OVERZICHT VAN GEHANTEERDE TERMEN BINNEN HET

TSJ-011
TCVT Schema journaal
blad 1 van 5
OVERZICHT VAN GEHANTEERDE TERMEN
BINNEN HET WETTELIJK KADER
(in samenwerking met BouwNed / KOMAT tot stand gekomen )
1.
WET- EN REGELGEVING
1A
EUROPESE REGELGEVING
1A1
EU-verordening
Europese regelgeving met een algemene strekking, die in al haar onderdelen verbindend
is en rechtstreeks toepasselijk is in elke Lid-Staat. Personen in de Lid-Staten kunnen dus
rechtstreeks rechten aan een verordening ontlenen. En omgekeerd kunnen voor hen uit
de verordening verplichtingen voortvloeien. Een verordening hoeft dus niet in het
nationale recht te worden omgezet om werking te hebben.
1A2
EU-richtlijn
Een richtlijn strekt ertoe, harmonisatie van regelgeving in de verschillende Lid-Staten te
bewerkstelligen. Als gevolg van een richtlijn, moeten de Lid-Staten hun regelgeving
aanpassen. Een richtlijn noodzaakt de Lid-Staten dus tot implementatie van de richtlijn in
de eigen nationale regelgeving.
Een richtlijn geeft wel aan welk harmonisatieniveau moet worden bereikt, maar bemoeit
zich niet met de wijze waarop op en de vorm waarin dat moet gebeuren. Een richtlijn
heeft dus ook - anders dan een verordening - geen rechtstreekse werking. Een particulier
kan zich dus ook niet rechtstreeks op een richtlijn beroepen. Dat ligt overigens anders
wanneer de implementatie-termijn is verstreken, en een uit de richtlijn voortvloeiend recht
onvoorwaardelijk is en voldoende precies omschreven.
Voorbeeld: Machinerichtlijn
1B NATIONALE REGELGEVING
B1 Wet
Besluit in wetsvorm genomen door de regering en de Staten- Generaal volgens de
procedure als omschreven in artikel 81 e.v. Gr.w.
Een wetsvoorstel wordt wet, zodra het door de Staten-Generaal is aangenomen en door
de Koning is bekrachtigd.
Een wet treedt in werking door publicatie in het Staatsblad.
Een wet zal vaak voorschriften behelzen die iedere burger binden, maar dat is niet altijd
zo. Niet alle wetten geven dus algemeen verbindende voorschriften. Er zijn namelijk ook
wetten die slechts voor een specifiek geval gelden, zoals naturalisatiewetten.
In wetten wordt aan de regering vrijwel altijd de bevoegdheid gegeven om bij besluit
nadere regels te stellen ter uitwerking van bepaalde onderdelen van de wet.
B2
Koninklijk Besluit
Een beslissing welke door de regering alleen wordt genomen, zonder medewerking van
de Staten Generaal. Als verzamelnaam wordt het begrip "besluit" gebruikt.
KB's zijn te onderscheiden in:
1
Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's)
Een AMvB is een regeling van algemene strekking, niet zijnde een wet in formele
zin. Over een AMvB moet de Raad van State worden gehoord. AMvB's worden
gepubliceerd in het Staatsblad. Een AMvB wordt ook wel een groot K.B. genoemd.
2
Klein K.B.
Een klein K.B. is een besluit voor een concreet geval, waarvoor de Raad van State
niet gehoord behoeft te worden. Publicatie is niet vereist; het wordt eenvoudig aan
de betrokkenen gezonden.
TSJ-011
vervallen
versie d.d.
actuele
versie d.d.
opstellen
werkkamer
06-02-2003
goedkeuring en vaststelling
CCvD-VT
27-02-2003
bekrachtiging bestuur
Stichting TCVT
20-03-2003
TSJ-011
TCVT Schema journaal
blad 2 van 5
2
Besluit
is
de nadere uitwerking van een Wet (zie onderdeel 1B2, Koninklijk Besluit)
voorbeeld Arbobesluit
status officieel
3
Regeling
is
voorbeeld
3a
nadere uitwerking van een besluit (zie 2)
Arboregeling
status
officieel
Beleidsregel
is
nadere uitwerking van bepaalde artikelen uit een besluit
voorbeeld beleidsregels Arbowetgeving
Van een beleidsregel mag worden afgeweken, echter alleen dan wanneer kan worden
aangetoond dat minstens hetzelfde beschermingsniveau wordt bereikt als in de
beleidsregel wordt omschreven
status
officieel
4
Norm
is
voorbeeld
status
status
privaatrechtelijke regelgeving in de vorm van gemeenschappelijke landelijke of Europese
afspraken, maatschappelijk breed gedragen.
NEN-normen, NEN-EN-normen, ISO-normen, EIC-normen, specifiek: de NEN 1080:1989,
bouwliften en NEN-EN 12.158-1:2000, bouwliften, is een praktische uitwerking van de
Machinerichtlijn op het gebied van verticaal transport
officieel
indien de norm vermeld wordt in een Beleidsregel, indien de norm door
publicatie in het Publicatieblad van de Europese Commissie formeel aan
een Europese richtlijn wordt gehangen, geharmoniseerd wordt (zie 6)
niet-officieel
alle overige normen; echter, deze maken deel uit van de stand der
techniek.
als een fabrikant volgens een geharmoniseerde EN-norm produceert, is hij gerechtigd om
de CE-markering aan te brengen. Als hij volgens andere normen fabriceert, mag hij dit
niet zonder meer; hij is dan verplicht om aan te tonen, dat het product voldoet aan de
zogenoemde fundamentele veiligheids- en gezondheidseisen van de relevante richtlijn.
Hierbij is, voor risicovolle producten, een Notified Body betrokken
Een norm is een document waarin regels zijn vastgelegd die in de regel betrekking hebben op de
kwaliteit van producten of diensten.
Normen worden in de regel ontwikkeld door normcommissies die bestaan uit deskundigen op het
terrein van het betreffende onderwerp. Deze deskundigen zijn afkomstig uit de onderscheidene
sectoren van de bedrijfstak, een breed maatschappelijk draagvlak van de norm wordt nagestreefd.
Na vaststelling van de tekst van een norm door de normcommissie, wordt die tekst ter kritiek
gepubliceerd. (Dit is wat we een voornorm noemen.)
Na verwerking van de ingekomen commentaren, wordt de norm definitief vastgesteld en gepubliceerd.
Bij normen gaat het dus om privaatrechtelijke regelgeving. Overigens komt het nogal eens voor dat
normen ook een publiekrechtelijke status verwerven doordat een publiekrechtelijke regelgever in zijn
regelgeving naar de toepasselijkheid van een norm verwijst.
Normen waarnaar in een Beleidsregel van de Overheid (bijv. SZW) wordt verwezen, krijgen daarmee
dezelfde status als de Beleidsregel. Die normen maken dan mede deel uit van het
handhavinginstrument van de inspectiedienst (bijv. Arbeidsinspectie). Dit met de kanttekening dat wel
van een beleidsregel mag worden afgeweken, echter alleen dan, wanneer kan worden aangetoond
dat minstens hetzelfde beschermingsniveau wordt bereikt.
5
Harmoniseren
is
het publiceren in het Europese Publicatieblad van het bericht dat een EN-norm
geharmoniseerd is, dat wil zeggen: de norm wordt formeel aangewezen als een goede
invulling van de betreffende EU-richtlijn: indien men aan de geharmoniseerde norm
voldoet, dan voldoet men aan de betreffende richtlijn (zie ook 4)
toelichting harmoniseren is het publiceren in het Publicatieblad van de Europese Commissie (=
"regering van Europa"). De gang van zaken is als volgt: de Europese Commissie (EC)
TSJ-011
vervallen
versie d.d.
actuele
versie d.d.
opstellen
werkkamer
06-02-2003
goedkeuring en vaststelling
CCvD-VT
27-02-2003
bekrachtiging bestuur
Stichting TCVT
20-03-2003
TSJ-011
TCVT Schema journaal
voorbeeld
status
blad 3 van 5
geeft CEN (Europese Normering Commissie) opdracht tot het maken van normen. Een
hoofd insteek is veiligheid, dit geschiedt op basis van de bekende richtlijnen, zoals de
Machinerichtlijn, de Laagspanningsrichtlijn. CEN krijgt dus het mandaat tot normeren en
een zak met geld om te normeren. Het resultaat van de CEN-activiteiten resulteert in een
norm, die naar de EC wordt gestuurd. Indien de EC akkoord gaat, is sprake van het tot
een goed einde brengen van de opdracht. De EC publiceert de norm in het Europese
Publicatieblad, dit houdt in dat de norm formeel aan de richtlijn wordt gehangen, de norm
krijgt daarmee de status van een modeloplossing om aan de eisen van de richtlijn te
voldoen. (Let wel: een modeloplossing, niet de modeloplossing.) Nut van het publiceren:
Notified bodies wachten het liefst op geharmoniseerde normen in verband met de grotere
rechtszekerheid van dit stempel van goedkeuring (krachtiger status bij de
wettelijk/normatief voorgeschreven keuringen). Gemiddeld duurt het 0,5 jaar voordat een
norm is geharmoniseerd, soms 3 jaar. De status van een geharmoniseerde norm is een
veel zwaarder dan een norm die dat niet is (de laatste wordt veelal gezien als een
afspraak van het bedrijfsleven). Ter vergelijking: een EU richtlijn moet binnen 3 jaar in de
nationale regelgeving worden opgenomen (alle landen van de EU hebben zich aan deze
opname-eis geconformeerd).
NEN-EN 12.158-1 bouwliften, werd in juni 2002 geharmoniseerd
veel zwaarder dan een niet geharmoniseerde norm, immers, er is een “vermoeden van
overeenkomst” met de betreffende EU-richtlijn(en)
6
CE-Markering
is
zie 4
status
officieel
7
Praktijkrichtlijn
is
snel tot stand gekomen regelgeving, veelal maatschappelijk niet breed gedragen
voorbeeld NPR 1075
status
officieel
8
Handhaven op basis van
is
het in het handhavinginstrumentarium van de Arbeidsinspectie opnemen van een norm
voorbeeld (uit het verleden) NEN 1080, bouwliften; in 1992 verklaarde de Arbeidsinspectie door
middel van een persbericht, dat zij voortaan op basis van de NEN 1080 handhaaft (deze
norm is inmiddels vervangen door NEN EN 12.158-1)
status
officieel
9
CONTRACT
is
voorbeeld
10
gemeenschappelijk stelsel overeengekomen regels tussen partijen
CAO-Bouw: geldend voor de hele bedrijfstak (na de algemeen verbindendverklaring door
de Minister van SoZaWe) in de vorm van een collectief contract, in de CAO-Bouw en de
UTA-CAO is sprake van een groot aantal regelingen met betrekking tot arbeidsomstandigheden
status
officieel
OVEREENKOMST (CIVIELRECHTELIJK)
is
voorbeeld
status
11
additionele locale noodzaak; sommige eisen vloeien voort uit afspraken en/of noodzaken
en/of regels
maatschappelijke eisen, eisen van opdrachtgever, bedrijfsinterne eisen, bepaalde
vormen van certificatie, VCA
officieel
EIS TOT NALEVING (ARBOBESLUIT ART. 9.22)
is
status
12
schriftelijke eis van de Arbeidsinspectie tot het naleving van …
officieel
WAARSCHUWING
is
TSJ-011
een officiële waarschuwing van de Arbeidsinspectie, volgend op de constatering tijdens
de handhaving, dat de betreffende werkgever/werknemer zijn plichten verzaakt
vervallen
versie d.d.
actuele
versie d.d.
opstellen
werkkamer
06-02-2003
goedkeuring en vaststelling
CCvD-VT
27-02-2003
bekrachtiging bestuur
Stichting TCVT
20-03-2003
TSJ-011
TCVT Schema journaal
status
13
status
14
boete op basis van Arbowet
U krijgt op één van uw bouwprojecten de Arbeidsinspectie op bezoek. De inspecteur stelt
vast dat op twee plaatsen voorzieningen tegen valgevaar ontbreken. Maar ook dat de
beschermkap van de zaagmachine niet is aangebracht. U moet niet gek opkijken als u
dat tussen de drieëneenhalf en twaalfduizend Euro gaat kosten (afhankelijk van de
grootte van uw bedrijf). Sinds de Arbowet is aangepast worden werkgevers eerder dan
voorheen financieel met hun nalatigheid geconfronteerd. Dit systeem van bestuurlijke
boetes wordt ook wel "lik op stuk"-beleid genoemd. Ook werknemers kunnen worden
beboet, met ten hoogste € 225,-. De werkgever krijgt dan veelal ook een boete, tenzij hij
kan aantonen dat hem geen blaam treft.
officieel
P-BLAD
is
16
officieel
BESTUURLIJKE BOETE
is
voorbeeld
15
blad 4 van 5
voorbeeld
status
Publicatie Blad van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, alle P-bladen
zijn sinds 1 juli 1997 vervallen, de beschreven informatie is echter nog steeds waardevol
zolang bepaalde onderwerpen anderszins niet ge-update zijn
P-6 Steigers is het Publicatie Blad hoe om te gaan met steigers
vervallen
A-blad
is
voorbeeld
status
uitwerking van bij CAO-Bouw overeengekomen afspraak tussen partijen
A-blad Metselen en lijmen van Arbouw
officieel
HANDBOEK ARBEIDSMIDDELEN VOOR DE BOUWNIJVERHEID
is
voorbeeld
status
een door Arbouw opgestelde overzichtstabel van arbeidsmiddelen ten behoeve van de
planmatige aanschaf alsmede het planmatige onderhoud ervan, op basis van het
Arbobesluit samengesteld, inclusief weergave van de erop betrekking hebbende wet- en
regelgeving
verzameling van afnamelijsten, controlelijsten alsmede keuringslijsten
officieel
17
Arbo-informatieblad
is
uitwerking van praktische, actuele onderwerpen, geschreven door vakspecialisten, onder
auspiciën van het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid, uitgegeven door de
SDU
voorbeeld AI-20
Arbo-informatiebladen hebben geen formele status (de Arbeidsinspectie kan er niet op
handhaven), zij zijn in de plaats gekomen van het informatieve gedeelte van de vervallen
P-bladen; het normatieve gedeelte van de P-bladen is opgenomen in Beleidsregels of in
de wetgeving zelf
status
informatief
18
VCA
is
voorbeeld
status
19
Veiligheids Certificering Aannemers
op basis van de algemene procedure voor de certificering van het
veiligheidsbeheerssysteem volgens de Veiligheids Certificering Aannemers (VCA) van
aannemers in de (petro)chemische en aanverwante industrie; een ster, twee sterren
officieel
Certificaat algemeen
is
schriftelijk bewijs van voldoen aan in een norm gestelde eisen, afgegeven door een
certificerende instelling (onder toezicht van de Raad voor Accreditatie)
status
officieel
TSJ-011
vervallen
versie d.d.
actuele
versie d.d.
opstellen
werkkamer
06-02-2003
goedkeuring en vaststelling
CCvD-VT
27-02-2003
bekrachtiging bestuur
Stichting TCVT
20-03-2003
TSJ-011
TCVT Schema journaal
blad 5 van 5
20
Persoonscertificaat
is
certificaat betreffende vakbekwaamheid / kennisniveau van een persoon
voorbeeld ingevolge de Arboregeling, paragraaf 7.3 art 7.6 verplicht TCVT Persoonscertificaat
Machinist Torenkraan gebaseerd op het TCVT Certificatieschema Vakbekwaamheid
Machinist Torenkraan
status
officieel
21
Productcertificaat
is
certificaat betreffende de technische eigenschappen van een product of dienst
status
officieel
22
Diploma
is
status
23
24
schriftelijk bewijs van voldoen aan de eindtermen geldend voor een beschreven kennisen vaardigheidsniveau van een opleiding
(competentie = som kennis, vaardigheid en houding)
officieel
Abomafoon
is
praktische uitwerking van een onderwerp in het kader van het Vademecum voor
Veiligheid in de Bouw van Aboma plus Keboma
voorbeeld Abomafoon 3.15, Certificaat van vakbekwaamheid voor machinisten van hijskranen en
funderingsmachines
status
informatief
AANBEVELING
In het kader van deregulering is de wetgever heden ten dage minder snel geneigd regels op te stellen
dan vroeger het geval was. Er wordt meer overgelaten aan het zelfregulerende vermogen binnen de
bedrijfstak. In dit kader past het opstellen van aanbevelingen die voortkomen uit de eigen bedrijfstak.
voorbeeld KOMAT-aanbeveling Kraanbanen, een in november 1996 herschreven versie van het
oude P-blad 127
status
informatief
25
DE STAND VAN DE TECHNIEK
Zoals bekend, is de Arbowet een kaderwet, dit houdt praktisch in dat latere toevoegingen tot deze wet
geacht worden te behoren. De wet kent 3 pijlers: veiligheid, gezondheid en welzijn. In de wet wordt
beschreven dat een werkgever de werknemers veilige arbeidsmiddelen ter beschikking stelt. Dit houdt
praktisch in, dat de werkgever gebruik dient te maken van de laatste stand van de techniek. Dit is de
reden dat in onderstaand schema sprake is van een terugkoppeling van norm/A-blad/Abomafoon
…………….richting Arbowet/-besluit zodat een zichzelf verversend systeem van regels en naleving
daarvan ontstaat op basis van voortschrijdend maatschappelijk inzicht.
Arbowet
Arbobesluit
Arboregeling
1
Arbobeleidsregel
Arbo-informatieblad
Norm
1
= stand van de techniek, voortschrijdend inzicht
plus eventueel de norm(en) waarnaar wordt verwezen
TSJ-011
vervallen
versie d.d.
actuele
versie d.d.
opstellen
werkkamer
06-02-2003
goedkeuring en vaststelling
CCvD-VT
27-02-2003
bekrachtiging bestuur
Stichting TCVT
20-03-2003