Defensie zorgt goed voor zijn afzwaaiers

22 oktober 2011 © Het Financieele Dagblad
Defensie
zorgt goed
voor zijn
afzwaaiers
Stafofficieren hebben
dezelfde kwaliteiten
als topmanagers uit
het bedrijfsleven.
Foto: Hollandse Hoogte
B
ij het recentelijk opgerichte M4B, wat staat
voor Military Talent
For Business Solutions, denken ze generaals en kolonels wel te kunnen
plaatsen bij private bedrijven en
overheidsorganisaties. Nu de vergrijzing voor de deur staat, kan de
samenleving deze militaire prominenten best gebruiken. Sommigen van hen hebben niet eens grijze haren als ze moeten afzwaaien.
De prille organisatie krijgt steun
van vijftien prominenten die, op
staatssecretaris Nehabat Albayrak
na, tot de politiek behoudende
Nederlanders gerekend moeten
worden. Bij deze groep kunnen
militairen, van hoog tot laag, nog
op de meeste achting rekenen. Dat
zijn mensen als oud-minister Ben
Bot (Buitenlandse Zaken), de gevallen staatssecretaris van Defensie, Jack de Vries, VVD-senator
Loek Hermans en luchtvaartpionier Martin Schröder, maar ook
Bernard Wientjes, de huidige
voorzitter van VNO/NCW.
Eerst even wat cijfers, want die
zijn opmerkelijk genoeg. Elk jaar
zwaaien bij Defensie 10 generaals
en 40 à 50 kolonels af, daarbij zijn
jongere stafofficieren die mogelijk
door de bezuinigingen eerder weg
moeten, niet meegerekend.
De hogere officieren zijn gemiddeld 55 jaar oud en zijn meer dan
gemiddeld opgeleid. Gevechtshandelingen hebben ze niet hoeven verrichten, tenminste als ze
zijn uitgezonden voor een vredesmissie. De stormbaan doen ze niet
meer en ze hoeven ook niet meer
op bivak met zware gevechtsbepakking.
Doorgaans verplaatsen hoge
stafofficieren zich in een dienstauto met chauffeur. Ze zijn dus allesbehalve versleten en alleen
daarom is het al zonde om ze achter de geraniums te laten wegkwijnen.
Dat moet de gedachte zijn ge-
weest van de generaal-majoor b.d.,
Pieter Cobelens. Hij kreeg dit jaar
functioneel leeftijdsontslag, in
actieve dienst was hij o.a. directeur
van de Militaire Inlichtingen- en
Veiligheidsdienst. Het bleef niet
bij gedachten, want hij is medeinitiatiefnemer van M4B en helpt
als zzp’er om de organisatie vorm
te geven: hij zorgt voor de verbindingen met het ministerie van
Defensie waarmee een convenant
is gesloten.
M4B is een aparte bv van de
adviesorganisatie Policy Research
groep, die kantoor houdt in Antwerpen en Rotterdam en wordt geleid door de Belgische hoogleraar
Chris Peeters. Transport & logistiek is zijn specialisatie, maar de
vijftig consultants van Policy Research zijn van vele markten thuis
en vele jaren ook van Defensie.
Peeters: ‘Als hoge militairen iets
niet kunnen, dan is het dat ze niet
weten hoe ze zich moeten verkopen. Daar helpen wij ze bij. We leggen ook het contact met private
bedrijven en overheidsorganisaties die belangstelling hebben.’
In de praktijk komen topmilitairen vooral in aanmerking voor
interim-management of voor participatie in denktanks, verwacht
hij. Een jaar voor ze afzwaaien,
wordt gekeken wie interesse heeft
in een voortzetting van de carrière
buiten de defensieorganisatie. ‘Er
zijn er die zich willen wijden aan
kinderen en/of kleinkinderen. Dat
is in orde, die gaan we dan niet bemiddelen. Het gaat op basis van
vrijwilligheid, ze hoeven ook niet
voor onze diensten te betalen. De
kosten worden verrekend met de
klanten.’
M4B kan met headhunters zeer
concurrerend zijn. Immers, de
‘Als hoge militairen
iets niet kunnen dan
is het dat ze niet
weten hoe ze zich
moeten verkopen’
Bij defensie werken 70.000
militairen en burgers. Het is een
grote organisatie, zeker in
vergelijking met een private
onderneming.
Het militair personeel zwaait
met 55 af, burgerpersoneel
moet tot 65 jaar doorwerken,
straks tot 67 jaar.
Bij de krijgsmachtonderdelen
Landmacht,Luchtmacht,
Marine en Marechaussee werkt
1 viersterrengeneraal, 13
hebben drie sterren,
(viceadmiraal,
luitenant-generaal), 18 twee
sterren (schout bij nacht,
generaal-majoor) en 57 één
ster (commandeur,
brigadegeneraal, commodore)
Er zijn 373 kolonels.
Zit de arbeidsmarkt te wachten
op ontslagen generaals?
Ton Olde Monnikhof
Amsterdam
Rangen &
Verdiensten
Het salarisplafond lag in 2009
bij ¤9691,95 per maand, een
kolonel verdient maximaal
¤7068,89.
militairen hoeven in principe van
hun opdrachten niet te leven, ze
hebben hun pensioen. Dat betekent in de praktijk een gunstige
prijs-kwaliteitsverhouding. Peeters: ‘We selecteren militairen op
basis van hun vaardigheden, ervaring en beschikbaarheid. We
schatten dat we jaarlijks maximaal
een derde van de officieren aan de
slag helpen. Ze worden gecoacht
om de klant zo goed mogelijk te
ondersteunen.’
Als ondernemende hoogleraar
ziet Peeters het glas halfvol in
plaats van halfleeg. Hij weet dat
een soortgelijk initiatief enkele
jaren geleden is stuk gelopen. Het
adviesmanagementbureau BMC
had indertijd wel gemotiveerde
hoge officieren in de aanbieding,
maar kreeg ze niet geplaatst bij
andere overheidsinstellingen van
Rijk, provincie en gemeenten. De
focus lag te veel op banen bij veiligheidsdiensten.
‘Wij maken niet de vergissing te
denken dat we hoge militairen
makkelijk kunnen plaatsen. Er
leven veel vooroordelen over hun
kennis, kunde en mentaliteit. Zo
gaat het hier bijvoorbeeld niet om
operationele officieren, geen tankof squadroncommandanten.
‘Het gaat nadrukkelijk om hoge
stafofficieren die, om een moder-
Cv Marine
Cv Landmacht
Cv Luchtmacht
Cv Marechaussee
Admiraal (b.d.) Marine, sterk
algemeenmanagementprofiel.
Generaal (b.d.) Landmacht,
geboren leider en onderhandelaar.
Kolonel (b.d.) Luchtmacht,
gebeten door de ICTmicrobe.
Kolonel (b.d.) Marechaussee,
expert publieke organisaties.
à Eigenschappen: extravert en
ondernemend, groot lerend vermogen, communicatief en creatief. Pragmaticus die graag met
en voor mensen werkt en samenwerking vanzelfsprekend vindt
à Hoogtepunten: Management
Operaties Koninklijke Marine,
verantwoordelijk voor ontwerp en
implementatie van groot reorganisatietraject. Verantwoordelijk
voor bedrijfsvoering, risicomanagement, IT & managementinformatie, hr-beleid en personeel
à Opleiding: Hogere Krijgskundige en Algemene Vorming (Instituut Clingendael), Bedrijfskunde
(RUG Groningen)
ÃEigenschappen: hoog IQ en EQ,
kan goed aansturen en weet
problemen om te vormen tot
kansen
ÃHoogtepunten: verantwoordelijk voor geheime operaties MIVD
(Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst). Diverse kapiteinsen majoorsfuncties bij de
Koninklijke Landmacht
ÃOpleidingen: Koninklijke Militaire Academie, intelligenceopleidingen in Nederland, GrootBrittannië en de Verenigde Staten
à Natuurlijk leider, pragmaticus,
efficiënte aansturing van
grote teams
à Projectdirecteur, eindverantwoordelijk voor alle ICT-projecten binnen demand-organisatie.
Belangrijke rol bij professionalisering van het projectmanagement binnen Defensie op het vlak
van ICT, logistiek en infrastructuur. Projectleider bij automatiseringsprojecten bij de Koninklijke
Luchtmacht
à Opleiding: Officier Meteorologie. Diverse vaktechnische opleidingen op het gebied van projectmanagement & change management
ÃWat hem typeert: geëngageerd
en enthousiast, weet op gepaste
wijze om te gaan met politieke
gevoeligheden
ÃHoogtepunten:
Nationaal vertegenwoordiger
Koninklijke Marechaussee bij
Navo-staf
Hoofd stafoperaties
Marechaussee
Projectleider reorganisatie
Veiligheid
ÃOpleiding:
Koninklijke Militaire Academie,
Breda. Hogere Juridische
Vorming
ne organisatie als defensie goed te
kunnen leiden, over dezelfde vaardigheden dienen te beschikken
als topmanagers in overheidsorganisaties en in private bedrijven.’
Als Peeters het over hoge officieren heeft, zijn ‘teamspeler’ ‘daadkracht’, ‘snel inwerken’ en ‘focus
op resultaat’ voor hem sleutelwoorden. ‘Het plannen van bijvoorbeeld vredesoperaties is geen
sinecure. Daar komt heel wat bij
kijken. Het gaat niet alleen om
kennis van techniek en logistiek,
maar ook om internationale ervaring en kennis van specifieke,
plaatselijke omstandigheden.’
Het belang van M4B is duidelijk.
Dat van de generaal en kolonels
ook. Als alles naar wens gaat, hebben zij een prettige bijverdienste,
boven op de toch al niet kinderachtige uitkering die wordt verkregen
bij functioneel leeftijdsontslag.
‘Defensie zorgt goed voor zijn uitzwaaiers’ is al van toepassing.
Peeters benadrukt dat M4B los
staat van de reorganisatie bij
Defensie als gevolg van bezuinigingen. Daarbij staan banen op de
tocht, ook die van de hoogste officieren. Op het ministerie wordt
dat bevestigd, maar het wordt niet
uitgesloten dat in de toekomst
boventallig militair personeel ook
via organisaties als M4B worden
bemiddeld.
Defensie heeft overigens geen
exclusief contract met dit bedrijf.
Het houdt zich ook verre van voorselectie. Toch is men blij met het
initiatief, aldus een woordvoerder.
‘We hebben voor post-actieven
een beleid dat ze niet in een diep
gat vallen. Nog niet zo lang geleden
kon er worden nagediend, dat wil
zeggen dat afzwaaiers door konden werken. Dat kan niet meer.
M4B kan een alternatief zijn.’
Er zijn nog geen fiscale maatregelen in de maak om de bijverdiensten van gepensioneerde generaals
en kolonels af te romen. Ook bij
overschrijding van de balkenendenorm is men niet in overtreding,
behalve als een afzwaaier weer bij
de overheid aan de slag gaat.