Nieuwe ontslagregels vanaf 1 januari 2012 In het kader van de eenmaking van het ontslagstatuut van arbeiders en bedienden, heeft de wetgever een nieuwe stap gezet. Vanaf 1 januari 2012 zullen de ontslagregels en meer bepaald de ontslagtermijnen voor zowel arbeiders als bedienden grondig wijzigen. Dit heeft tot gevolg dat – indien een verkeerde opzegtermijn wordt betekend – de werknemer een verbrekingsvergoeding kan eisen voor de termijn van de opzeg waarop hij wettelijk recht heeft, maar die niet door de werkgever werd betekend. We zetten hieronder even de regels voor arbeiders en bedienden verder uiteen: 1. Arbeiders 1.1. Ontslag door arbeider De regels voor het ontslag van arbeiders zoals deze vandaag van toepassing zijn, blijven ongewijzigd voor zover het ontslag wordt gegeven door de arbeider. Dit wil zeggen dat een arbeider met minder dan 20 jaar anciënniteit, een opzeg van 14 kalenderdagen moet geven, terwijl een arbeider met 20 jaar of meer anciënniteit, een opzeg van 28 kalenderdagen dient te respecteren. 1.2. Ontslag door de werkgever Indien de werkgever wil overgaan tot een ontslag van een arbeider, dan zal hij vanaf 1 januari 2012 de volgende termijnen moeten respecteren: Anciënniteit Minder dan 6 maanden Gelijk aan of meer dan 6 maanden en minder dan 5 jaar Gelijk aan of meer dan 5 jaar en minder dan 10 jaar Gelijk aan of meer dan 10 jaar en minder dan15 jaar Gelijk aan of meer dan 15 jaar en minder dan 20 jaar Gelijk aan of meer dan 20 jaar Opzeggingstermijn 28 dagen 40 dagen 48 dagen 64 dagen 97 dagen 129 dagen Voorlopig is het zo dat de verschillende sectoren in hun collectieve arbeidsovereenkomsten een afwijkende regeling kunnen voorstellen en op deze manier hogere ontslagtermijnen kunnen bepalen dan wettelijk voorzien. Vanaf 1 januari 2012 krijgen de paritaire (sub)comités de kans om vóór 31 december 2012 hun collectieve arbeidsovereenkomsten aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Doen ze dit niet, dan worden deze termijnen automatisch aangepast en dit vanaf 1 januari 2013. De opzeg gaat in vanaf de eerstvolgende maandag nadat het ontslag is gegeven, zoals dit ook nu het geval is. 2. Bedienden 2.1. Ontslag door de bediende Voor het ontslag dat wordt gegeven door de bediende, zijn ze wel afwijkende regels voorzien vanaf 1 januari 2012. De opzegtermijn gaat wel in op de eerste dag van de volgende maand waarop de opzegging is gegeven, zoals ook nu het geval is. De opzeggingstermijn zijn daarnaast afhankelijk van het brutojaarloon waarop de bediende recht heeft: 2.1.1. Brutojaarloon minder dan 30.535,00 EUR De opzeggingstermijn die de bediende moet in acht nemen, is de helft van degene die de werkgever moet naleven, en met een maximum van 3 maanden. De bediende met een jaarloon minder dan 30.535,00 EUR kan dus een maximale opzegtermijn van 3 maanden voldoen. 2.1.2. Brutojaarloon meer dan 30.535,00 EUR (hogere bedienden) Indien de bediende een bruto jaarloon van méér dan 30.535,00 EUR geniet, zullen de volgende opzeggingstermijnen van toepassing worden verklaard: Anciënniteit Minder dan 5 jaar Vanaf 5 jaar en minder dan 10 jaar Gelijk aan of meer dan 10 jaar Gelijk aan of meer dan 15 jaar en een bruto jaarloon van meer dan 61.071 EUR Opzeggingstermijn 45 dagen 90 dagen 135 dagen 180 dagen Een afwijkende opzeggingstermijn op niveau van de paritaire (sub)comités is niet mogelijk. 2.1.3. Brutojaarloon meer dan 61.071,00 EUR Indien de bediende een brutojaarloon van meer dan 61.071,00 EUR geniet, dan blijft de huidige regelgeving gelden: de bediende kan dan zijn opzeggingstermijn ten laatste op het ogenblik van indiensttreding in overleg met de werkgever bepalen. Deze opzeggingstermijn wordt dan bij overeenkomst vastgesteld. Is er geen overeenkomst voorhanden, dan worden dezelfde regels toegepast zoals bij de hogere bedienden. 2.2. Ontslag door de werkgever Indien de bediende wordt ontslagen door de werkgever, gelden vanaf 1 januari 2012 (en zelfs 1 januari 2014) eveneens afwijkende regels: 2.2.1. Brutojaarloon minder dan 30.535,00 EUR Indien de opzegging uitgaat van de werkgever, dan blijven de huidige regels behouden. De werkgever moet dan een opzeggingstermijn van minimum 3 maanden respecteren per begonnen schijf anciënniteit (ononderbroken dienstverband) van 5 jaar. 2.2.2. Brutojaarloon meer dan 30.535,00 EUR (hogere bedienden) In het geval de bediende een brutojaarloon van 30.535,00 EUR of meer verdient, wordt er een onderscheid gemaakt tussen de regels die ingaan vanaf 1 januari 2012 en de regels, van toepassing vanaf 1 januari 2014. Anciënniteit Minder dan 3 jaar Gelijk aan of meer dan 3 jaar en minder dan 4 jaar Gelijk aan of meer dan 4 jaar en minder dan 5 jaar Gelijk aan of meer dan 5 jaar en minder dan 6 jaar Opzeggingstermijn 1 januari 2012 1 januari 2014 91 dagen 91 dagen 120 dagen 116 dagen 150 dagen 145 dagen 182 dagen 182 dagen Bij een anciënniteit gelijk aan of meer dan 6 jaar wordt er vanaf 1 januari 2012 een termijn van 30 dagen toegevoegd per begonnen jaar anciënniteit. Bij een anciënniteit gelijk aan of meer dan 6 jaar wordt er vanaf 1 januari 2014 een termijn van 29 dagen toegevoegd per begonnen jaar anciënniteit. De collectieve arbeidsovereenkomsten kunnen in geen geval de opzegtermijn voor bedienden verhogen. De huidige regeling stelt dat de opzeggingstermijn voor hogere bedienden moet worden vastgesteld op het ogenblik dat de opzegging wordt gegeven, of desgevallend door de rechter. Daartoe wordt nu veelal gebruik gemaakt van de Formule Claeys (niet bindend voor de rechtspraak) die op basis van leeftijd, loon en anciënniteit een opzegtermijn berekende voor de werknemer. Deze regels zullen alleszins vanaf 1 januari 2012 niet meer voorhanden zijn en worden vervangen door de hierboven vermelde opzeggingstermijnen. Dit heeft eveneens tot gevolg dat het vanaf 1 januari 2012 niet meer mogelijk is om te onderhandelen over de opzeggingstermijnen (tenzij voor bedienden met een brutojaarloon van 61.071,00 EUR of meer, zie hieronder). 2.2.3. Brutojaarloon meer dan 61.071,00 EUR Bedienden met een brutojaarloon van 61.071,00 EUR of meer kunnen wel onderhandelen over hun opzeggingstermijn en dit uiterlijk bij de indiensttreding van de bediende. In geen geval kunnen de opzeggingstermijnen minder bedragen dan 3 maanden opzegging per begonnen schijf anciënniteit van 5 jaar. Bedienden die minder verdienen dan het hierboven vermelde brutojaarloon, worden vanaf 1 januari 2012 niet meer toegestaan te onderhandelen over hun opzeggingstermijn. 3. Schending van de nieuwe ontslagregels Indien de nieuwe ontslagregels niet worden gerespecteerd, zal men verplicht worden een verbrekingsvergoeding te betalen aan de andere partij. Deze vergoeding stemt overeen met het lopend loon dat overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn, oftewel met het resterende gedeelte van de opzeggingstermijn die had moeten worden gerespecteerd. Voor bedienden is er nog een nieuwigheid voorzien in de wet: hiertoe is een formule voorzien om het bruto dagloon te bepalen dat nodig is om de opzeggingsvergoeding te berekenen. Deze luidt als volgt: Bruto dagloon bediende = lopend brutomaandloon x3/ 91 Weliswaar wordt enkel het loon van de laatste 12 maanden in aanmerking genomen. 4. Overige wijzigingen De nieuwe wetgeving voorziet eveneens dat de periode van uitzendwerk zal meetellen voor de bepaling van de opzeggingstermijn en dit zowel voor arbeiders als bedienden. Daarnaast zullen voor oudere werknemers die slechts een korte anciënniteit hebben binnen de onderneming kortere opzegtermijnen gelden, hetgeen voor de werkgever makkelijker zou moeten zijn om ook oudere werknemers aan te trekken voor zijn onderneming. * 5. Conclusie Het staat vast dat de nieuwe regels een stuk strikter zijn dan nu het geval is. Zeker in het geval van het ontslag van een bediende zal zeer sterk moeten worden gekeken naar de anciënniteit van de betrokken werknemer, en moet er een onderscheid worden gemaakt tussen de regels die vanaf 1 januari 2012 van kracht zijn en deze die vanaf 1 januari 2014 van toepassing zijn. Het behoeft geen betoog dat iedere mogelijke fout in de betekende opzegging zal worden gelijkgesteld met een vordering tot een verbrekingsvergoeding voor de resterende termijn die moest worden gerespecteerd. Ons kantoor zal u in deze dan ook graag bijstaan om de nieuwe ontslagregels vanaf 1 januari 2012 zo goed mogelijk te implementeren bij een eventueel ontslag. * * *