docx bestandOproep `Coaching van bedrijven voor het voeren van

/ Oproep
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
OPROEP ‘COACHING VAN BEDRIJVEN
VOOR HET VOEREN VAN EEN
PREVENTIEF GEZONDHEIDSBELEID’
Subsidieoproep naar een organisatie om de methodiek
‘preventiecoaching van bedrijven’ te promoten en uit te betalen /
19.10.2016
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
1 Situering
Gezondheid en werk zijn nauw met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar (Burton J., WHO Healthy
Workplace: Framework and Model, 2010). Werk heeft impact op de gezondheid van de
beroepsactieve bevolking en de gezondheid van de bevolking heeft, naast de normen, waarden en
competenties van de bevolking en de werkbaarheid van het werk, impact op het werkvermogen en
op de werkzaamheidsgraad. De impact van gezondheid op het werkvermogen en de
werkzaamheidsgraad kan als volgt worden samengevat: gezonde werknemers zijn minder vaak
afwezig, voelen zich beter, presteren beter en kunnen langer aan de slag blijven. De impact van werk
op de gezondheid is drieledig: werken heeft een positief effect op de mentale en fysieke gezondheid
van mensen, het werk is een omgeving waar initiatieven kunnen plaats vinden die gezondheid
bevorderen of ziekte vermijden, maar de werkplek en/of de werkomstandigheden kunnen, ten
derde, ook een risico vormen zijn voor de gezondheid.
Cijfers tonen aan dat mensen in de beroepsactieve leeftijd nogal te kampen hebben met een minder
gezonde leefstijl en psychologische problemen. Deze gezondheidsrisico’s kunnen bijdragen tot het
ontwikkelen van hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes en andere welvaartziekten. Deze
gezondheidsrisico’s en problemen kunnen werknemers daarenboven beletten om aan de slag te
gaan, zijn oorzaak van verzuim en presenteïsme. Ze bemoeilijken bovendien het aan het werk blijven
of zijn soms zelfs oorzaak van invaliditeit. Een ongezonde leefstijl en een zwakke fysieke
fitheidstoestand hebben een negatief effect op het werkvermogen. Mentaal evenwicht en een
gevoel van zelfvertrouwen bleken dan weer een positieve invloed te hebben. Ook bleken obesitas en
een gebrek aan fysieke activiteit een nefaste invloed te hebben op het werkvermogen van
werknemers (Van Den Berg TJ. et al., The influence of psychosocial factors at work and life style on
health and work ability among professional workers, 2008).
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
1/6
De werkplek wordt vaak louter aanzien als ook een bron van gezondheidsproblemen.
Arbeidsongevallen en beroepsziekten, locomotorische problemen (vb. rug- en nekklachten), hart- en
vaataandoeningen, burn-out of depressie of pesten op het werk en werkonzekerheid. De werkplek is
echter ook een omgeving/setting waar initiatieven kunnen plaats vinden die gezondheid bevorderen
of ziekte vermijden. Dit kan door een gezonde leefstijl aan te moedigen of door ziektes of
gezondheidsrisico’s te voorkomen via risicobeheersing, medisch toezicht of eerste hulp. De
initiatieven kunnen gericht zijn op individuen, op groepen of op de werkomgeving en hebben een
gunstig effect op de algemeen gezondheid van de werknemers.
1.1 WERKEN AAN GEZONDHEID IN BEDRIJVEN
Vanuit het Vlaams beleid wordt de kwaliteit van de arbeid opgevolgd via de werkbaarheidsmonitor.
Hierbij worden 4 aspecten van werkbaar werk gemeten nl. psychische vermoeidheid, welbevinden in
het werk, leervermogen en balans werk-privé. Deze aspecten hebben een grote impact op de
inzetbaarheid van werknemers en hangen nauw samen met een goede gezondheid. Vanuit de
werkomgeving werknemers ondersteunen bij een gezonde(re) leefstijl is dus een meer dan een
zinvolle investering.
De implementatie van het gezondheidsbeleid in bedrijven in Vlaanderen kan echter versterkt
worden. De driejaarlijkse indicatorenbevraging bij bedrijven over de inhoud en aanpak van het
gezondheidsbeleid (VIGeZ, Indicatorenmeting, 2012) toont immers aan dat er veel ruimte is voor
verbetering en dat er sinds het begin van de bevragingen in 2003 geen vooruitgang wordt geboekt in
het aantal bedrijven dat een kwalitatief gezondheidsbeleid voert. Voornamelijk KMO’s scoren minder
goed dit in vergelijking met grotere bedrijven. Uit de indicatorenbevraging blijkt eveneens dat
bedrijven ook weinig of geen budget spenderen aan externe consultants die hen hierin kunnen
ondersteunen. De (te hoge) kosten die hiermee gepaard gaan, zijn voornamelijk voor de kleinere
bedrijven meer dan waarschijnlijk de drempel om dit niet te doen.
Uit studies blijkt nochtans dat bedrijven die beroep doen op ondersteuning over het algemeen beter
scoren wat betreft het opzetten van acties en de verankering ervan in hun beleid. Zo blijkt uit het
evaluatierapport van de Loopbaan- en diversiteitsplannen, waarbij bedrijven procesmatig begeleid
kunnen worden bij de opzet van een diversiteitsbeleid, dat een kwaliteitsvolle ondersteuning door
procesbegeleiders de belangrijkste determinant is om effectief over te gaan tot actie (Idea Consult
(iov Vlaamse Overheid), Finaal eindrapport Evaluatie Loopbaan- en Diversiteitsplannen, 2014).
1.2 METHODIEK COACHING VOOR BEDRIJVEN
Partnerorganisaties van de Vlaamse overheid (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en
Ziektepreventie (VIGeZ), Vereniging voor Alcohol- en Druggebruik (VAD), …) werkten de methodiek
‘coaching van bedrijven’ uit. Dit houdt concreet in het begeleiden van bedrijven bij een beleid van
preventieve gezondheid in het levensdomein (de setting) werk door een coach. Deze begeleiding
speelt in op de prioriteiten van het preventieve gezondheidsbeleid maar gebeurt op vraag van het
bedrijf en houdt rekening met de specificiteit van het bedrijf of de sector. Het bedrijf bepaalt vooral
op welke thema’s het prioritair zal inzetten (bv. gezonde voeding, sedentair gedrag en beweging,
tabak, alcohol en geestelijke gezondheid). We kiezen voor een geïntegreerde aanpak en waar nodig
worden themaspecifieke begeleiding voorzien (bv. voor suïcide). De partnerorganisaties stellen
kwaliteitscriteria voor de coaches op en zorgen voor opleiding, ontwikkelen methodieken en staan in
voor intervisie en kwaliteitsbewaking.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
2/6
De coaches dragen de nodige expertise aan en kunnen eveneens het volledige traject begeleiden
gaande van het creëren van draagvlak tot het verankeren van gezondheidsbevordering in het beleid.
De coaches die deze modules begeleiden, zullen hiervoor zorgvuldig geselecteerd worden op basis
van de vereiste (thematische) achtergrond en expertise. De ontwikkeling van een coaching
methodiek moet ervoor zorgen dat zij hun rol kunnen opnemen en kwaliteitsvolle dienstverlening
gegarandeerd is. De coaching methodiek zal daarom uit verschillende onderdelen bestaan: een
handleiding, een toolbox met instrumenten, registratieformulieren, een vormingsaanbod en goede
praktijkvoorbeelden. Dit draagt bij aan het bevorderen van de individuele competenties/skills van de
coaches als aan het bevorderen van de kennis over het werkveld en de verschillende
bedrijfscontexten.
De coaching methodiek is een verdieping van de kadermethodiek Gezond Werken, die bedrijven een
handvat biedt om gezondheidsbevorderend te werken. Deze kadermethodiek wordt uitgewerkt via
de website gezondwerken.be. Aan de hand van een registratiesysteem kan de kwaliteit van de
dienstverlening opgevolgd worden, via intervisies zullen coaches hun ervaringen en
drempels/oplossingen kunnen delen met elkaar. De werking met coaches wordt progressief uitgerold
vanaf eind 2016.
Vanuit het preventieve gezondheidsbeleid willen we een stimulans geven aan coaching van bedrijven
voor een preventief beleid op vlak van gezondheid. We hanteren hierbij de volgende principes en
randvoorwaarden.
Ten eerste kan een bedrijf vrij kiezen om al dan niet in te gaan op het aanbod dat dit voorstel
voorziet. Gelet op het belang van draagvlak bij alle betrokkenen is het nodig de sociale partners te
betrekken bij de organisatie van de preventiecoaching. Een actiegerichte financiële incentive is
aangewezen. We kiezen voor het financieren van prestaties (geleverde uren coaching) in plaats van
structuren. Het statuut van de coaches is daarbij op zich niet belangrijk. We voorzien cofinanciering.
Bedrijven betalen slechts een deel van de kost. De Vlaamse overheid neemt de rest op zich op
voorwaarde dat de kwaliteit gegarandeerd is, gekozen wordt uit prioritaire beleidsthema’s en de
coaches zich houden aan de afgesproken maximumtarieven. De nood aan het aanbieden van
coaching is het hoogst bij KMO’s en bepaalde sectoren. We stellen vast dat daar momenteel het
minste acties in het kader van gezondheidspromotie en ziektepreventie plaatsvinden. In
samenspraak met de sociale partners kunnen we het toekennen van middelen prioriteren. De
kwaliteit garanderen we door materialen voor coaches te ontwikkelen en opleidingen te voorzien,
alsook door kwaliteitsvoorwaarden voor de terugbetaling van gepresteerde uren coaching vast te
leggen zoals registratie, het volgen van vorming en intervisie.
Het doel is om een volledig operationeel aanbod in Vlaanderen van preventiecoaching voor bedrijven
op het vlak van o.a. geestelijke gezondheidsbevordering, tabak, alcohol en drugs, en voeding,
beweging en sedentair gedrag te realiseren. Het aanbod wordt stapsgewijs uitgebouwd. In de eerste
fase wordt de inhoud van de coaching verder geconcretiseerd en worden kwaliteits- en
terugbetalingsvereisten vastgelegd. Vervolgens wordt deskundigheidsbevordering voorzien en een
uitbetalingssysteem opgezet. Er wordt promotie voor de methodiek voorzien in samenspraak met de
sociale partners en sectoriele organisaties.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
3/6
2 Doelgroep
Deze oproep richt zich naar alle organisaties die die opdrachten kunnen realiseren, waaronder
bijvoorbeeld:
 sectororganisaties;
 sociale partners;
 organisaties werkzaam rond preventie en/of welzijn op het werk;
 samenwerkingsverbanden van bovenvermelde organisaties.
3 Opdrachten
De opdrachten waarover deze oproep handelt, zijn:
 het oprichten van een stuurgroep die de sociale partners op Vlaams niveau, het agentschap Zorg
en Gezondheid en de betrokken partnerorganisaties van de Vlaamse overheid samenbrengt en
die de organisatie van de coaching en een prioritering (thematisch, sectorieel, type bedrijf) op
zich neemt en de minister adviseert over de uitbetalingsmodaliteiten en kwaliteitscriteria;
 het opzetten van een registratie- en uitbetalingssysteem in samenwerking met de relevante
partners uit de stuurgroep;
 het promoten van de coachingmethodiek, binnen (een groep van) verschillende sectoren,
sectororganisaties en werkgeversorganisaties;
 het betrekken van de sociale partners bij de preventiecoaching en de promotie ervan;
 meewerken aan de kwaliteitsbewaking van de coaching;
 uitbetalen van de coachingprestaties van de coaches volgens de modaliteiten en
kwaliteitsvereisten voorgesteld door de stuurgroep en bepaald door de minister via ministerieel
besluit, evenals de uitbetaling van de eventuele kosten die gepaard gaan met de uitbetaling van
de coachingprestaties.
De onderstaande taken zullen door de partnerorganisatie ‘algemene gezondheidsbevordering (AGB)’
(VIGeZ) in samenwerking met andere relevante partnerorganisaties gerealiseerd worden binnen de
middelen voorzien in de beheersovereenkomst:
 inhoudelijk verder uitwerken van de methodiek “preventiecoaching van bedrijven”;
 geven van inhoudelijke input voor de registratietool;
 organiseren van modules voor deskundigheidbevordering met het oog op het vormen van de
coaches om aan het kwaliteitscriteria te voldoen;
 ontwikkelen van instrumenten en materialen ter ondersteuning van de coaches;
 bewaken van de kwaliteit van de coaching op basis van de laatste wetenschappelijke evoluties en
bijsturen in overleg met de stuurgroep;
 integratie van de methodiek “preventiecoaching voor bedrijven” binnen de kadermethodiek
“gezond werken”.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
4/6
4 Werkingsgebied
Het werkingsgebied omvat bedrijven of vestigingen ervan, in het Vlaamse Gewest, en bedrijven of
voor vestigingen ervan, in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, waarvoor de Vlaamse
Gemeenschap bevoegd is.
5 Financiering
5.1 BUDGET
Er wordt voor de uitvoering van de opdrachten een budget van 2.800.000 € voorzien. Minimum 85%
moet worden gereserveerd voor de uitbetaling van coachingprestaties.
5.2 PERIODE
De subsidieerbare periode gaat in op 15 december 2016 en loopt tot en met 31 december 2019.
5.3 COFINANCIERING
Cofinanciering is niet verplicht maar wel mogelijk. De kandidaat kan bijkomende middelen zoeken ter
uitvoering van de opdrachten en deze aanwenden om bepaalde prioriteiten te leggen.
5.4 SUBSIDIABELE KOSTEN
Enkel de kosten die betrekking hebben de uitvoering van de opdrachten kunnen worden vergoed.
6 Kandidaatstelling
Kandidaten dienen een dossier in dat bestaat uit:
 het organigram met vermelding van de personeelsbezetting, de functies en de deskundigheden
op het ogenblik van het indienen van het dossier;
 een beknopte voorstelling van uw organisatie die tenminste volgende elementen bevat: de
missie, de doelstellingen, de belangrijkste activiteiten en een situering in het werkveld;
 indien van toepassing: een beschrijving van het samenwerkingsverband;
 een beknopte visie over de promotie en uitbetaling van de prestaties binnen de methodiek
“preventiecoaching van bedrijven”;
 een stappenplan over de opdrachten vermeld in punt 2.3.
 een begroting die alle inkomsten en uitgaven met betrekking tot de opdracht gedurende de
volledige periode omvat, uitgezonderd het deel dat bestemd voor de betaling van
coachingprestaties;
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
5/6
7 Aanvraagprocedure
De uiterste datum van indiening van de kandidaatstelling wordt vastgelegd op 15 november 2016
om 10.00u.
De aanvraag wordt ingediend bij het agentschap Zorg en Gezondheid, afdeling Preventie op het
emailadres [email protected].
8 Hoe gaat het verder na het indienen van de voorstellen?
U ontvangt binnen 3 werkdagen een ontvangstbevestiging.
Na het verstrijken van de indieningstermijn wordt uw voorstel op de volgende punten beoordeeld:
 Resultaatgerichtheid en meetbaarheid van de voorgestelde acties;
 Netwerking en samenwerking met relevante partners;
 Onderbouwing van de begroting en omvang van het deel dat niet wordt aangewend voor
uitbetaling van coachingprestaties.
Zorg en Gezondheid maakt lijst op een ranglijst van de dossiers op en bezorgt deze samen met de
evaluatie aan de minister en informeert de kandidaten. De minister kan verder onderhandelen met
de best gerangschikte kandidaat. De minister legt dit samen met een ontwerp van subsidiebesluit
voor aan de Vlaamse Regering. Deze beslist finaal. De beslissing kan er ook uit bestaan geen subsidie
toe te kennen.
De kandidaten worden schriftelijk geïnformeerd over de beslissing.
9 Contact
Met vragen kan u terecht bij:
Pieter Luyten, 02 553 35 20 of [email protected]
Agentschap Zorg en Gezondheid
Afdeling Preventie
Ellipsgebouw – Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
19.10.2016
Oproep ‘coaching van bedrijven voor het voeren van een preventief gezondheidsbeleid’
6/6