Borstkanker: waar gaat het nu om? Een interview met Evelien van Meerveld Borstkanker is een gevreesde ziekte, maar tegenwoordig ook een thema dat veel media aandacht krijgt. De roze strikjes van Pink Ribbon kom je overal tegen en vele bekende Nederlanders en vele bedrijven doen mee aan hun campagne. Of dit nu werkelijk om de essentie gaat, kan iemand zich afvragen. Ook of we niet de werkelijke slachtoffers en hun leed uit het oog verliezen, want daar zou het toch om moeten gaan. Vrouw.nl had een interview met Evelien van Meerveld: bij haar werd borstkanker geconstateerd in 2005 en in dit openhartige gesprek vertelt zij hoe zij het ervaren heeft. Zij vindt dat borstkanker te veel onnodige aandacht krijgt, alsof het bijna hip is om borstkanker te hebben. Hoe heb je het ontdekt? In November 2005 voelde ik een soort speldenknop en het voelde gewoon niet goed aan. Het groeide ook snel: in 2 weken tijd van een speldenknop naar drie centimeter en mijn vriendin Monique moedigde me aan om naar de dokter te gaan. Daar werd ik meteen doorgestuurd naar het ziekenhuis, naar de Mamapoli waar onderzoeken werden gedaan. Wat is een Mamapoli? Mama betekent de borst en het is een speciale poli die in het leven is geroepen voor vrouwen met borstkanker, zodat er sneller gereageerd kan worden. Op die Mamapoli zag ik een poster hangen van allerlei knobbels, die je kan hebben en je kon zien dat een kankergezwel soort weerhaakjes had. Toen ik mijn Echo foto zag, zag ik die haakjes en ik wist het meteen dat het niet goed was. Ik wilde dat eerst ontkennen, maar na een paar dagen kreeg ik het toch bevestigd. Twee weken later kreeg ik een operatie, waarbij één borst geamputeerd werd en daarbij bleek dat er in de lymfen ook een aantal gezwellen zaten. Ik hoefde echter geen bestraling, maar wel kreeg 6 keer preventief chemo. Bij bestraling wordt veel meer kapot gemaakt door radio actieve straling en je ondergaat dit vijf weken lang elke dag. Waarom heb je gekozen voor een borstamputatie? Ik kon ook kiezen voor een borstbesparende operatie, maar dat betekent in de praktijk dat er maar een derde van je borst in de vorm van een vel overblijft. Dan zou ik toch bestraling moeten ondergaan, waarbij er veel kapot zou worden gemaakt, zonder dat je echt weet of iets een kankerbult is of niet. Ik vind dan ook het woord ‘borstbesparing’ erg vreemd, want je bespaart eigenlijk niets. Ik koos voor borstamputatie na het zien van een heel mooi boek, dat ze hadden op de poli: Borstbeelden, waarin een Oncologe foto’s heeft gemaakt van patiënten om de mogelijkheden van ingrepen te laten zien. Voorop dat boek stond een vrouw, waarvan de borst geamputeerd was en toen dacht ik meteen: dat gaat het worden. Ze stond zo krachtig op die foto, vol power en dat hielp mij om de beslissing te nemen. Wat ging er door je heen, toen je voor het eerst hoorde dat je borstkanker had? Mijn eerste gevoel was, dat het helemaal niet zo raar was en dat we daar iets aan moesten gaan doen. Het drong niet zo tot me door: ik vond het heel naar voor de mensen om me heen. Ik had wel zoiets van: wat is dat nou, hoe kan dat nou? Ik ben toch helemaal niet beroerd. Ik ben van de kanker ook nooit echt ziek geweest. Er was één vriend die zei: “Kom op kind, laat je niet kisten” en dat vond ik geweldig. Ik had meer aan dit soort cynische humor, dan aan hoe mensen mij anders gingen behandelen, want daar had ik last van. Ik werd daar opstandig van en ik had het juist nodig om er luchtig over te doen. Was er een moment dat er wel angsten naar boven kwamen? Ik weet dat niet meer zo goed, ik heb nu nog dat het als een film aan mij voorbij gaat. Ik was me absoluut bewust van wat er gaande was en ik wilde gewoon weten waar ik aan toe was. Mensen zeiden vaak tegen me: “Je moet er tegen vechten”, maar ik dacht juist dat ik nergens tegen hoefde te vechten. Ik was meer verbijsterd, dat ik zo deel van mijzelf ontkend had, dat het een eigen leven was gaan leiden. Wilde ik beter worden, dan moest ik daar niet tegen vechten, maar daar juist naar luisteren. Ik moest er mee samenwerken, niet zo zeer de kanker, maar het aspect dat zijn eigen leven was gaan leiden. Wat denk je dat dit veroorzaakt heeft? Ik weet het niet. Ik ga wel uit van een holistisch denken, dus ik denk wel dat er een bepaald aspect in mijn leven, iets in mij gecreëerd heeft. Ik was net daar voor uit de kast gekomen en diep in mij wist ik altijd wel dat ik van vrouwen houd. Door de manier waarop je groot gebracht werd en door de wereld om je heen, wilde ik er bij horen: een gezin en kinderen hebben. Ik bedoel daar niet mee: het is mijn eigen schuld, ik heb het zelf veroorzaakt. Het zijn gewoon de dingen die in je leven ontwikkelen om je te laten leren over jezelf. Ik heb wel het gevoel dat het voor mij met seksualiteit te maken heeft: mijn vuur inhouden, mijn passie niet leven en mij aanpassen aan hoe het hoort. Hoe was de nazorg? Na mijn borstamputatie, kwam de Oncoloog mijn kamer binnen en hij had zoiets ontwapenends, dat ik dacht: met jou ga ik beter worden. We hadden hele goede gesprekken over waarom dingen moesten gebeuren en waarom ik daarvoor moest kiezen. Er wordt een verschrikkelijke aanslag op je gepleegd, door de kanker, de operatie, de medicijnen en alles wat je te verduren krijgt. Je klampt je vast aan strohalmen om te kunnen genezen, maar dat laat weinig tijd over om werkelijk te accepteren wat er is en dat je dood zou kunnen gaan. En als je dan weer thuis komt, wat komt er dan op je af? Dan is het leeg, dood, waanzin. Mensen doen ontzettend hun best met allerlei adviezen, maar het slaat zo kant noch wal, als je alles nog maar net gehoord hebt. Tijdens de chemo behandelingen vertelde een verpleegkundige hoe zwaar het wel niet zou worden. Ik zei tegen haar: prima, maar wat doe ik daar dan aan, wat heb ik er nu aan dat jij me dit vertelt? Ik vind het nu zwaar, ik vind het nu moeilijk als mensen zeggen dat het wel mee viel. Het valt helemaal niet mee, voor niemand niet: ik ben alleen blij dat het achter de rug is. Ik krijg nog steeds een fysieke reactie, als ik bij iemand een infuus zie. Wat heeft jou echt verder geholpen? Het werken met Reiki heeft veel geholpen en de steun van veel Reiki collega’s en van vrienden. Mensen zijn heel erg begaan met je, maar je moet alleen naar die bodem van die put. Ik had wel zoiets van: sta maar aan de rand van die put en stuur me een kaartje, ben er voor me, maar ik heb niet de puf om contact te hebben. Ik kreeg veel kaarten en steun en werd op die manier gedragen. Ik ben er absoluut van overtuigd dat alternatieve manieren om te genezen vele mensen kunnen helpen. Er zou een samenwerking moet zijn tussen alternatieve geneeswijzen en regulier geneeskunde om meer genezing te laten gebeuren in het totale mens. In het ziekenhuis ben ik heel erg fysiek gericht geholpen, maar voor je emotionele en spirituele zorg is er niets. Ik heb zoveel opmerkingen gehoord in het ziekenhuis van mensen, die zich totaal niet bewust zijn wat er nu echt om gaat in mensen die zo’n afschuwelijke tijding krijgen. Ik had op een gegeven moment wat bloedingen en toen was er een inval oncoloog en die zei: Dat is geen probleem, want dan halen we je eierstokken en baarmoeder weg en dan is het opgelost. Dan krijg je misschien nog wat botontkalking, maar daar hebben we ook wat voor. Het komt wel goed, maakt u maar geen zorgen. Ik kon hier niets mee, ik vond het zo denigrerend. Ik zei later tegen mijn eigen oncoloog: jullie zouden eigenlijk de meest licht vorm van chemo zelf eens één keer moeten nemen. Gewoon om te ervaren wat er met je lijf gebeurt, dan weet je dat als dit zes keer moet, je nooit meer zo fit kan worden als dat je was. Je gaat steeds verder een stukje dood. Het functioneren van je organen en de hele binnenkant gaat naar de kloten. Chemo is eigenlijk een achterhaalde behandeling? Er zijn zoveel mensen, die zich daar aan vastklampen. Ik voelde me heel erg genaaid, toen ik er achter kwam hoe weinig vrouwen er eigenlijk baat hebben bij deze chemo behandeling, maar 13.5 %. Ik heb het dan nog niet eens over andere vormen van kanker en de vele verschillende chemo, die je daar weer op los kunt laten. Had ik dit geweten, dan had ik er heel anders over na kunnen denken. Viva La Donna organiseert elk jaar een verwendag voor borstkankerpatiënten, hoe belangrijk is dit? Voor mij was het belangrijk dat ik meteen weer naar de sauna kon gaan, want ik ga heel graag naar de sauna. Wat mij heel erg verbaasde dat ik nooit een vrouw in de sauna zag met littekens, of één borst, zoals ik. Er zijn veel vrouwen, die het niet aandurven en dus daarom vind het heel goed dat Viva La Donna dat organiseert en ook dat er speciale vrouwendagen zijn in een sauna. Ik vind het alleen jammer dat dit soort dagen zich alleen richt op vrouwen met borstkanker en niet op vrouwen, die met andere soorten kanker te maken hebben gehad. Je zal maar alvleesklierkanker hebben of darmkanker, dan moet je toch vaak langer wachten op juiste zorg. Het is nu bijna hip om borstkanker te hebben en dat vind ik heel ernstig. Voor de andere vormen van kanker zou ook meer aandacht moeten zijn? Ja minstens, doe maar wat minder aandacht voor borstkanker en verdeel het beter. Ik krijg bijvoorbeeld kaarten van mensen en die zeggen dan: we hebben speciaal een Pink Ribbon kaart gekocht, want wij steunen dit. Dat geeft hen een troostend gevoel. Er gaat veel van dat geld naar onderzoek en dan zijn de kankerpatiënten vaan proefkonijnen voor het uitproberen van medicijnen. Ze zouden meer open moeten staan voor alternatieve vormen van genezing van kanker en daar geld aan besteden. Ik heb zelf ervaren hoeveel mensen baat hebben bij Reiki behandelingen, hoeveel meer rust ze krijgen om te kunnen genezen. Wanneer je meer tot rust komt, kan het zelfgenezend vermogen beter aan de gang en kan er meer ruimte zijn voor acceptatie en verwerking. Hoe is het nu om een juiste beha te kopen? Is dat te krijgen? Je hebt een speciale prothesebeha nodig, maar die is niet zomaar in een lingeriewinkel te verkrijgen. Vaak zie je wel mooie lingeriesetjes hangen met een kaartje van Pink Ribbon er op, maar een prothesebeha is daar dan niet te verkrijgen: dat is wel frustrerend. Vrouw.nl heeft gebeld met Hunkemöller, die ons informeerde dat een speciale regelgeving omtrent de privacy van borstkankerpatiënten het moeilijk maakt om in elke winkel de prothesebeha’s aan te bieden. Ze hebben daarom maar in enkele filialen die mogelijkheid, wat er is ruimte nodig voor een speciaal afgeschermde pashok. Wat vindt je daarvan? Niet goed, want waarom moet er toch zo’n lading komen op borstkanker. Dat maakt het moeilijk voor vele vrouwen om goed mee te komen in de maatschappij. Je wordt meteen in een ander hokje geplaatst, omdat je niet perfect bent en dan moet je meteen in een afgesloten ruimte. Minder lading betekent een lagere drempel voor acceptatie in de maatschappij van beide kanten. De uitgangspunten van bijvoorbeeld Pink ribbon zijn hartstikke goed, maar het verhult de werkelijkheid als je prachtig opgemaakte bekende Nederlanders op een Billboard ziet met een roze lint op. Er zijn in het leger van borstkankervrouwen heel veel vrouwen, die op die poster hadden willen staan. Had mij op die poster gezet, met mijn kale kop en één borst: dat is wat borstkanker is. Het gaat om strijd en om alles wat kapot gaat in je lichaam, daar gaat het echt om. Rust Zacht Lieve Evelyn en wees ook ons licht in de andere wereld! Liefs, Manon