INFORMATIEVAARDIGHEDEN Blijft de gezondheidszorg toegankelijk voor iedereen? Defraye Arne 1BaSWC Referentie: Abbing, R. (1994). Blijft de gezondheidszorg toegankelijk voor iedereen? Tijdschrift voor Gezondheidsrecht, 18, 78-81. Doi 10.1007/BF03055671 Het artikel gaat over de ongelijkheid en de onsolidariteit binnen de gezondheidszorg. Er wordt vergeleken met andere landen en men beschrijft kort een stuk van de meest recente geschiedenis van de gezondheidszorg. 1 Inhoudstafel 1. Onderwerpsverkenning 1.1 Context –kenmerken 1.2 Auteur 1.3 Structuur 1.4 Globale verkenning en visuele structurering 1.5 Synthese 2. Inhoud in lijsten en syntheses 2.1 Trefwoordenlijst 2.2 Specialisten 2.3 Organisaties 2.4 Bronnenlijst 3. Beschikken en zoeken 3.1 Basisartikel 3.2 Internet algemeen 3.3 Kranten/ week- of maandbladen/ magazines 3.4 Vak-tijdschriften (wetenschappelijk) 3.5 Bijdrage uit een verzamelwerk 3.6 Eindwerk/ bachelorproeven 3.7 Handboeken, losbladige werken, verzamelwerken en monografiën.. 2 4. Contextualisering 4.1 Statistieken 4.2 Juridische context 4.3 Politieke context ( maatschappelijk / beleid / visie) 5. Persoonlijk besluit en zelfevaluatie 3 1. Onderwerpsverkenning 1.1 Context-kenmerken Het artikel is gepubliceerd in het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht in 1994. Het is een peerreviewed tijdschrijft geschreven en staat onder leiding van experts op vlak van gezondheidsrecht. De bijdragen worden geselecteerd en geschreven door rechtsdeskundigen en door academi en experts uit de sector van de gezondheidszorg. Het tijdschrift is vooral gericht naar juristen, medici en beleidsmakers. Dit tijdschrift besteed in tegenstelling tot andere tijdschriften en naslagwerken veel aandacht aan de rechtspositie van de behandelende arts. 1.2 Auteur De auteur werd in het artikel zelf niet vermeld, na wat zoekwerk heb ik toch de auteur gevonden zijn naam is prof. mr H.D.C. Roscam Abbing. Deze auteur heeft nog enkele artikelen in het Tijdschrift voor Gezonheidsrecht geschreven. 1.2 Structuur Het artikel is opgedeeld in twee kolommen, men gebruikt geen tussentitels. De referenties staan onderaan elke pagina van het artike in de voetnootl. De tekst begint ook met een korte inleiding. 1.4 Globale verkenning en visuele structuur Er staan veel verwijzingen in naar verenigingen, instituten en specialisten. Men maakt gebruik van het vakjargon vooral afkortingen, maar dit wordt meestal wel nader verklaard in de tekst. Het is dus zeker wel toegankelijk voor anderen. Er zijn ook enkel vermeldingen naar wetteksten zoals bijvoorbeeld de wet voor aansprakelijkheid motorvoertuigen, maar dit is volgens mij louter als voorbeeld. Het laatste dat mij opviel bij het overlopen van de tekst is dat het artikel dateert van 1994 en dat dus ook de referenties verouderd zijn. Interessante bronnen: jaarvergadering van Vereniging van Gezondheidsrecht , op vrijdag 22 april 1994 en Structuur en financiering Gezondheidsrecht, Tweede Kamer, 1986-1987, 19 945, 4-5 Organisaties: Vereniging van Zorgverzekeraars, Commissie Structuur en Financiering Gezondheidsrecht, Vereniging voor Gezondheidsrecht Specialisten: Roscam Abbing en minister-president Lubbers CDA-partijraad van 1987 4 Definities en moeilijke woorden: AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten is in Nederland een verplicht, collectieve ziektenkostenverzekering voor niet individueel verzekerbare ziektenkostenrisico’s. VNZ: Vereniging voor Zorgverzekeraars. VVD: Volkspartij voor Vrijdheid en Democratie is een Nederlandse politieke liberale partij. D’66: Democraten 66 is een Nederlandse politieke partij van sociaal-liberale signatuur. Wetteksten: Algemene Wet Ziektenkostenverzekering Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten (AWBZ) Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorvoertuigen (WAM) 1.5 Synthese Dit artikel kaart de problemen in verband met de gezondheidszorg in België aan. Op gebied van economie, arbeidsproducitiveit en gezondheid heeft er enkele jaren terug een evolutie plaatsgevonden, helaas is de gezondheidszorg niet mee geëvolueerd en het wordt daardoor ook als onrechtvaardig en niet altijd even financieer toegankelijk ervaren. Er wordt om te beginnen vergeleken met andere landen zoals Nederland en Engeland. In 1987 was het einddoel in zicht wanneer de regering het advies van Commissie-Dekker onderschreef, maar dit werd dan weer stilgezet. In 1994 waren er nogal wat tegenstrijdige visies, sommigen eisten voor aparte financiering van de gezondheidszorg, terwijl anderen een globale financiering van gezondsheidszorg bepleiten. 5 2. Inhouden in lijsten en syntheses 2.1 Trefwoorden Gezondheidszorg: Het geheel van activiteiten die de gezondheid van de mensen in een land verbeteren. Het verzekeren van kwaliteitszorgen voor iedereen die met gezondheidszorgen te maken. Ziekenfonds: Om in België te genieten van een ziekenverzekering moet men zich inschrijven in een ziekenfonds of een andere kas. Het gaat vooral om financiële steun aan mensen te verlenen onder de vorm van diensten, terugbetalingen en uitkeringen. Gezondheidsrecht: Het gezondheidsrecht is een onderdeel van het burgerlijk recht, het gaat vooral over de rechten van de patiënt en de hulpverlening en aansprakelijkheid speelt een belangrijke rol. Het is ook mogelijk dat het gezondheidsrecht het strafrecht raakt, in gevallen zoals euthanasie bijvoorbeeld. Discriminatie: Discriminatie is in België bij wet verboden, want iemand discrimineren is iemand schade toebrengen. Discriminatie op grond van ras, nationaliteit, huidskleur, ethische afkomst, geslacht, leeftijd, seksuele geaardheid, burgelijke stand, geboorte, vermogen, politieke overtuiging, filosofische overtuiging, geloofsovertuiging, taal, gezondheidstoestand, handicap, lichamelijke kenmerken, genetische kenmerken en sociale afkomst is bij wet verboden. Het is geen discriminatie wanneer het onderscheid op een objectieve en redelijke rechtvaardiging gebaseerd is. 2.2 Specialisten Joep Hubben Joep Hubben is een specialist op gebied van gezondheidsrecht, ik heb hem gevonden via Google. Hij heeft zijn opleiding gevolgd aan de universiteit van Amsterdam en is sinds 1991 advocaat. Hij woont in Arnhem en hij is te bereiken op het nummer 026 357 57 57. Ik zou hem vragen hoe hij het gezondheidsrecht situeert bij de andere rechtstakken en wat zijn mening over de evolutie en de toekomst van het gezondheidsrecht is. Willemien Kastelein Willemien Kastelein is ook een advocaat, naast het gezondheidsrecht is zij ook expert op gebied van aansprakelijkheid en strafrecht. Ze heeft gedurende haar levensjaren heel wat ervaring opgedaan op gebied van gezondheidsrecht en medische aansprakelijkheid. Ze is te bereiken via mail en telefoon, [email protected] en (030) 21 22 888 Aan haar zou ik dezelfde vragen stellen als aan Joep, want ik denk dat ze mogelijk een andere visie heeft door dat ze ook lid is van de Gezondheidsraad. 6 PHD Jan Klein Jan Klein is hoogleraar veiligheid in de zorg, ik heb hem gevonden via Google. Zijn contactgegevens heb ik niet kunnen vinden. Ik zou hem vragen wat zijn opinie op de gezondheidszorg is en hoe hij de toekomst ziet. Wat de mogelijke nieuwe problemen zijn, wat hij vindt over de toegankelijkheid van de gezondheidszorg. Joris van Klundert Joris is Professor of Health Services Management & Organisation bij Erasmus Universiteit Rotterdam, dus hoogleraar bedrijfsvoering van zorgorganisaties. Ik heb hem gevonden via LinkedIn. Ik heb zijn contactgegevens niet gevonden. Ik zou hem vragen wat volgens hem de problemen zijn bij de gezondheidszorg en hoe hij die zou oplossen. 2.3 Organisatie Wereldgezondheidsorganisatie / World Health Organisation De wereldgezondheidsorganisatie is een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties en een leidende en gecoördineerde autoriteit op gebied van volksgezondheid. Deze organisatie werd na de Tweede Wereldoorlog in 1948 opgericht en telt nu 193 lidstaten, waaronder België. De hoofdzetel situeert zich in Genève, Zwitserland waar de jaarlijkse vergadering plaatsvindt. De site is sterk gestructureerd met recent nieuws, een kalender, een zoekfunctie en met veel links op de hoofdpagina. Er worden ook veel foto’s gebruikt op de hoofdpagina en de andere pagina’s. Alles wordt ook op een objectieve en formele manier geschreven, waarbij gebruik wordt gemaakt van statistieken en fotomateriaal. De data is ook voor het publiek beschikbaar. Helaas is het talenpakket niet zo ruim, er is slechts keuze uit Arabisch, Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans. Er wordt geen auteur vermeld, maar er is wel de mogelijkheid om contact op te nemen met deze organisatie waar je terecht kan met vragen en feedback. De laatste uploaddatum is wel aanwezig en dateert van 2012. Ik vind de site duidelijk en professioneel opgebouwd, alleen het talenpakket zou wat uitgebruider mogen naar mijn mening. http://www.who.int/en/ 7 2.4 Bronnenlijst Belgische Federale Overheidsdiensten. (2012). Organisatie van de Gezondheidszorg. Geraadpleegd op 24 december 2012, http://www.belgium.be/nl/gezondheid/gezondheidszorg/medische_diensten/organisatie_van_ de_gezondheidszorg/ Partena. (2012). Ziekenfonds. Geraadpleegd op 24 december 2012, http://www.partenapartners.be/nl/over-partena/belgische-ziekenfondswereld Gezondheidsrecht: Onbekend. (2012). Gezondheidsrecht. Geraadpleegd op 24 december 2012, http://nl.wikipedia.org/wiki/Gezondheidsrecht Belgische Federale Overheidsdiensten. (2012). Discriminatie. Geraadpleegd op 24 december 2012, http://www.belgium.be/nl/justitie/slachtoffer/klachten_en_aangiften/discriminatie/ 8 3. Beschikken en zoeken 3.1 Basisartikel In de bibliotheek van de KULeuven zijn 2 werken van R. Abbing aanwezig. De oorlog in het licht der wetenschappen. (boek) Beslissen door de patiënt. (artikel) Mijn bronnenlijst verwijst niet naar werken van auteurs, maar vooral naar instellingen, redevoeringen en studies. 3.2 Internet algemeen Abbing, R. (1993). Transplantation of Organs: A European Perspective. Journal of Law, Medicine and ethics, 21, 54-58. Abbing, R. (2006). Zorgen voor de patiënt van morgen. Gezondheid, Recht en Onderzoek; F. van Wijmen, Een kleine mooie ritselende revolutie. Over de effectiviteit van 35 jaar patiëntrechten in Nederland. Tijdschrift voor Gezondheidszorg, 30, 420-421 Slechts het tweede artikel is beschikbaar via Springer. 3.3 Kranten/ week- of maandbladen/ magazines Tegenbos, G. (2012). 80-plusser moet hartklep zelf betalen in België. De Standaard. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be De Greef; A. (2012). Twijfels over aanwending EU-Ontwikkelingshulp. De Standaard. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be Op de Beeck, H. (2012). Gehandicapte jongen krijgt voor Kerst beenprothese net zoals gouden Paralympiër. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd via http://www.mediargus.be 9 3.4 Vak-tijdschriften (wetenschappelijk) 1. Vaktijdschriften Maandblad Geestelijke volksgezondheid Handboek jeugdzorg Tijdschrift voor bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde 2. Artikels Delleman O. ‘Positieve’ psychiatrie. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 64, 2009. Cujpers P. Hoe goed is de zorg voor mensen met angst-, stemmings- of middelenstoornissen in Nederland?. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 63, 2008. 3.5 Bijdrage uit verzamelwerk Nijhuis, F. & Lierop, B. (red.) (2006). De psychologie van arbeid en gezondheid. (pp 169191). Geraadpleegd via http://www.springerlink.org 3.6 Eindwerken/ bachelorproeven Van Paemel, E. (2008). Gezond de wereld rond: gezondheidsbeleid in Vlaanderen en Italië I [Bachelorproef]. Katho Baekelandt, J. (2010). Jonge werknemers, een risico op de werkvloer? Voorkomen van arbeidsongevallen bij jongeren [Bachelorproef]. Kortrijk: Katho Ipsoc. 3.7 Handboeken, losbladige werken, verzamelwerken en monografiën.. Leenen, H. (2007). Handboek gezondheidsrecht deel 1 [handboek]. Bon Stafleu van Loghem. Deboosere, P., Demarest, S., Lorant, V., Miermans, P., Portet, M. & Van Oyen, H. (2001). Socio-economische enquête 2001: Gezondheid en mantelzorg [monografie] .Brussel: FOD Economie. Boot, J. ((2012). Handboek Nederlandse Gezondheidszorg [handboek]. Springer Media B.V. Van Eeckhoutte, W. (2004). Sociaal Zekerheidsrecht [monografie]. Kluwer 10 4. Contextualisering 4.1 Statistieken Zie excelbestand Bron: Gezondheidsenqëte België 2008 4.2 Juridische context Wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheid inzake motorvoertuigen (6 mei 1991). Belgisch Staatsblad , 20122. Koninklijk Besluit van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (14 november 1967). Belgische Staatsblad, 11811. 4.3 Politieke context Ik heb als politieke opinie de opinie van de Belgische politieke partij SPA gekozen. Vooral de krantenkop ‘Grote stap naar betaalbare gezondheidszorg’ was erg aansprekelijk. Het gaat over patiënten met een laag inkomen en een chronische ziekte die in de toekomst enkel het remgeld moeten betalen bij een doktersbezoek. Ik denk dat dit een grote stap is in de goede richting om gezondheidszorg voor iedereen haalbaar en toegankelijk te maken. De commissie Volksgezondheid heeft eindelijk toegestemd met de voorstellen van de SPA, na lang aandringen. Kortom SPA wil dus zeker naar een toekomst streven waar gezondheidszorg voor iedereen toegankelijk is. 11 5. Eindreflectie De sadanopdracht begon voor mij niet zo goed, ik had nogal wat problemen met een goed artikel dat aan de voorwaarden van deze opdracht voldoet te vinden. De andere opdrachten verliepen redelijk vlot, soms was alle info niet zo makkelijk te vinden. Ik denk wel dat ik uiteindelijk alle info gevonden heb, bij sommige opdrachten heb ik wel goed moeten zoeken tegen dat ik iets vond. Ik heb praktisch overal gezocht naar informatiemateriaal, misschien niet zo veel in de magazines. Ik heb nog steeds problemen met de Excelopdrachten, ik vergeet vaak waar alles te vinden is bij Excel. Dus dan moet ik dat opnieuw gaan zoeken en zo verlies ik tijd. Mijn sterkte in deze opdracht is wel dat ik altijd goed doorwerk als ik begin aan de opdracht, in een korte tijd kan ik veel gedaan krijgen. Ik heb heel wat bijgeleerd over mijn onderwerp, ik heb vooral gefocust op gezondheidszorg en gezondheidsrecht. Dit ligt misschien niet het dichtste bij BND Kortrijk, maar het heeft er toch wel nog mee te maken. Ik vond het een interessante ervaring om met al die informatie in aanraking te komen en er dan mee te werken. Het is ook iets dat ik nog nooit eerder gedaan heb, werken met zoveel verschillende bronnen. Ik denk wel dat het interessanter zo zijn om een site te maken met Google zelf, omdat je op die manier echt de binnenkant van een site ziet en leert mee werken. 12