bewoners
regionaliseert
Ontwikkeling aantal
inwoners
Aantal inwoners
neemt vooral af door
kleinere
huishoudens
Ontwikkeling aantal
voorzieningen
Ontwikkeling
Leefbaarheid
Bewoners baseren
hun oordeel steeds
vaker op kwaliteit
woonfunctie
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
7
Andere benadering van leefbaarheid
Dorpen gaan
verschillen in de
aanwezigheid van
menselijk en sociaal
kapitaal
Ontwikkeling
gemeenschapsinitiatieven
(voorzieningen)
Voorzieningen zijn
resultaat van
leefbaarheid
Regiovorming
Ontwikkeling
woonfunctie
binnen de streek
Ontwikkeling
Leefbaarheid
Krimp heeft pas effect
als woonfunctie wordt
aangetast
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
8
Westhoek: nieuwe verscheidenheid
De groeiende betekenis van opleidingsmigratie
(escalator / roltrap model)
Ontwikkeling aantal inwoners
2008-2025
Aandeel hoger opgeleiden
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
10
Jongeren: blijven of vertrekken?

Structurele factoren


Culturele factoren:


Opleiding, werk
(Lokale) binding
Nationale en
regionale verschillen?
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
11
Jongeren: blijven of vertrekken?
Scholieren voortgezet
onderwijs in:
Wil later de streek
verlaten
Westhoek
Veenkoloniën
53 %
35 %
Achtergronden van de wens de streek later te verlaten:
Havo, vwo
Type onderwijs:
Geworteldheid ouders
-
Ouders die van buiten
de streek komen
Vooruitzichten op werk
buiten de streek
buiten de streek
Imago van de streek
-
visueel-figuratief
beeld
Waardering van de streek
negatief
-
Binding aan de woonplaats
negatief
negatief
Relatie streek en jongeren: twee perspectieven
Streek / woonplaats:
 Centraal staat de
economische ontwikkeling
van de streek en de sociale
kwaliteit van de woonplaats
Jongeren:
 Centraal staat de sociale
mobiliteit van jongeren (sociale
mobiliteit = geografische
mobiliteit)

Jongeren worden
verondersteld een start te
maken in de streek en hun
identiteit te vormen in eigen
streek en woonplaats

Jongeren zijn steeds meer
georiënteerd op hoger
onderwijs en werkgelegenheid
buiten de eigen streek

Probleemdefinitie streek:
Vertrek van jongeren uit de
streek

Probleemdefinitie streek:
Streek en woonplaats zijn niet
in staat bewoners met ‘kapitaal’
aan te trekken
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
13
Where you belong
Where you belong, it's not a song
It's not the place where you come from
It's up to you to make the choice
It is the place you have a voice
It is the place you have no fear
As you return you know you're near
In times of joy and times of strife
It is the place you have your life
Jim Boyes
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
14
Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Krimp: hoe belangrijk zijn verandering en
verplaatsing voor ons?
Frans Thissen
www.thissen.net/rural/breukelen