Publieksinformatie besmettelijke maag- en - GGD Brabant

GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333
Besmettelijke maag- en darmziekten
Wat is een besmettelijke maag en- darmziekte?
Besmettelijke maag- en darmziekten kunnen veroorzaakt worden door bacteriën en virussen. Per jaar
krijgen in Nederland ongeveer 4,5 miljoen mensen maag- en darmklachten, in de volksmond ook vaak
buikgriep genoemd. Virussen die vaak voor klachten zorgen zijn bijvoorbeeld het rotavirus en
norovirus. Maar ook bacteriën zoals salmonella en campylobacter zijn verantwoordelijk voor vele
ziektegevallen per jaar.
Buikgriep en griep zijn totaal verschillende ziektes. De ‘gewone’ griep wordt veroorzaakt door het
influenzavirus. Buikgriep wordt veroorzaakt door andere virussen en bacteriën.
De griepprik geeft bescherming tegen gewone griep en niet tegen buikgriep.
Wat zijn de ziekteverschijnselen van een besmettelijke maag- en darmziekte?
De volgende ziekteverschijnselen kunnen ontstaan: diarree, misselijkheid, braken, buikpijn,
buikkramp, koorts en/ of hoofdpijn. Afhankelijk van de verwekker treden de klachten vaak enkele uren
tot dagen na de besmetting op. De klachten verdwijnen vaak weer binnen enkele dagen.
Hoe kun je een besmettelijke maag- en darmziekte krijgen en hoe kun je anderen
besmetten?
Bacteriën:
Besmetting vindt meestal plaats door het gebruik van voedsel, water of melk dat door bacteriën
verontreinigd is. Vooral vlees en melk zijn bij kamertemperatuur een ideale voedingsbodem voor deze
bacteriën, waarin zij zich zeer snel kunnen vermenigvuldigen.
Virussen:
Virussen worden vaak overgedragen via de fecaal-orale route. Dat wil zeggen dat ontlasting en het
braaksel besmettelijke virusdeeltjes bevatten en deze op de een of andere manier (meestal via de
handen) in de mond terecht komen. Al enkele dagen voor het ziek worden tot dagen erna kan het virus
in de ontlasting zitten.
Bacteriën en virussen verlaten het lichaam voornamelijk via de ontlasting. Ze kunnen overgebracht
worden via handen die na toiletbezoek niet of niet goed zijn gewassen. Als een besmet persoon
voedsel klaarmaakt kan een virus of bacterie ook in het eten terecht komen en zo weer nieuwe
mensen besmetten, dit kunt u aan de buitenkant van het voedsel vaak niet zien of ruiken.
Wie kan een besmettelijke maag- en darmziekte krijgen en wie loopt extra risico?
Iedereen kan ziek worden van bacteriën en virussen. Bij jonge kinderen, ouderen en mensen met een
verzwakte afweer kunnen de klachten ernstiger zijn en langer duren.
Hoe kan een besmettelijke maag- en darmziekte worden voorkomen?
Een goede hygiëne is belangrijk om de verspreiding van bacteriën en virussen tegen te gaan. Het is
belangrijk dat iemand met een besmettelijke maag- en darmziekte beseft dat hij of zij deze ziekte
gemakkelijk kan overbrengen op anderen in de dagelijkse omgang of bij het klaarmaken van voedsel.
Daarom zijn de volgende voorzorgsmaatregelen in huishoudens met een zieke belangrijk:
 Verhit eten snel, door en door.
 Laat geen vlees en melkproducten buiten de koelkast staan.
 Voor alle gezinsleden: goed handen wassen na toiletgebruik, voor voedselbereiding en voor
het eten.
 Maak dagelijks het toilet huishoudelijk schoon. Maak schoon in de juiste volgorde van
schoon naar vies. Vergeet daarbij niet de deurklink, de kraan en de spoelknop van het toilet
schoon te maken.
 Zorg dat de zieken indien mogelijk een apart toilet gebruiken.
 Laat de zieke tot drie dagen na het einde van de klachten geen voedsel bereiden.
Update juli 2011
pagina 1 van 2
geprint 8-8-2011
GGD Brabant-Zuidoost
Postbus 810
5700 AV Helmond
Infectieziektebestrijding
Tel: 08800-31333
 Verwissel dagelijks hand- thee en vaatdoeken, laat de zieken bij voorkeur een eigen
handdoek gebruiken of papieren wegwerpdoekjes.
Was met braaksel of ontlasting bevuilde kleding of beddengoed op een zo hoog mogelijke temperatuur
(minimaal 60 graden) volgens een standaard wasprogramma. Kleding die niet op 60 graden gewassen
kan worden op 30 of 40 graden wassen met een volledig wasprogramma.
Is een besmettelijke maag- en darmziekte te behandelen?
Vaak is in het begin onduidelijk door welke verwekker de klachten worden veroorzaakt. Tegen
sommige bacteriën kan antibiotica voorgeschreven worden door de huisarts. Bij virussen heeft dit geen
zin. De symptomen gaan in de meeste gevallen vanzelf over na één tot vier dagen.Het belangrijkste is
dat de zieke voldoende vocht binnenkrijgt om uitdroging te voorkomen. Als de zieke het kan verdragen
kunnen kleine hoeveelheden licht voedsel worden gegeten. Het is beter om alcohol en
koolzuurhoudende dranken te vermijden.
Bij twijfel over het herstel of aanhoudende klachten kan de huisarts worden geraadpleegd.
Als er diarree is met bloed, dan altijd de huisarts informeren.
Kan iemand met een besmettelijke maag- en darmziekte naar kindercentrum, school of
werk?
Zieke personen die betrokken zijn bij voedselbereiding of patiëntenzorg wordt dringend aangeraden
om niet te werken zolang er klachten zijn en pas 72 uur nadat ze klachtenvrij zijn weer aan het werk
te gaan. Zonodig in overleg met de arbodienst. Kinderen met klachten voelen zich vaak te ziek om
naar dagverblijf of school te kunnen gaan. Wanneer er sprake is van diarree zonder dat een kind echt
ziek is dan is wering niet nodig. Wel is dan de toilet- en handhygiëne extra belangrijk op de school of
het kindercentrum. Informeer daarom de leiding van school of kindercentrum als een kind diarree
heeft.
Wat doet de GGD?
De GGD kan bij een uitbraak van besmettelijke maag- en darmziekten worden ingeschakeld om te
onderzoeken door welke verwekker de klachten veroorzaakt worden, zodat er passende maatregelen
kunnen worden geadviseerd. Voor nadere informatie en folders over specifieke bacteriën en virussen,
kunt u contact opnemen met de afdeling infectieziekten van GGD Brabant-Zuidoost telefoonnummer:
0880031333.
Update juli 2011
pagina 2 van 2
geprint 8-8-2011