Inhoudsopgave VSO de Zwengel 2 1. De praktijk- / werkvoorbereidende route 3 2. Doelstelling 4 3. Doelgroepomschrijving 5 4. Lesaanbod 6 5. Branches 8 6. IVIO 11 7. Uitstroom 14 Bijlage 1: Jaarplanner Bijlage 2: Kostenoverzicht 2011-2012 16 18 1 VSO De Zwengel De VSO-afdeling van de Zwengel is voor leerlingen van 12 tot 20 jaar. Leerlingen stromen in vanuit groep 8 van het (speciaal) basisonderwijs en vanuit alle vormen van het voortgezet (speciaal) onderwijs. De didactische niveaus lopen dus sterk uiteen. De VSO-afdeling is te verdelen in drie routes: praktijk / werkvoorbereidend vmbo/b-kgt havo/vwo Welke route het beste aansluit bij een leerling, wordt vastgesteld aan de hand van de mogelijkheden van de betreffende leerling. Deze mogelijkheden worden in eerste instantie ingeschat aan de hand van onderzoeks- en observatiegegevens en de gegevens van de school van herkomst. Om tot de Zwengel te worden route toegelaten, geldt dat er sprake moet zijn van een behandeling bij Herlaarhof. De Zwengel werkt nauw samen met ouders en Herlaarhof. De samenwerking gaat uit van het principe: één kind - één plan: het doel van het onderwijs en het doel van de behandeling vormen samen één geheel. Waarbij de verantwoordelijkheid voor het onderwijs ligt bij De Zwengel maar de eindverantwoordelijkheid voor het totale plan ligt bij Herlaarhof. In de klas zie je dit terug in de individuele roosters en benadering van iedere leerling, die staat omschreven in een Individueel Handelings Plan. 2 1. De praktijk- en werkvoorbereidende route Praktijkroute: De leerlingen krijgen onderwijs dat praktisch is ingericht en dat vergelijkbaar is met het onderwijs op het niveau van de Basis Beroepsgerichte Leerweg (BBL) in het Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs (VMBO) en op het niveau van de praktijkscholen. De meeste leerlingen volgen het klassikale rooster, waarbij wisseling van docent en lokaal zo weinig mogelijk voorkomt Werkvoorbereidende route: In deze route zitten leerlingen die een (leer)traject volgen wat voorbereidt op een toekomstige arbeidssituatie. Wij begeleiden deze leerlingen bij het maken van een beroepskeuze. Er wordt gekozen uit het leerstofaanbod van het voortgezet onderwijs en van het examenbureau van het IVIO (Instituut Voor Individueel Onderwijs). Met deelcertificaten van het IVIO kan een leerling aantonen het onderwijs op niveau 2 of 3 van het MBO in vakken als bijvoorbeeld Nederlands, Engels of Rekenen aan te kunnen. Deelname hieraan is niet gratis. De hoogte van het examengeld wordt per schooljaar bepaald door het IVIO examenbureau. Sommige leerlingen in de WV kunnen mogelijk één of meer VMBO-t certificaten halen door deelname aan het staatsexamen. Stage is een belangrijk onderdeel van het onderwijsprogramma in de Werkvoorbereidende route. Afhankelijk van de mogelijkheden van de leerling vindt de stage plaats op een Centrum voor Dagactiviteiten, binnen een Sociale Werkvoorziening of gewoon in het vrije bedrijf De Zwengel in Vught biedt branchegerichte trajecten aan, waarbij de leerlingen een erkend certificaat kunnen behalen. Op dit moment bieden wij de richtingen Horeca, Groen en Metaal (lassen) aan. In schooljaar 2011-2012 starten we ook met de richting schoonmaak. Bij het volgen van een branche gericht traject, stelt de Zwengel het behalen van een basisveiligheid VCA certificaat verplicht. 3 2. Doelstelling De werkvoorbereidende route heeft primair tot doel om de leerling op een zodanige wijze onderwijs en begeleiding te geven, dat deze sociaal en inhoudelijk is voorbereid op instroom op de (beschermde) arbeidsmarkt, al dan niet in combinatie met ondersteunend deeltijdonderwijs. Uitgangspunten hierbij zijn: - Recht op arbeid voor ieder individu. (al dan niet in een beschermde werkomgeving) - Deelname aan het maatschappelijk verkeer. (meedoen ipv aan de zijlijn toe te kijken) Om dit uiteindelijke doel binnen de Zwengel te bereiken, doorloopt de leerling zijn eigen traject binnen de werkvoorbereidende route. Kortom; de werkvoorbereidende route is een traject die op een gefaseerde wijze de jongere zowel sociaal als inhoudelijk naar een arbeidsplek toe begeleidt, eventueel in combinatie met (deeltijd)onderwijs. 4 3. Doelgroepomschrijving Leerlingen die instromen op de Zwengel hebben als overeenkomst dat ze vanwege hun psychiatrische en/of ernstige psychosociale problematiek uitvallen uit reguliere onderwijsvoorzieningen, dan wel klinisch zijn opgenomen binnen Herlaarhof en daardoor niet langer naar hun school van herkomst gaan. De leerlingen die binnen de werkvoorbereidende route binnenstromen voldoen aan deze algemene beschrijving. Specifiek aan deze doelgroep is dat deze leerlingen in de leeftijd van 13 t/m 20 jaar niet gebaat zijn bij het werken aan een algemeen vakkenpakket om instroom in een vorm van voortgezet onderwijs te bewerkstelligen. Ze vragen om een meer doelgerichte en concretere aanpak en invulling van hun leer/werkpakket. Het betreft hierbij leerlingen die, in het algemeen, een voorkeur hebben voor meer praktisch onderwijs. Er is bovendien vaak sprake van meervoudige complexe problematiek. Ook op het gebied van sociaal emotioneel functioneren bestaan grote onderlinge verschillen. De leerlingen komen veelal uit het Vso zmlk/mlk onderwijs, Vso zmok-onderwijs, vbo (a en b niveau) mbo, vakinternaten of hebben al geruime tijd geen enkele vorm van onderwijs gevolgd. Ook leerlingen uit de theoretische leerroute kunnen in overleg met hun mentor tussentijds overstappen naar de werkvoorbereidende route. 5 4. Lesaanbod Leerlingen in de werkvoorbereidende zijn leerlingen die, over het algemeen, gebaat zijn bij een rooster waarbij theorie wordt afgewisseld met de parktijk. Iedere leerling binnen de WV heeft een basisinvulling van zijn rooster met een aantal theorievakken en een aantal praktijkvakken. Daarnaast houdt ook iedere leerling een portfolio bij en maakt beroepskeuzetests. De balans tussen de hoeveelheid praktijk- en theorievakken kan per leerling verschillen. Dit is terug te zien in de individuele lesroosters en wordt mede bepaald door de doelstellingen die beschreven staan in de handelingsplannen. Theorie Wat betreft de theorievakken, heeft iedere leerling in ieder geval; Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde zijn rooster staan. Dit kan eventueel aangevuld worden met biologie, economie en/of geschiedenis. Voor al deze vakken zijn IVIO certificaten te behalen. Deze theorievakken worden niet klassikaal gegeven. Leerlingen werken uit hun eigen boeken, op hun eigen niveau, waarbij een leerkracht aanwezig is om hulp te bieden waar nodig. Praktijk Gezien het arbeidsvoorbereidende kader waarmee binnen de WV wordt gewerkt, heeft iedere leerling binnen de WV ook een aantal praktijkvakken op zijn rooster staan. Dat zijn in ieder geval; algemene techniek, verzorging en AVMB eventueel aangevuld met technisch tekenen. Tijdens de verzorgingslessen koken leerlingen volgens recept, waarbij gelet wordt op de basistechnieken in de keuken, veiligheid en hygiëne. Deze vaardigheden staan beschreven in de werkportfolio’s ‘professionele keukentechnieken’ pro1 en pro2. Leerlingen kunnen hier aan het eind van het schooljaar een certificaat voor behalen. 6 AVMB staat voor: Algemene Voorbereiding op Maatschappij en Beroep. Doel van AVMB is het oefenen van en komen tot een goede werknemershouding, welke is onder te verdelen in de volgende thema’s - arbeidsvaardigheden - sociale vaardigheden - veiligheid - hygiëne - solliciteren Leerlingen krijgen tijdens hun AVMB les een taak, die zij (samen) moeten uitvoeren en vullen hiervoor na afloop een scoringslijst in. Een leerling scoort hierbij op houding en vaardigheden, dus niet op de kwaliteit van uitvoering van de taak zelf. Taken waar hierbij aan gedacht kan worden zijn: kopieerwerk, koffie/thee zetten, opruimen techniek lokaal, was vouwen en sorteren, sanitaire check, buitenwerk. 7 5. Branches Zoals eerder genoemd biedt De Zwengel een aantal branchegerichte trajecten aan, waarbij de leerlingen een erkend certificaat kunnen behalen. Dit ter verbetering van de aansluiting op de arbeidsmarkt. Dit certificaat staat gelijk aan niveau 1 van het Middelbaar Beroeps Onderwijs. Op dit moment bieden wij de richtingen Horeca, Groen en Metaal aan. Daarnaast wordt dit schooljaar ook gestart met de richting schoonmaak. Leerlingen die verder willen en goed gemotiveerd zijn, kunnen deelnemen aan deze branches. Ook moet de desbetreffende leerling het theoretische component, behorende bij de branche, aankunnen. De lessen worden gegeven naast de regulieren praktijklessen. Tijdens het werken aan de branches wordt werkkleding gedragen (zie bijlage kostenoverzicht) Deze kleding is belangrijk voor de bescherming van de eigen kleding, voor de veiligheid, hygiëne en voor de herkenbaarheid van de werknemer van een bedrijf. De kleding die niet door school wordt verzorgd, wordt door de leerling zelf aangeschaft en onderhouden. De branches worden afgesloten met een examen waarna de leerling een door de betreffende branche uitgegeven certificaat ontvangt. Bij het willen behalen van een erkend certificaat, stelt de Zwengel het behalen van een basisveiligheid VCA certificaat verplicht. VCA volgt iedere leerling op het zelfde (basis)niveau en wordt deels in kleine groepjes aangeboden. Aan het eind van deze methode is er een toets, waarmee leerlingen een certificaat kunnen behalen. 8 Voor de schoonmakers van morgen “Opleiding in de groothuishouding” (dagelijks schoonmaken op de traditionele manier): - dagelijks interieur-onderhoud - dagelijks sanitair-onderhoud - stofwissen - stofzuigen Voor de horecamedewerkers van morgen Er zijn twee opleidingen mogelijk: 1. “Werken in de keuken” (KPC) met onder andere aandacht voor: - wassen - schoonmaken van groente en fruit - verschillende snijtechnieken - hygiënisch werken - veilig werken - ergonomisch verantwoord werken 2. “Horeca assistent” (SVH) - voorbereidende werkzaamheden, bijvoorbeeld het bedrijfsklaar maken van bedrijfsruimtes - afsluitende werkzaamheden, bijvoorbeeld schoonmaken - eenvoudige productie vaardigheden, bijvoorbeeld het snijden van producten. Voor de lassers van morgen Tijdens de opleiding worden twee technieken aangeleerd: 1. “Mig/Mag lassen” (CO2) 2. “Booglassen met beklede elektrode” (LMBE) Tijdens de opleidingen leer je lassen - aan de hand van opdrachten - in diverse lasstanden - met verschillende diktes van materialen 9 Voor de medewerkers groen van morgen Onderhoud plantsoen In de cursus 'Onderhoud plantsoen’ leren de leerlingen die werkzaamheden uit te voeren die onderdeel uit maken van de functie van assistent medewerker plantsoenonderhoud. Leerlingen leren hierbij een aantal specifieke vaardigheden die voor het kunnen werken in de groene sector van belang zijn: - het wieden, schoffelen en uitharken - het verzamelen en afvoeren van zwerfafval - het omleggen - het graskant steken - het gras maaien - het snoeien - het afzetten - het planten van een boom/struik. 10 6. IVIO Wat is IVIO IVIO staat voor Instituut voor Individuele Ontwikkeling. Een IVIO- certificaat is een door de overheid erkend certificaat. De leerlingen binnen de WV kunnen via het IVIO voor een aantal theorievakken certificaten behalen. Kwalificatiestructuur Het IVIO-Examenbureau werkt met de Kwalificatiestructuur Educatie (KSE) en de Kwalificatiestructuur Beroepsonderwijs (KSB). Deze zijn onderdeel van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB 1996) en sluiten aan bij de indeling in opleidingsniveaus die voor heel Europa geldt. Waarom IVIO Voor een deel van de leerlingen binnen de WV is het behalen van een of meerdere certificaten erg belangrijk omdat het een stuk bagage is voor de toekomst. Leerlingen ontvangen hiermee niet alleen een waardevol diploma (vaak de eerste in hun leven), maar ervaren ook hun eigen succes. Dit stimuleert en geeft vertrouwen voor verdere scholing of een plek op de arbeidsmarkt. Werkwijze Er gelden geen eisen, wat betreft vooropleiding, om deel te mogen nemen aan een IVIO-examen. Het examenbureau biedt verschillende keren per jaar het examenprogramma aan. Dit examen wordt afgenomen op de Zwengel onder begeleiding van een examenleider en onafhankelijk waarnemer. Omdat het voor leerlingen spannend kan zijn een examen te maken, is het prettig dat ze in hun vertrouwde omgeving met vertrouwde personen de toetsen kunnen maken. Leerlingen worden door hun leraren in de WV voorbereid op dit examen. De mentor weet goed wat de leerling wel of nog niet goed beheerst en kan met de leerling extra oefenen. Er wordt gebruik gemaakt van oefenexamens. Omdat de examens meerdere keren per jaar worden aangeboden kan de mentor een inschatting maken wanneer zijn leerling daar aan toe is. 11 De mentor kijkt goed naar het niveau van de individuele leerling en kiest een basisniveau uit waarop de leerling zijn eerste examen gaat maken. Hierdoor is de kans van slagen groot om certificaten op niveau te behalen. Aan deelname aan de IVIO’s examens zijn kosten verbonden. De verschillende niveaus Binnen de WV kunnen leerlingen examen doen op de verschillende competentieniveaus die het IVIO aanbiedt nl: KSE 1 Redzaamheid: Competenties op dit niveau hebben betrekking op verschillende elementaire vaardigheden voor algemeen maatschappelijk functioneren. KSE 2 Drempelniveau: Competenties op dit niveau stellen iemand in staat de assistent-opleiding (ROC/AKA opleiding) in het secundair beroepsonderwijs te volgen. KSE 3 Basisniveau: Competenties op dit niveau zijn min of meer vergelijkbaar met de basisvorming in het VMBO en biedt toegang tot basisberoepsopleidingen BOL en BBL in het secundair beroepsonderwijs. KSE 4 Startniveau 1: De competenties van KSE 4 liggen op het VMBO-TL niveau. Dit niveau geeft toegang tot de middenkader- en vakopleiding in het secundair beroepsonderwijs. Competentieniveaus per vak Nederlands: KSE 1 KSE 2 KSE 3 KSE 4 Rekenen en wiskunde: KSE 1 KSE 2 KSE 3 KSE 4 Biologie: KSE 2 KSE 3 Economie: Aardrijkskunde: KSE 2 KSE 3 12 KSE 3 KSE 4 Engels: Geschiedenis: KSE 1 KSE 2 KSE 3 KSE 4 KSE 2 Rooster IVIO examens Ronde 1 Dinsdag Woensdag 2 Dinsdag Woensdag 3 Dinsdag Woensdag 4 Dinsdag Woensdag 5 Dinsdag Woensdag 2011 11 okt 12 okt 6 dec 7 dec 2012 7 feb 8 feb 20 mrt 21 mrt 22 mei 23 mei Tijd: 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 12.45-14.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 12.45-14.15 14.30-15.30 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 14.00-15.00 Vak: Nederlands KSE 1,2 Nederlands KSE 3,4 Biologie KSE 2 Biologie KSE 3 Economie KSE 3 Engels KSE 1,2 Engels KSE 3,4 Rekenen en wiskunde KSE 1,2 Rekenen en wiskunde KSE 3,4 Nederlands KSE 1,2 Nederlands KSE 3,4 Biologie KSE 2 Biologie KSE 3 Economie KSE 3 Aardrijkskunde KSE 2 Engels KSE 1,2 Engels KSE 3,4 Rekenen en wiskunde KSE 1,2 Rekenen en wiskunde KSE 3,4 Geschiedenis KSE 2 Inschrijven vóór 8 sept 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 12.45-14.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 12.45-14.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 12.45-14.15 Nederlands KSE 1,2 Nederlands KSE 3,4 Biologie KSE 2 Biologie KSE 3 Economie KSE 3 Engels KSE 1,2 Engels KSE 3,4 Rekenen en wiskunde KSE 1,2 Rekenen en wiskunde KSE 3,4 Nederlands KSE 1,2 Nederlands KSE 3,4 Biologie KSE 2 Biologie KSE 3 Economie KSE 3 Engels KSE 1,2 Engels KSE 3,4 Rekenen en wiskunde KSE 1,2 Rekenen en wiskunde KSE 3,4 Nederlands KSE 1,2 Nederlands KSE 3,4 Biologie KSE 2 Biologie KSE 3 Economie KSE 3,4 10 jan 14.30-15.30 14.30-16.00 9.00-10.00 9.00-10.30 10.45-11.45 10.45-12.15 14.00-15.00 Aardrijkskunde KSE 2,3 Aardrijkskunde KSE 4 Engels KSE 1,2 Engels KSE 3,4 Rekenen en wiskunde KSE 1,2 Rekenen en wiskunde KSE 3,4 Geschiedenis KSE 2 17 april 8 sept 8 sept 8 sept 8 sept 3 nov 3 nov 3 nov 3 nov 3 nov 3 nov 3 nov 10 jan 10 jan 10 jan 10 jan 14 feb 14 feb 14 feb 14 feb 14 feb 17 april 17 april 17 april 17 april 17 april 17 april 13 7. Uitstroom Vanuit de werkvoorbereidende route zijn (globaal) drie uitstroomrichtingen te onderscheiden, namelijk: 1. Uitstroom naar vervolgonderwijs 2. Toeleiding naar arbeid 3. Toeleiding naar dagbesteding. 14 15 Week Maandag Bijlage 1: Jaarplanner 22-aug 29-aug 5-sep 12-sep 19-sep 26-sep 3-okt 10-okt 17-okt 24-okt 31-okt 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 7-nov 14-nov 21-nov 28-nov 5-dec 12-dec 19-dec 26-dec 2-jan 9-jan 16-jan 23-jan 30-jan 6-feb 13-feb 20-feb 27-feb 5-mrt 12-mrt 45 46 47 48 49 50 51 52 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 16 Start oriëntatie branche leerlingen Inschrijven IVIO examen IVIO –examens Herfstvakantie Start branches Inschrijven IVIO examen Rapporten Mogelijk deeltoets VCA IVIO -examens Kerstvakantie Kerstvakantie Inschrijven IVIO examen Mogelijk deeltoets VCA IVIO -examens Inschrijven IVIO examen Voorjaarsvakantie Mogelijk deeltoets VCA rapporten Juni: Week Maandag 19-mrt 26-mrt 2-apr 9-apr 16-apr 23-apr 30-apr 7-mei 14-mei 21-mei 28-mei 4-jun 11-jun 18-jun 25-jun 2-jul 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 IVIO -examens Rapporten Inschrijven IVIO examen Meivakantie Meivakantie IVIO -examens Rapporten Zomervakantie - examens branches - examen IVIO - eindtoetsen PRO1 / PRO2 verzorging 17 Bijlage 2: Kostenoverzicht schooljaar 2011-2012 Werkkleding Branches Horeca - koksbuis (door school verzorgd) - sloof (door school verzorgd) - cap (door school verzorgd) - dichte schoenen Metaal - veiligheidsschoenen - brandwerende overal - laskap (door school verzorgd) - handschoenen (door school verzorgd) Groen - veiligheidsschoenen - veiligheidshesje (door school verzorgd) - gehoorbescherming (door school verzorgd) - gezichtsbescherming (door school verzorgd) - handschoenen (door school verzorgd) IVIO Kosten voor een IVIO examen bedragen voor het schooljaar 2011-2012, €42,50 per examen. Branches Deelname aan de examens van branches en VCA is voor het schooljaar 2011/2012 gratis, wordt dus geen bijdrage gevraagd aan ouders. Mede dankzij de ESF subsidie. 18