koude en voeding - NKBV
advertisement
KOUDE EN VOEDING Medische Commissie – [email protected] Mieke Acda & Rianne van der Spek 16 november 2014 Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging MEDCOM? Gezondheid in de bergen promoten praatjes en workshops kenniscentrum NKBV.nl hoogtelijn facebook pagina klimblessures.nl (in ontwikkeling) vragen via [email protected] Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging WAT GAAN WE VERTELLEN? • Hoe reageert lichaam op koude? • Onderkoeling • Voeding en kou • Vragen – ook tussendoor! Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging ANNA BÅGENHOLM BBC Horizon, 2010 Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging How a skier froze to death and lived VERLIES VAN WARMTE • Straling • Verdamping • Geleiding (conductie) • steen > water > lucht • Opstijgen warme lucht (convectie) • Windchill Isolerende kleding – meer stilstaande lucht • Ademhaling Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging THERMOREGULATIE Zweten stopt Kippenvel - meer stilstaande lucht Verminderde doorbloeding huid en ledematen Moeilijk pols vinden bij onderkoeld persoon Verlies warmte hoofd en hals regio Rillen • • Effectiever dan bewegen ivm convectie Kost veel energie Cellulaire verbranding Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging RISICO FACTOREN • • • • • Wind Water Zuurstof gebrek op hoogte Vermoeid of onvoldoende gegeten Ouderen • Lager metabolisme • Kleine mensen • Relatief groter lichaams oppervlak • Ongeval • Niet bewegen • Pijn of angst → zweten, sneller ademhalen • Bloedverlies Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging SYMPTOMEN Kerntemperatuur ºC 36 – rillen 35 – intens rillen, doof gevoel in de huid, grouw, geirriteerd stadium I 34 – intens rillen, vingers stijf, blauw, verward, asociaal 32 – rillen stopt, verward, slaperig 30 – gevoel van warmte, hallucinaties, ernstig verward en slaperig II 28 – coma, langzame hartslag, oppervlakkige ademhaling grote kans op ritmestoornissen III 24 – ernstige hartritme stoornissen, geen ademhaling lijkt dood Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging IV TE WATER Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging Video: Discovery channel, 2002 Dr Gordon Giesbrecht TE WATER 1 – 10 – 1 1 minuut controleer ademhaling 10 minuten probeer uit het water te komen >1 uur bewustzijn verlies hoofd boven water >2 uur hart stilstand door onderkoeling Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging EHBO situatie veilig? ABC? waarborg veiligheid redder en patient Airway Breathing Circulation bewustzijn helder? klappertanden rillen? 1. Stadium I 2. voorkom verder afkoelen 3. Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging 4. droge windstille omgeving warme kleding zoete warme dranken bewegen EHBO II minder goed aanspreekbaar, niet meer rillen Voorkom verder afkoelen Geef warme dranken – pas op verslikking Niet actief bewegen – risico hartritmestoornissen Extern verwarmen kern III niet aanspreekbaar, wel ademhaling Voorkom verder afkoelen Extern verwarmen kern Stabiele zijligging – tenzij nek/rug letsel Sta klaar voor BLS IV niet aanspreekbaar, GEEN ademhaling BLS tot professionele hulp arriveert Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging EHBO OPWARMEN Nav vraag uit de zaal: • Warmte bronnen alleen op buik/borst aanbrengen, ledematen niet actief opwarmen. Door opwarmen verwijden de bloedvaten zich, wat ervoor zou kunnen zorgen dat het koude bloed uit armen en benen terugstroomt naar de kern, en daardoor de kerntemperatuur nog verder laat dalen. • Warmte bronnen bij voorkeur plaatsen waar grote bloedvaten dicht bij de huid liggen, zoals in de hals, oksels en liezen. Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging www.mts.net ECHO 112.COM GPS coordinaten naar echo112.com SMS naar echo112.com wanneer geen data netwerk Selecteert automatisch nummer alarmservice (112) Belt meldkamer Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging OPWARMEN IN ZIEKENHUIS • II Passief extern >2ºC / uur • Droge isolatie (dekens) • III Actief extern >2ºC / uur • Warmtepakking, kruiken, etc • Dekens met warme lucht • Warm bad • IV Actief intern • Beademing met verwarmde lucht • Warm infuus • Spoelen borst en buikholte met warme vloeistof Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging OPWARMEN IN ZIEKENHUIS • Opwarmen buiten het lichaam >9,5 ºC / uur = extracorporeal blood rewarming • Hart – long machine Cardiopulmonary bypass • ECMO Extra corporeal membrane oxygenation Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging http://blog.daum.net/ ANNA BÅGENHOLM • 80 min onder ijs, T13.7ºC Air pocket onder ijs → ademweg vrij Afgekoeld Bewustzijn verloren Hartstilstand Hartstilstand en koud? Altijd opwarmen Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging TAKE HOME eet voldoende koude kern en niet meer rillen → Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging MEER WETEN? kom naar de workshop koude inschrijving via bergsportreizen Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging HOOGTEZIEKTE MEEGEMAAKT? meld het op http://hoogtegeneeskunde.nl Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging KLIMONGEVAL MEEGEMAAKT? meld het op Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging VRAGEN? [email protected] Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging
