Document

STRATEGIENOTA
BASISGEZONDHEIDSZORG
DGOS
Strategie gezondheid
Kloof tussen arm & rijk op
gezondheid in kader van
“armoedebestrijding
Verschil:
Prioriteit:
gebied van gezondheid



Soorten aandoeningen
Zorgverstrekking
Niet-medische factoren
Lessons learned:
Globale aanpak
basisgezondheidszorg
Klemtonen
•
•
Niveaus met invloed op
gezondheid
Reprod. Gezondheid
HIV/aids- malaria – tbc –
verwaarloosde ziektes
Niveaus van interventie
Gezondheid: hoeksteen van duurzame ontwikkeling
Gezondheidszorg: een fundamenteel recht
Internationale gemeenschap: millennium goals
Gezondheid in de wereld
Gezondheid in de wereld : kloof tussen rijk
en arm op het gebied van gezondheid
Actieniveaus die een impact hebben op de
gezondheid
Gezondheid, hoeksteen van duurzame
ontwikkeling
Gezondheidszorg een fundamenteel recht
Gezondheid en de millenniumdoelstellingen
Kloof tussen arm en rijk op het
gebied van gezondheid
Bevolking
miljoen
Wereld
Rijkste Landen
Armste landen
6.134
1.194
625
Levensverwachting
M
Vr
63,9 j.
71,9 j.
50,6 j.
68,1 j.
79,3 j.
52,2 j.
Percentage Sterfte per leeftijdscategorie
80
70
60
0 tot 5
%
50
5 tot 19
40
20 tot 64
30
65 +
20
10
0
1955
1975
1995
Wereld
1955
1975
MOL
1995
1955
1975
Geïndustr.
landen
1995
Kindersterfte onder 5jaar : kloof tussen de
armste en rijkste bevolkingslagen
armsten 20%
rijkste20%
gemiddelte
Uganda
Mozambique
Benin
Vietnam
Bangladesh
Bolivia
Peru
250
200
150
100
50
0
Oorzaken van het verschil in
gezondheid Rijk-Arm
Verschil in aandoeningen
 Verschil in gezondheidszorg en
toegang tot zorg
 Niet-medische invloeden

Verschil in “aandoeningen”
% jar en act ivit eit - o nb ekwaamheid
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2 0 % arms te
l
overdraagbare ziekten
wereld wijd
g emid d eld e
2 0 % rijks te
niet-overdraagbare ziekten
verwondingen
% v a n do o ds o o rza a k pe r gro e p
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
20% armste
w ereldw ijd
20% rijkste
gemiddelde
communicable diseases
non-communicable disease
injuries
Kenmerken van “verwaarloosde ziekten”
Voornaamste
slachtoffer:
arme
bevolking in
afgelegen
streken
Gevreesd door de
gemeenschap, overstelpen de
gezondheids-diensten
Verstoren de werkbekwaamheid,
leiden tot stigma,
en verstoting…
Veroorzaken
misvormingen,
handicaps,
amputaties
Verschil in gezondheidszorg







Verschil in aanbod :
organisatie en aantal gezondheidsdiensten
Gezondheidspersoneel (aantal, vorming, betaling,
braindrain)
Geneesmiddelen (kwaliteit, beschikbaarheid, prijs)
Middelen: financiering van gezondheidszorg
Verschil in vraag, behoeften & gebruik
Financiële - culturele toegankelijkheid
Uitgaven per inwoner voor gezondheid in de partnerlanden
Peru
Ecuad o r
Bo livia
Vietnam
Lao s
Camb o d ja
Bang lad es h
Seneg al
Rwand a
Tanzania
R.D.Co ng o
Ug and a
Nig er
M o zamb iq
M aro kko
M ali
Ethio p ië
Ivo o rkus t
Burund i
Burkina
Benin
Alg erije
Zuid -Afrika
0
50
100
150
overheids-uitgaven in US$
200
250
Directe uitgaven in US$
300
350
400
Gezondheidspersoneel & ziekenhuisbedden
Per
100.000 inwoners
België
artsen
verpleegkundigen ziekenhuisbedden
395
1140
720
Burkina Faso
3
23
80
Mozambique
2
26
90
Mali
5
16
20
Marokko
46
105
100
Ecuador
170
70
160
Bangladesh
20
11
30
Vietnam
48
64
170
Resultaten verschil van zorg : oa moeder- en kindersterfte
kraam bedsterfte
15%
Af rika
48%
L. Amerika
Z-O Azië
33%
Andere landen
4%
Niet-medische invloeden

Armoede/inkomen

Gender

Demografisch druk

Leefmilieu – water

Onderwijs

Gebruiken, cultuur, religie

Onveiligheid, natuurrampen….
(vrouwen minder toegang, meer ondervoeding, toegang tot
gezinsinkomen)
(overbevolking-> minder inkomen, minder
grond, slechte behuizing, migratie…)
(infecties luchtwegen, diarree….)
Niveaus met determinerende impact op
de gezondheid
Lokale
Gezondheids
Gemeenschap
-systeem
Huishoudens:
acties en
verworvenheden
Organisatie
v.h. systeem
Overheid
Beleid
van gezondheidssector
Diensten
gezondheidszorg
Gemeenschap
Normen,
organisaties,
infrastructuur
Intern.
Gemeenschap
Beleid
Intern.
Organisaties
gezondheid
Regionale Acties
Financiering van
zorg
Overheids
budget
Internationale
fondsen
Int.
handelsovereenko
msten
Rol andere
sectoren
Beleid andere
sectoren
Onderzoek &
ontwikkeling
Gezondheid : hoeksteen van
duurzame ontwikkeling

Gezondheid: essentiële voorwaarde voor:
•
Welzijn van individu
Sociale en economische ontwikkeling

Ziekte vermindert duurzame ontwikkeling
•
•
•
•
Verlies inkomen
Beïnvloed levenscyclus (ziekte tijdens kinderjaren remt
verdere ontwikkeling
Ziekte brengt maatschappelijke kosten mee die
draagkracht van individu overschrijden
investeringen in gezondheidszorg hebben
rechtstreekse invloed op levensduur en
welzijn
Gezondheidszorg
een fundamenteel recht

Recht op gezondheid en
gezondheidszorg
 Universele Verklaring Van de Mensenrechten (art.25)
 Conventie Rechten van het Kind (art.24)
 Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale
en Culturele Rechten (art.12)

Rechten inzake reproductieve
gezondheid(szorg)
 Internationale Conferentie over Bevolking en
Ontwikkeling
Gezondheid in
Millenniumdoelstellingen
Tegen 2015
 Kindersterfte op 1/3 van 1990
 Moedersterfte op ¼ van 1990
 Verspreiding HIV/aids stoppen en tendens
van besmetting omkeren
 Malaria en voornaamste besmettelijke
ziekten onder controle en tendens omkeren
Lessen getrokken uit
ervaringen

Globale aanpak van gezondheid ipv
specifieke ziektebestrijding:

basisgezondheidszorg is aanbod van essentiële en
globale zorg , toegankelijk voor iedereen
Zorgsysteem dat
De gezondheid van bevolking verbetert
Aan de verwachtingen van de bevolking beantwoordt
De bevolking financieel beschermt tegen kosten van
slechte gezondheid.




Strategische Aanpak

Principes

Prioriteit : basisgezondheidszorg

Klemtonen binnen deze prioriteit




Reproductieve gezondheidszorg
HIV/AIDS
Malaria, tuberculose en verwaarloosde
ziektes
Interventies op 4 niveaus
Principes




Universeel recht op gezondheidszorg
Gezondheidszorg als middel om armoede
tegen te gaan en te voorkomen
Intersectorale aanpak
Partnerschap in solidariteit (vertrouwen,
transparantie, ownership)

Resultaat- en impactgericht
indicatoren)
(gebruik van
Prioriteit
Basisgezondheidszorg

Concept:
 Globaal antwoord op voornaamste
gezondheidsproblemen
 Financieel, geografisch en cultureel
toegankelijk
 Actieve participatie van bevolking
 Doeltreffend, doelmatig en duurzaam
Klemtonen binnen prioriteit

Reproductieve gezondheidszorg

Wet Belgische samenwerking
Internationale Conferentie Caïro

HIV/aids preventie, zorg & controle








Ontwrichting sociale en economische structuren
Impact op gezondheidsdiensten en personeel,
Impact op individu, huishoudens, demografische structuur van landen
Impact op sectoren onderwijs, landbouw, handel en duurzame
ontwikkeling
Controle Malaria, TB, verwaarloosde ziekten
Hoofdoorzaak van ziekte en dood in O.L.
Economische gevolgen : leiden tot armoede
Steun op de 4 niveaus met een
determinerende impact op de
gezondheid
Lokale
Gezondheids
Gemeenschap
-systeem
Huishoudens:
acties en
verworvenheden
Organisatie
v.h. systeem
Overheid
Beleid
van gezondheidssector
Diensten
gezondheidszorg
Gemeenschap
Normen,
organisaties,
infrastructuur
Intern.
Gemeenschap
Beleid
Intern.
Organisaties
gezondheid
Regionale Acties
Financiering
van zorg
Overheids
budget
Internationale
fondsen
Int.
handelsovereenko
msten
Rol andere
sectoren
Beleid andere
sectoren
Onderzoek &
ontwikkeling
Matrix : fig 10 strategienota
Basisgezondheidszorg
Repro.gezond
Internationaal
Beleid
Financ.Solidar.
R&D
Reg. Acties
overheid
Beleid
Begroting
Beleid andere
sectoren
Basisgezond
heidszorg
Organisatie
Diensten
Financiering
Lokale
gemeenschap
Bewustmaking
Lok.organisatie
Inkomen
HIV-aids
Overdraagb.
ziektes
Hoe verwezenlijken ???
Coherentie-complementariteitcoördinatie (C-C-C)

Ontwikkelingsplannen van de partnerlanden

Samenwerking met donoren

Binnen het Belgisch buitenlands beleid

Tussen de verschillende ontwikkelingskanalen
Verhoging budget voor gezondheid
Coherentie met beleid partnerland



PRSP
Sectoraal Beleid (Beleid en Plan Gezondheid)
Regionaal beleid (vb SADC…)
C-C-C
VN-organisaties, andere donoren



Beleid en acties WHO – UNAIDS - UNDP
Beleid en acties EU & EC
Activiteiten en steun andere bilaterale
donoren
C-C-C
Belgisch Buitenlands beleid


Andere diensten FOD BZ (vb TRIPS WHO)
Buitenlandse handel
C-C-C
Verschillende uitvoeringskanalen van
de Belgische OS

Interactie tussen de verschillende kanalen en
de steun op verschillende niveaus
versterking
inkomen
versterking
lokale
organisaties
organisatie
diensten
basisgezond-heidszorg
Beleid
gezondheidssector
overheidsbudget
steun
internationale
organisaties
steun
internationale
fondsen
research
beter gebruik
gezondheids-diensten
financiering
zorg
Beleid
andere
sectoren
regionale acties
Basisgezondheidszorg voor Iedereen
reproductieve
gezondheidszorg
voor ieder
multilateraal
bilateraal
direct
indirecte samenw .
preventie en controle
overdraagbare
aandoeningen
Betere
Gezondheidstoestand
preventie en
beheersing
hiv/aids
Uitdagingen







Van project naar programmaondersteuning
SWAP
Steun aan PRSP
Harmonisering procedures
Opvolging,monitoring
PRSP <-> MDG
Resultaatgericht:

Indicatoren
Dataverzameling en analyse

PPP (PPS) Internationaal & lokaal

Invloed van de privé / wat ondersteunen

Capaciteitsopbouw <-> braindrain

Besluit


Strategienota is momentopname
Gezondheid verbeteren : voordurend proces
van lokale en internationale analyse en
beleidsaanpassing
 Eenieder heeft recht op een levensstandaard
die hoog genoeg is voor de gezondheid en
welzijn van zichzelf en zijn gezin, waaronder
…. Geneeskundige verzorging en de
noodzakelijke sociale diensten (Universele
Verklaring van de Mensenrechten, art. 25)