1 Dinosaurussen Monsters? Dino’s heel bekend • De mensen gebruiken vaak de afkorting dino's. Eigenlijk zeg je dinosaurussen of dinosauriërs. De dinosaurussen leefden heel erg lang geleden, maar toch zijn ze heel bekend. 250.000.000 jaar geleden 250.000.000 jaar geleden liepen er al dinosauriërs rond. Klein en GROOT • Je had dinosaurussen die niet groter dan een kip waren, maar sommige waren groter dan een huis. Die waren dan zo lang als een autobus. Botten • We weten er van alles vanaf, omdat we botten hebben gevonden. • Daaraan kun je zien, hoeveel spieren ze hadden en aan de tanden wat ze aten: Herbivoren of carnivoren. Vragen: 1. Hoe lang geleden waren er al Dino’s? ________________________________________________ 2. Met de afkorting dino’s bedoelt men _________________________________________________ 3. Hoe groot waren dinosaurussen?_____________________________________________________ 4. Er waren nog geen fototoestellen, hoe weten we, hoe ze er uitzagen??_______________________ 2 __________________________________________________________________________________ 5. Welke 2 groepen dinosaurussen waren er?? ___________________________________________ _ _______________________________________________________________________________ Herbivoren • • Een herbivoor at groenvoer. Ze konden heeeeeeeel groot worden. Carnivoren Carnivoren aten vlees: dus herbivoren en andere carnivoren. Tyrannosaurus Rex 6. Wat betekenen de woorden herbivoor en carnivoor?____________________________________ _ _______________________________________________________________________________ 7. Wat is er voor verschil tussen de tanden van deze 2 soorten? _____________________________ _ _______________________________________________________________________________ 8. Wat is er voor verschil in eten tussen deze 2 soorten?___________________________________ _ _______________________________________________________________________________ 3 Bescherming • Niet alle dino’s waren simpel op te eten: Voortplanting • Dinosauriërs legden eieren met een harde schil. Ze begroeven ze in het zand of lieten ze door de zon uitbroeden. Net als schildpadden en krokodillen. 9. Hoe konden dinosaurussen zich tegen carnivoren beschermen?______________________________ _ _________________________________________________________________________________ _ 10. Vertel over de voortplanting van dinosaurussen.__________________________________________ _ ___________________________________________________________________________________ Leeftijd Dino’s • Hoe groter de dino, hoe ouder hij kon worden. • De groten werden tot 200 jaar oud en de kleintjes van 25 tot 75 jaar. • Ze hebben dit ontdekt met een microscoop. • In de botten zitten een soort groeiringen net als in bomen. 4 Ook in Nederland is een fossiel gevonden In Zuid Limburg is een mesosaurus gevonden Nog meer soorten: • Allosaurus • Pteranodon • Velociraptor • Ankylosaurus Parasaurolophus 11. Hoe __________________ de dinosaurus, hoe ouder hij werd. 5 12. Ze weten dit doordat_____________________________________________________________ _ _________________________________________________________________________________ _ _________________________________________________________________________________ 13. Ze werden wel ________________________ jaar oud. 14. In Nederland is in ________________________________ een Mesosaurus gevonden. 15. Enkele andere soorten zijn : ________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Hoe komen ze aan de namen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • a='zonder' allo='verschillend, anders brachio='arm' cephalo='hoofd' cera='gehoornd' derm='huid' dino='verschrikkelijk' docus='balk' lepto='slank' mega='enorm' odon='tand' ophtalmos='oog' pachy='dik' pod='voet' pro='voor' quadri='vier' rhino='neus' stego='pantser, plaat' tri='drie' veloce='snel, snelheid' acro='top' barry='zwaar' brachy='kort' carno='vlees‘ corytho='helm' di='twee' diplo='dubbel' hexo='zes' lopho='kam' micro,micra='klein' nyx/nychus='klauw' omni='alles' ornitho='vogel' plateo='plat' poly='veel' ptero='gevleugeld' raptor='dief‘ saurus='reptiel' tops='hoofd‘ tyranno='tiran, geweldenaar 16. Vertaal de volgende namen: - Brachiosaurus =_____________________________________________________________ - Diplodocus =_____________________________________________________________ - Triceratops =_____________________________________________________________ - Allosaurus =_____________________________________________________________ - Corythosaurus =_____________________________________________________________ - Leptoceratops =_____________________________________________________________ - Pachycephalosaurus=____________________________________________________________ - Velociraptor =_____________________________________________________________ - Stegosaurus =_____________________________________________________________ 17. Bedenk zelf eens een mooie naam en vertaal hem:____________________________________ 18. Waardoor zijn de dinosauriërs ____________________________ jaar geleden uitgestorven? _ ______________________________________________________________________________ - ______________________________________________________________________________ 6 Uitgestorven • Men denkt, dat ze zijn uitgestorven door een grote meteoorinslag 65 miljoen jaar geleden. Meteoor • Stel dat een reusachtige meteoriet de aarde raakt. Dan zou door de kracht van de botsing waarschijnlijk miljoenen tonnen stofdeeltjes in de lucht terechtkomen. De klap zou zo hevig zijn dat er vulkaanuitbarstingen zouden optreden. Door de dichte wolk van rook en stof zou het zonlicht de aarde niet meer kunnen bereiken en als gevolg daarvan zouden vrijwel alle bomen en planten sterven. Ook zou er een grote vloedgolf rond de aarde trekken. Andere ideeën • Theorie 2 • Aan het einde van het tijdperk van de dinosaurussen verschenen er nieuwe planten. Sommige wetenschappers menen dat de planteneters dit type planten niet konden verteren en daardoor uitstierven, maar deze theorie vindt weinig aanhang. • Theorie 3 • De mogelijkheid bestaat dat er door een onbekende ziekte een eind is gekomen aan het dinosaurussentijdperk. Die ziekte zou alleen de dinosaurussen dodelijk hebben getroffen. Door een snelle verspreiding zouden alle dinosaurussen in korte tijd dood zijn gegaan. • Theorie 4 • Er zijn aanwijzingen dat tegen het einde van 'Het Krijt',ongeveer 65 miljoen jaar geleden,er een verandering in het klimaat op aarde is opgetreden. Het werd kouder. De dinosaurussen, die gewend waren aan een warm klimaat,konden zich hier niet aan aanpassen en stierven van koude. • Theorie 5 • De zoogdieren die in het dinosauriërstrijdperk leefden,waren nog erg klein. Ze vormden dus geen bedreiging voor volwassen dinosauriërs. Maar die zoogdieren hebben misschien wel grote aantallen dinosauruseieren opgegeten. Daardoor werden er minder dinosaurussen geboren.