de brief - Medische Kindzorgsysteem

Tweede Kamer der Staten-Generaal
Vaste Commissie voor VWS
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE
Datum:
Betreft:
Kenmerk:
3 december 2016
AO IKZ 8 december 2016
MKSPb/IH/HC/7
Geachte leden van de Vaste Commissie voor VWS,
Op donderdag 8 december spreekt u met de staatssecretaris van VWS over kinderen met een
intensieve zorgvraag. Hierbij komt ook het Medische Kindzorgsysteem ter sprake. Hierbij vragen wij
uw aandacht voor een viertal punten:
1
2
3
4
Het tekort aan goed opgeleide kinderverpleegkundigen binnen en buiten het ziekenhuis.
Het ontbreken van een grond voor de financiering van activiteiten van kinderartsen die
plaatsvinden buiten het ziekenhuis in hun (eind)verantwoordelijke rol binnen het MKS.
Nazorg voor kinderen die komen te overlijden wordt niet vergoed.
Onduidelijkheid in wet en regelgeving.
Ad 1 De samenwerkende partners binnen het MKS-programma maken zich ernstig zorgen over het
grote tekort aan kinderverpleegkundigen, zowel in als buiten het ziekenhuis. Dit tekort gaat ten koste
van goede zorg voor (ernstig) zieke kinderen, in- en extramuraal.
Het tekort aan gespecialiseerde kinderverpleegkundigen loopt de komende jaren fors op. Zo heeft
ook onlangs het Capaciteitsorgaan vastgesteld. In het Capaciteitsplan 2016 staat dat de instroom
kinderverpleegkundigen in ziekenhuizen en UMC’s met 183% omhoog moet de komende jaren.
De zorg verplaatst zich van ziekenhuis naar huis, kinderen mogen eerder naar huis en hebben buiten
het ziekenhuis kinderverpleegkundige zorg nodig. De vraag naar zorg bij kinderthuiszorgorganisaties
is groot. Maar aan deze vraag is niet te voldoen. De zorgvraag groeit, het takenpakket van de
extramurale kinderverpleegkundige breidt uit, maar het aanbod aan professionals groeit niet mee
waardoor ouders en kinderen in de problemen raken.
www.hetmedischekindzorgsysteem.nl
[email protected]
Om aan de vraag te kunnen voldoen moeten ziekenhuizen de komende jaren het aantal
opleidingsplaatsen verhogen van 1200 naar 2100. Dat is een stijging van 70 procent. Het tekort aan
kinderverpleegkundigen doet zich zowel in de ziekenhuizen als in de wijk voor. In de wijk is landelijk
een tekort van zeshonderd goed opgeleide kinderverpleegkundigen, is de schatting (V&VN). Het
negatieve effect dat dit heeft is dat er jaarlijks honderden kinderen langer dan medisch noodzakelijk
is in het ziekenhuis blijven omdat er een tekort is aan kinderverpleegkundigen in de wijk. Daarbij
komt dat er kinderen in het ziekenhuis worden verpleegd door niet voor kinderen gespecialiseerde
verpleegkundigen.
Om een voorbeeld te geven: bij een landelijke kinderthuiszorgorganisatie dreigt een algehele
opnamestop op korte termijn vanwege capaciteitsproblemen. Dit ondanks dat er bij de betreffende
organisatie landelijke vacatures open staan voor niveau 5 en niveau 4 (kinder)verpleegkundigen én
niveau 3 verzorgenden-IG.
Vanuit V&VN is op de tekorten geanticipeerd door onder andere het opstellen van een Advies
Opleidingsprofiel en de ontwikkeling en afronding van twee opleidingsmodules voor
kinderverpleegkundigen, beiden onderdeel van het MKS in de eerste fase.
Het Advies Opleidingsprofiel en de opleidingsmodules bieden ook een antwoord op de veranderende
rol van de kinderverpleegkundige door de toenemende verschuiving van kinderverpleegkundige zorg
naar de eerstelijns zorg. Per 2016 zijn hbo-opgeleide kinderverpleegkundigen verantwoordelijk voor
het indiceren en organiseren van eerstelijns zorg aan zieke kinderen en het gezin in de eigen
omgeving. Deze kennis en vaardigheden moeten worden toegevoegd aan de opleiding tot
kinderverpleegkundigen. Er werken al veel kinderverpleegkundigen in het veld die verantwoordelijk
zijn voor het Indiceren en Organiseren van zorg. Voor deze nieuwe rol van de kinderverpleegkundige
is bijscholing noodzakelijk.
De aanwezigheid van voldoende gespecialiseerde kinderverpleegkundigen in de wijk is volgens ons
belangrijk om de continuïteit en de kwaliteit van de kinderverpleegkundige zorg te waarborgen, in de
hele keten van zorgverlening aan het zieke kind en gezin.
In het document goede zorg (bijlage 2), waarin de 10 randvoorwaarden voor kwalitatief goede zorg
voor (ernstig) zieke kinderen zijn opgenomen, is de rol van de kinderverpleegkundige als
noodzakelijke randvoorwaarde voor goede zorg opgenomen.
Vraag: Wij verzoeken u de staatssecretaris te vragen om op zo kort mogelijke termijn in overleg met
relevante partijen te treden om te komen tot een plan van aanpak (voor 1-2-2017).
Ad 2 Als tweede aandachtspunt vragen wij u te kijken naar de bekostiging van de kinderarts die
ook na ontslag van het kind uit het ziekenhuis betrokken blijft bij de zorg voor het kind. Anders dan
bij volwassenen blijft de kinderarts verantwoordelijk voor de zorg aan ernstig zieke kinderen die
kinderverpleegkundige zorg buiten het ziekenhuis nodig hebben. Om deze rol goed te kunnen
vervullen is regelmatig contact met het gezin een vereiste. Uiteraard kan dat op vele manieren. Maar
of dit contact nu via de telefoon, de mail of op andere niet face-to-face wijze verloopt, de
noodzakelijke tijd die dit van de specialist vraagt is niet meegenomen in de huidige
www.hetmedischekindzorgsysteem.nl
[email protected]
bekostigingssystematiek. Wij zijn dan ook zeer bezorgd over dit onderdeel om de continuïteit van
goede zorg te waarborgen.
Vraag: Wij verzoeken u de staatssecretaris te vragen om met de NZa en de beroepsgroepen tot een
oplossing te komen. Omdat deze omissie in de bekostiging de ontwikkeling van het MKS in de
praktijk in de weg staat, is 1 januari 2017 een deadline.
Ad 3 Bent u op de hoogte van het feit dat nazorg aan gezinnen waar kinderen komen te overlijden
niet gefinancierd wordt? Nazorg, die broodnodig is voor het gezin om verdere problemen te
voorkomen.
Als een kind thuis komt te overlijden, mogen er die dag nog slechts uren gedeclareerd worden die
uitsluitend te maken hebben met zorg. Voorbeeld: bij een landelijke thuiszorg organisatie, overlijden
landelijk tussen de drie en zes kinderen per week. Stel een kind overlijdt om 23.30 ‘s avonds dan mag
nog slechts een half uur gedeclareerd worden. De tijd voor nazorg aan ouders en
kinderverpleegkundigen kent geen grond voor declaratie. Ook al is een kind soms jaren in zorg
geweest bij de betreffende organisatie. Dit betekent letterlijk dat ouders na dat half uur met een
overleden kind alleen gelaten moeten worden en geen contact meer hebben met de
kinderverpleegkundigen. Dit heeft grote consequenties, zowel voor ouders als voor de
verpleegkundigen.
Vraag: Wij vragen u de staatssecretaris te vragen of hij deze problematiek onderkent en zo ja
hiervoor spoedig met relevante partijen om tafel te gaan om tot een oplossing te komen.
Ad 4 In de voortgangsbrief aan de kamer d.d. 3 november 2016 wordt gesproken over verbreding
van de groep kinderen met een intensieve zorgvraag. Het MKS betreft alle kinderen die uit het
ziekenhuis ontslagen worden en nog zorg nodig hebben. De samenwerkende organisaties binnen het
MKS zijn van mening dat de hulpvraag van kind en gezin leidend moet zijn. Zij bepleiten dat deze
kinderen onder een regime vallen. De factsheets geven in dit opzicht nog niet een eenduidig beeld.
We hebben daarnaast kennis genomen van de brief van Ieder(in) en concluderen op basis daarvan
dat betrokken partijen op korte termijn om de tafel moeten om de onduidelijkheden voor kinderen
en gezinnen en zorgverleners (indicatiestellers) op te lossen opdat geen kinderen meer tussen wal en
het schip vallen. En er optimale zorg kan worden geleverd met de gewenste flexibiliteit die nodig is
bij kinderen die voortdurend in ontwikkeling zijn. Het IKZ criterium is dringend aan revisie toe.
Vraag: Er is op dit ogenblik een bureau bezig met het WLZ afwegingskader. Kan de staatssecretaris
aangeven waarom Zvw en Jeugdwet, lees alle kinderen die (intensieve) zorg nodig hebben, hier niet
in worden meegenomen. Het lijkt immers logisch om deze groep wel mee te nemen.
www.hetmedischekindzorgsysteem.nl
[email protected]
De ontwikkeling van het MKS loopt uiteraard door. Vanaf begin 2017 gaat het veld met het MKS in de
praktijk aan de slag. Daar vindt de doorontwikkeling plaats van de systematiek die richting en
duidelijkheid geeft voor het indiceren, organiseren en uitvoeren van zorg aan het (ernstig) zieke kind.
Om het MKS in de praktijk te kunnen gebruiken, ontwikkelden de MKS-partners handreikingen en
instrumenten. Ook worden er twee standaarden ontwikkeld. De handreikingen staan online, de
instrumenten zijn klaar. Eén standaard is nog in ontwikkeling: ‘de Kwaliteitsstandaard zorg aan het
zieke kind en gezin in de eigen omgeving’, die wordt ontwikkeld door Vilans en het NCJ. In de
bijgevoegde infographic (bijlage 1) ziet u de onderdelen van het MKS in één oogopslag.
Wij wensen u een goede voorbereiding en een succesvol overleg op donderdag 8 december.
Namens de samenwerkende partners,
H.M.E Cliteur Programmaleider
Bijlagen:
Infographic
Document goede zorg
www.hetmedischekindzorgsysteem.nl
[email protected]