Supervulkaan Yellowstone trilt Kennislink.nl, februari 2009

Supervulkaan Yellowstone trilt
Kennislink.nl, februari 2009
Afgelopen week trilde de grond rondom de supervulkaan Yellowstone (V.S.) honderden malen. Het leek een
voorbode voor een superuitbarsting, maar inmiddels lijkt het weer rustig. Maar voor hoe lang is de grote
vraag.
De supervulkaan Yellowstone (Wyoming, V.S.) laat van zich horen. En hoe! De afgelopen dagen zijn er maar liefst meer dan 500
aardbevingen waargenomen. Is dit een aankondiging van een superuitbarsting?
Op 1 januari berichtte geoloog Christopher Sanders aan alle bevoegden rondom het Yellowstone National Park over een op
handen zijnde noodtoestand. De supervulkaan Yellowstone trilde bijna onophoudelijk in de voorafgaande dagen. Sanders
raadde iedereen aan te vertrekken in een straal van 325 km rondom de supervulkaan. De tekenen voor een superuitbarsting
waren nabij volgens hem nabij.
Yellowstone staat bekend om de vele geisers die gevoed worden door warmte van de vulkaan. Bron: USGS
Aardbevingen
Vooral op 28 december was het raak met 103 aardbevingen (dus 4 per uur)! In de vijf daaropvolgende dagen nam het aantal af
naar tientallen per dag. Op 3 januari leek het afgelopen te zijn met nog slechts één aardbeving. De zwaarste aardbeving tot nu
toe was 3,9 op de schaal van Richter (28 december). In de wijde omtrek waren de schokken te voelen door de parkwachters en
bezoekers. Het gros van de aardbevingen ontstond dichtbij onder het oppervlak tot een paar kilometer diepte en het epicentrum
lag in het noorden van het plaatselijke Yellowstone-meer, maar verplaatste zich iets noordwaarts ten opzichte van de eerste
bevingen.
De aardbevingen vonden plaatsen in het noorden van het Yellowstone meer. Bewerkte bron: Google Earth
Yellowstone
De supervulkaan Yellowstone is een ‘hotspot’-vulkaan, waarbij magma van 640 kilometer diepte omhoog komt. In de
ondergrond van het meer en de wijde omtrek bevindt zich een gigantisch magmareservoir onder de caldera (komvormige
krater). De caldera is 40 bij 60 kilometer en vormde zich 642.000 jaar geleden na instorting van de eigenlijke krater. Onder de
caldera vult magma het reservoir (op 8-16 km diepte) op. Een deel van het magma weet zijn weg echter te vinden tot dichtbij het
oppervlak via spleten. Het bewegen van het magma gaat gepaard met lichte aardbevingen.
Het
Yellowstone
National
Park met de
caldera in het
midden. Bro
n:
R.
B.
Smith
Regelmaat
De
geschiedenis
van
de
supervulkaan
wijst uit dat
hij verre van
onschuldig is.
Yellowstone
barst met een
bepaalde
regelmaat
uit,
een
uitbarsting
die weinigen
ter
wereld
kunnen en zullen overleven. Een uitbarsting die vele honderden malen zwaarder zal zijn dan die van de Vesuvius die Pompeii
bedolf onder puin in het jaar 79 n. Chr. of die van Mount Sint Helens in 1980. Eerdere erupties vonden 2,0 en 1,3 miljoen jaar
geleden en 642.000 jaar geleden plaats. Een uitbarsting vindt dus eens in de 600.000-700.000 jaar plaats. We missen er alleen
nog eentje in de reeks en die kan –geologisch gesproken- elk moment beginnen, maar het kan ook nog duizenden jaren duren. In
de tijd na de laatste grote uitbarsting zijn er tal van kleinere uitbarstingen geweest zoals die van 70.000 jaar geleden.
De verspreiding van de aslaag na erupties van 2 (Huckleberry Ridge), 1,3 (Mesa Falls) en 0,64 (Lava Creek) miljoen jaar
geleden. Bron: USGS
Net als in 1985 vond ook in 2004 een hele reeks van aardbevingen plaats. Op sommige plaatsen was de grond te warm om op te
lopen en drieduizend elanden legden het loodje. De aardbevingen hielden uiteindelijk op. Eind 2007 was het weer raak toen
groot in het nieuws kwam dat de komvormige bodem van supervulkaan aan het zwellen was. Met 7 centimeter per jaar. En
afgelopen week trilde het gebied weer bijna onophoudelijk. Wetenschapper Jake Lowenstern (USGS) stelde vooral NoordAmerika voorlopig gerust door te vertellen dat de magmakamer waarschijnlijk nog niet vol is, en dat zwaardere aardbevingen en
explosies in het meer een echte uitbarsting aankondigen.
Het is overduidelijk dat de supervulkaan absoluut nog niet slaapt. Het geologische verleden en de ontwikkelingen van de
afgelopen jaren tonen aan een superuitbarsting een kwestie van tijd is. Wanneer precies is nauwelijks te voorspellen, maar zeker
is dat de mensheid veel te vrezen heeft als het eenmaal zover is. Heel veel.
Een rivier in Yellowstone National Park heeft zich diep ingesneden in de gele vulkanische lagen.Bron: USGS