Hoofdstuk 7 + 8 tijdlijn

1747
1750
1763
1774
1776
1780
1781
1784
1786
1787
1788
1789
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1798
1800
1809
1815
1820
1825
1830
1840
1848
1850
Rellen breken uit in Nederland en de mensen willen Oranje terug als stadhouder.
Regenten krijgen een deel van hun onafhankelijkheid terug.
Amerika verzet zich tegen Engeland
Dood van Lodewijk XV, Lodewijk XVI volgt hem op.
13 Amerikaanse koloniën bundelen zich en richten gezamenlijk het Congres op.
De Amerikaanse koloniën zeggen de gehoorzaamheid aan Engeland op.
De Amerikaanse burgeroorlog breekt uit.
Het Congres roept de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten van Amerika uit.
Stoompompen die in de mijnbouw bruikbaar zijn worden uitgevonden.
Pamflet over Willem V en te weinig volksinvloed wordt verspreid in Nederland.
James Watt vindt nieuwe, verbeterde stoommachine uit.
Gewapende patriotten grijpen de macht in Utrecht en verjagen oude regenten.
De stadhouder ontvlucht Holland.
De Verenigde Staten nemen de eerste geschreven grondwet ter wereld aan.
‘Bill of Rights’ wordt aan de Amerikaanse grondwet toegevoegd.
Watts machine wordt gebruikt in de katoenindustrie.
Lodewijk XVI wil de Staten-Generaal bij elkaar roepen.
80% van de Fransen werkt nog op het land.
Pamflet van geestelijke en adel op de rug van een boer wordt verspreid in Frankrijk.
Staten-Generaal komen bij elkaar.
Burgervertegenwoordigers roepen zichzelf uit tot Nationale Vergadering.
Eed van de Kaatsbaan.
12 juli: mensenmassa’s bestormen de wapendepots in Parijs.
14 juli: Bastille wordt ingenomen; sein tot algehele opstand.
Nieuwe volksvertegenwoordiging wordt gekozen.
Frankrijk in oorlog met Oostenrijk en Pruisen.
Lodewijk XVI wordt onthoofd.
Menigte dringt parlement binnen en verjaagt gematigde leden.
De Terreur van Robespierre: tienduizenden mensen worden geëxecuteerd.
Jacobijn Robespierre wordt vermoord.
Napoleon vestigt een dictatuur.
Gevluchte patriotten keren met Franse troepen terug en roepen de Bataafse Republiek uit.
Nationale Vergadering van Nederland komt bijeen.
Democratische grondwet wordt vastgesteld in de Bataafse Republiek.
IJzeren spinmachines met stoomaandrijving worden uitgevonden.
Watts machine wordt gebruikt in stoomschepen.
Napoleon wordt verslagen, maar er blijven democratische revoluties.
De protestantse kerk heet vanaf nu ‘hervormd’ en niet ‘gereformeerd’.
Thuiswevers verliezen de concurrentieslag tegen het stoomweefgetouw.
Een arbeider kan 350x zo veel katoendraad spinnen (per uur) t.o.v. 1750.
Eerste spoorlijn kwam gereed.
Watts machine wordt gebruikt in stoomtreinen.
Het eerste kanaal (tussen Manchester en Liverpool) kwam gereed.
België scheidt zich af van de Nederlanden.
Cultuurstelsel wordt ingevoerd op Java door de Nederlanders.
Liberale en nationalistische ideeën wakkeren onrust aan in Europa.
Onvrede komt tot een uitbarsting: in Parijs wordt een einde aan de monarchie gemaakt.
Thorbecke geeft Nederland een parlementair stelsel en een nieuwe grondwet.
Kiesrecht in Nederland wordt gebonden aan inkomen.
Katoenen kleding is 20x zo goedkoop t.o.v. 1780.
Nog maar 20% van de Britse bevolking werkt op het land.
Binnen 50 jaar bouwden de Britten 42000 km spoor in India.
1861
1862
1863
1866
1869
1870
1871
1874
1878
1880
1883
1885
1887
1888
1889
1890
1900
1901
1902
1908
1911
1913
1916
1917
1918
1919
1920
1922
In opdracht van Leopold II zoekt België een geschikte kolonie.
Duitsland in oorlog met Denemarken.
Aletta Jacobs is het eerste meisje op de hoge burgerschool en later op de universiteit.
Duitsland keert zich tegen het Habsburgse Rijk.
Eerst linkliberaal in de Tweede Kamer: Samuel van Houten.
Opening van het Suezkanaal door Egypte.
Duitsland valt Frankrijk aan (begin Frans-Duitse oorlog).
Het socialisme wordt een goedgeregelde massabeweging.
Socialisten en linksliberalen eisen kiesrechtuitbreiding in Nederland.
Grootschalige arbeidsonrust.
De sociale kwestie komt op gang en liefdadigheidsinstellingen ontstaan.
Groot-Brittannië krijgt concurrentie in het modern imperialisme.
Westerse en inheemse ondernemers krijgen alle ruimte in Nederlands-Indië.
Duitse eenheid onder Pruisische staat ontstaat.
Eerste sociale wet: het kinderwetje van Van Houten.
Kinderen onder de 12 mogen niet meer werken in fabrieken en op werkplaatsen.
De liberale regering verhoogt kwaliteitseisen voor onderwijs.
Eerste vrouwelijke ambtenaar.
Leopold II laat met honderden stamhoofden in Kongo verdragen sluiten.
Langdurige economische crisis.
Aletta Jacobs eist kiesrecht maar krijgt dat niet.
‘Het hart van Afrika’ wordt verdeeld tijdens een conferentie in Berlijn.
België krijgt Kongo als kolonie.
Een kwart van de Nederlandse mannen heeft kiesrecht.
Liberalen worden verdreven uit de regering.
Arbeidswet: kinderen tot 16 jaar mogen niet ’s nachts werken en niet langer dan 11 uur.
Radicale nationalistische bewegingen ontstaan die het ‘Germaanse ras’ verheerlijken.
Tegenstellingen over het kiesrecht worden scherper.
Brits-Indië (300 miljoen inwoners) wordt bestuurd door 900 Britse ambtenaren.
Het liberalisme valt in drie partijen uiteen.
Opkomst van feminisme in West-Europa.
Vrouwen werken alleen op het land of in fabrieken.
Eerste sociale wetten voor iedereen: ongevallenwet en woningwet.
Alle eilanden van Nederlands-Indië worden met militair geweld onderworpen.
Duitsland en de VS streven Groot-Brittannië voorbij in de industrie.
De helft van de Nederlandse mannen krijgt kiesrecht.
Liberalen worden weer verdreven uit de regering.
Van heel Afrika zijn alleen Liberia en Ethiopië nog onafhankelijk.
België wordt gedwongen een ‘behoorlijk bestuur’ in te stellen in Kongo.
Kongo is geen privébezit meer van de Belgische koning.
De SDAP haalt 317000 handtekeningen op voor de invoering van het algemeen kiesrecht.
Rode Dinsdag: 20000 socialisten komen bij elkaar op het Binnenhof op Prinsjesdag.
65% van alle Nederlandse mannen heeft kiesrecht.
Feministen verzamelen 165000 handtekeningen voor vrouwenkiesrecht in Nederland.
Financiële gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs.
Pacificatie van confessionalisten, socialisten en liberalen.
Alle Nederlandse mannen krijgen kiesrecht.
Vrouwen krijgen passief kiesrecht en kunnen dus alleen gekozen worden.
Wet voor beperking van arbeidsduur.
Helft van de Nederlandse leerkrachten is vrouwelijk.
De eerste verkiezingen in Nederland met algemeen kiesrecht.