Nieuwsbrief november 2013 De herfst, een mooi jaargetijde, tijd voor bezinning. Letterlijk gaan we ons huis in, we maken het gezellig. Een goed moment ook om bij jezelf naar binnen te gaan en het gezellig te maken. Mogelijk wil je wat veranderen in je leven. Januari, de maand van de voornemens. Ik hoop dat deze nieuwsbrief je dan een steuntje in je rug biedt. Veranderen: “Als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg” (Einstein). Herken je dit: Je zou weleens gezonder willen eten, meer sporten, minder tv kijken, een boek lezen, minder op facebook of iets dergelijks, maar het lukt je maar niet; Je zou weleens wat minder willen uitvallen naar je partner, kinderen, je probeert het wel, maar het lukt je maar niet; Als je je niet lekker voelt grijp je toch weer naar chocola, chips, cola etc. Je probeert het wel anders, maar……; Je weet dat deze baan niet langer bij je past, maar……. Je zou zo graag meer tevreden in het leven staan, minder pijntjes, minder piekeren etc…. We willen graag dingen anders. En we doen zo ons best, maar echt veranderen dat lukt niet of heel moeizaam of we vallen weer terug. Hoe kan dat nou en mogelijk interessanter hoe kunnen we wel veranderen? Als je geïnteresseerd bent in het hoe en minder in het waarom kijk dan onder ‘hoe doe je dat dan?’ en je kunt aan de slag. Waarom is veranderen zo belangrijk? In ons leven leren we gedrag aan van onze ouders, school etc. Dit gebeurt als vanzelf, zij doen ons voor, zij leren ons waar we ons aan moeten houden, hoe we zaken kunnen oppakken. Op deze manier ontstaan gewoonten (gedrag). Gewoonten als je handen wassen, je tanden poetsen tot hoe ga je met anderen om en hoe los je je problemen op. Gewoonten zijn handig. Als we geen gewoonten hebben dan moeten we elke dag weer bedenken wat en hoe we dat gaan doen. Knap vermoeiend. Nadeel van gewoonten is dat dit in het geheel niet goed, efficiënt en slim hoeft te zijn. Gewoonten en gedrag kunnen ook niet langer bij je passen en gewoonten kunnen verslavingen worden. En dat is ronduit slecht voor je. Door contacten met anderen (en met jezelf) zien we dat het ook op een andere manier kan. Je ziet en voelt dit. Dat geeft hoop, het kan ook anders. In verandering ligt de sleutel voor succes. Kiezen voor gewoonten (en gedrag) dat het beste bij je past geeft zelfvertrouwen. Het is een ontwikkeling waar je zelf veel aan kunt doen. En niemand zegt dat dit makkelijk is. Lopen, fietsen e.d. leer je ook door vallen en opstaan. En dat geldt ook voor je persoonlijke ontwikkeling. Waarom zou ik veranderen Het leven verandert vanzelf, omdat we leven. School, werk, verliefdheid, trouwen, samenwonen, kinderen, gezondheid en familie, alles verandert door de jaren. Hiermee omgaan is een kunst. En er is niet één juist antwoord. Elk mens is uniek en elke fase vraagt zo een eigen aanpak. Als kind pak je je leven anders op dan als jong volwassene of ouder volwassen. In ons leven moeten we met deze veranderingen omgaan. De vraag is of we dit ‘goed’ doen, of het aangeleerde gedrag ons de instrumenten biedt die bij ons passen. Mogelijk hebben we geleerd ons verstand te gebruiken, mogelijk juist onze handen. Mogelijk laten we ons leiden door dat te doen wat de omgeving vindt. En niet alles is te veranderen, accepteren en loslaten komen dan om de hoek kijken. Wat zou ik moeten willen veranderen? Bewust kiezen voor datgene waarvoor jij staat maakt jou een tevreden mens, omdat je doet waar jij achter staat, waar je goed in bent. Accepteren dat je bent wie je bent, dat je goed bent zoals je bent geeft lucht en ruimte. Je mag je dan ontwikkelen op een wijze die bij jou past. De realiteit accepteren, het is zoals het is. Nare dingen en de daarbij behorende emoties, zoals verdriet, angst en boosheid horen bij het leven. Het is niet nodig kopje onder te gaan in je emoties. Oefeningen die je bij de yogales leert kunnen je hierbij op weg helpen; Vertrouwen dat wat er ook op het pad in je leven komt, dat je dat aan kunt. Elk leven kent zijn goede en slechte tijden. En wat zijn ‘goede’ en ‘slechte’ tijden? Wie kent dat niet dat uit iets naars toch iets moois opbloeide? Deze wijsheden haal ik uit de yoga, mindfulness en psychologie. En het werkt, als je oefent, oefent. Je leert meer ontspannen en tevreden in het leven te staan, je leert afstand te nemen, krijgt inzicht, maakt bewust keuzes, je leert je eigen weg te gaan. Ook al lijken de oefeningen te simpel om waar te zijn, pak het op en oefen. De oefeningen heb ik als bijlage toegevoegd. Over de wijsheden uit yoga, mindfulness een volgende nieuwsbrief meer. Een levensstijl om je eigen te maken, niet als keurslijf maar als steun. Wat maakt veranderen zo lastig? Het ontwikkelen van nieuwe gewoonten kan vele maanden duren, zeker als we oude gewoonten achter ons willen laten en daarvoor nieuwe in de plaats willen stellen. Het vereist het verlaten van oude zekerheden (patronen en veiligheid) en het ontwikkelen van nieuwe. Het achterlaten van oude gewoonten leidt in het begin tot gevoelens van onzekerheid. Je leeft tussen twee werelden en voelt je in beide niet sterk. Veel handelingen verrichten we onbewust en automatisch. Wij zouden niet kunnen leven als wij bij elke handeling moeten nadenken. Tijdens het veranderingsproces zijn er nog geen tastbare resultaten van het nieuwe gedrag, vaak moet het nieuwe gedrag eerst consequent worden doorgevoerd. En dat terwijl de oude gewoonten op de korte termijn wel tot een goed gevoel leiden (veiligheid, vertrouwdheid, herkenbaarheid). Daarnaast brengt verandering bij een persoon veranderingen bij anderen teweeg. Dit roept discussie en weerstand op. Dit betekent dat iemand niet alle medewerking van zijn omgeving zal ontvangen. Andere mensen moeten nog wennen aan de verandering. En hoe doe je dat dan? Veranderen kost tijd en energie. Het gaat niet vanzelf. Het is geen knop die je omzet. Stappen: 1. Wat wil je veranderen, word je bewust van wat je wilt veranderen en waarom. Doe je dit echt vanuit jezelf of vind je dat het hoort? Wees je ook bewust van de impact van de verandering: hoe groot is de verandering voor jou (maak een schaal van 1 tot 10); 2. Maak je wens zo concreet als mogelijk, bijvoorbeeld “ik wil meer bewegen” wordt: Ik ga komende maand elke dinsdag- en donderdagavond een half uur lopen. Houd het werkbaar, als je een drukke agenda hebt, begin dan met 1 x per week; 3. Je maakt het besluit bekend, je schrijft het in de agenda. En je bepaalt voor jezelf een beloning: elke keer dat ik gelopen heb, ga ik….. doe ik…. mag ik…… 4. Je gaat aan de slag. En je luistert naar jezelf, het stemmetje dat…… in je hoofd tettert, bijvoorbeeld: “wat een flauwekul, heb je niet wat beters te doen, het is niet het juiste moment, volgende week, maand” etc. Je bent lief voor dit stemmetje (het is een deel van jezelf), maar je geeft antwoord: “je hebt gelijk, maar ik wil dit zo graag. Ik heb een besluit genomen en nu ga ik door”; 5. Je houdt je aan je afspraak, je laat je niet afleiden. Je hebt deze afspraak met jezelf gemaakt, je neemt jezelf serieus en je beloont jezelf; 6. Aan het einde van de maand gaat het wennen. Als het went, sta dan niet verbaast dat je in de tweede maand ineens zomaar je oude gewoonte weer oppakt. Frustrerend. Het hoort erbij, nieuwe gewoonten aanleren kost tijd en energie. Wil je bewust gaan veranderen, oefen dan eens op iets dat makkelijk is/lijkt, zoals op een andere manier ontbijten (graag gezond en lekker) of drinken van een liter water per dag. Als je dit goed afgaat, maak dan een volgende stap. Wees je bewust dat veranderen voor een belangrijk deel bestaat uit een goede voorbereiding (zie punt 1 tot en met 3). Als bijlage heb ik de verandercirkel toegevoegd. Op die manier kun je bijhouden in welke fase jouw veranderingsproces zich bevindt. Wat ik voor jou kan betekenen: Niets voor niets zijn boeken volgeschreven over dit onderwerp. Het is gewoon lastig, zeker een eerste keer. Als veranderen je eenmaal lukt, dan werkt het stimulerend om door te gaan. Ik kan je helpen in het hoe: Wat past het beste bij jouw persoonlijkheid; Wat kun en wil je veranderen of accepteren; Waar en wanneer kun je het best beginnen; Wat zijn je kwaliteiten en hoe zet je deze in; Hoe ga je met de valkuilen om; Motiveren door te gaan. Hoe breng je het geleerde uit de yogales in praktijk? En hoe breng je op een eenvoudige, niet tijdrovende wijze ontspanning in je leven? Je maakt met jezelf de afspraak jezelf serieus te nemen en met liefdevolle aandacht naar jezelf te kijken en te luisteren. Je belooft jezelf geduld met jezelf te hebben. Je zet je zintuigen open, je ziet, hoort, ruikt en voelt even bewust en laat gebeuren wat er gebeurt, zonder oordeel en met liefdevolle aandacht voor jezelf. Alles wat boven komt is goed, je hoeft hier niets mee; Je doet de 3 minuten ademruimte meditatie; Je brengt jezelf in staat van ontspanning door het volgende te herhalen: Ik ben volkomen rustig, rustig, los en ontspannen. Je maakt je adem regelmatig, denk daarbij aan het ritmisch ademhalen. Als je staat, bijv. te wachten bij de kassa, bushalte o.i.d. let dan eens op je houding en ga bewust in Tadasana staan en richt je aandacht op de ademhaling. En dit doe je enkele keren per dag. Je zoekt een oefening die bij je past. Doe dit een maand elke dag en evalueer dan eens voor jezelf. Je weken gaan rustiger verlopen, je kunt je beter concentreren, je voelt je minder snel geraakt etc. Je lichaam gaat de oefening steeds meer herkennen als een sein om te kunnen ontspannen. Het is alsof je een knop omzet. En uiteraard, als yogadocent ken ik de goede effecten van yoga. Ik gun deze een ieder. Ik wil echter niet dat iemand zich ‘verplicht’ voelt elke dag yoga te doen. Dit komt vanzelf (of niet) en het is best een idee om een enkele houding te doen die jij prettig vindt. Een achteroverbuiging, de mohammedaanse gebedshouding prima, 10 minuten enkele houdingen is ook goed. Als het doen maar geen moeten wordt. Voel je signalen van spanning en wil je meer dan het bovenstaande, overweeg dan eens om twee weken elke dag de bodyscan te doen, dit kost je wel 45 minuten per dag: http://www.leren.nl/media/mindfulness/bodyscan.mp3.