centrale bank van aruba

De financiële crisis en de
Arubaanse economie
Centrale Bank
Van Aruba
Presentatie door:
Jorge Ridderstaat (Manager Afdeling Research)
Marion Agunbero (Manager Afdeling Toezicht)
Ten behoeve van het Parlementaire Overleg Koninkrijksrelaties
6 januari 2009
www.cbaruba.org
Structuur:
Centrale Bank
Van Aruba
1.
2.
3.
Introductie;
Gevolgen van de crisis voor de Arubaanse economie
a. Economie;
b. Financiële sector.
Slotopmerkingen
www.cbaruba.org
1. Introductie
Olivier Blanchard (Economic Counselor & Chief Economist IMF):
Centrale Bank
Van Aruba
“In the first half of 2000s, a benign environment led investors, firms, and
consumers to expect a permanently bright future and to underestimate
risk. Housing and other asset prices shot up, risky assets were created
and sold as being nearly riskless, and leverage increased. So when
housing prices turned around, and subprime mortgages and the
securities based on them turned sour, the stage was set for the crisis. In
the context of rapid global integration and deep and complex
interconnections between financial institutions, the crisis quickly moved
across assets, markets, and economics. The rest is history, or, more
precisely, history in the making.”
Blanchard, O. (December 2008), “Cracks in the System, Repairing the
damaged global economy”, IMF Finance & Development, p. 8.
www.cbaruba.org
1. Introductie
Financiële crisis:
Centrale Bank
Van Aruba
•
•
•
•
Te veel optimisme over economische ontwikkelingen;
Onderschatting van kredietsrisico’s;
“What goes up must [some day] come down”;
Internationale dimensie vanwege wereldwijde integratie en complexe
interrelaties tussen financiële instellingen;
• Mogelijk de ergste crisis in de afgelopen 60 jaar.
www.cbaruba.org
1. Introductie
Tabel 1: BBP-projecties IMF (World Economic Outlook, 6 november 2008)
2006
2007
2008
2009
Wereldeconomie
5.1
5.0
3.7
2.2
Verenigde Staten
2.8
2.0
1.4
-0.7
Eurozone
2.8
2.6
1.2
-0.5
Duitsland
3.0
2.5
1.7
-0.8
Frankrijk
2.2
2.2
0.8
-0.5
Italie
1.8
1.5
-0.2
-0.6
Spanje
3.9
3.7
1.4
-0.7
Japan
2.4
2.1
0.5
-0.2
Verenigd Koninkrijk
2.8
3.0
0.8
-1.3
Canada
3.1
2.7
0.6
0.3
China
11.6
11.9
9.7
8.5
India
9.8
9.3
7.8
6.3
Brazilië
3.8
5.4
5.2
3.0
Mexico
4.9
3.2
1.9
0.9
Rusland
7.4
8.1
6.8
3.5
Bron: IMF.
Centrale Bank
Van Aruba
www.cbaruba.org
1. Introductie
Dec-08
Nov-08
Oct-08
Sep-08
Aug-08
Jul-08
Jun-08
May-08
Apr-08
Mar-08
Feb-08
Jan-08
Dec-07
Nov-07
Oct-07
Sep-07
Aug-07
Jul-07
Jun-07
May-07
Apr-07
Mar-07
Feb-07
Jan-07
Dec-06
Nov-06
Oct-06
Sep-06
Aug-06
Jul-06
Jun-06
May-06
Apr-06
Mar-06
Feb-06
Jan-06
Dec-05
Nov-05
Oct-05
Sep-05
Aug-05
Jul-05
Jun-05
May-05
Apr-05
Mar-05
Feb-05
Jan-05
www.cbaruba.org
Bron: IMF/Valero Corporation.
Centrale Bank
Van Aruba
Gemiddelde olieprijzen: US$ per bbl
140
120
100
80
60
40
nov. 2008: US$ 57.42 (Bron: Valero Corporation)
20
dec. 2008: US$ 43.33 (Bron: Valero Corporation)
0
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Algemene restricties:
Centrale Bank
Van Aruba
• Data betreffende de lokale economie zijn beperkt (bijv. arbeidsmarkt);
• (Internationale) onzekerheden zijn groot (mogelijke spill-over effecten);
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Economie:
Centrale Bank
Van Aruba
Verwachte effecten:
• Mogelijk minder private sector investeringen in grote projecten
doordat buitenlandse investeerders moeilijker aan financiële
middelen kunnen komen om te investeren in Aruba (-);
• Daling in toeristenaantallen (-);
• Een afname in het inflatietempo ten gevolge van lagere
olieprijzen (+).
Met als gevolg: een inkrimping van de economische activiteiten in
reële termen.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
BBP nominaal en reëel
10.0
8.1
9.2
8.0
In procenten
6.0
4.4
4.2
4.0
2.5
2.0
2.1
-
1.0
0.6
0.8
(1.2)
(2.0)
2005
2006
2007
BBP Nominaal
2008
2009
BBP Reëel
Bron: CBA; CBS; DEACI.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
In procenten
Consumptie nominaal en reëel (private sector en overheid)
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.0
2.0
1.0
(1.0)
(2.0)
5.5
5.8
6.0
7.5
4.3
2.1
2.2
0.6
0.0
2005
2006
Consumptie
2007
(0.9)
2008
2009
Consumptie Reëel
Bron: CBA; CBS; DEACI.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Investeringen nominaal en reëel (private sector en overheid)
25.0
20.8
In procenten
20.0
15.0
17.4
10.0
9.6
9.3
3.1
5.0
6.0
1.5
(2.9)
(5.0)
2005
2006
Investeringen
2007
0.9
2008
(2.2)
2009
Investeringen Reëel
Bron: CBA; CBS; DEACI.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Exporten nominaal en reëel
15
10.6
In procenten
10
5
8.5
8.1
7.2
(0.8)
-
2.5
(4.4)
(5)
(0.3)
(6.9)
(10)
(10.6)
(15)
2005
2006
2007
Export
2008
2009
Export Reëel
Bron: CBA; CBS; DEACI.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Importen nominaal en reëel
20
18.5
15
In procenten
15.1
11.0
6.9
10
3.6
5
(0.0)
0.9
2.6
(1.2)
(4.9)
(5)
(10)
2005
2006
2007
Import
2008
2009
Import Reëel
Bron: CBA; CBS; DEACI.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
In procenten
Verblijfstoeristen
14
12
10
8
6
4
2
(2)
(4)
(6)
(8)
11.2
Tussen
+4.3 en +4.7
0.6
Tussen
-5.6 en -6.1
(5.2)
2005
2006
2007
2008
2009
Bron: CBA; DEACI; ATA.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Toerisme-ontvangsten nominaal en reëel
20.0
16.5
15.0
In procenten
12.8
10.0
3.7
5.0
-1.4
10.5
4.4
-
1.7
-2.0
0.3
(5.0)
-5.0
(10.0)
2005
2006
2007
Toerisme-ontvangsten nominaal
2008
2009
Toerisme-ontvangsten reëel
Bron: CBA.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Inflatie Aruba-Verenigde Staten
10.0
8.5
In procenten
8.0
6.0
3.6
6.0
4.0
3.4
2.0
3.4
4.2
3.2
2.9
3.8
-1.3
(2.0)
2005
2006
Inflatie Aruba
2007
2008
2009
Inflatie Verenigde Staten
Bron: CBA.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
In Afl. miljoenen
Netto buitenlands actief
(incl. gelden Plant Hotel verkoop in 2008)
1,400.0
1,200.0
1,000.0
800.0
600.0
400.0
200.0
-
1227.9
657.7
2004
597.9
2005
653.6
2006
938.5
708.2
2007
2008
2009
Bron: CBA.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Monetair beleid CBA voor 2009:
• Verlenging transitieperiode voor de overschakeling van directe
naar indirecte instrumenten van monetair beleid, deels als
gevolg van de huidige onzekerheden m.b.t de Amerikaanse
economie en de inflatoire ontwikkelingen. Derhalve blijft het
kredietplafond voorlopig gehandhaafd.
• Huidige deviezenbeleid blijft tot nader order onveranderd;
• Financieel-economische ontwikkelingen worden continu
bewaakt, in nauwe samenwerking met belangrijkste
stakeholders;
Centrale Bank
Van Aruba
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Financiële sector:
Centrale Bank
Van Aruba
Effecten zijn tot nu toe beperkt gebleven, omdat:
• Lokale financiële instellingen (m.u.v. OPF’s) hebben beperkte
buitenlandse “exposure”;
• Negatieve gevolgen van kredietcrisis van OPF’s beperkt door
spreiding in beleggingsportefeuilles;
Desalniettemin:
• Dekkingsgraad van twee pensioenfondsen onder het vereiste
minimum van 100% gedaald;
• Het niet onder toezicht van CBA staande
ambtenarenpensioenfonds (APFA) heeft substantiële
ongerealiseerde verliezen geleden op haar buitenlandse
beleggingen.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Financiële sector:
Centrale Bank
Van Aruba
Effecten zijn tot nu toe beperkt gebleven, omdat:
• Commerciële banken beschikken over hoge solvabiliteitsratio’s
(groter of gelijk aan 12%);
• Commerciële banken voldoen aan strenge prudentiële
liquiditeitsvereisten (PL-ratio: minimum 20% en LTD ratio:
maximum 80%);
• Commerciële banken zijn solide en zeer winstgevend.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Centrale Bank
Van Aruba
Capital adequacy and Liquidity macroprudential indicators of the commercial banks
(in percentages)
2005 2006
Capital adequacy
a. Risk-weighted capital asset ratio = regulatory capital ratio
11.5
13.5
Regulatory capital to risk weighted assets
Minimum risk-weighted capital ratio
10%
10%
Liquidity
a. Loans-to-deposits ratio (Maximum 80%)
b. Prudential liquidity ratio (Minimum 20%)
Bron: CBA.
76.4
25.8
75.1
28.0
2007 Oct-2008
13.1
16.1
12%
12%
74.9
28.9
71.8
31.5
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Financiële sector:
Centrale Bank
Van Aruba
• IMF/OFC evaluatie (2008):
* Hoge mate van naleving “Core principles” voor effectief
bank- en verzekeringstoezicht;
* Arubaans financiële sector is sterk gekapitaliseerd en
winstgevend;
* Activiteiten van offshore financial sector zijn beperkt.
www.cbaruba.org
2. Gevolgen voor de Arubaanse
economie
Financiële sector:
Centrale Bank
Van Aruba
• IMF/OFC aanbevelingen (2008):
* Aanscherping wetgeving voor het bank- en
verzekeringswezen;
* Intensivering offsite surveillance en “early warning”
signaleringssystemen;
* Verschuiving van “compliance-oriented” naar “riskbased” toezicht.
www.cbaruba.org
3. Slotopmerkingen
Centrale Bank
Van Aruba
Algemeen:
Dit betreft een voorlopig beeld. Verwachtingen kunnen veranderen
naarmate de omvang, diepte en duur van de crisis en hun effect op
onze economie duidelijker wordt.
www.cbaruba.org