Position Paper

POSITION PAPER
Voor één centrale MKB Aanpak
2017-2019
15 maart 2017
Auteurs:
Karin van der Ven (MKB Limburg / LED)
Marc Cootjans (Rabobank / LWV)
Mathias Brockmann (MKB Limburg)
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
“The secret is to gang up on the problem, rather than each other.” – Thomas Stallkamp
Managementsamenvatting
Onderhavig position paper is het resultaat van de gezamenlijke inspanning van de betrokken partners
om te komen tot één centrale MKB-aanpak voor Limburg. De noodzaak en kansen tot groei in het MKB
zijn evident; ons Limburgse MKB blijft in grootte en groei achter op het landelijk gemiddelde. En juist het
MKB zou veel kunnen bijdragen aan de zo expliciete ambitie tot economische groei van de regio.
Kortom: er is werk aan de winkel. Tot nu toe is veel werk verricht door betrokken partijen en velen
anderen om het MKB te stimuleren in groei en innovatie. En dat werk was niet onverdienstelijk; talloze
initiatieven hebben bijgedragen aan die doelstelling. Zelfs zoveel, dan de kreet ‘door de bomen het bos
niet meer zien’ nu steeds vaker wordt gebruikt als weer gesproken wordt over de groei van het MKB.
Het ontbreekt niet aan organisaties, initiatieven of middelen om groei in het MKB te realiseren. Maar
om tot optimaal resultaat te komen is een centrale, gecoördineerde aanpak een absolute must. De
partners hebben het beste uit hun werelden samengevoegd tot één centrale MKB-aanpak. De
veronderstelling is: dit werkt alleen als we er allemaal samen aan werken. Het doel: het scouten en
realiseren van meer (100) financierbare MKB-groeiplannen in een pilotperiode van 2,5 jaar (inclusief
startperiode). Hoe? Door middel van een centraal platform van slimme off- en onlinetools waar vraag en
aanbod van goede plannen en goede ondersteuning bij elkaar te brengen. We zetten in op een brede
groep van potentievolle ondernemers die wel willen groeien, maar de kennis/middelen/tijd ontberen.
Deze insteek is complementair en versterkend voor alle bestaande initiatieven en middelen.
Concurrentie is niet aan de orde, maar efficiëntie des te meer. In de visie van de partners kunnen alle
bestaande initiatieven hun rol vinden en behouden; onder één paraplu werken we samen aan een
effectieve benadering waarin goede ondernemers met goede plannen meteen via de juiste route in een
sprint komen; en helpen ondernemers elkaar binnen het netwerk via de peer-to-peer tools, of door
anderen te inspireren. Naast aanwijsbare groei wordt ook kennis gegenereerd via het online platform.
En alle partners vervullen hun rol als ambassadeur-organisatie van het platform. De benadering die we
kiezen is er een van samenwerken; tussen de partner-organisaties maar ook tussen MKB-ers onderling.
Het is niet alleen organisch en bottom-up (want dat zou te traag op gang komen) maar ook niet alleen
maar top-down (want dan is het niet duurzaam). Het is een slimme combinatie van deze twee
benaderingen. In dit position paper wordt de centrale MKB-aanpak toegelicht. Er wordt dieper ingegaan
op het proces, en de off- en onlineonderdelen. We kijken ook naar hoe we het doel, groei van het MKB,
echt kunnen meten om te bewijzen dat onze benadering werkt. Dit position paper is een eerste, maar
hele grote stap. Nog niet eerder werkten de betrokken partners zo nauw samen om tot deze
gezamenlijke doelstelling te komen. Dit position paper moet nu verder worden uitgewerkt in een
business case, zodat kan worden gestart met een pilot van 3 jaar.
In het kort omvat onze nieuwe, centrale MKB benadering de volgende componenten:
Wat: een nieuwe organisatie, speciaal voor Limburg, bestaan uit een offline- en online component;
Waarom: een concreet doel om ondernemers met groei- en innovatie ambities te helpen hun doel te
bereiken door de wirwar van middelen en mogelijkheden, en de waan van de dag?
Hoe: door de ondersteuning van alle spelers op het gebied van ontwikkeling van ondernemers en
ondernemingen.
1
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
Wanneer: een pilot van 3 jaar; opstart per 1 september 2017, operationeel per 1 januari 2018
Waar: Limburg als totaal-scope, en Zuid-Limburg als eerste startgebied
Noodzaak
Tijdens de meest recente stakeholdersbijeenkomst van het LED werd het volgende inzicht gedeeld met
de aanwezigen: de bijdrage van de MKB aan de Limburgse regionale economie blijft achter op het
landelijk gemiddelde, evenals de mate waarin het MKB groeit en innoveert. Een zorgelijke constatering:
de bijdrage van het MKB aan de noodzakelijke groei van de Limburgse economie blijft achter op de
ambities.
Het is dus geen verrassing dat groei en innovatie in het MKB hoog op de agenda staan bij alle
stakeholders. Alle stakeholders, waaronder het LED zelf en MKB Limburg, hebben op hun eigen manier
allerlei initiatieven ontplooit om de groei en innovatie in het MKB te prikkelen. Voorbeelden zijn:
versnellingstafels, het MKB sectorplan etc. Toch heeft dat tot nu toe niet geleid tot het gewenste
resultaat. Het MKB wil best groeien, en hulpmiddelen zijn er te over, maar de realiteit is weerbarstig.
De noodzaak tot innovatie en groei die in het grootbedrijf en het openbaar bestuur aan de orde van de
dag is, wordt in het MKB niet zo ervaren. De meerderheid van MKB bedrijven bestaat uit 1-7
medewerkers; daar ontbreekt een afdeling R&D die de horizon afstruint. De realiteit van de MKB-er is er
een waarin de waan van de dag het vaak wint van plannen voor groei of innovatie. Het MKB wil wel
groeien en innoveren. Hier zitten tenslotte de échte ondernemers, die hun eigen inkomen op het spel
zetten om die nieuwe investering doen. Maar de mogelijkheden om stil te staan bij de kansen daartoe,
zijn beperkt. Een MKB-er kan zichzelf niet 2 weken wegcijferen uit de operatie om 10 jaar vooruit te
kijken.
Aan hulpmiddelen om het MKB te helpen, ontbreekt het zeker niet. Een veelgehoord probleem is zelfs
dat men door de bomen het bos niet meer ziet. Er zijn tal van regelingen in het leven geroepen om
ondernemers te helpen groeien, innoveren, proberen, experimenteren, etc. De meeste middelen zijn
bedacht vanuit een top-down ambitie om het MKB ‘te helpen’. En ook MKB organisaties zelf zijn in hun
benadering te bescheiden geweest; ze hebben niet goed gekeken naar wat MKB-ers echt nodig hebben.
Organisaties die middelen moeten verdelen roepen om ‘goede mannen met goede plannen’. Het
resultaat: het wemelt van de middelen, en het wemelt van de MKB-ers, maar de twee weten elkaar
onvoldoende te vinden op een manier die tot werkelijke resultaten leidt.
Hier ligt een kans en een verantwoordelijkheid. Om te blijven bestaan heeft het MKB, verzameld in
belangenorganisaties, de verantwoordelijk om verder te kijken dan haar neus lang is. MKB-organisaties
mogen en moeten ambitieuzer zijn en zich afvragen: wat gaan we betekenen voor de regionale
economie én voor onze achterban. Hoe gaan we zorgen dat onze MKB-ers ook nog onderdeel zijn van de
regionale economie van 2020; sterker nog: een belangrijke drijver zijn van die economie. De ambitie is
om het MKB 5 miljard euro te laten bijdragen aan de regionale groei. Dan moet er iets gebeuren.
Er ligt een kans in een benadering die niet voor de MKB-er is, maar met en tussen de MKB-er. De topdown benadering om het MKB een duwtje in de rug te geven werkt onvoldoende. Dus er moet meer
worden geschakeld op het niveau van de MKB-er. De vraag van de MKB-er en het aanbod aan
hulpmiddelen moeten nu echt tot elkaar komen. Er is behoefte aan praktische waarde en resultaat. De
2
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
aanpak moet praktisch en toepasbaar zijn. MKB-ers willen ‘boter bij de vis’ – geen eindeloze procedures,
maar praktische informatie waar ze meteen iets mee kunnen.
Een digitale inzet voor MKB-ers is er tot nu toe nog onvoldoende. Daar ligt een kans die moet worden
benut. Online is niet zaligmakend, en kan alleen succesvol zijn in combinatie met een gedegen offline
component. Maar een digitale aanpak optimaliseert wel impact, schaalbaarheid, kosten, data-inzicht en
aansluitende ontwikkelingen. Dat, in combinatie met echte mensen en fysieke componenten, is wat we
nodig hebben.
De nieuwe aanpak moet beantwoorden aan de trend naar ‘peer-to-peer’. Liever dan iets zomaar aan te
nemen, vragen mensen een bekende naar zijn ervaringen. Dat peer-to-peer contact moet wel
betrouwbaar en professioneel zijn; er moet gemodereerd worden. Dat moeten we inbouwen in onze
benadering. Peer-to-peer is ook goedkoper, beter schaalbaar, en houdbaar dan een top-down
benadering. Een peer-to-peer aanpak heeft een grotere kans op een duurzaam effect.
Bovenstaande hebben we meegenomen op te komen tot een nieuwe, centrale MKB benadering. Het
belangrijkste van alles: het is tijd om dit samen te doen.
Doel
Met deze centrale MKB benadering voor Zuid Limburg kiezen alle betrokken partijen voor een centrale
aanpak waarbij vraag en noodzaak centraal staan, en waarbij met elkaar organisch wordt gewerkt aan
duurzame groei en innovatie binnen het MKB.
Het doel van dit plan is om ondersteunend te zijn aan alles wat al bestaat, en niet te concurreren met
bestaande initiatieven, maar juist te verbinden. De kracht van de aanpak zit in de koppeling van vraag en
aanbod, door informeren, scouten, stimuleren, aanmoedigen, en bewustwording. Het resultaat is groei
en innovatie in het MKB.
Benadering
De benadering die we kiezen kent 2 pilaren:

Awareness
Er wordt veel over het MKB gesproken, maar niet voldoende met het MKB. Awareness moet er
allereerst komen; twee kanten op. MKB-ers moeten zich bovenal bewust worden van het nut en de
noodzaak om te innoveren. Andersom moet meer inzicht komen in wat het MKB nu is, en hoe het
zich gedraagt, om de kansen tot innovatie ook goed te kunnen benutten.

Achievement
We werken toe naar successen. Het resultaat van onze nieuwe benadering meten we aan de hand
van de innovatie en groei die we in het MKB bewerkstelligen. Binnen deze aanpak laten we
successen zien als ‘best practices’ om andere ondernemers te inspireren. We moedigen
ondernemers aan om te groeien.
3
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
De benadering die we kiezen heeft een online en offline component. De twee zijn nadrukkelijk
complementair en versterken elkaar.
Doelgroep
In analyses van het MKB komt naar voren dat er een kleine groep high-potentials is die hun weg naar
groei, innovatie en de daarvoor benodigde middelen wel vinden. Dat zijn mooie voorbeelden, maar
helaas betreft het een kleine groep binnen het MKB. Onze benadering geeft ook hen een platform, maar
we richten ons primair op de sub-top, de groep die we ‘Early Majority’ noemen. Hieronder valt de
grootste groep MKB-ers. Ze hebben de potentie om te groeien en innoveren, maar ze doen het (nog)
niet. Deze groep gevestigde MKB-ers zijn primaire de inzet van onze benadering. Alle andere MKB-ers,
ook de ‘late majority’ en de ‘laggards’, vinden binnen onze aanpak wat ze zoeken, maar voor het boeken
van successen zetten we in op de grootste groep; de bedrijven met groei- en innovatieambities.
We kiezen voor een MKB-brede benadering en beperken ons niet tot bepaalde sectoren.
De start van deze aanpak voorzien we in Zuid Limburg, maar de kracht van de digitale benadering zit
hem o.a. in de snelle mogelijkheid tot opschaling. Het is dus heel denkbaar dat binnen de pilotperiode
van 3 jaar die we beogen, de benadering al makkelijk kan worden uitgebreid naar andere delen van de
provincie.
4
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
Concept
De nieuwe MKB aanpak is in de kern een netwerk- en platformfunctionaliteit, met een offline en online
component. Partnerorganisaties op het vlak van MKB-ondersteuning, overheden, en
onderwijsinstellingen, en de MKB-ers zelf zijn onderdeel van het netwerk. Het doel van het netwerk is
om de beste mannen met de beste plannen pro-actief te koppelen aan de juiste tools, en reactief
ondersteuning te bieden aan alle MKB-ers.
De realisatie van dit doel is geborgd in een combinatie tussen offline en online activiteiten.
Offline tools
De Procesbegeleiders: Per regio (te beginnen met Zuid Limburg) is er een set van 3 procesbegeleiders:
professionals die veel kaas hebben gegeten van investeren, business acceleratie, en beschikken over een
groot netwerk onder MKB-bedrijven, partners, en aanbieders van middelen voor het MKB (banken, LIOF
etc). De taak van de procesbegeleiders is om actief te scouten naar potentievolle ondernemers met
goede plannen, en die te begeleiden naar de juiste tools om groei en innovatie te realiseren. De
procesbegeleider vindt deze ondernemers binnen het netwerk van partners, en in de ‘etalage, waarover
later meer. Het is o.a. de taak van de procesbegeleiders om de potentievolle ondernemers actief te
scouten en te begeleiden vanaf het moment van het eerste contact tot het volledig invullen van de
groei- of innovatiebehoefte. Dit om te voorkomen dat de ondernemer verdwaalt in de ‘jungle’ van
5
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
middelen. Dit stelt hoge eisen aan de capaciteiten van de procesbegeleiders. We zoeken mensen met
ervaring, die in ieder geval beschikken over de volgende skills:







Ervaren met ondernemen
Netwerker
Doortastendheid
Effectiviteit
Communicatief vaardig; in staat tot het slaan van bruggen en binnen van partners en
ambassadeurs
Goed in staat tot schrijven en beoordelen van investeringsplannen
Innovatief, voortvarend
Bovenstaande skills kunnen ook voor een deel verdeeld zijn over de set van 3 procesbegeleiders. Het is
denkbaar dat het team bestaat uit 3 mensen, waarvan 1 of 2 senior (ondernemers) en 1 meer junior
(ondernemer); de laatste zou zich o.a. kunnen bezighouden met het bouwen en onderhouden van het
netwerk met de partners, het onderhouden van de website en nieuwsdienst etc.
De Partners: Alle organisaties met affiniteit met het MKB (waaronder de triple helix organisaties, maar
ook MKBLimburg, LWV, de banken, bedrijventerreinen en ondernemersverenigingen, LED, gemeentes
en provincie, KVK, campussen, onderwijsinstellingen etc.) zijn onderdeel van het netwerk. Partners
kunnen heel verschillende bijdragen leveren aan het netwerk, maar het succes van het netwerk berust
op een basis-aanname: alle partners leveren iets, maar ervaren ook nut van het netwerk. Een voorbeeld:
de gemeentes verstrekken antwoorden op vragen m.b.t. vergunningen, maar komen via het netwerk
ook MKB-ers op het spoor die interesse hebben om zich te vestigen in een stad. Vraag en aanbod
worden dus creatief aan elkaar gekoppeld. Alle triple helix partners zijn vanuit hun eigen kracht
verbonden aan het netwerk.
De Front Desks: In onze aanpak kiezen we bewust om geen extra locatie te creëren. De
partnerorganisaties, dat worden de fysieke locaties waar het netwerk de aarde raakt. Ondernemers die
daaraan behoefte hebben, hoeven niet online op zoek naar ondersteuning, maar kunnen het netwerk
benutten door bij een van de partnerorganisaties een aanspreekpunt te treffen. Partnerorganisaties die
daartoe in de gelegenheid zijn stellen een ambassadeur beschikbaar die met de online tool goed uti de
voeten kan, en ook het gezicht kan zijn van het netwerk. Een voorbeeld: als ondernemer in het netwerk
loop je binnen bij de Rabobank omdat daar een bordje ‘partner van…’ op de deur hangt en tref je een
medewerker die is aangesloten bij het netwerk en je kan begeleiden bij je vraag.
De Masterclasses: Een groot deel van de interactie binnen het werkwerk vindt online plaats, zoals later
zal worden beschreven. Maar het matchen van ‘vraag en aanbod’ – ofwel de totstandkoming van
samenwerkingen en partnerships, gaat niet altijd vanzelf. Masterclasses is een voorbeeld van een offline
tool die dan wordt ingezet om partijen met interesse in een bepaald onderwerp bij elkaar te brengen.
Een Masterclass over innovatie binnen een bepaalde sector zou heel goed een manier kunnen zijn om
potentievolle ondernemers in dat veld actief te koppelen aan elkaar, of aan mogelijke hulpmiddelen.
Een voorbeeld van een Masterclass is de huidige versnellingstafel, die hier heel goed in zou passen.
Andere evenementen, bijv. prijzen of presentaties, zijn in dit kader ook denkbaar.
De klankbordgroep: Een groep van betrokken stakeholders (MKB-ers, start-ups, partners) monitort het
succes van het netwerk. Nieuwe ideeën worden aan hen voorgelegd voordat we ze gaan uittesten. De
6
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
klankbordgroep komt 3-4 x per jaar bij elkaar, en kijkt ook of de gewenste resultaten worden behaald,
en waar kan worden geoptimaliseerd. Deze groep is ook een adviesgroep voor de procesbegeleider.
Online tools
De Etalage: Online biedt het netwerk inzicht in ondernemers met ‘best practices’. Zij die succesvol
hebben geïnnoveerd worden uitgebreid uitgelicht in de etalage. Het in beeld brengen van
succesverhalen laat zien hoe laagdrempelig innovatie kan zijn, en zet anderen aan om hetzelfde te doen.
De manier waarop de good practices in beeld worden gebracht is praktisch, concreet en toepasbaar (en
bevat dus nadrukkelijk ook cijfermatige informatie). Ondernemers laten zien van welke tool ze gebruik
hebben gemaakt, en ook welke partners daarbij hebben ondersteund. Dit onderdeel past binnen de
peer-to-peer benadering; het zorgt voor vertrouwen en lage kosten.
Er bestaat een mogelijkheid om deze partners ook te beoordelen. Het delen van kennis over
succesverhalen maakt ze tastbaar, en nodigt ondernemers met ambities uit om contact op te nemen
met de ondernemer in de etalage, en te denken ‘wat hij kan, dat kan ik ook’. De procesbegeleider is er
samen met de partners voor verantwoordelijk dat de etalage gevuld blijft met best practices.
Ondernemers die met veel interesse de (digitale) etalage bekijken zijn weer potentiële subtoppers voor
de procesbegeleider om pro-actief in te investeren om verder te komen. Voor de etalage is dus goed
zichtbaar wie interesse heeft in innovatie en groei.
Peer-to-Peer hulp / kennisplein: Naast de Best Practices (goed voorbeeld doet volgen) biedt de digitale
omgeving ‘onderlinge hulp’. Alle partners zijn aangesloten bij de peer-to-peer hulptool. Binnen deze
tool kunnen ondernemers vragen stellen en krijgen ze hulp van professionals, experts, en
ervaringsdeskundigen, of van elkaar. Binnen de peer-to-peer tool kan men zich aanmelden als expert, en
een profiel aanmaken. De MKB-er kan binnen de portal een vraag stellen, die wordt geanalyseerd op
woord-niveau. Vervolgens krijgt de ondernemer een aantal deskundigen gepresenteerd die via chat of
mail gecontacteerd kunnen worden. Een chat kan meteen worden gestart. Partnerorganisaties leveren
input aan deze tool; de bank bijvoorbeeld stelt een aantal uur per dag iemand beschikbaar om te
chatten over financieringsvragen. De gemeente sluit aan om vraagstukken m.b.t. vergunnen te
ontvangen. Maar dit is ook interessant voor studenten marketing, economie, recht, om hun CV mee op
te poetsen. Lost van het feit dat deze tool ondernemers snel en eenvoudig koppelt aan deskundigen die
ze wellicht zelf niet hadden gevonden, helpt deze tool de deskundigen, c.q. aanbieders van kennis, ook
de doelgroep te vinden. De gestelde vragen kunnen worden geanalyseerd en kunnen weer leiden tot
bijv. Masterclasses, FAQs op de website, of misschien zelfs aanpassingen in beleid.
Actualiteiten-rol: Binnen de netwerkomgeving vinden ondernemers actualiteiten die zijn afgestemd op
hun vraag. Wil je als ondernemer alles weten over subsidies, dan ontvang je daarover ‘the latest
nieuws’. Het is zelfs mogelijk om hiervan push-berichten te maken, die meteen zichtbaar zijn op het
telefoonscherm van de ondernemer. Het doel: ondernemers die even 5 minuten over hebben bekijken
vanaf nu niet langer hun Facebook timeline, maar de timeline van het MKB-netwerk. Ze zien hier het
laatste voor hen relevante nieuws: een netwerkbijeenkomst m.b.t. hun sector, een nieuw uitgekomen
subsidie, en een nieuwe ondernemer in de etalage.
Interface / log-in: Het online netwerk heeft een keurige interface. Ondernemers krijgen de mogelijkheid
om in te loggen. Ze maken een profiel aan voor hun bedrijf. Hiermee is ons netwerk onderscheidend
t.o.v. alle persoonlijke online netwerken; hier acteert men als bedrijf en niet als individu. Alle partners,
waaronder ondernemersverenigingen, krijgen de mogelijkheid om hun leden aan te sluiten op het
7
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
netwerk. Daarmee bieden ze hun leden ondersteuning en informatie die een veelvoud is van wat zij
alleen kunnen bieden.
Back-end: Aan de achterkant van de online tool worden data verzameld over de ondernemingen die zijn
aangesloten, waar ze naar kijken, wat hun vragen zijn etc. Dit is waardevolle informatie voor de
procesbegeleider, die moet worden dat de juiste potentievolle ondernemers worden geselecteerd om
pro-actief mee aan de slag te gaan, maar ook moet kunnen zien over welke ondernemers bijv.
Masterclasses moeten worden georganiseerd. De data worden ook ontsloten aan de partners in het
netwerk; iedere partner doet hiermee zijn voordeel. Verder is heeft de data een strategische waarde
voor de business ontwikkeling van het platform. De digitale component maakt het mogelijk om
ondernemers in beeld te krijgen en te houden.
De on- en offline componenten van de aanpak versterken elkaar. Het zijn geen afzonderlijke elementen.
Proces
Hoe werkt dit nieuwe netwerk nu precies? Vooral in de aanjaag-fase staat de procesbegeleider centraal.
Hij zorgt dat partners in het veld van MKB en ondernemerschap worden aangesloten op het netwerk.
Een voorbeeld van zo’n partner is een bank. Van elke partner wordt een commitment gevraagd, die
graag zal worden geleverd, want de partner heeft zelf profijt van de aansluiting op het netwerk. Partners
leveren input voor de actualiteitenrol, zijn indien relevant een fysieke locatie met een eigen
ambassadeur, en leveren kennis voor de best-practices etalage en de peer-to-peer tool. Bovendien
leveren de partners input over mogelijke kandidaten om uit te lichten in de ‘etalage’ als best practice; de
partners kennen ‘hun’ ondernemers namelijk het beste. De procesbegeleider heeft dus vaak en nauw
contact met alle partners.
Via de partners ontvangt de procesbegeleider input over de MKB-ers die een plekje in de etalage zouden
moeten krijgen, aan wie anderen een voorbeeld kunnen nemen. Het doel is om binnen een termijn van
2 jaar 100 best practices uit te lichten.
Alle partners sluiten hun achterban aan op het MKB-netwerk. De MKB-ers maken gebruik van de
verschillende mogelijkheden van het netwerk. De een volgt alleen de gepersonaliseerde actualiteitenrol;
de ander vindt via deze weg rechtstreeks de route naar de juiste financiering of hulpmiddelen. Die groep
heeft de procesbegeleider niet nodig; voor hen is de versnelling dan al gemaakt. Voor de grote
meerderheid van MKB-ers zal het netwerk een tool zijn om antwoord te krijgen op vragen, en
doorverwezen te worden naar de juiste partner, op de hoogte te blijven van relevant nieuws, en om
netwerk te verwerven en benutten.
De procesbegeleider gaat via de partners en het online MKB-netwerk (zijn eigen data-dashboard) zelf op
zoek naar potentievolle ondernemers die kunnen en willen innoveren en groeien, maar bij wie die
potentie (nog) onvoldoende wordt benut. De procesbegeleider heeft vaker met dit bijltje gehakt, en
gaat gesprekken aan, brengt de ondernemer in aanraking met de juiste hulpmiddelen, betrekt de
relevante organisaties, en zorgt voor de nodige versnelling en verdieping. Lukt het om een goed plan
gefinancierd te krijgen met hulp van de procesbegeleider? Dan wordt de MKB-er om wie het gaat ook
meteen in de etalage gezet natuurlijk.
8
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
De MKB-er maakt online gebruik van het MKB-netwerk, maar kan ook de fysieke componenten van dat
netwerk ervaren. De MKB-er kan binnenlopen bij een van de partner organisaties voor een gesprek met
de ambassadeur. Een MKB-er met een vraag over financiering plant via de online tool een gesprek met
de ambassadeur bij de bank, of loopt gewoon binnen op een plek met het ‘MKB-netwerk’-logo op de
voordeur. Hij wordt ontvangen door iemand die hem goed inhoudelijk kan helpen, maar ook goed weet
hoe het MKB-netwerk werkt, en dat indien nodig samen met de MKB-er kan inzetten om antwoorden te
vinden op vragen. Daarnaast kan de MKB-er zich aanmelden voor versnellingstafels, Masterclasses etc.
Daar treft hij andere MKB-ers uit dezelfde sector. Twijfelt de MKB-er of dit wel iets voor hem is? Dan
belt de procesbegeleider om hem extra te prikkelen om een Masterclass bij te wonen.
Aanbieders van financieringsmogelijkheden (waaronder de partners, maar ook anderen die niet als
partner op het netwerk zijn aangesloten) zorgen dat de procesbegeleider altijd geïnformeerd is over de
laatste regelingen. De procesbegeleider kan hierin geholpen worden door bureaus die zijn
gespecialiseerd in het aanvragen van financieringen voor bedrijven; want ook zij kunnen op hun beurt
partners zijn van het MKB-netwerk.
Onderwijsinstellingen zijn ook partner in het netwerk. Zij maken de koppeling naar talent en innovatie
binnen de instellingen. Studenten kunnen als stage onderdeel worden van de peer-to-peer tool en hun
expertise delen met MKB-ers die een vraag stellen. Binnen het netwerk kunnen stages worden uitgezet,
of zelfs vacatures.
Het MKB-netwerk houdt zichzelf in stand en groeit zelfs organisch omdat zowel MKB-ers als de
deelnemende partners zien dat ze er meer uithalen dan ze erin stoppen. De procesbegeleider heeft een
centrale rol in begeleiden en stuwen van resultaat, omdat vraag en aanbod elkaar soms niet vanzelf
weten te vinden, en een brug moet worden geslagen tussen de middelen bedoeld om het MKB te laten
groeien, en de realiteit waarin de MKB-er zich bevindt. In eerste instantie zal de procesbegeleider een
trekkende rol hebben; maar naar verloop van tijd zal hij meer monitoren. De procesbegeleider is echter
onmisbaar; een optimale inzet van het netwerk vereist creativiteit en empathie – dat kan een online tool
niet; daar is een echt mens voor nodig.
Belangrijk in het succes op de lange termijn is het bereiken van een kritische digitale massa aan MKBers, in de etalage maar ook als gebruiker. Aansluitend kan het netwerk organisch doorgroeien. De
verwachting is dat het kantelpunt ligt rond de 1.000 – 1.500 best practices. Deze worden in het kader
van de opstart met hulp ‘opgehaald’, vanuit eigen kanalen, via de procesbegeleider, en de partners.
Op termijn kan het netwerk een eigen businessmodel ontwikkelen. Op basis van de output die voor een
aantal van de partners wordt gegenereerd kan een commerciële relatie worden ontwikkeld, die weer
borg staat voor doorgroei. Een pilot van 3 jaar zou moeten bijdragen aan de ontwikkeling van dat
businessmodel. Overigens zou het wat ons betreft moeten gaan over wat het netwerk oplevert, en wat
het dus waard is. Het kan zijn dat doorlopende kosten best gerechtvaardigd zijn voor alle bestaande
stakeholders op basis van het resultaat.
Communicatie
Het is belangrijk om met dit MKB-netwerk niet de zoveelste boom in het bos neer te zetten. Deze
nieuwe benadering werkt alleen als alle partners meedoen, en we dit netwerk in het leven roepen met
alle bestaande initiatieven, en niet ernaast. Daar is veel communicatie voor nodig. We voorzien een
grootschalige communicatiecampagne waarbij in eerste instantie alle bestaande initiatieven worden
9
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
aangesloten op het netwerk als partners. Vervolgens moeten alle MKB-ers worden benaderd en
overtuigd worden van de meerwaarde van het netwerk. De communicatie moet ook helpen in een stuk
awareness over het nut en de noodzaak van innovatie. Er gaat veel tijd zitten in het ontwikkelen van
deze communicatie en de uitrol. De partnerorganisaties kunnen helpen met free online en offline
publicity via hun kanalen. Vanzelfsprekend wordt gebruik gemaakt van bestaande media, zoals LinkedIn
en Facebook. Elke ondernemersvereniging, elke desk bij een Gemeente, iedereen moeten we gesproken
hebben om de aansluiting op het netwerk te realiseren. Het succes van het netwerk hangt hiervan af.
De data die het netwerk genereert en het gedrag van de MKB-ers op het netwerk zorgen ervoor dat alle
communicatie die de MKB-er ontvangt, gepersonaliseerd is. De MKB-er ontvangt nieuws dat voor hem
relevant is, bijv. via pushberichten op zijn eigen profiel.
Daarnaast is het erg belangrijk om een sterk merk (zelfs een naam) te koppelen aan het netwerk. Onder
dat merk moeten andere, bestaande initiatieven zich vrij voelen om hun activiteiten te blijven uitvoeren,
maar kunnen ook nieuwe activiteiten worden ontplooid. Het merk moet staan voor betrouwbaarheid,
kwaliteit, en resultaat. Als het lukt om een sterk met te ontwikkelen geeft dat mogelijkheden om op
termijn nieuwe dingen toe te voegen, zoals bijv. een verkiezing van beste ondernemer, of een
onderwijsprogramma, allemaal onder hetzelfde label.
De onafhankelijkheid van het netwerk is cruciaal voor het succes.
We beogen een samenwerking met de stakeholders waarin we samen eigenaar zijn van het netwerk.
Resultaat
Wat gaat dit netwerk ons opleveren en hoe meten we het succes? De relevantie en bijdrage van het
netwerk aan de groei van het MKB zijn de meten aan de hand van:














Traffic binnen de digitale omgeving: hits, lengte, onderwerpen, activiteiten, terugkeer
Aantal best practices in de etalage (op het vlak van innovatie, duurzaamheid etc)
Aantal branches / sectoren
Aantal partners
Profielinformatie van de bedrijven die aangesloten zijn op het netwerk
Aantal pushberichten (en aantal genoteerde bedrijven)
Aantal nieuwe projecten in de etalage
Hoeveelheid vacatures en inzet van studenten
Aantal masterclasses en andere fysieke activiteiten (en uitsplitsing: aantal bezoekers, betrokken
bedrijven, betrokken campussen, betrokken studenten)
Aantal dashboards in gebruik bij partners, procesbegeleiders
Aantal vragen dat binnen de peer-to-peer omgeving wordt gesteld
Aantal experts aangesloten op de peer-to-peer omgeving
Aantal bedrijven begeleid door de procesbegeleider
Aantal koppelingen van MKB-ers aan hulpmiddelen
Dit is een aantal manieren waarop resultaat kan worden gemonitord. Daarnaast kan gebruik worden
gemaakt van online enquêtes onder gebruikers. Op basis van de gegenereerde data uit het digitale
platform kunnen natuurlijk nog veel meer analyses worden gemaakt.
10
Position Paper MKB Aanpak 2017-2019
In de vraag ‘zijn wij geslaagd’ kan onderscheid worden gemaakt in resultaatevaluatie (zoals hierboven
aangegeven), procesevaluatie (samenwerking, meerwaarde voor systeem en meerwaarde voor
partners) en beleidsevaluatie (wat werkt wel, wat werkt minder/niet, kortom het lerend ecosysteem).
De kritische succesfactor zal blijven: hoe krijgen en houden we de ondernemers betrokken, en in
hoeverre lukt het ons om MKB-ers aan te zetten tot nadenken over de toekomst van hun bedrijf? Hoe
kunnen we MKB-er positief stimuleren? De meerwaarde voor ondernemers moet een punt van
aandacht blijven.
Hoe verder?
De eerste belangrijke stap is al genomen: de partners zijn het eens over een gezamenlijke MKB-aanpak.
Na bespreking met het LED moet een plan van aanpak worden opgesteld waarbij financiering en tijdslijn
moeten worden besproken.
Voordat kan worden overgegaan tot de uitvoering, moet dit position paper worden uitgewerkt in een
plan van aanpak. Ons voorstel is om hiervoor een aantal mensen aan te stellen: iemand die in potentie
straks betrokken zou kunnen zijn als procesmanager (iemand met voeten in de modder), iemand die
meer weet van digitalisering en bestaande platformen, en ter ondersteuning enkele studenten bijv. in
een samenwerking met de Service Science Factory van de UM.
Het doel is om per 1 april te starten met de verdere uitwerking van het plan van aanpak. Enkele
onderdelen van dit plan van aanpak die zeker nader moeten worden belicht zijn:
- de governance structuur; in welke organisatiestructuur brengen we dit initiatief onder?
- een mogelijk verdienmodel op langere termijn
- de belangrijkste KPI’s – hoe evalueren we het succes / doelstellingen voor de pilotperiode
- planning en stadiumgewijze opbouw
- profielen voor de procesmanagers
- bekostiging van pilotfase van 3 jaar
De planning is om in september 2017 te starten met een pilot van 3 jaar. Het eerste jaar zal vooral
gericht zijn op het opzetten van het platform en het betrekken van de partners, alsmede de
communicatie met deze partners. In het tweede jaar richt de organisatie zich meer op de
totstandkoming van een mogelijk business model op de langere termijn, dat vervolgens in het derde jaar
zal worden geïmplementeerd.
11