Honing is bijzonder schadelijk voor je tanden

Hoe schadelijk is honing voor je tanden?
Het is een wijdverspreide opvatting dat honing bijzonder slecht is voor de tanden en in hoge mate verantwoordelijk
voor tandbederf (cariës). Deze mening wordt o.m. gestaafd door te wijzen op het feit dat het om een zeer kleverige
substantie gaat die bijzonder lang aan de tanden blijft plakken. Hoe langer koolhydraathoudende voedingstoffen m.a.w. suikerhoudend voedsel - in de mondholte blijven, hoe meer tijd de cariësbacteriën hebben om zuren te
vormen die de tanden aantasten.
De kleverigheid van voedingsmiddelen
Vermits honing stevig aan een lepel en op een boterham kleeft, gaat men ervan uit dat dit in de mond en op de
tanden eveneens het geval is. Deze redenering is niet helemaal correct en moet genuanceerd worden, omdat de
invloed van het speeksel en de lichaamstemperatuur hierbij een belangrijke rol spelen. De duurtijd die het voedsel
in de mond doorbrengt is afhankelijk van de chemische en fysische eigenschappen van het voedingsmiddel en van
de hoeveelheid en de samenstelling van het geproduceerde speeksel.
In een Nederlandse studie onderzocht men hoe lang na de maaltijd de inhoudsstoffen van een aantal suikeroplossingen, snacks en andere voedingsproducten in de mond terug te vinden waren. Hieruit bleek o.m. dat het voedsel,
waarvan men na het verbruik ervan het langst resten in het speeksel vond, niet degene waren die men in het algemeen als bijzonder kleverig beschouwt. Zo losten pralines zich sneller op en verdwenen vlugger uit de mond dan
bv. brood en fruit.
Elementen die de stroperigheid beïnvloeden
Veel zetmeelhoudende levensmiddelen, die van nature niet kleverig zijn zoals o.a. chips, koekjes en brood, kleven
langer aan de tanden dan karamellen, pralines en honing. Hoe groter de hoeveelheid gemakkelijk oplosbare suikers in een voedingsmiddel, hoe vlugger ze door het speeksel worden weggespoeld. Honing die opgelost wordt bij
de bereiding van een gerecht of in drank, zal zich trouwens niet aan de tanden vastzetten. Ook na een hap uit een
boterham met honing blijft het beleg niet lang aan het gebit kleven.
De viscositeit van honing is sterk afhankelijk van de temperatuur. Bij lichaamstemperatuur verliest deze zoetstof
vlug van haar stroperigheid. Daarenboven is het een sterk hygroscopische materie - m.a.w. trekt water aan en
neemt het vlug op - die snel door het speeksel opgelost wordt. Daarbij ontstaat, onder invloed van het enzym glucoseoxidase, waterstofperoxide, een stof die de zuurtegraad van het speeksel doet dalen en de vermeerdering van
de cariësbacteriën in de mond afremt.
Op basis van deze eigenschap krijgen in Nieuw-Zeeland honingsoorten die bijzonder rijk zijn aan waterstofperoxide
(1), de kwalificatie ‘antiseptisch’. Ook in een studie van de Hebreeuwse Universiteit van Jerusalem kwam men tot
de bevinding dat het innemen van een grote dosis honing, remmend werkt op de groei van de bacteriën die tandbederf veroorzaken.
Niettegenstaande de positieve werking van honing dient er toch met grote aandacht op gelet dat de tandverzorging
niet verwaarloosd wordt. Daarenboven is het af te raden honing toe te voegen aan kinderdrankjes in de zuigfles,
omdat bij het zuigen het vloeibare voedsel veel te lang in de mond blijft waardoor de suikerverbindingen van de
honing niet vlug genoeg weggespoeld worden.
Het oordeel van de tandarts
De beschrijving van en de manier waarop het probleem behandeld wordt lijken correct en degelijk wetenschappelijk onderbouwd. De vrijstelling van peroxiden wanneer honing in een vochtige omgeving komt is voor mij een
nieuw gegeven, al blijken er op het internet in dit verband vrij veel referenties terug te vinden. Ik zal de tekst van
het artikel op het forum van de tandartsenvereniging zetten en de eventuele reacties meedelen.
(1) Waterstofperoxide is een verbinding van waterstof en zuurstof (H2O2). Het wordt onder andere gebruikt als ontsmettingsmiddel, bijvoorbeeld
bij ontstekingen in de mondholte, ontsmetting van drinkwater, als bleekmiddel bijvoorbeeld bij het bleken van stoffen, tanden, botten en haar
(blonderen). Dit ontsmettende en blekende vermogen wordt veroorzaakt door zijn oxiderende werking.