Lesideeën Het VerhAal

Lesideeën Het VerhAal
Stiftgedicht
Een ‘gedicht’ waarbij je woorden en zinnen niet opbouwt, maar schrapt. Je gebruikt
een krantenartikel, tijdschrift of boek dat kapot is. Met een dikke zwarte stift ga je
heel veel wegstrepen. Je kunt ook figuren maken door delen ongekleurd te laten.
De woorden en woordcombinaties die overblijven, vormen een gedicht.
Toevalsletters
Op zoek naar letters. Wat vind jij de mooiste letter? Waarom? Zijn er plekken waar
jouw letter misschien ‘per ongeluk’ te zien is, bijvoorbeeld in de wolken, in takken
van de bomen of in je boterham… kun je dat op de foto zetten?
Film een gedicht
Gedichten zijn verhalen in een bijzondere vorm. Veel boeken en verhalen worden
verfilmd. Dat kan natuurlijk ook met een gedicht. Met een iPad, telefoon of camera
is dat heel makkelijk te doen. Je kunt denken aan ‘stop-motion’ of gebruik een
‘book-o-matic’. Het gedicht lees je natuurlijk zelf voor! Kun jij mooie beelden
bedenken bij een gedicht? Denk aan foto’s, tekeningen, knutselwerk, plaatjes van
internet, muziek, geluiden en, niet te vergeten, je eigen stem!
Enkele voorbeelden:
- Op een school schreven ze zelf gedichten en zetten ze in een zelf geknutseld
en getekend stop-motion filmpje. https://www.youtube.com/watch?v=HhSgX7J8d4
- Zo werkt de book-o-matic: https://www.youtube.com/watch?v=zwiuAxeniPc
Mooiste-woord-verkiezing
Heel makkelijk te organiseren in de klas: een mooiste-woord verkiezing! Wat vindt
jullie klas het mooiste woord? Je kan hier een echt klassenkunstwerk van maken.
Of iedere leerling maakt een eigen kunstwerk van zijn of haar mooiste woord. Losse
letters en leestekens kunnen natuurlijk ook meedoen!
Idee: verzamel houten latjes (of ander materiaal) en laat kinderen hun woord
bouwen. Een mooie laag verf erop en… zie je al die kleurige woorden al dobberen in
de Aa tijdens het festival?
Je kunt op zoek gaan naar het mooiste woord, maar ook naar het gekste,
moeilijkste, engste, coolste, smerigste, langste, ingewikkeldste, kleurrijkste,
goedkoopste, schattigste, liefste, slechtste, chicste, gemeenste, leukste, duurste,
koudste, grappigste of slimste woord. En in de klas zijn vast nog veel meer ideeën!
Verhaal zonder woorden
Een verhaal of gedicht bestaat uit tekst: woorden, zinnen, letters, leestekens…
Maar heb je dat allemaal nodig om een verhaal te vertellen? Misschien niet. Spullen
kunnen ook een verhaal vertellen. Denk aan kleding, gebruiksvoorwerpen, foto’s,
meubels…
Leuk experiment: leg drie dingen op een tafel en laat iedereen in de klas er een
verhaal bij bedenken. Heeft iedereen hetzelfde verhaal bedacht?
Welke spullen zouden leuk zijn om op het festival tentoon te stellen? Hoe kun je
ervoor zorgen dat de bezoekers op het festival zelf een verhaal bedenken bij jullie
verzameling spullen? Of je gebruikt dingen uit de natuur om verhalen te maken (zie
plaatje hieronder).
Lestip: Rory’s Story Cubes is een app waarmee je dobbelstenen kunt gooien met
afbeeldingen erop. Met de afbeeldingen bedenk je een verhaal. Er bestaan ook
‘echte’ dobbelstenen met tekeningetjes waarmee je dit kunt doen.
Woordgrap in het landschap
Als iemand letters maakt van vrolijke bloemetjes en er ‘BOOS’ mee schrijft, dan is
dat een grapje in een woord. Of je gebruikt plastic om ‘NATUUR’ mee te schrijven.
Of je zet gewoon een heel mooi of toepasselijk woord op een mooie plek in het
landschap. Dit kun je ook in het groot doen. Werk in een groepje en bedenk iets
wat je héél erg groot zou kunnen maken.
Geen zin zonder woorden
Met woorden kun je spelen. Je kent misschien wel de woordmagneetjes die samen
een zin kunnen vormen. Verander je één woordje, dan krijg je een totaal andere
zin. Spelen met taal is leuk en kan ook heel interessant zijn. Het is ook een manier
om te leren over taal, verschillende functies van woorden, etc.
In de klas kun je dit heel makkelijk doen. Hebben jullie ideeën hoe je ook de
bezoekers op het festival mee kan laten ‘spelen’?
Google-poëzie
Als je Google een zoekopdracht geeft, krijg je vaak al suggesties. Onbedoeld levert
dat soms heel mooie zinnen op. Af en toe lijken de voorstellen wel een gedicht:
Google-poëzie!
Google-poëzie doet denken aan ready-mades of gevonden gedichten, zoals je soms
ziet in boodschappenlijstjes of zelfs marktplaatsadvertenties. Op Facebook hebben
Stefan Daniëls en Aart van Empel een speciale pagina om Google-poëzie te
verzamelen: https://www.facebook.com/GooglePoezie/info?tab=page_info
Proberen?
Het is natuurlijk de kunst om te ontdekken welke woorden de leukste resultaten
geven. Een half woord of een letter is soms ook al genoeg.
En wanneer is je zoekopdracht nou een gedicht? Dat zie je vaak wel aan de reactie,
van jezelf of van anderen. Het werkt goed als de laatste zin een soort plot is, of een
grappige wending. Maar ook vreemde uitkomsten kunnen prima Google-poëzie zijn.
Mooie zinnen verzamelen
Is het je wel eens opgevallen hoe mooi sommige zinnen in kinderboeken zijn? Of
lees jij vooral om te weten hoe het verhaal verder gaat? Niet doen, hoor! Onderweg
kom je namelijk vaak de mooiste ‘woordkunstwerken’ tegen. Kijk maar:
Gewoon Lynn zijn. Het duurde een minuut. Toen was het mislukt.
(Uit: Lynn - Anke Kranendonk)
We liepen een eind nergens heen en liepen weer terug. Wandelen heet dat. Grote
mensen zijn er gek op.
(Uit: Voor altijd samen amen – Guus Kuijer)
Als je je ogen een beetje dichtknijpt, kun je zo langs een oorlog heen kijken, dacht
ik.
(Uit: De hemel van Heivisj – Benny Lindelauf)
Kunnen jullie in de klas een verzameling van allermooiste zinnen maken? Dat gaat
heel gemakkelijk tijdens het vrij lezen. Schrijf elke dag tijdens het vrij lezen de zin
op die jij het mooist vindt. Aan het eind van de week kies je jouw lievelingszin. Zet
alle zinnen onder elkaar op het digibord. Heb je meteen een mooie-zinnententoonstelling!
Woordwolk
Woordwolken zijn combinaties van woorden in een wolk. Wordle is de meeste
bekende site om een woordwolk te maken.
Zie: http://www.wordle.net/
De site Tagxedo gaat echter nog een stapje verder en laat je letterlijk spelen met
woorden én vormen.
Kies eerst de vorm (een dier, een land, enz.) en vul de woorden in in het tekstveld,
zo maak je de mooiste woordwolk.
Zie: http://www.tagxedo.com/app.html
De woordwolk kan je misschien ook gebruiken bij een andere opdracht!