3. DE GITAAR IN DE 16e- EN 17e EEUW. De

3. DE GITAAR IN DE 16e- EN 17e EEUW.
De opkomst van de instrumentale muziek valt tegelijk met de uitvinding van de
muziekdrukkunst. Rond 1500 onderscheidt men in Spanje 2 snaarinstrumenten:
1. De VIHUELA.
Een 6-snarig-instrument voor de kunstenaar. (lees: adel)
Dit instrument heeft evenals de gitaar rechtopstaande zijkanten en een vlak
achterblad.
De vorm van de klankkast loopt rechter dan bij de huidige gitaar - de klankkast is
kleiner en dunner.
De snaren zijn dubbel uitgevoerd en zijn unisono (=gelijk aan elkaar) gestemd.
Dit is enigszins vergelijkbaar met de hedendaagse 12-snarige gitaar.
Over de stemming van de Vihuela zijn verschillende meningen te lezen:
de stemming zou gelijk zijn aan die van de luiten waarvoor de Vihuela in de plaats
is gekomen: A-d-g-b-e'-a'.
Onze gitaarstemming is hier weer van afgeleid. Onze laagste snaar (E) ontbreekt
maar extra is de dunste snaar. (a') Op deze stemming kom ik zo dadelijk terug bij
de 4-snarige gitaar.
De stemming is gelijk aan de huidige gitaar met uitzondering van de 3e snaar.
Deze snaar werd een halve toon lager gestemd dus f#.
Door onze 3esnaar een halve toon lager te stemmen zijn we in staat originele
muziek direct van blad te spelen.
De eerste belangrijke uitgave van Vihuelamuziek was de boekenserie:
"Tres libros de Musica en cifras para Vihuela" van Alonso Mudarra (1546)
Deze stukken stellen hele hoge eisen aan de speler en benutten de hele hals.
Klik HIER om een stuk uit dit boek te horen. (Galliard)
Ik speel dit stuk op gitaar. Er is namelijk nog maar 1 (!!) bewaard gebleven Vihuela
en die staat in een museum in Spanje. (zie de foto linksboven)
2. DE GUITARRA.
Een eenvoudige Vihuela – een instrument voor het volk.
De Guitarra was een 4-snarig instrument – ook deze snaren waren dubbel
uitgevoerd met uitzondering van de 1e.
Stemming: d-g-b-e'.
Deze stemming was niet absoluut. De Guitarra werd waarschijnlijk op vele
verschillende toonhoogten gestemd.
In het boek: "Declaración de instrumentos" van de Spanjaard Juan Bermudo
(1555) is het volgende te lezen:
"Wil men van een Vihuela een Guitarra maken, neem dan de 1e en de 6e snaar
weg. De vier overgebleven snaren zijn die van de Guitarra".
Naar aanleiding van dit laatste neig ik, voor wat betreft de stemming van de
Vihuela, naar de stelling dat dit instrument gestemd stond als: A-d-g-b-e'-a'. Haal
de laagste en hoogste snaar weg en je hebt de Guitarra-stemming!
Diverse componisten gingen schrijven voor de Guitarra en stelt hoge eisen aan de
componisten.
Immers, men had te maken met de beperking van 4 snaren.
Een van deze componisten was: Miguel de Fuenllana. Hij schreef o.a.: "Fantasias
para Vihuela de quatro órdenes, que dizen Guitarra" (Fantasieën voor de 4-snarige
Vihuela die men de Guitarra noemt - 1554)
Klik HIER om een stuk uit dit boek te horen. (Fantasia)
Deze muziek is perfect te spelen op onze hedendaagse gitaar.
Deze website is met de grootste zorg opgesteld.
Mochten er in onze mededelingen toch nog fouten of vergissingen voorkomen, dan kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld
.