Slide 1 - KDB Financial Services
advertisement
De jaarrekening doorgelicht Basis BE-GAAP met nadurk op IFRS toepassing 1 De jaarrekening doorgelicht: Financiële analyse en interpretatie in de praktijk ______________________________________ 1. Inleiding 2 Inleiding Doel van financiële analyse Is de financiële toestand van een onderneming door te lichten. Hieruit worden dan previsies afgeleid voor de toekomstige financiële situatie Financiële analyse is een instrument om informatie te verstrekken aan verschillende belangengroepen Analyse wordt gebaseerd op Externe informatie zoals de jaarrekening Interne informatie 3 Inleiding In deze seminarie wordt de analyse enkel gebaseerd op externe informatie: de jaarrekening als belangrijkste informatiebron over het vermogen, het resultaat en de financiële positie van de onderneming: Balans Resultatenrekening Toelichting Sociale balans 4 Inleiding De jaarrekening moet een getrouw beeld geven Regelgeving het Wetboek van Vennootschappen (7 mei 1999) en haar uitvoeringsbesluiten, voornamelijk het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen; de Wet op de boekhouding van de onderneming (17 juli 1975) en haar uitvoeringsbesluiten; de adviezen en aanbevelingen vastgelegd door de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN); de International Financial Reporting Standards of IFRS-normen, van toepassing op geconsolideerde jaarrekeningen van beursgenoteerde entiteiten of dochters van entiteiten. 5 Inleiding Neerlegging van de jaarrekening bij de Nationale Bank (Balanscentrale) Voorwaarden: zie www.NBB.be Schema’s: Grote ondernemingen: volledig schema, inclusief jaarverslag en verslag van de commissaris Kleine ondernemingen: verkort schema Zeer kleine ondernemingen: vereenvoudigde boekhouding – geen openbaarmakingsverplichtingen Opmerking: criteria grote – kleine – zeer kleine onderneming zijn gebaseerd op: Jaargemiddelde personeelsbestand Jaaromzet Balanstotaal 6 groottecriteria voor ondernemingen Een onderneming wordt door het Wetboek van vennootschappen als groot beschouwd indien: haar gemiddeld personeelsbestand op jaarbasis meer dan 100 bedraagt of zij meer dan één van de volgende drempels overschrijdt: jaargemiddelde van het personeelsbestand: 50 jaaromzet (exclusief btw): 7 300 000 euro balanstotaal: 3 650 000 euro Grote ondernemingen moeten het volledig schema gebruiken. Kleine ondernemingen mogen het verkort schema gebruiken. De jaarrekening doorgelicht: Financiële analyse en interpretatie in de praktijk 2. De jaarrekening 8 Voorwaarden voor een goede analyse Boekhoudkundige regels en principes goed kennen en begrijpen Zich bewust zijn van de beperkingen waaraan de boekhoudkundige gegevens onderworpen zijn 9 De balans 10 De balans 11 De balans 12 De balans 13 De balans Activa Vaste activa Oprichtingskosten Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen op meer dan één jaar 14 De balans Activa Vlottende activa Vorderingen op ten hoogste één jaar Voorraden en bestellingen in uitvoering Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen 15 Oprichtingskosten Inhoud van de rubriek (art. 95) Kosten van oprichting en kosten van kapitaalverhoging Kosten bij uitgifte van leningen Herstructureringskosten (art. 58) Belastingen en kosten m.b.t. de inbreng (art. 39) Waardering Aanschaffingswaarde indien niet ten laste genomen in boekjaar Afschrijving over max 5 jaar – kosten bij uitgifte leningen over de looptijd Volledig afschrijven bij stopzetting 16 Oprichtingskosten Aandachtspunten Fictieve VA! Activering indien kosten niet ten laste worden genomen gedurende het boekjaar (art. 58) Herstructureringskosten (toelichting) Activering van herstructureringskosten: subjectiviteit IFRS: begrip oprichtingskosten niet gekend Kosten van oprichting en kapitaalverhoging in mindering van kapitaal Kosten bij uitgifte van leningen in mindering van ontvangen bedrag Overige oprichtingskosten onmiddellijk ten laste van boekjaar Herstructureringskosten/herlokalisatiekosten niet activeren 17 Immateriële vaste activa Inhoud van de rubriek (art. 95) Kosten van onderzoek en ontwikkeling Concessies, octrooien, licenties, know-how, merken en andere gelijkaardige rechten Goodwill Vooruitbetalingen op immateriële vaste activa Waardering Aanschaffingswaarde Afschrijvingen voor immateriële vaste activa met beperkte gebruiksduur (kosten onderzoek en ontwikkeling en goodwill over max 5 jaar) Waardeverminderingen voor andere ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding 18 Immateriële vaste activa Aandachtspunten Subjectiviteit waardering! Geen herwaardering mogelijk Soms ook niet uitgedrukte immateriële vaste activa aanwezig Kosten van onderzoek en ontwikkeling 19 Immateriële vaste activa IFRS Onderzoekskosten komen altijd in resultatenrekening, ontwikkelingskosten kunnen onder bepaalde voorwaarden geactiveerd worden. Opstartkosten en reorganisatiekosten worden verplicht opgenomen in de resultatenrekening. Alleen extern verworven goodwill – geen afschrijving maar impairment of bijzondere waardeverminderingstest. Herwaardering is toegelaten indien er een actieve markt voor bestaat. Herwaarderen van één actief van een groep is niet toegelaten. IAS-normen 23 en 38 zijn van toepassing op deze rubriek 20 Materiële vaste activa Inhoud Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en rollend materieel Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 21 Materiële vaste activa Waardering Aanschaffingswaarde Afschrijvingen voor materiële vaste activa met beperkte gebruiksduur Waardeverminderingen voor andere ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding Herwaardering is mogelijk wanneer de waarde, bepaald in functie van hun nut voor de onderneming, op vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven de boekwaarde. Wanneer de betrokken activa noodzakelijk zijn voor de voortzetting van het bedrijf, mogen zij slechts worden geherwaardeerd in de mate waarin de aldus uitgedrukte meerwaarde wordt verantwoord door de rendabiliteit. (art. 57) Criterium financiële leasing: aankoopoptie op einde van huurtermijn aan maximum percentage 22 Materiële vaste activa Aandachtspunten De vastleggingsgraad Afhankelijk van de aard van het bedrijf en de sector. Verschillen door de leeftijd van de onderneming en de graad van automatisering Zware investeringen vragen langetermijnmiddelen Volledig afgeschreven MVA hebben soms nog een redelijke marktwaarde 23 Materiële vaste activa IFRS IAS-normen 16, 17, 23, 40 en 41 Criterium financiële leasing: de overdracht aan de leasingnemer van de quasi-totaliteit van de risico’s en de voordelen inherent aan het actief (substance over form) geen maximumpercentage voor de aankoopoptie 24 Financiële vaste activa Inhoud A. Verbonden ondernemingen 1. Deelnemingen 2. Vorderingen B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. Deelnemingen 2. Vorderingen C. Andere financiële vaste activa 1. Aandelen 2. Vorderingen en borgtochten in contanten 27 Controle Is de bevoegdheid, in rechte of in feite, om rechtstreeks of onrechtstreeks een beslissende invloed uit te oefenen: op de aanstelling van de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders of op de oriëntatie van het beleid. In rechte (onweerlegbaar vermoed): o.m. wanneer zij voortvloeit uit het bezit van de meerderheid van de stemrechten verbonden aan het totaal van de aandelen van de betrokken onderneming/vennootschap (rechtstreeks en onrechtstreeks). In feite (weerlegbaar vermoeden) : Uitoefening op voorlaatste en laatste algemene vergadering van meerderheid van stemrechten verbonden aan de op deze algemene vergaderingen vertegenwoordigde aandelen. 28 Financiële vaste activa Verbonden ondernemingen De ondernemingen die men controleert of door wie men wordt gecontroleerd. Ondernemingen die onder centrale leiding staan (consortia) Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Tss 10 % en 50 % van het maatschappelijk kapitaal Andere financiële vaste activa < 10 % door het scheppen van een duurzame en specifieke band met de betrokken onderneming bevorderen van de eigen bedrijfsuitoefening vorderingen en borgtochten in contanten De als doorlopende waarborgen gestorte bedragen, bijvoorbeeld aan openbare besturen of nutsbedrijven 29 Financiële vaste activa Waardering Vorderingen aan nominale waarde Deelnemingen, aandelen en vastrentende effecten aan aanschaffingswaarde Bijkomende kosten bij aanschaffing mogen onmiddellijk ten laste genomen worden Waardeverminderingen: Op deelnemingen en aandelen bij duurzame minderwaarde of ontwaarding Op vorderingen bij onzekerheid over betaling op vervaldag Herwaardering mogelijk Aandachtspunten Ook continuïteit dochterondernemingen is belangrijk Geconsolideerde gegevens kunnen meer duiding geven 30 Financiële vaste activa IFRS Geen onderscheid korte termijn en lange termijn, enkel een verdeling volgens kwalificatie. Waardering volgens kostprijs of reële waarde KT-investeringen: kostprijs of reële waarde LT-investeringen: kostprijs, geherwaardeerde waarde of reële waarde De bijkomende kosten maken deel uit van de aanschaffingsprijs Geen opname tegen conventionele waarde mogelijk IAS-normen 27, 28, 31, 32 en 39 en IFRS 3 31 Vorderingen op meer dan één jaar Inhoud De vorderingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar (alleen het gedeelte dat nog niet binnen het boekjaar komt te vervallen) A. Handelsvorderingen B. Overige vorderingen 32 Vorderingen op meer dan één jaar Waardering Vorderingen aan nominale waarde Vastrentende effecten aan aanschaffingswaarde Waardeverminderingen bij onzekerheid over de betaling op de vervaldag en wanneer de realisatiewaarde op datum van jaarafsluiting lager is dan de boekwaarde IFRS IAS/IFRS-normen 17, 32 en 39 33 Voorraden en bestellingen in uitvoering Inhoud Voorraden Bestellingen in uitvoering: Onderhanden werk dat voor rekening van een derde op bestelling wordt uitgevoerd en waarvoor nog geen oplevering is geschied Goederen in bewerking die voor rekening van een derde op bestelling worden gemaakt en die nog niet werden geleverd, tenzij het gaat om seriewerk Dienstprestaties die voor rekening van een derde op bestelling worden uitgevoerd en die nog niet werden geleverd, tenzij het gaat om een standaardtype van dienstprestaties 34 Voorraden en bestellingen in uitvoering Waardering Aanschaffingswaarde of marktwaarde op balansdatum als die lager is De waardering tegen de lagere marktwaarde mag niet worden gehandhaafd indien achteraf de marktwaarde hoger is dan de lagere waarde waartegen de voorraad werd gewaardeerd. AW activa met identieke technische of juridische kenmerken: door individualisering van de prijs van elk bestanddeel de methode van gewogen gemiddelde prijzen, de methode "Fifo" (eerst in - eerst uit) of de methode "Lifo" (laatst in - eerst uit) 35 Voorraden en bestellingen in uitvoering Waardering Bestellingen in uitvoering : 'percentage of completion method‘ de winst moet met voldoende zekerheid als verworven kunnen beschouwd worden. 'completed contract method’ Waardeverminderingen vervaardigingsprijs plus de nog te maken kosten is hoger dan de overeengekomen verkoopprijs. 36 Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorbeeld waardering bestellingen in uitvoering Een bedrijf werkt gedurende 2 jaren aan de bouw van een treinstel. De totale vervaardigingsprijs wordt berekend op 100 miljoen EUR, de vermoedelijke verkoopprijs bedraagt 120 miljoen EUR. De werkzaamheden zijn gelijkmatig gespreid over 2 boekjaren. 37 Voorraden en bestellingen in uitvoering ‘Completed contract method’ Jaar 1: 50 miljoen EUR wordt in de kosten opgenomen 370 Bestellingen in uitvoering @ 717 Wijzigingen in bestellingen in uitvoering 50.000.000 50.000.000 Effect in het resultaat = 0 Jaar 2: jaar van oplevering 50 miljoen EUR wordt in de kosten opgenomen 120 miljoen EUR wordt als omzet geboekt (rek 700, credit) 717 Wijzigingen in bestellingen in uitvoering @ 370 Bestellingen in uitvoering 50.000.000 50.000.000 Effect in het resultaat: 20 miljoen EUR winst 38 Voorraden en bestellingen in uitvoering ‘Percentage of completion method’ Jaar 1: 50 miljoen EUR wordt in de kosten opgenomen 370 Bestellingen in uitvoering @ 717 Wijzigingen in bestellingen in uitvoering 60.000.000 60.000.000 Effect in het resultaat = 10 miljoen EUR winst Jaar 2: jaar van oplevering 50 miljoen EUR wordt in de kosten opgenomen 120 miljoen EUR wordt als omzet geboekt (rek 700, credit) 717 Wijzigingen in bestellingen in uitvoering @ 370 Bestellingen in uitvoering Effect in het resultaat: 10 miljoen EUR winst 60.000.000 Bij deze methode is de winst dus gelijkmatig gespreid over de 2 boekjaren 60.000.000 39 Voorraden en bestellingen in uitvoering IFRS Totale waarde voorraden onder ‘Inventories’, een verdere onderverdeling is niet vereist De waardering steeds op basis van de volledige kosten (zowel directe als indirecte kosten) LIFO is niet toegelaten Bestellingen in uitvoering altijd ‘percentage of completion method’ Enkel integrale kostprijscalculatie (full costing) toegestaan. 40 Vorderingen op ten hoogste één jaar Inhoud De vorderingen die binnen het jaar vervallen Ook vorderingen met een oorspronkelijk langere looptijd > 1 jaar, maar die in de komende 12 maanden vervallen Opsplitsing in: Handelsvorderingen Overige vorderingen IFRS IAS-normen 12, 32 en 39 IAS 12Winstbelasting (Hoe de belasting te boeken, welke waarden moeten verantwoord worden). IAS 32Financiële instrumenten: informatieverschaffing en presentatie (complementair aan IAS 39: wat zijn de financiële instrumenten, hoe verschijnen ze in de jaarrekening) IAS 39Financiële Instrumenten: opname en waardering (aangegeven wordt over welke instrumenten het gaat. Waardering van een instrument is initieel op basis van fair value (marktwaarde), voor vervolg-waarderingen wordt een onderscheid gemaakt naar twee typen van waardering: geamortiseerde kosten en fair value. Waardering tegen geamortiseerde kosten kan slechts voor een beperkt aantal instrumenten. Voor waardering tegen fair value wordt vervolgens aangegeven wat de spelregels m.b.t. hedge accounting zijn.) 41 Geldbeleggingen Inhoud Eigen aandelen Overige beleggingen Vorderingen op kredietinstellingen en termijndeposito‘s Effecten die niet het kenmerk hebben van financiële vaste activa Aandelen in verbonden ondernemingen of in ondernemingen in deelnemingsverhouding, die zijn verkregen of waarop is ingeschreven met het oog op de wederafstand daarvan of die bestemd zijn om binnen twaalf maanden te worden gerealiseerd. 42 Geldbeleggingen Waardering Aanschaffingswaarde Waardevermindering wanneer op het einde van het boekjaar de realisatiewaarde lager is dan de aanschaffingswaarde Terugnemingen van geboekte waardeverminderingen zijn mogelijk, herwaarderingen zijn niet mogelijk Vastrentende effecten: Indien actuariële rendement verschilt van het nominale rendement: verschil tussen de aanschaffingswaarde en de terugbetalingswaarde pro rata temporis over de looptijd in resultaat nemen als (deel van de) renteopbrengst. De aanschaffingswaarde wordt dienovereenkomstig verhoogd of verlaagd. 43 Geldbeleggingen IFRS Geen onderscheid tussen financiële activa op korte en op lange termijn IAS-normen 26, 28, 32 en 39 IAS 26Administratieve verwerking en verslaggeving door werknemerspensioenfondsen (Hoe moeten pensioenvoorzieningen verantwoord worden, wanneer die door het bedrijf zelf beheerd worden). IAS 28Administratieve verwerking van investeringen in geassocieerde deelnemingen (Regels voor wanneer een bedrijf meer dan 20% van de aandelen van een ander bedrijf bezit) IAS 32Financiële instrumenten: informatieverschaffing en presentatie (complementair aan IAS 39: wat zijn de financiële instrumenten, hoe verschijnen ze in de jaarrekening) IAS 39Financiële Instrumenten: opname en waardering (aangegeven wordt over welke instrumenten het gaat. Waardering van een instrument is initieel op basis van fair value (marktwaarde), voor vervolg-waarderingen wordt een onderscheid gemaakt naar twee typen van waardering: geamortiseerde kosten en fair value. Waardering tegen geamortiseerde kosten kan slechts voor een beperkt aantal instrumenten. Voor waardering tegen fair value wordt vervolgens aangegeven wat de spelregels m.b.t. hedge accounting zijn.) 44 Liquide middelen Inhoud Kasmiddelen Te incasseren vervallen waarden Tegoeden op zicht bij kredietinstellingen IFRS Geen bijzondere bepalingen 45 Overlopende rekeningen Inhoud Over te dragen kosten Verkregen opbrengsten Rente begrepen in de nominale waarde van een schuld, verschil tussen aanschaffingswaarde en nominale waarde van een schuld, disconto bij renteloze schulden of schulden tegen een abnormaal lage rente en niet-gelopen rente bij schulden met afbetalingen in termijnen en met renteberekening op het oorspronkelijk bedrag (art. 27bis § 4). IFRS Geen bijzondere bepalingen 46 De balans Passiva Eigen vermogen Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Overgedragen winst/(overgedragen verlies) Kapitaalsubsidies Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief 47 De balans Passiva Vreemd vermogen Voorzieningen en uitgestelde belastingen Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen 48 Kapitaal Inhoud Is het eigen vermogen dat door de initiatiefnemer(s) bij oorsprong of bij latere kapitaalverhoging op bestendige wijze aan de onderneming is toegekend door inbreng in natura door inbreng in speciën Het geplaatst kapitaal is het door de aandeelhouders aan de onderneming definitief toegezegde kapitaal (= het onderschreven kapitaal) Het niet-opgevraagde kapitaal is het onderschreven kapitaal dat nog niet in het bezit van de onderneming is. 49 Kapitaal Aandachtspunten Informatie uit de toelichting inzake kapitaalwijzigingen en converteerbare obligatieleningen IFRS Kosten van kapitaalverhoging worden direct afgetrokken van het kapitaal De eigen aandelen worden afgetrokken van het kapitaal en de realisatie ervan wordt rechtstreeks ten laste gelegd van het eigen vermogen Vermogensmutatietabel: wijzigingen in het eigen vermogen 50 Uitgiftepremies Inhoud Ontstaan indien in het kader van een kapitaalverhoging aandelen uitgegeven worden tegen een hogere prijs dan de nominale waarde (het verschil tussen de uitgifteprijs en de nominale waarde wordt uitgiftepremie genoemd) IFRS Geen afzonderlijke rubriek onder IFRS 51 Herwaarderingsmeerwaarden Inhoud De vaststaande maar niet gerealiseerde meerwaarden op materiële en financiële vaste activa Behouden tot realisatie activa Overboeking kan naar de beschikbare reserves, naar rato van de geboekte afschrijvingen Incorporatie in het kapitaal kan. Voorwaarden: Meerwaarde is vaststaand en bestendig Er moet rekening gehouden worden met belastingsimpact bij eventuele realisatie 52 Herwaarderingsmeerwaarden Aandachtspunten Gebaseerd op schattingen! Overdreven of een te voorzichtige waarderingspolitiek? Verschillen in waarderingspolitiek bemoeilijken vergelijkingen IFRS - Herwaardering van vaste activa is toegestaan De realisatie van geherwaardeerde activa komt rechtstreeks in het eigen vermogen IAS 16 IAS 16Materiële vaste activa (Wat moet verantwoord worden, welke methode van verantwoorden dient gehanteerd te worden). 53 Reserves Inhoud Door de onderneming via haar werking rechtstreeks gerealiseerde winsten waarover de algemene vergadering beslist heeft ze bestendig binnen de onderneming te houden Wettelijke: 5 % van de jaarlijkse winst tot 10 % van het geplaatst kapitaal Onbeschikbare reserves incl. reserves voor eigen aandelen Belastingvrije reserves Beschikbare reserves 54 Reserves Aandachtspunten Reserves worden soms ten onrechte beschouwd als beschikbare geldmiddelen waarmee investeringen kunnen worden gefinancierd IFRS – Geen specifieke IAS/IFRS-normen 55 Overgedragen winst/(overgedragen verlies) Inhoud Omvat de resultaten die nog geen definitieve bestemming hebben gekregen vanwege de algemene vergadering. Bij de resultaatverwerking wordt elk jaar opnieuw rekening gehouden met dit overgedragen resultaat. IFRS - - IAS-normen 8 en 10 IAS 8Nettowinst of -verlies over de periode, fundamentele fouten en wijzigingen in de grondslagen voor financiële verslaggeving (Beleid: alleen datgene rapporteren wat niet gedekt wordt door IFRS/IAS. Wijzigingen in schattingen: hoe af te handelen, hoe te verantwoorden. Fouten: wanneer moeten eerdere jaarrekeningen aangepast worden, wanneer niet). IAS 10Gebeurtenissen na balansdatum (Wanneer moet een gebeurtenis die achteraf de balans of de resultatenrekening beïnvloedt meegenomen worden in het jaarverslag, wanneer niet / telt hij in het volgend jaar). 56 Kapitaalsubsidies Inhoud Kapitaalsubsidies die van overheidswege werden verkregen met het oog op investeringen in vaste activa met eigen vermogen, na aftrek van de uitgestelde belastingen op deze subsidies Geleidelijk in resultaat, volgens hetzelfde ritme als de afschrijvingen Volledige afboeking bij realisatie of buitengebruikstelling 57 Kapitaalsubsidies Aandachtspunten Subsidies die losstaan van investeringen in VA worden direct in resultaat genomen IFRS Kapitaalsubsidies zijn uitgestelde opbrengsten en geen afzonderlijke rubriek van het eigen vermogen IAS 20 - IAS 20 Administrieve verwerking van overheidssubsidies en informatieverschaffing over overheidssteun (wanneer moet dit in het jaarverslag opgenomen worden, hoe moet de waarde van de bijdrage / steun berekend en verantwoord worden). 58 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief Inhoud De voorschotten aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief blijven op een afzonderlijke rekening van het eigen vermogen behouden tot aan de sluiting van de vereffening, ongeacht of de voorschotten betrekking hebben op kapitaal, uitgiftepremies of reserves. IFRS Geen specifieke IAS/IFRS-normen 59 Voorzieningen en uitgestelde belastingen Inhoud Deze rubriek omvat de voorzieningen ter dekking van duidelijk omschreven verliezen of kosten die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, doch waarvan het bedrag niet vaststaat. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Belastingen Grote herstellings- en onderhoudswerken Overige risico’s en kosten De rubriek omvat eveneens de uitgestelde belastingen. Dit zijn belastingen op meerwaarden, gerealiseerd bij de verkoop van immateriële en materiële vaste activa De rubriek omvat tevens de uitgestelde belasting op kapitaalsubsidies. 60 Voorzieningen en uitgestelde belastingen Aandachtspunten bij de financiële analyse Instrument om het resultaat te “sturen” “Vergeten” voorzieningen Onvoldoende voorzieningen = achteraf soms zware kosten ten laste van één boekjaar 61 Voorzieningen en uitgestelde belastingen IFRS De voorwaarde is het bestaan van een verplichting waarvan het bedrag op een betrouwbare wijze beoordeeld kan worden (enger) Geen voorzieningen voor groot onderhoud en herstellingen Voorzieningen voor herstructurering zijn mogelijk indien een gedetailleerd formeel plan werd aangekondigd of de implementatie effectief is aangevat. Tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde en de fiscale waarde van activa of passiva geven aanleiding tot uitgestelde belastingen met een passieve (toekomstige belastingschuld) en actieve (toekomstige belastingvordering) belastinglatentie tot gevolg IAS-normen 19, 26 en 37 zijn van toepassing op voorzieningen IAS-norm 12 is van toepassing op uitgestelde belastingen 62 Schulden op meer dan één jaar Inhoud Schulden met een contractuele looptijd van meer dan één jaar De schulden of gedeelten van schulden op meer dan één jaar die binnen de twaalf maanden vervallen, worden overgebracht naar de rubriek “Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen” Indeling in: financiële schulden handelsschulden ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen overige schulden Aandachtspunten Bij de berekening van sommige ratio’s zal een correctie gebeuren voor ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen IFRS IAS-normen 12, 17, 23, 32 en 39 63 Schulden op ten hoogste één jaar Inhoud De schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen, financiële schulden, handelsschulden, ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen, schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten en overige schulden Aandachtspunten Toename van schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten zonder duidelijke reden Lopende rekeningen tegenover vennoten, aandeelhouders, bestuurders en verbonden ondernemingen “Quasi” eigen vermogen Vaak instrument om de winst te optimaliseren vanuit fiscaal oogpunt 64 Schulden op ten hoogste één jaar Aandachtspunten Bij het gebruik maken van betalingsuitstel bij leveranciers kunnen belangrijke opportuniteiten gemist worden indien betalingskortingen gegeven worden IFRS Geen specifieke IAS/IFRS-normen 65 Overlopende rekeningen Inhoud Toe te rekenen kosten Over te dragen opbrengsten IFRS Geen specifieke IAS/IFRS-normen 66 De resultatenrekening 67 De resultatenrekening 68 De resultatenrekening 69 De resultatenrekening 70 De resultaatbestemming 71 Bedrijfsopbrengsten Inhoud Omzet Wijzigingen in voorraad goederen in bewerking en bestellingen in uitvoering (toename +, afname –) Geproduceerde vaste activa Andere bedrijfsopbrengsten Aandachtspunten Verkort schema:bedrijfsopbrengsten zijn facultatieve vermelding – wel brutomarge Grens tussen andere bedrijfsopbrengsten en uitzonderlijke opbrengsten is soms vaag 72 Bedrijfskosten Inhoud Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen Voorzieningen voor risico’s en kosten Andere bedrijfskosten Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten 73 Bedrijfskosten Aandachtspunten De rubriek diensten en diverse goederen omvat ook meer fundamentele kosten, zoals: kosten van diensten in het kader van operationele leasing van voertuigen; vergoedingen van uitzendkrachten; vergoedingen van “ter beschikking gestelde personeelsleden”; niet-resultaatgebonden en buiten een arbeidsovereenkomst ontvangen vergoedingen voor bestuurders, zaakvoerders en werkende vennoten. Vergelijkbaarheid? Vergoedingen van bestuurders, zaakvoerders en werkende vennoten kunnen onder verschillende rubrieken voorkomen Afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen geen geldbewegingen. 74 Bedrijfskosten Aandachtspunten Bestendigheid in de waarderingsregels is belangrijk Bedrijfseconomisch verantwoorde afschrijvingen kunnen verschillen van de door de fiscus aanvaarde afschrijvingen Belangrijke waardeverminderingen op vorderingen en voorraden Waardeverminderingen voor vaste activa verlopen via de uitzonderlijke resultaten 75 Bedrijfswinst of bedrijfsverlies Inhoud De bedrijfswinst (+) of het bedrijfsverlies (–) is het resultaat ontstaan uit de gewone activiteiten Verschil tussen de bedrijfsopbrengsten en de bedrijfskosten 76 Financiële opbrengsten Inhoud Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa Andere financiële opbrengsten 77 Financiële kosten Inhoud Kosten van schulden Waardeverminderingen op vlottende activa Andere financiële kosten Aandachtspunten Slechts een benadering van de kostprijs van het vreemd vermogen Intresten niet op elk vreemd vermogen Rentesubsidies onder financiële opbrengsten Balans is een momentopname 78 Winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Inhoud samengesteld uit de bedrijfswinst (of het bedrijfsverlies) enerzijds en de financiële kosten en opbrengsten anderzijds 79 Uitzonderlijke opbrengsten/Uitzonderlijke kosten Inhoud Bepalend is de uitzonderlijke aard van het ontstaan van deze opbrengsten Uitzonderlijke opbrengsten Terugneming van afschrijvingen Terugneming van waardeverminderingen Terugneming van voorzieningen Meerwaarden bij de (uitzonderlijke) realisatie van vaste activa Andere uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen Waardeverminderingen op financiële vaste activa Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Minderwaarden bij de (uitzonderlijke) realisatie van vaste activa Andere uitzonderlijke kosten 80 Uitzonderlijke opbrengsten/Uitzonderlijke kosten Aandachtspunten “winstbeheer”??? 81 Winst (verlies) van het boekjaar voor belastingen Inhoud de winst (verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen en de uitzonderlijke opbrengsten min de uitzonderlijke kosten. 82 Belastingen op het resultaat Inhoud Onttrekking aan/overboeking naar de uitgestelde belastingen Belastingen 83 De resultaatverwerking Aandachtspunten Het gedeelte van de winst dat in aanmerking kan komen voor uitkering, is afhankelijk van: de investeringsbeslissingen en financieringspolitiek; wettelijke bepalingen: jaarlijkse inhouding van 5 % van de winst tot 10 % van het geplaatste kapitaal geen winstuitkering mogelijk indien nettoactief gedaald is onder het bedrag van het gestorte kapitaal en de niet-uitkeerbare reserves 84 De toelichting Inhoud Een samenvatting van de waarderingsregels Een staat van de oprichtingskosten Een staat van de immateriële, van de materiële en van de financiële vaste activa Informatie over de verbonden ondernemingen Uitsplitsing van de overige beleggingen en van de overlopende rekeningen (indien belangrijk bedrag) Een staat met betrekking tot het kapitaal Uitsplitsing van de overige risico’s en kosten onder de voorzieningen (indien belangrijk bedrag) Een staat van de schulden Gedetailleerde gegevens met betrekking tot de bedrijfsresultaten Gegevens betreffende de financiële resultaten 85 De toelichting Inhoud Uitsplitsing van de posten “andere uitzonderlijke opbrengsten” en “andere uitzonderlijke kosten” (indien belangrijke bedragen) Uitsplitsing van de belastingen op het resultaat De andere taksen en belastingen ten laste van derden Gegevens met betrekking tot niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Een staat over de betrekkingen met verbonden ondernemingen Gegevens over bestuurders en zaakvoerders en commissarissen: vorderingen, bezoldigingen, toegestane waarborgen, verplichtingen Gegevens betreffende het niet-gebruik van de waarderingsmethode op basis van de waarde in het economisch verkeer voor de financiële instrumenten. 86 De sociale balans Inhoud Specifieke informatie vermeld over het personeelsbestand: aantal tewerkgestelden, personeelsverloop, opleiding... 87 Het jaarverslag Inhoud Een commentaar op de jaarrekening (met een getrouw overzicht van de gang van zaken en van de positie van de onderneming) Informatie omtrent de belangrijke gebeurtenissen die na het einde van het boekjaar hebben plaatsgevonden Inlichtingen over de omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanzienlijk kunnen beïnvloeden (voor zover die informatie niet van aard is aan de betrokken vennootschap ernstig nadeel te berokkenen) Informatie over de werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling 88 Het jaarverslag Een verslag over de kapitaalverhogingen of de uitgifte van converteerbare obligaties of warrants waartoe door de raad van bestuur besloten is in het kader van het toegestaan kapitaal Gegevens over het bestaan van bijkantoren van de vennootschap De verantwoording van de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit wanneer uit de balans een overgedragen verlies blijkt, of wanneer uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt Informatie betreffende de inkoop van eigen aandelen 89 Het verslag van de commissaris Regels m.b.t. commissaris en zijn rol bij de jaarrekening: Wetboek vennootschappen (art 130 t/m 171) Bij aanstelling commissaris: verslag met de jaarrekening neerleggen Grote ondernemingen moeten commissaris benoemen Verslag van de commissaris moet bevatten: Jaarrekening waarop controle betrekking heeft + boekhoudkundig referentiestelsel Beschrijving van de reikwijdte van de controle: normen, bekomen toelichting en informatie van het bestuursorgaan Vermelding dat boekhouding in overeenstemming is met voorschriften Verklaring met zijn oordeel over het ‘getrouwe beeld’ van de jaarrekening Verwijzing naar aangelegenheid die aandacht vragen Vermelding of jaarrekening vereiste inlichtingen bevat i.v.m art 95 en 96 (zie detail) Vermelding of winstbestemming in overeenstemming is met statuten en wetboek 90 Het verslag van de commissaris Art. 95 De bestuurders of zaakvoerders van vennootschappen stellen een verslag op waarin zij rekenschap geven van hun beleid. Art. 96 Het jaarverslag bedoeld in artikel 95 bevat : 1° een commentaar op de jaarrekening waarbij een getrouw overzicht wordt gegeven van de gang van zaken en van de positie van de vennootschap; 2° informatie omtrent de belangrijke gebeurtenissen die na het einde van het boekjaar hebben plaatsgevonden; 3° inlichtingen over de omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanmerkelijk kunnen beïnvloeden, voor zover zij niet van die aard zijn dat zij ernstig nadeel zouden berokkenen aan de vennootschap; 4° informatie omtrent de werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling; 5° gegevens betreffende het bestaan van bijkantoren van de vennootschap; 6° ingeval uit de balans een overgedragen verlies blijkt of uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt, een verantwoording van de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit; 7° alle gegevens die volgens dit wetboek in dit verslag moeten worden opgenomen. IFRS IFRS 1 : Eerste toepassing van IFRS IFRS 2 : Op aandelen gebaseerde betalingen IFRS 3 : Bedrijfscombinaties IFRS 4 : Verzekeringscontracten IFRS 5 : Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindiging bedrijfsactiviteiten IAS IAS 1 : Presentatie van de jaarrekening IAS 2 : Voorraden IAS 7 : Het kasstroomoverzicht IAS 8 : Nettowinst of verlies over de periode, fundamentele fouten en wijzigingen in grondslagen voor de financiële verslaggeving IAS 10 : Gebeurtenissen na balansdatum IAS 11 : Onderhanden projecten in opdrachten van derden IAS 12 : Winstbelastingen IAS 14 : Gesegmenteerde informatie IAS 16 : Materiële vaste activa IAS 17 : Lease-overeenkomsten IAS 18 : Opbrengsten IAS 19 : Personeelsbeloningen IAS 20 : Administratieve verwerking van overheidssubsidies en informatieverschaffing over overheidssteun IAS 21 : De gevolgen van wisselkoerswijzigingen IAS 23 : Financieringskosten IAS 24 : Informatieverschaffing over verbonden partijen IAS 26 : Administratieve verwerking en verslaggeving door pensioenregelingen IAS 28 : Investeringen in geassocieerde deelnemingen IAS 29 : Financiële verslaggeving in economieën met hyperinflatie IAS 30 : Informatieverschaffing in de jaarrekening van banken en soortgelijke financiële instellingen IAS 31 : Belangen in joint ventures IAS 32 : Financiële instrumenten: informatieverschaffing en presentatie IAS 33 : Winst per aandeel IAS 34 : Tussentijdse financiële verslaggeving IAS 36 : Bijzondere waardevermindering van activa IAS 37 : Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke activa IAS 38 : Immateriële vaste activa IAS 39 : Financiële instrumenten: opname en waardering IAS 40 : Vastgoedbeleggingen IAS 41 : Landbouw EINDE
