NEVELVAT ZELF MAKEN WERKING MATERIALEN EN BOUW DIDACTIEK “Hoe ontstaan deze sporen?” Bombardement aan het aardoppervlak van geladen deeltjes veroorzaakt door inkomende hoog‐energetische protonen “Hoe ontstaat de condensatielaag?” 2‐propanol verdampt vanuit een doek en diffundeert naar beneden de damp koelt af op weg naar beneden en raakt daardoor oververzadigd Onderin ontstaat een laag met oververzadigde damp die alleen een condensatiekern nodig heeft om tot druppeltjes te condenseren Bodemplaat wordt gekoeld met droogijs “Hoe ontstaan de sporen in de condensatielaag?” alfadeeltje ioniseert atoom door een elektron weg te stoten Aan het spoor van condensatiedruppels is te zien welk pad het deeltje heeft afgelegd Ontstane ion vormt een condensatiekern voor de oververzadigde 2‐propanoldamp video “Welke deeltjes kun je met een nevelvat waarnemen” Kosmische oorsprong: 1. elektronen‐positronen 2. Muonen 3. Protonen 4. Pionen Natuurlijke radioactiviteit: 1. alfa en betadeeltjes “Wanneer is het nevelvat bedacht?” Ontwikkeld door Charles Wilson (Nobelprijs 1927) tussen 1894 en 1911 Oorspronkelijk bedoeld om wolkontwikkeling te onderzoeken Deeltjes mee ontdekt: positron (1932), muon (1936) en kaon (1947) “Hoe kun je zelf een nevelvat maken?” Krachtige LED‐zaklamp om de condensatielaag mee te beschijnen Absorberend doekje met 2‐propanol, wordt op de plaats gehouden door gaas rustend op metalen staafjes die uitsteken (voor aanbrengen elektrisch veld) zwarte metalen plaat (van computer, op maat zagen met decoupeerzaag) op bedje van droogijskorrels Vaseline om de bak luchtdicht op de metalen plaat aan te brengen. Injectiespuit om na verloop van tijd 2‐propanol te kunnen bijspuiten door kleine gaatjes in bodem van de bak (dak van de nevelkamer) Erg handig om te hebben: radioactief materiaal Zelf een nevelvat bouwen: lopende kwesties Sporen vastleggen (foto/video) Deeltjes beter identificeren bijv. m.b.v magneetveld Optimalisatie effect: elektrisch veld en/of verwarmen Elektrisch koelsysteem met schakelaar Zichtbaarheid verbeteren (condensatie buitenkant) Didactische mogelijkheden uitwerken Versimpelen: zwart papier ipv. metalen plaat